Μαλάλα: η έφηβη που έγινε παγκόσμιο Σύμβολο Ειρήνης

«Μόρφωση για κάθε αγόρι και κορίτσι στον κόσμο. Το να κάθομαι σ΄ ένα θρανίο και να διαβάζω τα βιβλία μου με όλες τις φίλες μου από το σχολείο είναι δικαίωμά μου. Το να βλέπω κάθε μα κάθε ανθρώπινο πλάσμα μ΄ ένα χαμόγελο ευτυχίας είναι η ευχή μου. Με λένε Μαλάλα. Ο κόσμος μου άλλαξε, μα εγώ όχι». Η σφαίρα των Ταλιμπάν την βρήκε στο κεφάλι, στις 9 Οκτωβρίου του 2012 την ώρα που επεστρεφε στο σπίτι της με το σχολικό. Αφορμή, για την απόπειρα δολοφονίας, ένα κείμενο που είχε αναρτήσει online, στο οποίο απέδιδε ευθύνες στους Ταλιμπάν- ότι περιορίζουν την πρόσβαση των κοριτσιών στην εκπαίδευση, γιατί παρερμηνεύουν το Ισλάμ. Το νεαρό κορίτσι μεταφέρθηκε τότε στο Μπέρμινγκχαμ, όπου σήμερα ζει με τον πατέρα της και υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση.

Ενα χρόνο μετά τον πυροβολισμό, στις 12 Ιουλίου 2013, στα δέκατα έκτα γενέθλιά της, η Μαλάλα σε ομιλία της στον ΟΗΕ δηλώνει: «Ούτε καν μισώ τον Ταλιμπάν που με πυροβόλησε. Ακόμη και αν είχα όπλο στο χέρι μου και αυτός στεκόταν μπροστά μου, δεν θα τον πυροβολούσα» λέει και γίνεται φαβορί για το περσινό Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο τέλει απονεμήθηκε στον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων. Λίγες μέρες πριν ανακοινωθούν τα Νόμπελ Ειρήνης, καλεσμένη στο Daily Show, είχε αφήσει άφωνο τον παρουσιαστή της εκπομπής, Τζον Στιούαρτ. Όταν εκείνος τη ρώτησε πώς αντέδρασε όταν κατάλαβε ότι οι Ταλιμπάν ήθελαν να την σκοτώσουν, εκείνη απάντησε

«Ξεκίνησα να το σκέφτομαι και σκεφτόμουν ότι οι Ταλιμπάν απλά θα έρθουν και θα με σκοτώσουν. Και μετά είπα "αν έρθουν, τι θα κάνεις Μαλάλα;" Και μετά απάντησα στον εαυτό μου "Μαλάλα πάρε ένα παπούτσι και χτύπα τον". Και μετά είπα "αν χτυπήσεις τον Ταλιμπάν με ένα παπούτσι, τότε δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε σένα και τον Ταλιμπάν. Δεν πρέπει να φερόμαστε στους άλλους με σκληρότητα, πρέπει να πολεμάς τους άλλους μέσα από την ειρήνη, μέσα από το διάλογο, μέσα από την εκπαίδευση". Και μετά είπα ότι θα του πω πόσο σημαντική είναι η εκπαίδευση και πως "θέλω εκπαίδευση και για τα δικά σου παιδιά". Και θα του πω "αυτό είναι αυτό που θέλω, τώρα κάνε ό,τι νομίζεις".». Την ίδια χρονιά, της απονέμεται το Βραβείο Ζαχάρωφ και η ανώτατη διάκριση της Διεθνούς Αµνηστίας, το Ambassador of Conscience Award.

«Ένα παιδί, ένας δάσκαλος, ένα βιβλίο και ένα μολύβι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο» είναι ο υπότιτλος του βιβλίου «Με λένε Μαλάλα» (εκδ. Πατάκη, μετάφρ. Αύγουστος Κορτώ) που φέρει την υπογραφή της έφηβης κοπέλας. Στην ιστορία ελπίδας που αφηγείται η ίδια με τη βοήθεια, της δημοσιογράφου των Sunday Times, Κριστίνα Λαμπ, ρίχνει φως στο σκοταδισμό του Πακιστάν. Αν και αντιμετωπίζεται ως ηρωίδα παγκοσμίως, καθώς ορθώνει το ανάστημά της στους Ταλιμπάν, μια μερίδα ανθρώπων στο Πακιστάν πιστεύει ότι η ίδια είναι «δημιούργημα της Δύσης». Θεωρεί ότι επίθεση εναντίον της ήταν σκηνοθετημένη για να δημιουργηθεί ένα σύμβολο για τη Δύση. Αποτέλεσμα; Πέρσι τον Νοέμβριο, το βιβλίο της απαγορεύται σε 40.000 σχολεία του Πακιστάν.

