Απόδραση στη Δανία: Μία άλλη πραγματικότητα!

Και να που βρίσκομαι πάλι πίσω στην πραγματικότητα ή μήπως να πω στην Ελληνική πραγματικότητα;

Δεν θέλω να είμαι αγνώμων και αχάριστη μιας και σε άλλα ταξίδια έχω επισκεφθεί προορισμούς όπου δεν θα ήθελε να ζει κανείς, όμως μιλώντας για Ευρώπη... δεν είμαι τόσο σίγουρη ότι η Ελλάδα είναι η μαγική χώρα που θέλουμε να πιστεύουμε. Τελευταία, σχεδόν όπου πάω μία σκέψη έρχεται και κόβει το μυαλό μου στα δύο σαν κεραυνός: «Κι εδώ πιο ωραία από την Ελλάδα είναι!»

Άλλη μια σκέψη που ξεστόμισα από την πρώτη μέρα των ετεροχρονισμένων καλοκαιρινών διακοπών μου ήταν: «Ζούμε στην κόλαση και δεν το 'χουμε καταλάβει!»

Όχι, δεν θεωρώ ότι είμαι υπερβολική και ίσα- ίσα που αγαπώ την Ελλάδα αλλά δεν μπορώ να μην συγκρίνω την αγάπη των άλλων πολιτισμών για τη χώρα τους, το περιβάλλον της, το τοπίο, την κοινωνία τους. Κόλαση είναι να ζεις σε μία χώρα, με υπέροχη φυσική ομορφιά, με τεράστιες δυνατότητες που όχι απλά κανείς δεν νοιάζεται να αξιοποιήσει αλλά καταστρέφει. Ξεκινώντας από το Μόναχο, με στάση σε ένα μικρό χωριό της Γερμανίας... το Freising, όπου απόλαυσα το τοπικό φεστιβάλ και τους απίστευτους κήπους με μικρές λιμνούλες κατέληξα στην Κοπενχάγη όπου έμεινα μία εβδομάδα, «πετάχτηκα» σε άλλες πόλεις της Δανίας, πήρα το τρένο για Σουηδία... ξαναγύρισα και σαν τελευταίο μου σταθμό βίωσα τη Ζυρίχη και την δική της πραγματικότητα...

Η Δανία όμως ήταν ένα γερό χαστούκι που θα νιώθω κάθε φορά που αντικρύζω την δική μας πραγματικότητα. Και είναι να απορεί κανείς πώς χώρες που μετρούν λίγους αιώνες έχουν πολιτισμό, υπέροχες κοινωνίες και πρόνοια που εμείς, παρότι σαν Έλληνες αρεσκόμαστε να λέμε ότι τον εφηύραμε κατά μία έννοια, σήμερα δεν μπορούμε ούτε να τον ακουμπήσουμε.

Από που να ξεκινήσω και τι να αφήσω απ' έξω; Σίγουρα σαν κλίμα η Ελλάδα είναι ευνοημένη μιας και ο ήλιος σου φτιάχνει τη διάθεση, όμως στην Κοπεγχάγη παρά το κρύο και τη 'μουντίλα' που μπήκε για τα καλά με το Σεπτέμβρη, όπου κι αν κοιτάξεις, παρά τα σκούρα χρώματα και τον κλαψιάρη ουρανό δεν σε πιάνει κατάθλιψη και δεν βλέπεις καταθλιπτικά πρόσωπα γύρω σου. «Δεν έχουμε φτωχούς» μου είπαν. «Η πρόνοια παρέχει επιδόματα, αρκεί να πας να το δηλώσεις και να κάνεις αιτήσεις για δουλειά. Το κράτος δεν σε αφήνει έτσι, αρκεί να θέλεις να κάνεις κάτι. Σου παρέχει επίδομα αρκετό για ενοίκιο και έξοδα διατροφής. Κι αν σπάνια δεις κάποιον να ζητιανεύει στο μετρό, είναι επειδή βαριέται- δεν έχει δικαιολογία».

Οι κάτοικοι φυσικά, όταν δουλεύουν πληρώνουν τους φόρους τους από ένα εισόδημα και πάνω, ενώ η ασφάλιση, οι παροχές υγείας και οι παιδεία είναι δωρεάν για όλους. Τελειώνοντας το σχολείο, τη βασική εκπαίδευση, μπορείς να πάρεις από 1-3 χρόνια διάλειμμα, να σκεφτείς τι θα κάνεις (αν θες). Φυσικά επιλέγεις της σχολή της αρεσκείας σου και όχι απλά μπαίνεις δωρεάν αλλά πληρώνεσαι κιόλας. Τα 5000 kroners* (η Δανία δεν έχει αλλάξει νόμισμα) αρκούν για να νοικιάσεις διαμέρισμα και να καλύψεις τα έξοδα διατροφής. Με μία part time δουλειά, μπορείς να είσαι άνετα αν θες να ζεις μόνος διαφορετικά υπάρχει η λύση του συγκατοίκου, που φέρνει τα έξοδα στο μισό.

