Θέλω να βρω τον ‘‘Ένα και Μοναδικό’’:4 μυστικά που ανακάλυψαν οι επιστήμονες για την αγάπη

Χαζεύοντας τις στολισμένες βιτρίνες, ονειρεύεσαι αυτά τα Χριστούγεννα να τα περάσεις αγκαλιά με τον αγαπημένο σου. Να δείτε παρέα το Love, Actually, να βγείτε κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου και να σου σιγοτραγουδάει στο αφτί το «She’s the one» του Ρόμπι Ουίλιαμς. Κακά τα ψέματα, τις κολλητές σου τις λατρεύεις και με τους φίλους σου περνάς καταπληκτικά, αλλά ειδικά τις γιορτές θα ήθελες να έχεις δίπλα σου τον άνθρωπό σου. Εκείνον που μαζί του μπορείς να μοιραστείς τις μεγαλύτερες χαρές, αλλά και που όταν τα πράγματα γίνονται σκούρα, ξέρεις ότι είναι δίπλα σου να σε στηρίξει. Εκείνον που δεν θα σε κρίνει και που μαζί του μπορείς απλώς να είσαι αυτή που είσαι. Κανένας άνθρωπος βέβαια δεν μπορεί να γεμίσει ένα κενό στη ζωή ενός άλλου: όπως έχει πει και ο Νικόλας Ουρανός στο queen.gr, «στις σχέσεις μισό και μισό ποτέ δεν έκανε ολόκληρο». Οι επιστήμονες όμως που έβαλαν στο μικροσκόπιο των ερευνών τους την αγάπη και την ιδανική σχέση, επιβεβαιώνουν ότι μια σχέση αμοιβαίας αγάπης και σεβασμού πράγματι μπορεί να μας κάνει πιο ευτυχισμένες.

Ο δρ Arthur Aron, συγγραφέας και καθηγητής ψυχολογίας στο Stony Brook University της Νέας Υόρκης, μελετά εδώ και χρόνια τις σχέσεις και το πόσο μεγάλο ρόλο παίζει στη ζωή μας η αγάπη. Τι έχει ανακαλύψει; «Τα στοιχεία από τα εργαστήριά μας δείχνουν πως το αν είμαστε σε μια καλή σχέση επηρεάζει το πόσα χρόνια θα ζήσουμε πολύ περισσότερο από ό,τι το κάπνισμα και η παχυσαρκία. Επιπλέον, η ποιότητα των σχέσεών μας είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας όσον αφορά την ευτυχία μας». Τώρα που ξέρεις -και από επίσημη πηγή πλέον- πόσο καλό μπορεί να σου κάνει το να ξυπνάς κάθε πρωί δίπλα στον αγαπημένο σου, είσαι σίγουρη ότι θα αρνηθείς την πρόσκληση για το χριστουγεννιάτικο πάρτι της συναδέλφου σου;

Οι έρευνες του δρ Aron αποκάλυψαν ακόμα ένα σημαντικό στοιχείο για την αγάπη: είναι το πιο ασφαλές, ισχυρό και απογειωτικό ναρκωτικό που υπάρχει! «Όταν είμαστε ερωτευμένοι», εξηγεί ο ίδιος, «κάθε φορά που σκεφτόμαστε τον αγαπημένο μας, ενεργοποιούνται στον εγκέφαλο οι ίδιες περιοχές που ενεργοποιούνται όταν κάποιος κάνει χρήση κοκαΐνης και όταν σκεφτόμαστε ότι θα κερδίσουμε ένα μεγάλο χρηματικό ποσό». Και το καλύτερο είναι ότι η επήρειά της δεν φαίνεται να χάνεται όσο περνάει ο καιρός. Διότι οι εξετάσεις που έκανε η ομάδα του δρ Aron στους συμμετέχοντες των ερευνών έδειξαν πως οι αντιδράσεις στον εγκέφαλο όσων ήταν παντρεμένοι 40 ή 50 χρόνια και δήλωσαν «ακόμα ερωτευμένοι» ήταν ακριβώς οι ίδιες με εκείνων που μόλις είχαν ερωτευτεί! Ποια είναι η ειδοποιός διαφορά; Η φιλία, δηλαδή το να μη σταματάς να επικοινωνείς και να νοιάζεσαι για τον άνθρωπό σου, απαντά ο ειδικός…

