Γαστριμαργικές περιηγήσεις στις νόστιμες, ορεινές γεύσεις των Ιωαννίνων

Γράφει η Ειρήνη Πολλάλη

Με τον γαστρονομικό τουρισμό να κερδίζει συνεχώς έδαφος και τα γαστριμαργικά ταξίδια να αποτελούν την κυρίαρχη travel τάση στις μέρες μας, δεν υπάρχει αμφιβολία πως για τον ταξιδιώτη που αποζητά τη νόστιμη επιλογή σε κάθε απόδρασή του, τα Ιωάννινα αποτελούν τον κορυφαίο ταξιδιωτικό προορισμό.

Τρεις ημέρες στην «καρδιά» της Ηπείρου ήταν αρκετές για να βιώσουμε μια μοναδική ταξιδιωτική εμπειρία και να γευτούμε την ιδιαίτερη γαστρονομική κουλτούρα της περιοχής, απολαμβάνοντας τις ορεινές γεύσεις της Πίνδου που κάνουν τη διαφορά σε ό,τι αφορά στο τραπέζι μας.

Στην περίπτωση, λοιπόν, που βρίσκεστε σε διαδικασία αναζήτησης του επόμενου ταξιδιωτικού σας προορισμού, αν στο επόμενο ταξίδι σας θέλετε να βιώσετε μια μοναδική γαστριμαργική εμπειρία που συνδυάζει την παράδοση με την ποιότητα ή απλούστατα, αν χρειάζεστε έμπνευση για να ανανεώσετε το διατροφικό σας μενού με νέες συνταγές αυτόν τον χειμώνα, τότε η περιοχή των Ιωαννίνων αποτελεί μια εξαιρετική και αναμφίβολα απίστευτα νόστιμη επιλογή.

Ιδού, λοιπόν, ένα οδηγός με όσα θα φάτε και θα δείτε σε τρεις ημέρες στα Ιωάννινα και μερικές γαστριμαργικές προτάσεις που σίγουρα θα σας εμπνεύσουν!

Βόλτα στο κάστρο και ελληνικόbrunch με νόστιμα, γιαννιώτικα προϊόντα

Για να πάρετε μια καλή, πρώτη γεύση από την πόλη των Ιωαννίνων, καλό είναι να αρχίσετε την ημέρα σας με ένα δυνατό πρωινό από ντόπια προϊόντα, προτού ξεκινήσετε τις εξορμήσεις σε ένα από τα πλέον γνωστά αξιοθέατα της πόλης: Το κάστρο.

Στα Γιάννενα, το ελληνικό brunch, έχει την «τιμητική» του και το σίγουρο είναι πως αξίζει να το προτιμήσετε. Η ομελέτα με τα φρέσκα ηπειρώτικα αυγά και το χωριάτικο λουκάνικο από ορεινά κοτόπουλα ελεύθερης βοσκής που δοκιμάσαμε, ήταν εξαιρετική και αποτελεί δίχως αμφιβολία μια «must» επιλογή που έχει μπει ήδη στο μενού των Σαββατοκύριακών μας. Το γεγονός, άλλωστε, πως το συγκεκριμένο λουκάνικο παράγεται στα Ιωάννινα από ντόπια κοτόπουλα «Πίνδος» (τα οποία, όπως μάθαμε, ακολουθούν 100% φυτική διατροφή), δεν περιέχει γλουτένη και έχει βραβευτεί σε διεθνή διαγωνισμό στις Βρυξέλλες, σίγουρα έκανε τη διαφορά.

Έπειτα από το γευστικό, γιαννιώτικο brunch, σειρά είχε η γνωριμία μας με την πόλη των Ιωαννίνων. Στην περίπτωση που δεν έχετε επισκεφτεί ξανά τα Ιωάννινα, καλό είναι να ξεκινήσετε την περιήγησή σας στην πόλη από το κάστρο. Χτίστηκε το 528 μ.Χ και σε αυτό, θα βρείτε σήμερα το Φετιχέ Τζαμί, τον Τάφο του Αλή Πασά, το Δημοτικό Εθνογραφικό Μουσείο και μεταξύ άλλων, το Βυζαντινό Μουσείο. Μια στάση στην ακρόπολη Ιτς Καλέ για να απολαύσετε τη θέα της πόλης κρίνεται σε κάθε περίπτωση απαραίτητη πριν την αποχώρησή σας.