Παραθέτουμε μερικά αποσπάσματα:

«Η μέρα όπου άλλαξαν όλα ήταν μια Τρίτη: η 9η Οκτωβρίου του 2012. Δεν ήταν και η καλύτερη μέρα του χρόνου έτσι κι αλλιώς, καθώς βρισκόμασταν στα μισά των εξετάσεων του σχολείου, αν κι εμένα ως διαβαστερό κορίτσι δε με πείραζε και τόσο όσο άλλες συμμαθήτριές μου. Για μας τα κορίτσια, η πόρτα εκείνη ήταν σαν μια μαγική είσοδος στον δικό μας ξεχωριστό κόσμο. Καθώς τη διαβαίναμε χοροπηδώντας, πετούσαμε τις μαντίλες στον αέρα σαν τον άνεμο που φυσά τα σύννεφα πέρα για να βγει ο ήλιος, κι έπειτα ανεβαίναμε τρέχοντας μπουλούκι τα σκαλιά».

«Στο Πακιστάν οι μεντρεσέδες είναι ένα είδος πρόνοιας, καθώς παρέχουν δωρεάν σίτιση και στέγαση αλλά η διδασκαλία που προσφέρουν δεν ακολουθεί το κανονικό πρόγραμμα εκπαίδευσης. Τα αγόρια αποστηθίζουν το Κοράνι, ταλαντευόμενα μπρος πίσω καθώς το απαγγέλλουν. Μαθαίνουν ότι η επιστήμη και η λογοτεχνία είναι πράγματα ανύπαρκτα, ότι ποτέ δεν υπήρξαν δεινόσαυροι, κι ότι ο άνθρωπος ουδέποτε πήγε στο φεγγάρι»

«Όταν γεννήθηκα, οι συγχωριανοί μας συλλυπήθηκαν τη μητέρα μου και κανείς δε συνεχάρη τον πατέρα μου. Έφτασα στον κόσμο την αυγή, την ώρα που έσβηνε το τελευταίο αστέρι. Εμείς οι Παστούν το θεωρούμε καλό οιωνό. Ο πατέρας μου δεν είχε χρήματα για νοσοκομείο ή μαμή, κι έτσι μια γειτόνισσα βοήθησε στη γέννα μου. Το πρώτο παιδί των γονιών μου είχε γεννηθεί νεκρό, μα εγώ βγήκα κλωτσώντας και στριγκλίζοντας. Γεννήθηκα κορίτσι σε μια χώρα όπου πανηγυρίζουν την έλευση ενός γιού με πυροβολισμούς, ενώ οι κόρες κρύβονται πίσω από μια κουρτίνα, κι ο ρόλος τους στη ζωή είναι απλώς το μαγείρεμα και η αναπαραγωγή. Για τους περισσότερους Παστούν η γέννηση μιας κόρης είναι μέρα θλίψης»

«Το να φοράς μπούρκα είναι σαν να περπατάς σκεπασμένη με ένα μεγάλο υφασμάτινο κλουβί με μονάχα μια γρίλια για να βλέπεις, ενώ τις μέρες που έχει καύσωνα η μπούρκα είναι ζεστή σαν φούρνος. Εγώ τουλάχιστον δε χρειάστηκε να φορέσω ποτέ»

«Οι άντρες του Φαζλουλάχ απαγόρευσαν στους εθελοντές γιατρούς να κάνουν εμβόλια πολυομελίτιδας, λέγοντας ότι ο εμβολιασμός είναι αμερικάνικη συνωμοσία για να μείνουν οι γυναίκες στείρες, ώστε οι κάτοικοι του Σουάτ να εκλείψουν. "Το να θεραπεύσεις μια αρρώστια πριν εκδηλωθεί είναι αντίθετο με το νόμο της σαρία" δήλωσε ο Φαλζουλάχ στο ραδιόφωνο. "Δε θα ξαναδείτε ούτε ένα παιδί να πίνει έστω και μια σταγόνα από το εμβόλιο απ΄ άκρη σ άκρη στο Σουατ"»