Δουλεύεις δεν δουλεύεις, σπουδάζεις δεν σπουδάζεις, η φωλιά του πατρικού δεν σε χωράει μετά τα 20 το ανώτερο. Δεν σημαίνει πως η γονείς σου δεν σε αγαπούν και δεν είναι κοντά σου- απλά ενισχύουν την ανεξαρτητοποίησή σου! Τα παιδιά τα αναλαμβάνει το κράτος και το μεγαλύτερο ποσοστό φυσικά έχει πανεπιστημιακή μόρφωση την οποία απολαμβάνει μιας και το κίνητρο είναι διπλό.

Ατάκα που άκουσα σε άπειρες συζητήσεις; «Δεν καταλαβαίνουμε γιατί δεχτήκατε τόσο εσείς όσο και άλλες μεσογειακές χώρες να αλλάξετε το νόμισμά σας σε ευρώ. Η δραχμή ήταν υγιέστατη. Και όχι απλά αλλάξατε σε ένα νόμισμα που δεν ήταν προσαρμοσμένο στα δικά σας οικονομικά δεδομένα αλλά κάνατε την αλλαγή χωρίς ισοτιμία, με απλή ανατίμηση και στρογγυλοποίηση. Μην αναρωτιέστε γιατί καταστραφήκατε. Εμάς δεν μας άγγιξε η κρίση, απλά την ακούμε στις ειδήσεις...» Ε, ναι τι να τους πεις; Πως το μπουκαλάκι με το νερό το κάναμε 50 λεπτά από 50 δραχμές;

Και ελαφρύνοντας το κλίμα... πάμε στην αρχιτεκτονική. Φαρδιοί, τεράστιοι δρόμοι, πεντακάθαροι, με απόλυτη ησυχία και τάξη τόσο για αυτοκίνητα όσο και για πεζούς με έμφαση στα ποδήλατα. Ναι, είναι η χώρα του ποδηλάτου. Όλοι έχουν ποδήλατο. Από 3χρονα παιδιά μέχρι 90χρονοι. Υπάρχουν ειδικοί ποδηλατόδρομοι, ξεχωριστές διαβάσεις για τα ποδήλατα, σεβασμός. Δεν μπλέκονται με τους πεζούς ούτε φυσικά και με τα αυτοκίνητα. Με το ποδήλατο πας παντού και καλύπτεις αρκετές αν όχι όλες τις διαδρομές. Επίσης σε κάθε βαγόνι των τρένων και του μετρό υπάρχουν θέσεις που ασφαλίζουν τα ποδήλατα. Παντού υπάρχουν πάρκινγκ ποδηλατων, πάρκινγκ που μπορούν να χορέσουν εκατοντάδες ποδήλατα.

Αν όχι στο κέντρο, τότε σίγουρα στα προάστια τα σκιουράκια, οι κύκνοι, οι γλάροι- ακόμη και κάστορες είδα- είναι πραγματικότητα. Στις σκεπές των πολυκατοικιών τα τούβλα είναι διαμορφωμένα έτσι ώστε να βρίσκουν καταφύγιο πουλιά. Στις περισσότερες μονοκατοικίες έχουν σπιτάκια για τα πουλιά. Αδέσποτο δεν βλέπεις! Στο ενοίκιο συμπεριλαμβάνεται το ρεύμα, το νερό, συχνά και το ίντερνετ. Όταν ανακυκλώνεις συσκευασίες από αλουμίνιο, πλαστικό και γυαλί έξω από τα σούπερ μάρκετ- σε ειδικά μηχανήματα- σου επιστρέφουν ένα kroner ανά συσκευασία. Σκουπίδια δεν έβλεπα πουθενά. Κάδοι πλην της ανακύκλωσης στις γειτονιές δεν υπήρχαν. Πήρα τηλέφωνο την κοπέλα που με φιλοξενούσε ρωτώντας που να πετάξω τα σκουπίδια. Γέλασε. Με ένα ειδικό μοχλό που διαθέτει το κάθε διαμέρισμα, απλά ανοίγεις την πόρτα του διαμερίσματος και στο διάδρομο (στο 1 μέτρο) είναι κάτι σαν κλίβανος. Περιποιημένο με μεταλλικό πορτάκι σαν τζάκι εξωτερικά, χωρίς να μυρίζει... ανοίγεις πετάς και κλείνεις. Τα σκουπίδια καίγονται και αξιοποιούνται ενεργειακά.