Ζαγοροχώριακαι γεύμα από τα χέρια του ντόπιου Χρήστου Μπάρκα

Έπειτα από την πρώτη σας γνωριμία με την πόλη, σειρά έχει μια ολιγόωρη απόδραση στα μαγευτικά Ζαγοροχώρια. Στη δική μας περίπτωση, τα ορεινά χωριά της Ηπείρου που βρέθηκαν στο ταξιδιωτικό μας «μενού» ήταν η Βίτσα και το Μονοδένδρι. Αφού απολαύσετε έναν γνήσιο ελληνικό καφέ σε κάποιο από τα παραδοσιακά καφενεία των χωριών και χαλαρώσετε κάτω από τη σκιά των πλατάνων, θα περπατήσετε ανάμεσα στα πετρόχτιστα σπίτια και θα συνεχίσετε τη βόλτα σας για να δείτε από κοντά κάποια από τα φημισμένα, παραδοσιακά γεφύρια της περιοχής και φυσικά, το εντυπωσιακό φαράγγι του Βίκου.

Η περιήγηση στη Φύση θα ανοίξει την όρεξή σας οπότε, φροντίστε να έχετε σκεφτεί εκ των προτέρων πού θα απολαύσετε το μεσημεριανό σας. Όπου και αν επιλέξετε να φάτε, το σίγουρο είναι πως στα Ζαγοροχώρια, θα γευτείτε φρέσκες και νόστιμες γεύσεις από ντόπιες πρώτες ύλες.

Στην περίπτωση που σας δοθεί η ευκαιρία, δοκιμάστε να φάτε από τα χεράκια ενός local chef! Εμείς είχαμε την τύχη να απολαύσουμε το νόστιμο μενού του Χρήστου Μπάρκα, τον οποίο γνωρίσαμε πρώτη φορά μέσα από το MasterChef. Ο γνωστός chef μεγάλωσε στα Ιωάννινα και συγκεκριμένα, στο χωριό Μεταμόρφωση, κοντά στα Ζαγοροχώρια. Αυτό σημαίνει πως γνωρίζει από πρώτο χέρι τα τοπικά προϊόντα και τις πρώτες ύλες που μπορούν να κάνουν τη διαφορά στη σύγχρονη διατροφή.

Το μενού που μας ετοίμασε ο Χρήστος -ο οποίος ξεκινά παρεμπιπτόντως συνεργασία με την «Πίνδος»- έφερε πραγματικά στα πιάτα μας τη νοστιμιά του τόπου του, με το κρασάτο κοτόπουλο ελεύθερης βοσκής «Πίνδος» με τις χυλοπίτες να αποτελεί αναμφίβολα το highlight της δεύτερης ημέρας του γαστρονομικού ταξιδιού μας στην περιοχή των Ιωαννίνων. Στην περίπτωση που επισκεφτείτε τα Ζαγοροχώρια, μην παραλείψετε επίσης να γευτείτε τη φημισμένη αλευρόπιτα και την πίτα με τα χόρτα που ετοιμάζουν οι γυναίκες της περιοχής, τα άγρια μανιτάρια (θα τα βρείτε και στη μορφή γλυκού του κουταλιού) και το παραδοσιακό γαλοτύρι. Εμείς το γευτήκαμε στην πλέον απλή του εκδοχή του αλλά και ως μια περισσότερο ιδιαίτερη πρόταση, τηγανητό με μέλι και σουσάμι.

Επίσκεψη στην «Πίνδο» και τις φάρμες της

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας στην περιοχή των Ιωαννίνων μάς δόθηκε μια ακόμη μοναδική ευκαιρία. Ποια ήταν αυτή; Το να δούμε από κοντά πώς παράγονται κάποια από τα πλέον γνωστά προϊόντα της περιοχής που εδώ και πολλά χρόνια επιλέγουμε: Τα νόστιμα ορεινά κοτόπουλα Πίνδος. Το γεγονός αυτό είχε ιδιαίτερη σημασία για εμάς, διότι μεταξύ άλλων μάθαμε πώς μεγαλώνουν και κυρίως, με τι τρέφονται τα κοτόπουλα που βάζουμε στα πιάτα μας.