Μέχρι όμως να φτάσουμε να μετρήσουμε δεκαετίες κοινής ζωής με το σύντροφό μας, αυτά είναι τα 4 μυστικά που ανακάλυψαν οι ερευνητές του δρ Aron ότι μπορούν να μας φέρουν πιο κοντά στην ιδανική σχέση:

1. Μη φοβάσαι να δείξεις το ενδιαφέρον σου

Αυτό που όλες είχαμε υποψιαστεί τελικά επιβεβαιώνεται και επιστημονικά: «Το να το παίζεις ‘‘δύσκολος/η’’ δεν βοηθά καθόλου» όταν θέλουμε να τραβήξουμε το ενδιαφέρον του άλλου, σύμφωνα με τις έρευνες του διάσημου ψυχολόγου. «Είναι μεν καλό να δίνεις την εντύπωση πως είσαι γενικά επιλεκτικός, αλλά μόνο αν δείξεις στον άλλο πως δεν είσαι άπιαστος/η για εκείνον. Ο ιδανικός σύντροφος είναι αυτός που είναι δύσκολος με τους άλλους, αλλά ενδιαφέρεται για εσένα». Πόσες και πόσες φορές δεν έχουμε μετανιώσει που δείχναμε τόσο «μη-διαθέσιμες» ώστε ο άλλος απλώς έχασε το ενδιαφέρον του; Μπορεί μεγαλώνοντας να πειραματιστήκαμε με διάφορες προσεγγίσεις (όλες έχουμε κρατηθεί από το να πάρουμε τηλέφωνο κι ας ήταν το μόνο που σκεφτόμασταν), αλλά τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά: είναι ωραίο να έχεις απέναντί σου έναν άνθρωπο με αυτοπεποίθηση, που είναι σίγουρος για τον εαυτό του και ξέρει την αξία του. Είναι άλλο πράγμα όμως αυτό και άλλο το να έχεις τουπέ και να υιοθετείς συμπεριφορές που τις περισσότερες φορές κρύβουν πίσω τους μια τεράστια ανασφάλεια. Γιατί σε τελευταία ανάλυση, πόσο στα σοβαρά παίρνεις τον εαυτό σου αν δεν διεκδικείς αυτό που θέλεις; Και πόσο ειλικρινές είναι αυτό απέναντι σ’ εσένα, αλλά και στον άλλο; Αν από την αρχή μιας σχέσης αρχίσουν να παίζονται παιχνίδια εξουσίας και επιβεβαίωσης, υπάρχει περίπτωση αυτά να εξελιχθούν σε αμοιβαίο σεβασμό, αγάπη και αποδοχή; Μήπως ήρθε η ώρα να (ξανα)δεις το Crazy, Stupid, Love με τον Ryan Gosling για να θυμηθείς πόσο πιο αποτελεσματική είναι η ειλικρίνεια από οποιοδήποτε παιχνίδι;

