O Andy Warhol πίστευε πως η μόδα είναι πιο πολύ τέχνη από την ίδια την τέχνη

Ανανεώθηκε: 22 Φεβρουαρίου 2022

O Andy Warhol πίστευε πως η μόδα είναι πιο πολύ τέχνη από την ίδια την τέχνη

Ο πιο επιδραστικός καλλιτέχνης του 20ου αιώνα έφυγε σαν σήμερα από τη ζωή το 1987 και εμείς ζητήσαμε από δύο art experts να μας αναλύσουν το πώς το έργο του ορίζει μέχρι και σήμερα την ποπ κουλτούρα.

Πρωτοπόρος καλλιτέχνης της pop art και ίσως ο εκκεντρικότερος καλλιτέχνης του 20ου αιώνα, ενέπνευσε πολλούς από τους μετέπειτα σύγχρονους καλλιτέχνες, ειδικά της pop art σκηνής. Γεννήθηκε το 1928 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, σπούδασε Καλές Τέχνες στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Κάρνεγκι και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου και μεγαλούργησε.

Εμφανίστηκε στην καλλιτεχνική σκηνή το 1962 με την πρώτη του ατομική έκθεση. Η έκθεση περιελάμβανε 32 καμβάδες ζωγραφισμένους με κουτάκια soup Campbell’s. Τα καθημερινά αντικείμενα και η μανία του καταναλωτισμού κυριαρχούν στο έργο του Warhol. Θέματα που μέχρι τότε δε συνήθιζαν να αποτελούν σε καμία περίπτωση «τέχνη». Λάτρης των αντιθέσεων, ο Warhol, μετέτρεψε κονσερβοκούτια, κουτάκια αναψυκτικού και απορρυπαντικά (Coca Cola, McDonalds) σε έργα υψηλής τέχνης.

Οι πίνακες ζωγραφικής των γυναικών του Andy Warhol, αποτελούν τη μεγαλύτερη κληρονομιά του. Ο Warhol φιλοτεχνώντας τη Merilyn σε επανάληψη, ένα από τα πιο διάσημα έργα του, τη μετατρέπει σε ένα καταναλωτικό προϊόν. Άρχισε να δουλεύει το στυλ με τις τέσσερις εκτυπώσεις φωτογραφιών στα μέσα της δεκαετίας του 1970, το στυλ αυτό έχει υπάρξει το σήμα κατατεθέν του. Φωτογράφιζε τις περσόνες του και μετά τις ζωγράφιζε. Λάτρευε τις γυναίκες, συνήθιζε να έχει μούσες (κάποιες από τις μούσες του: Paulette Goddard, Edie Sedgwick ) και αυτό φαίνεται από τα θέματα του στα έργα του, αλλά και από την λατρεία και ενασχόλησή του με τη μόδα.

Εκτός από τις εμβληματικές εικόνες της Marilyn Monroe, Coca-Cola και κουταλιού Campbell, έχει κάνει και πορτρέτα διάσημων μαύρων και λατίνων γυναικών. Ρηξικέλευθος για την τέχνη, τη μόδα και το design. Κάτι ακόμα που τον καθιστά πρωτοπόρο: Παρήγαγε μαζικά τέτοιου τύπου επιτηδευμένες και κοινότοπες αναπαραστάσεις καταναλωτικών προϊόντων, καθώς και προσωπογραφίες διασημοτήτων - μεταξύ αυτών και αρκετά πρόσωπα που αποτελούσαν σύμβολα της αμερικανικής pop κουλτούρας - σε φανταχτερά χρώματα σε μορφή εκτυπωμένης μεταξωτυπίας. Το studio του το Factory ήταν περισσότερο εργοστάσιο, παρά στούντιο καλλιτέχνη. Ο Warhol άνοιξε το δρόμο για τη μαζική κουλτούρα και ο υπόλοιπος πλανήτης ακολούθησε.

Η επίδραση του Andy Warhol στο χώρο της μόδας

Ο Αλέξανδρος Ιόλας, Έλληνας γκαλερίστας με διεθνή καριέρα φαίνεται ότι ανακάλυψε από πολύ νωρίς το ταλέντο του σπουδαίου καλλιτέχνη για τα εικαστικά και τη μόδα. Εργαζόταν σαν σχεδιαστής παπουτσιών, όταν τον πρόσεξε ο γκαλερίστας και μέσα από μια έκθεση που του διοργάνωσε, έγινε η μεγάλη αλλαγή στην καλλιτεχνική πορεία του Warhol. Το 1952 ο Warhol κάνει την πρώτη του έκθεση στην πασίγνωστη γκαλερί του Ιόλα, Hugo, με παπούτσια και σχέδια βασισμένα σε κείμενα του Truman Capote, δίνοντας βήμα στον άγνωστο μέχρι τότε καλλιτέχνη που στη συνέχεια εξελίχθηκε στη γνωστή ανατρεπτική καλλιτεχνική φυσιογνωμία. Ξεκίνησε ταπεινά ως εικονογράφος για το αμερικανικό περιοδικό μόδας Harper’s Bazaar στη δεκαετία του 1950.