Απόλυτα αρμονική αρχιτεκτονική ανά περιοχή, που επαναλαμβάνω παρά το μουντό καιρό σε κάνει να αισθάνεσαι όμορφα αφού αντικρύζεις μία καλάισθητη πόλη με όμορφα κτίσματα, περιποιημένα πλακόστρωτα, μεγαλοπρεπή ανάκτορα, μουσεία και μνημεία, άνετες περιοχές για ψώνια. Καθαρά κανάλια, ανεξάντλητο πράσινο και χαμογελαστά πρόσωπα. Κάθεσαι στα πάρκα, βγάζεις παπούτσια, απολαμβάνεις τον ήλιο, το τοπίο... ακόμη και μόνος. Παραλίες, πεδιάδες, πάρκα παντού! Κανείς δεν σε στραβοκοιτάζει. Περπατάς τη νύχτα και δεν φοβάσαι ακόμη κι αν δεν υπάρχει ψυχή. Κόρνα δεν ακούς παρά μόνο αν είναι μεγάλη ανάγκη. Όλα κυλούν ήσυχα και παντού σε αντιμετωπίζουν με σεβασμό.

Μουσεία υποδειγματικά, μία γυάλινη βιβλιοθήκη από τις μεγαλύτερες στον κόσμο χτισμένη σχεδόν πάνω στο νερό. Εκκλησίες κάθε θρησκείας, οι κήποι του Tivoli, τα κανάλια που μπορείς να εξερευνήσεις με μίνι- κρουαζιέρα παίρνοντας μια πιο σφαιρική γεύση της Κοπεγχάγης. Μικρά καφέ, ενδιαφέροντα μπαράκια, εστιατόρια... Οι πολίτες ενισχύουν τις βιολογικές καλλιέργειες και τους τοπικούς παραγωγούς- μάλιστα μπορώ να πω πως έφαγα τα πιο νόστιμα φρούτα και λαχανικά της ζωής μου. Είναι όλα λίγο ακριβά βέβαια, αλλά υπάρχει άλλη αντιστοιχία μισθών.

Το κλίμα είναι το ίδιο και στη Σουηδία, την οποία μπορείς να επισκεφθείς με τρένο από την Κοπεγχάγη. Το έκανα. Παρόμοια κατάσταση αν και δεν έχει τα ίδια αξιοθέατα με τη Δανία, ούτε τον ίδιο γεωγραφικό πλούτο. Παρόλα αυτά σε επίπεδο οργάνωσης είναι πάνω κάτω το ίδιο. Η Κοπενχάγη όμως είναι μία πόλη πραγματικά όμορφη. Πολύ πιο όμορφη και προσεγμένη. Από τις ωραιότερες της Ευρώπης, που αξίζει να επισκεφθεί και να μελετήσει κανείς. Οι άνθρωποι καθόλου κρύοι αλλά πραγματικά ανοιχτοί και ζεστοί, ως επί το πλείστον καλοπροαίρετοι σε κερδίζουν.

Και αναρωτιέσαι: Εμείς γιατί όχι; Εμείς γιατί έτσι; Τι φταίει στην κουλτούρα του Έλληνα και πετάει τα σκουπίδια όπου να 'ναι; Γιατί χτίζουμε εκτρωματικούς όγκους από μπετόν παντού; Γιατί τόσος θόρυβος; Γιατί καίμε τα δάση μας κάθε καλοκαίρι; Γιατί ενώ έχουμε ένα τόσο υπέροχο κλίμα και μία τόσο προνομιακή θέση στο χάρτη δεν αξιοποιούμε τίποτα; Γιατί επεκτείνουμε το χάος στο οποίο ζούμε;

Ευτυχώς η στάση μου στη Ζυρίχη, έκανε το πέρασμα από την ηρεμία της Κοπεγχάγης στην ελληνική πραγματικότητα πιο ήρεμο. Αφού τρελάθηκα με την ακρίβεια πληρώνοντας 25 ευρώ για ένα αποσυμφορητικό μύτης και panadol, αφού έδωσα 16 ευρώ στα Mac Donalds για 2 chicken burger και μία Fanta και δεν είδα και τίποτα το τόσο ενδιαφέρον σε αυτή την απόλυτα βιομηχανοποιημένη πόλη κάνοντας πάνω-κάτω κάθε μέρα, πήρα το κρύωμά μου και επέστρεψα...

*1 ευρώ = περίπου 7 kroners

01

57