2. Το πρώτο ραντεβού

Αν περάσεις στην επόμενη φάση και αναρωτιέσαι ποιο θα ήταν το καλύτερο σημείο για το πρώτο ραντεβού, ξέχασε το κλασικό «πάμε για ένα ποτό ή φαγητό». Σύμφωνα με τις έρευνες του δρ Aron, η καλύτερη ιδέα για πρώτο ραντεβού είναι κάτι που θα κάνει και τους δύο να νιώσουν έντονα συναισθήματα, όπως μια συναυλία ή ακόμα και μια βόλτα στο λούνα παρκ. Κι αυτό γιατί τα επιστημονικά στοιχεία του ψυχολόγου αποκάλυψαν κάτι απρόσμενο: πως όταν κάτι κάνει την καρδιά μας να χτυπάει δυνατά, έχουμε την τάση να αποδίδουμε αυτό που νιώθουμε στον άνθρωπο με τον οποίο μοιραζόμαστε αυτή την εμπειρία, ακόμα κι αν αυτό δεν έχει καμία σχέση με τον ίδιο. Για να επιβεβαιώσει αυτά τα στοιχεία, ο ειδικός έκανε το «πείραμα της γέφυρας». Μια ερευνήτρια στάθηκε σε μια γέφυρα τόσο ασταθή που κουνιόταν με το φύσημα του αέρα (και επομένως ανέβαζε την αδρεναλίνη των συμμετεχόντων). Προσποιήθηκε πως έκανε μια άλλη έρευνα, μίλησε σχετικά με αυτή με 10 άντρες και στο τέλος τούς έδωσε το τηλέφωνό της. Λίγη ώρα αργότερα, επανέλαβε το πείραμα σε μια άλλη γέφυρα, απόλυτα σταθερή (κανένα έντονο συναίσθημα δεν προκλήθηκε από το εξωτερικό περιβάλλον). Μαντεύεις ποιοι την πήραν τηλέφωνο; Οι άντρες τους οποίους είχε προσεγγίσει στην πρώτη γέφυρα. Γιατί στον εγκέφαλό μας, συνδέουμε τα μηνύματα που λαμβάνουμε από το εξωτερικό περιβάλλον με τον άνθρωπο που έχουμε απέναντί μας, κι ας μην έχουν να κάνουν με τον ίδιο. Οι άντρες με τους οποίους μίλησε η ερευνήτρια στην πρώτη γέφυρα ένιωσαν την αδρεναλίνη τους να ανεβαίνει επειδή η γέφυρα κουνιόταν και το απέδωσαν στην κοπέλα με την οποία μιλούσαν.

Όσο για το τι ενδείκνυται να αναφέρεις και τι όχι στο πρώτο ραντεβού, ο δρ Aron λέει: «προσπαθήστε να μην κρατήσετε τη συζήτηση στα πολύ επιφανειακά, αλλά ούτε να πείτε και πολύ προσωπικά πράγματα. Το τελευταίο μπορεί να τρομάξει τον άλλο». Όμως , όπως υποστηρίζει ο ψυχολόγος, μιλώντας για δικές μας εμπειρίες, όπως π.χ. ένα ταξίδι, οι οποίες θα αποκαλύψουν στον άλλο σημαντικά πράγματα για εμάς, δημιουργείται μέσα σε μια ώρα ένας δεσμός τόσο δυνατός όσο και εκείνος μιας μακροχρόνιας φιλίας. Κι αν ο άλλος δείξει ειλικρινές ενδιαφέρον γι’ αυτά που του λέμε, αυτό το δέσιμο μεγαλώνει ακόμα περισσότερο. «Το πρώτο, μάλιστα, ζευγάρι που χρησιμοποιήσαμε για να τεστάρουμε αυτή τη θεωρία, δύο βοηθοί έρευνας στο εργαστήριό μας -που όμως δεν συμμετείχαν στη συγκεκριμένη μελέτη-, κατέληξαν να ερωτευτούν και να παντρευτούν».

Δες εδώ το «πείραμα της γέφυρας»: https://www.youtube.com/watch?v=P0aMEkGlcQE

3. Πόσο καλά τα πηγαίνεις με τον εαυτό σου;

«Οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουν ότι το πόσο καλά θα πάει μια σχέση έχει να κάνει με το πόσο ταιριάζουμε με τον άλλο, αλλά αυτό παίζει μόνο έναν πολύ μικρό ρόλο», εξηγεί ο δρ. Aron. «Το πιο σημαντικό είναι ποιος είσαι εσύ και, σε δεύτερη φάση, ποιος είναι ο σύντροφός σου. Αν είσαι ανασφαλής, έχεις άγχος ή κατάθλιψη, θα δυσκολευτείς να τα βρεις με οποιονδήποτε άνθρωπο». Όποιον λοιπόν κι αν έχουμε απέναντί μας, αν εμείς δεν είμαστε καλά με εμάς, δύσκολα θα αντέξουμε οποιαδήποτε σχέση, όσο «ιδανικός» κι αν φαντάζει στα μάτια μας ο άλλος.