Αργότερα στη δεκαετία του 1960, τύπωσε το χαρακτηριστικό του πλέον soup can σε ένα χάρτινο φόρεμα, που μάλιστα αναφερόταν ως Souper Dress. Έτσι γεννήθηκε η μόδα του Andy Warhol και έκτοτε είναι εμφανής στα runways. Αμέσως μετά, δημιούργησε μια σειρά από χάρτινα φορέματα και σηματοδότησε την έναρξη της επιρροής του Warhol στη μόδα

Οι δημιουργίες του Warhol ήταν κάτι τόσο φρέσκο και πρωτοποριακό, οπότε δικαιολογημένα προκάλεσε πανικό. Δεν ήταν μόνο τέχνη, ήταν μόδα, ήταν διαφήμιση. Η προσωπικότητα του Warhol έπαιξε επίσης καθοριστικό ρόλο στο όνομα του, ήταν εκκεντρικός και δε δίσταζε να το δείξει σε κάθε ευκαιρία. Υπήρξε εξάλλου κι ο ίδιος ένα από τα μεγαλύτερα style icons.

Επόμενη χρονιά σταθμός για το ντουέτο μόδα – Warhol ήταν το 1991, όταν ο οίκος Versace εμφάνισε το supermodel Linda Evangelista στην πασαρέλα φορώντας ένα φόρεμα και μια τσάντα με κοσμήματα τυπωμένα με την απεικόνιση της Merilyn Monroe, από το γνωστό σε όλους, έργο του Warhol.

Αναμφισβήτητα περισσότερο από κάθε άλλο σχεδιαστή, η επιρροή του Andy Warhol φαίνεται ξεκάθαρα στο έργο του Jeremy Scott, τόσο στο ομώνυμο brand του όσο και στα σχέδια που έχει κάνει για τον οίκο Moschino. Από ταπεινός εικονογράφος, κατάφερε να εισχωρήσει στην υψηλή ραπτική και να αφήσει το αποτύπωμά του βαθιά χαραγμένο έως και σήμερα. Μερικοί μόνο από τους οίκους μόδας που έχουν χρησιμοποιήσει σχέδια του Andy Warhol: Christian Dior, Jean-Charles de Castelbajac, Versace, Tom Ford (How did Tom Ford dress like Andy Warhol? -

Ο Warhol σήμερα

«Κάτι που παρατηρούμε και στις δικές μας πωλήσεις και την επαφή με το κοινό και τους αγοραστές τέχνης είναι το πόση μεγάλη ζήτηση έχει το έργο του Warhol ακόμη και από άτομα που δε γνωρίζουν από τέχνη. Τα έργα του είναι τόσο ζωντανά και διαχρονικά που είναι αναγνωρίσιμα από το κάθε κοινό. Αυτό συμβαίνει με πολύ λίγους καλλιτέχνες. Το αποτύπωμα του είναι τεράστιο», μας λένε οι Νίκη Καποπούλου (Owner / founder of The Art Dose Gallery, Art Curator) και η Χρύσα Λαΐου (Gallery Coordinator)

Τα τελευταία χρόνια το κίνημα της pop art έκανε ξανά την εμφάνισή του και καθιερώθηκε για μεγάλη περίοδο σαν τάση. Πιστεύουμε θα είναι η τάση στην σύγχρονη τέχνη που θα κυριαρχεί και τα επόμενα χρόνια. Αν ρίξουμε μόνο μια ματιά στα NFTS, τη νέα μανία για τους λάτρεις των κρυπτονομισμάτων και της τέχνης, θα παρατηρήσουμε ότι η επίδραση της pop art, αλλά και του ίδιου του Warhol, είναι καθοριστικής σημασίας. Digital έργα με αποκλειστικά pop αισθητική.

Ο κάθε μεγάλος συλλέκτης θέλει ένα έργο του Andy Warhol για τη συλλογή του, γι’ αυτό και τα έργα του κοστίζουν αρκετά εκατομμύρια δολάρια. Οι υψηλότερες τιμές που έχουν πετύχει σε δημοπρασίες τα έργα του: Silver Car Crash (Double Disaster) (1963), που πουλήθηκε από τους Sotheby’s το 2013 για 105,4 εκ. δολάρια, Eight Elvises (1963) για 100 εκ. δολάρια και η Turquoise Marilyn (1964) το 2007, για 80 εκ. δολάρια. Δεν υπάρχει κάποιο έργο του Warhol, σε δημόσιο ή ιδιωτικό μουσείο κάπου στην Ελλάδα, παρά μόνο σε ιδιωτικές συλλογές.

Υπάρχει όμως το έργο του παντού «διάχυτο» γύρω μας, στις αισθητικές επιλογές, στον τρόπο που ντυνόμαστε, που βαφόμαστε, στη μουσική που ακούμε, ακόμα και στον τρόπο που βλέπουμε τα αντικείμενα στον χώρο μας και αυτό 33 χρόνια μετά τον θάνατό του εξασφαλίζει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο την υστεροφημία του.