Εσύ μπορείς να αλλάξεις τη ζωή σου, ώστε να μεταμορφωθείς σε «relationship anarchist»;
Ένα μανιφέστο που μας έβαλε σε σκέψεις για το πού πηγαίνουν τα ραντεβού, ο έρωτας και οι σχέσεις μας με τους γύρω μας
Γράφει η Μαργαρίτα Γραμματικού
«Αναρχικός σχέσεων» είναι αυτό που ορίζει έναν άνθρωπο ο οποίος επιθυμεί να μοιράζει ίσα την αγάπη που έχει, προς όλους. Δεν ακολουθεί το ιεραρχικό πρότυπο και τους κανόνες των σχέσεων της κοινωνίας μας που θέλει τον Έναν να βάζει όλους τους αγαπημένους του σε βαθμίδες προτεραιότητας.
Πόση υπερβολή μπορεί να χωράει άραγε, σε μια φράση όταν οι δύο αυτές λέξεις συναντιούνται; Η λέξη «αναρχία» από μόνη της φέρει μια αρκετά σπουδαία σημασία που βασικά, είναι ανύπαρκτη στον κόσμο που ζούμε σήμερα. Διότι, πρέπει να παραδεχτούμε στον εαυτό μας πως ελάχιστοι από εμάς δρουν ενάντια στο σύστημα και τους κανόνες του πραγματικά, ώστε να καταφέρουμε να τους αποκαλούμε αργότερα... αναρχικούς. Οι «αναρχικοί» της χώρας μας, μένουν στην καταστροφή περιουσίας κάποιων άλλων και όχι στην πραγματική αντίσταση στο «σύστημα».
Ο όρος αυτός λοιπόν, χρησιμοποιεί αναρχικές έννοιες και ιδέες ώστε να αρνηθεί την ιεραρχία μέσα στις σχέσεις και να βοηθήσει τους ανθρώπους που δηλώνουν «αναρχικοί σχέσεων» να αποφύγουν κάθε προσδοκία που μπορεί να έχουν οι άλλοι από εκείνους. Οι αναρχικοί των σχέσεων δεν εφαρμόζουν διαφορετικούς κανόνες από εκείνους με τους οποίους ζουν: Μια σεξουαλική συνεύρεση δεν είναι πιο σημαντική από την πλατωνική σχέση που έχουν με κάποια άλλη. Κοινώς, για έναν αναρχικό σχέσεων, οι ερωτικές σχέσεις που έχει με την Χριστίνα, έχουν την ίδια βαρύτητα με την πλατωνική σχέση που έχει με τη Μαρία και τη φιλική σχέση που έχει με τον συγκάτοικό του. Δεν ξέρουμε λοιπόν, εάν αυτό σημαίνει πως όλοι οι παραπάνω είναι σημαντικά άτομα στη ζωή του, ή εάν όλοι οι παραπάνω δεν έχουν καμία βαρύτητα σε αυτήν. Αναρχία στις σχέσεις.
Στον τομέα των σχέσεων, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως στην πολιτική. Παρόλα αυτά, είναι εξίσου επαναστατικό το να θεωρείσαι «αναρχικός». Διότι, δεν ακολουθείς κανέναν κανόνα που σου έχουν επιβάλλει και ψάχνεις κάθε ευκαιρία να τους σπάσεις με καλλιτεχνία. Η πολυερωτικότητα και η αναρχία για τους «αναρχικούς των σχέσεων» είναι ένας διαφορετικός τρόπος ώστε να μπορούν οι ανεξάρτητοι, «αριστεροί» και φεμινιστές να δικαιολογήσουν την ανάγκη τους για πολυγαμία με έναν όρο ή φράση που ακούγεται λίγο πιο σημαντική από το ότι απλώς δεν θέλουν να βρίσκονται σε σχέση με κάποια. Ή απλώς, μαζί σου. Όμως, όσο περισσότερο ανακαλύπταμε τα σημαντικά στοιχεία της «αναρχίας στις σχέσεις», τόσο περισσότερο συνειδητοποιούσαμε πως έχει αρκετά προνόμια που τη συνοδεύουν. Διότι, ακόμη και ο όρος, παραείναι fancy για μια «αναρχική» ομάδα ανθρώπων.
Βλέπεις, οι αναρχικοί σχέσεων δέχονται τα πράγματα ακριβώς όπως έρχονται στη ζωή τους, ενώ δεν έχουν να περιμένουν τίποτα από κανέναν. Πιθανώς, γιατί δεν μπορούν ούτε οι ίδιοι να δώσουν (και δεν θέλουν). Σε αντίθεση με τους μονογαμικούς αλλά και τους πολυερωτικούς τύπους στις σχέσεις, που πιστεύουν πως εάν είναι ερωτευμένοι και «μαζί» με κάποιον όταν ξυπνήσουν την επόμενη μέρα θα είναι εκεί και υπεύθυνοι προς εκείνον, οι αναρχικοί των σχέσεων απλώς πιστεύουν πως όλοι όσοι εμπλέκονται σε μια σχέση είναι ελεύθεροι και μπορούν να φύγουν τη στιγμή που θέλουν. Ακόμη κι όταν κοιμάται κάποιος δίπλα τους.