4. Είναι μάταιο να θέλεις να αλλάξεις τον άλλο

Και βέβαια το πόσο καλά νιώθουμε εμείς με τον εαυτό μας πηγαίνει χέρι-χέρι με την τάση που έχουν πολλοί άνθρωποι να θέλουν να αλλάξουν το σύντροφό τους. Οι δικές μας ανασφάλειες, ο εγωισμός και οι προσδοκίες μας μας κάνουν να περιμένουμε ο άλλος να αλλάξει κάτι που δεν μας αρέσει. Όπως όμως δείχνουν οι έρευνες, το 69% των προβλημάτων ενός ζευγαριού δεν λύνονται. «Οι περισσότερες μεγάλες διαφωνίες σε έναν γάμο δεν λύνονται», εξηγεί ο ψυχολόγος. «Τα ζευγάρια περνάνε χρόνια προσπαθώντας να αλλάξουν ο ένας τη γνώμη του άλλου, αλλά αυτό δεν γίνεται. Διότι οι διαφωνίες μας πηγάζουν από διαφορές στον τρόπο ζωής, την προσωπικότητα ή βασικές αξίες. Με το να πολεμά κανείς αυτές τις διαφορές το μόνο που καταφέρνει είναι να χάνει το χρόνο του και να βλάπτει το γάμο του». Αν σε ενοχλεί κάποιο στοιχείο του χαρακτήρα του, παρ’ το απόφαση: ούτε ο ίδιος πρόκειται να αλλάξει ούτε το πρόβλημα να εξαφανιστεί. Θα είναι για πάντα εκεί, να πυροδοτεί καβγάδες ξανά και ξανά. Εκτός και αν το αποδεχτείς, όπως θα αποδεχτείς και τον ίδιο, όπως ακριβώς είναι, χωρίς να τον κρίνεις. Κι όσο πιο γρήγορα συμβεί αυτό τόσο περισσότερες ελπίδες δίνεις στη σχέση να γίνει ουσιαστική και να κρατήσει.

ΟΙ 3 ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΤΟΥ ΔΡ ARON ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΛΕΨΕΙ ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ

1. «Πρώτα από όλα», δήλωσε ο ειδικός στο Time, «δες τη ζωή σου. Είσαι ανασφαλής, έχεις άγχος ή κατάθλιψη; Πέρασες δύσκολα παιδικά χρόνια; Αν ναι, κάνε κάτι γι’ αυτό. Αυτό είναι το πρώτο βήμα».
2. Βάλε χαρά στην (κοινή) ζωή σας. Αναλύοντας το «πείραμα της γέφυρας», ο ειδικός κατέληξε στο εξής: «Μετά από λίγο καιρό, έρχεται η ρουτίνα, οπότε, τι μπορείς να κάνεις; Συναρπαστικά πράγματα με το σύντροφό σου. Ξαναζωντάνεψε τον ενθουσιασμό του πρώτου καιρού κάνοντας πράγματα μαζί».
3. Στάσου δίπλα του, στα όμορφα αλλά και στα δύσκολα. Μετά την ανάλυση των στοιχείων της έρευνάς του για το πρώτο ραντεβού, ο ψυχολόγος θεωρεί πως είναι πολύ σημαντικό για να κρατήσει η σχέση, να δείχνουμε στον άλλο το ενδιαφέρον μας. «Έχει μεγάλη σημασία να γιορτάζουμε μαζί με το σύντροφό μας τις νίκες του. Έτσι κάνουμε τη σχέση ακόμα καλύτερη. Από την άλλη, στηρίζοντάς τον και όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά για εκείνον, σαφώς και αυτό δεν καλυτερεύει τις συνθήκες για τη σχέση, αλλά την προστατεύει από το να γίνει χειρότερη».