Ο Αγροτικός Πτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Ιωαννίνων-ΠΙΝΔΟΣ, βρίσκεται στο Ροδοτόπι Ιωαννίνων και δημιουργήθηκε το 1958 από επτά παραγωγούς. Σήμερα, λοιπόν, περίπου 60 χρόνια αργότερα, αποτελεί τον μεγαλύτερο αγροτικό συνεταιρισμό της Ελλάδας με 560 μέλη- πτηνοτρόφους! Αξίζει επίσης να αναφέρουμε πως συντηρεί πάνω από 1.200 θέσεις εργασίας σε όλη την Ελλάδα με το μεγαλύτερο ποσοστό των εργαζομένων του να είναι γυναίκες -για την ακρίβεια το 40%!

Για εμάς, βέβαια, το πιο σημαντικό στοιχείο σε ό,τι αφορά στην επιτυχία της Πίνδου είναι ενδεχομένως το ότι όλοι οι εργαζόμενοι -από τη διοίκηση μέχρι τους παραγωγούς- λειτουργούν σαν μια μεγάλη… οικογένεια. Το γεγονός πως έχει τη μεγαλύτερη γκάμα προϊόντων με κύριο συστατικό το κοτόπουλο στην Ελλάδα είναι, φυσικά, εξίσου σημαντικό, όπως και το ό,τι δίνει τεράστια έμφαση στο κομμάτι της υγιεινής και της ασφάλειας.

Τα πρότυπα ευζωίας που τηρεί η Πίνδος είναι εξίσου εντυπωσιακά. Για εμάς όμως, που παρακολουθούμε και προσπαθούμε να τηρούμε τις κορυφαίες, wellness διατροφικές τάσεις και τα food trends της κάθε σεζόν, η επίσκεψη στις εγκαταστάσεις της Πίνδος ήταν τουλάχιστον διαφωτιστική. Διότι με μεγάλη χαρά διαπιστώσαμε ότι τα κοτόπουλα και τα αλλαντικά που παίρνουμε από το σουπερμάρκετ μας από την Αθήνα προέρχονται από κοτόπουλα υγιή, τα οποία μεγαλώνουν με παραδοσιακό τρόπο εκτροφής, σε υψόμετρο άνω των 700 μέτρων στην ευρύτερη περιοχή των Ιωαννίνων και ακολουθούν μια 100% φυτική, πιστοποιημένη διατροφή πλούσια σε καλαμπόκι -για αυτό και έχουν έντονο κίτρινο χρώμα- η οποία μάλιστα, συνεχώς αναβαθμίζεται.

Κατά την επίσκεψή μας στις σύγχρονες εγκαταστάσεις της «Πίνδος» είδαμε επίσης ότι οι άνθρωποι του Αγροτικού Πτηνοτροφικού Συνεταιρισμού δίνουν τεράστια βαρύτητα στην ποιότητα των πρώτων υλών με τις οποίες τρέφονται τα κοτόπουλα. Και όπως εύκολα μπορεί να κατανοήσει κάποιος, κάθε φορά που αναβαθμίζεται η υγεία των ζώων, τόσο αναβαθμίζεται η ποιότητα των προϊόντων που καταναλώνουμε.

Το γεγονός, μάλιστα, πως το κομμάτι της καλής διατροφής, δεν αφορά μόνο στα βιολογικά ή τα ελεύθερης βοσκής αλλά όλα τα κοτόπουλα «Πίνδος», είναι ιδιαίτερα σημαντικό -πόσω μάλλον στις μέρες μας- και σίγουρα εξηγεί το γιατί τα προϊόντα «Πίνδος» έχουν βραβευτεί σε διαγωνισμούς γευσιγνωσίας σε Ελλάδα και εξωτερικό για τη γεύση τους -στοιχείο που σχετίζεται άμεσα με τη σωστή και κατάλληλη διατροφή που εφαρμόζουν στα κοτόπουλα. Εμείς ενθουσιαστήκαμε μαθαίνοντας ακόμη πως αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε φάση δοκιμής ένα νέο διατροφικό πρόγραμμα για τα κοτόπουλα ελεύθερης βοσκής, σύμφωνα με το οποίο η τροφή τους θα περιλαμβάνει και βότανα από την περιοχή των Ιωάννινων!