Σύμφωνα με τον Σουηδό ακτιβιστή Andie Nordgren, στο μανιφέστο που έγραψε για την «αναρχία στις σχέσεις» το 2012, ο όρος αυτός σημαίνει πως η «Αγάπη ρέει άφθονη στον άνθρωπο και όλες οι σχέσεις είναι μοναδικές, αλλά δεν μπορεί η κοινωνία να σου επιβάλλει έναν και μόνο άνθρωπο ώστε να τη διοχετεύεις κάθε φορά και ούτε να προσαρμόζεις τις υποσχέσεις σου». Πιέστηκε από την κοινωνία να αγαπάει έναν άνθρωπο πολύ και το θεώρησε άδικο. Βλέπεις, έγραψε και ολόκληρο μανιφέστο. Χρειάζεται πολλή εμπιστοσύνη, ωριμότητα και φυσικά… δουλειά! Όπως ακριβώς όλες οι πετυχημένες σχέσεις στη ζωή μας.
Αυτήν την ετικέτα έχουν δημιουργήσει κάποιοι πολυερωτικοί άνθρωποι με σκοπό να κάνουν πιο εύκολη τη δική τους (και μόνο) ζωή. Διότι υπάρχουν οι "Hierarchical poly", που είναι το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό όταν ακούμε τον όρο πολυερωτικός: Αυτοί έχουν έναν βασικό σύντροφο αλλά κοιμούνται και με άλλους. Οι "Solo poly" από την άλλη, έχουν διάφορες ερωτικές σχέσεις και δίνουν σε όλους την ίδια βαρύτητα στη ζωή τους. Οι αναρχικοί των σχέσεων μοιάζουν με τους solo poly, καθώς όλοι οι άνθρωποι στη ζωή τους είναι ίσοι. Ακόμη και οι φίλοι τους.
Όσο αντίθετη κι αν μοιάζει βέβαια, να είναι αυτή η άποψη με τα δικά μας πιστεύω, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε κάποιες μεγάλες αλήθειες και πλεονεκτήματα στο να ανήκει κάποιος στους «αναρχικούς των σχέσεων». Διότι, η πολυερωτικότητα μπορεί να μη συμβαίνει στο δικό σου το κρεβάτι, όμως εκείνοι μπορούν να σε βοηθήσουν να διαχειριστείς έντονα συναισθήματα ζήλειας και να δεις καθαρά εάν αυτά είναι υπεύθυνα για το πάθος που βγαίνει στη σχέση σου.
Μήπως λοιπόν, τελικά, βρίσκεις τον εαυτό σου να είναι περισσότερο αναρχικός σχέσεων από ότι οτιδήποτε άλλο; Μήπως η σχέση σου βασίζεται στους κανόνες και αυτά που περιμένει η κοινωνία στην οποία ζεις; Κι αν όλες σου οι στενές σχέσεις είναι σημαντικές, γιατί να πρέπει να βάλεις κάποιον πάνω από κάποιον άλλον; Υπάρχει, άραγε, διαφορετική σημαντικότητα;
Δεν υπάρχει μια και μοναδική απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα αλλά ο Nordgren δηλώνει πως, «Δεν πρέπει να συγκρίνουμε τους ανθρώπους και τις σχέσεις μας. Πρέπει να λατρεύουμε και να αγαπάμε κάθε άτομο και τη σύνδεση που έχουμε με αυτόν». Διότι, μπορεί για πολλούς από εμάς η δέσμευση σε έναν και μόνο άνθρωπο να ταιριάζει καλύτερα με τα θέλω και τις ανάγκες μας, όμως, υπάρχουν άνθρωποι που διάβασαν το μανιφέστο της «αναρχίας στις σχέσεις» και απλώς βρήκαν επιτέλους, την ισορροπία που έλειπε από τις σχέσεις τους.
Είτε λοιπόν, απολαμβάνεις τις σχέσεις σου χωρίς συγκεκριμένη ιεραρχία, είτε σου αρέσει αυτή η ρομαντική ιεραρχική δέσμευση με έναν και μόνο άνθρωπο, υπάρχει μια πρόταση στο κεφάλαιο «Trust is Better» του μανιφέστο, που μας καθησυχάζει κάπως όλους μας: «Η επιλογή σου στο να πιστέψεις πραγματικά και να θεωρήσεις πως ο σύντροφός σου δεν θέλει να σε πληγώσει σε οδηγεί σε ένα πιο θετικό μονοπάτι στο βουνό της εμπιστοσύνης. Ξαφνικά, σταματάς να έχεις την ανάγκη για επιβεβαίωση από τον άνθρωπο που έχεις απέναντί σου πως θα βρίσκεται πάντα δίπλα σου και ζεις το τώρα».
Μια τοξική σχέση αποτελεί παγίδα για πολλούς ανθρώπους και εκείνοι πέφτουν μέσα πολύ συχνότερα από όσο περίμεναν. Διότι, πιστεύουν πως κάποια στιγμή ο άλλος θα τους προδώσει. Κι έτσι, ξεκινάς να αναρωτιέσαι: Υπάρχει, όμως, περίπτωση ένας άνθρωπος να με αγαπάει πραγματικά και να θέλει το καλύτερο για εμένα; Ή είναι μια απλή αυταπάτη;
Οι αναρχικοί των σχέσεων δεν απορρίπτουν τη δέσμευση αυτή καθαυτή, απλώς δεν σκέφτονται όπως οι μονογαμικοί. Δεν υπάρχει ιεραρχία στη δική τους καρδιά, καθώς η ίδια ποσότητα αγάπης αξίζει σε όλους και εκείνοι έχουν πολλή να δώσουν. Εάν λοιπόν, θεωρείς πως οι φίλοι σου πρέπει να έχουν την ίδια δύναμη και επιρροή με τον σύντροφό σου, σκέψου πόσο υγιείς σχέσεις μπορείς να δημιουργήσεις. Εάν, δηλαδή, πιστεύεις πραγματικά πως όλοι όσοι σε αγαπούν θέλουν το καλύτερο για εσένα. Αυτό θα είναι η πραγματικά ριζική αλλαγή στη ζωή σου.