Pairing κρασιών καιαλλαντικών από ορεινά κοτόπουλα στο ιστορικό κέντρο

Η επίσκεψη στα Γιάννενα δεν μπορεί, βέβαια, να μην περιλαμβάνει περιήγηση στο ιστορικό κέντρο των Ιωάννινων. Ξεκινήστε τη βόλτα σας από το Ρολόι και την πλατεία Δημοκρατίας, βασικό σημείο συνάντησης για τους Γιαννιώτες. Από εκεί, περπατήστε στα πλακόστρωτα δρομάκια και διασχίστε την Οδό Ανεξαρτησίας με τα πολλά εμπορικά καταστήματα -και δη ειδών αργυροχοΐα, μια τέχνη στην οποία έχουν παράδοση οι Γιαννιώτες.

Οι επιλογές για ξεκούραση και καλό φαγητό στο ιστορικό κέντρο των Ιωαννίνων είναι επίσης πολλές. Στη δική μας περίπτωση όμως, η βόλτα στην παλιά πόλη περιλάμβανε pairing κρασιών και αλλαντικών. Το πώς θα «παντρέψετε» τις αγαπημένες σας γεύσεις, εξαρτάται από τις δικές σας γευστικές προτιμήσεις. Το σίγουρο είναι, ωστόσο, πως στον γαστρονομικό σας περίπατο στα Ιωάννινα, θα απολαύσετε ντόπια προϊόντα.

Το δικό μας μενού περιείχε κρασιά Ζίτσα και νόστιμα αλλαντικά από επιλεγμένα ορεινά κοτόπουλα «Πίνδος»: Από χωριάτικο λουκάνικο μέχρι φιλέτο καπνιστό κοτόπουλο. Όλα από την περιοχή! Με την ευρύτερη περιοχή να έχει μεγάλη παράδοση στην τυροκομία, τους Γιαννιώτες να απασχολούνται εδώ και πολλές δεκαετίες σε σημαντικό βαθμό με την πτηνοτροφία και την περίφημη ποικιλία της περιοχής, την Ντεμπίνα, να ξεχωρίζει, δεν υπάρχει αμφιβολία πως το pairing κρασιών, τυριών και αλλαντικών είναι «must» στα Γιάννενα. Σε κάθε περίπτωση, η πρότασή μας μπορεί απλούστατα να σε εμπνεύσει να ετοιμάσεις το επόμενο πλατό αλλαντικών στο σπίτι σου!

Βόλτα στο Νησί για γιαννιώτικηπαραδοσιακή κοτόπιτα

Η τρίτη μέρα του ταξιδιού μας περιλάμβανε ακόμη περισσότερες γευστικές εκπλήξεις και επίσκεψη στο Νησάκι των Ιωαννίνων. Έπειτα από μια βόλτα στις όχθες της πανέμορφης και άκρως ατμοσφαιρικής λίμνης Παμβώτιδας -αποτελεί μια από τις ελάχιστες αστικές λίμνες της χώρας και είναι προστατευόμενος βιότοπος του Natura 2000- πήραμε το καραβάκι για το νησάκι της Κυράς Φροσύνης.

Αποτελεί παραδοσιακό οικισμό και αυτόνομη κοινότητα με περίπου 250 μόνιμους κατοίκους και κατά την παράδοση, φέρεται να κατοικήθηκε από Μανιάτες πρόσφυγες τον 6ο αιώνα και από τον 13ο αιώνα και έπειτα, από επιφανείς οικογένειες της Κωνσταντινούπολης, όπως οι Φιλανθρωπινοί, οι οποίες ουσιαστικά δημιούργησαν μια μοναστική πολιτεία στο νησί. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, το γεγονός ότι το Νησί των Ιωάννινων, αποτελεί την τρίτη μοναστική μονάδα στη χώρα, έπειτα από το Άγιο Όρος και τα Μετέωρα.

Αφού επισκεφτήκαμε τον ναό του Αγίου Νικολάου (Σπανού) ή Φιλανθρωπινών με τις εκπληκτικές και μεγάλης πολιτιστικής σημασίας τοιχογραφίες -το πρώτο μοναστήρι που ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα στο Νησί- και το μουσείο του Αλή Πασά -σημαντικό γεγονός στην ιστορική διαδρομή του Νησιού αποτελεί, άλλωστε, το τέλος του Αλή Πασά στα κελία της Μονής Αγίου Παντελεήμονα- αφεθήκαμε στις εικόνες και τις γεύσεις του υπέροχου αυτού τόπου.

Η φυσική ομορφιά του Νησιού των Ιωαννίνων και η παραδοσιακή ηπειρώτικη αρχιτεκτονική που κυριαρχεί σε κάθε στενό του οικισμού, μαγεύει από την πρώτη στιγμή τον επισκέπτη. Το ίδιο και οι νόστιμες γαστρονομικές επιλογές που έχει τη δυνατότητα να κάνει. Το Νησί της Κυράς Φροσύνης φημίζεται για την κουζίνα του, με τα τηγανητά βατραχοπόδαρα, τον κυπρίνο πλακί, τα χέλια, τις καραβίδες και τις πέστροφες να αποτελούν ιδιαίτερες προτάσεις που αξίζει να δοκιμάσει κάθε ταξιδιώτης.

Κατά τη δική μας επίσκεψη στο νησί είχαμε, μάλιστα, την τύχη να απολαύσουμε μια από τις υπέροχες πίτες που ετοιμάζουν οι γυναίκες των Ιωαννινών, τη γιαννιώτικη παραδοσιακή κοτόπιτα. Για την ακρίβεια, μας δόθηκε η ευκαιρία να μάθουμε πώς να ετοιμάζουμε την υπέροχη αυτή πίτα!

Πράγματι, σε ένα από τα παραδοσιακά καφενεία του Νησιού, δίπλα από την υπέροχη πλατεία του, η κυρία Πόπη, γέννημα-θρέμμα του Νησιού, μας έδειξε πώς να ανοίγουμε παραδοσιακό φύλλο και πώς να ετοιμάζουμε την περίφημη κοτόπιτα, βήμα-βήμα. Ακόμη και αν δεν επισκεφτείτε φέτος τα Ιωάννινα, βέβαια, μπορείτε όποτε θελήσετε να βρείτε τη γιαννιώτικη παραδοσιακή κοτόπιτα στα σουπερμάρκετ και μάλιστα με ποιοτικά υλικά και τη μοναδική χειροποίητη συνταγή που μόνο στην Ήπειρο ξέρουν να φτιάχνουν. Το φύλλο είναι χειροποίητο και η γέμιση περιέχει νωπό βρασμένο κοτόπουλο «Πίνδος», φρέσκα κρεμμυδάκια, ρύζι, φρυγανιά, αλάτι, πιπέρι και παρθένο ελαιόλαδο! Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο το γεγονός ότι η συγκεκριμένη κοτόπιτα έχει βραβευτεί για τη μοναδική της γεύση!

Το ταξίδι στα Ιωάννινα αποτελεί δίχως αμφιβολία μια γαστριμαργική έκπληξη για τον ταξιδιώτη που αναζητά πάντα τη νόστιμη και υγιεινή επιλογή και αντιλαμβάνεται την αξία της παράδοσης και της εντοπιότητας σε ό,τι αφορά στις σύγχρονες γευστικές επιλογές. Ταυτόχρονα όμως, τα Ιωάννινα και η ευρύτερη περιοχή προσφέρουν στον επισκέπτη τους μια μοναδική ευκαιρία να έρθει σε επαφή με το φυσικό στοιχείο, το οποίο κυριαρχεί παντού. Οι ίδιοι οι Γιαννιώτες, άλλωστε, αγαπούν και φροντίζουν τον τόπο και το περιβάλλον τους όσο καλύτερα μπορούν.

Εμείς αποχωρήσαμε από την Ήπειρο παίρνοντας μαζί μας μοναδικές εικόνες και γεύσεις. Γνωρίζουμε όμως ότι οι γιαννιώτικες, νόστιμες επιλογές που κάναμε στο ταξίδι μας, μπορούν να μας συντροφεύουν κάθε μέρα!