Καρέ aka Bob: Το κούρεμα με την πλούσια ιστορία που έγινε σύμβολο επανάστασης και δύναμης

Τα πράγματα ωστόσο, άρχισαν να αλλάζουν στα τέλη του 1800. Οι γυναίκες άρχισαν να «ξυπνούν», να απαιτούν και να μάχονται για τη θέση τους στην κοινωνία. Πολλές ήταν εκείνες που πήγαν κόντρα στα beauty standards της εποχής και κινδύνευσαν να προκαλέσουν την τύχη της Ιωάννας της Λωρραίνης. Μπορεί να μην εκτελέστηκαν, εξαιτίας των αλλαγών στην εμφάνισή τους, αλλά κατηγορήθηκαν, περιθωριοποιήθηκαν και σε πολλές περιπτώσεις, εξευτελίστηκαν. Η αλλαγή όμως, ήταν μία καταιγίδα που μόλις ξεκινούσε και δεν είχε σταματημό. Κάπου εκεί, ήρθε το καρέ να ενισχύσει τον αγώνα των γυναικών για αλλαγή.

Το 1909, ο Πολωνός κομμωτής (που έγινε ο πρώτος celebrity hairstylist στον κόσμο), Antoni Cierplikowski ή αλλιώς Antoine de Paris, λέγεται ότι ξεκίνησε τη μόδα του καρέ, εμπνευσμένος από την Ζαν Ντ’ Αρκ. Ωστόσο, σύμφωνα με τους New York Times η… «επιδημία του καρέ» εντοπίζεται ακόμα νωρίτερα, στο 1903, όταν δύο φοιτήτριες στο κολέγιο Bryn Mawr εμφανίστηκαν με κοντά μαλλιά για να παίξουν μπάσκετ. Στο ίδιο άρθρο μάλιστα, αναφέρεται ότι το καρέ έγινε δημοφιλές μεταξύ 1908 και 1912, χάρη στην επιρροή των «διανοούμενων γυναικών» από τη Ρωσία που χρησιμοποίησαν τα κοντά μαλλιά ως μεταμφίεση για να αποφύγουν την αστυνομία.

Η Αγγλίδα socialite, Lady Diana Cooper (μία από τις πρώτες influencers), η οποία είχε κοντά μαλλιά ως παιδί, διατήρησε το στυλ στα εφηβικά της χρόνια αλλά και ως ενήλικη το 1914, ενώ το 1915, μία άλλη «influencer» έκανε τάση το καρέ, που μάλιστα πήρε το όνομά της. Το «Castle Bob», το καρέ της Castle δηλαδή, ήταν το κούρεμα της χορεύτριας και ηθοποιού Irene Castle η οποία έκοψε τα μαλλιά της για ευκολία, πριν μπει στο νοσοκομείο για σκωληκοειδεκτομή. Ένα άρθρο της Vogue τον Ιανουάριο του 1915 μάλιστα, αναφέρει ότι η Castle «έκανε το νεότερο πράγμα στην κομμωτική κόβοντας τα μαλλιά της», και συνέχισε γράφοντας ότι: « Οι πιθανότητες αυτό να γίνει μόδα είναι μικρές»…. Πόσο έξω είχε πέσει ο Archibald Alexander που έγραψε το άρθρο!

Από το 1915 ως και το 1920, το καρέ αποκτούσε ολοένα και μεγαλύτερη δυναμική. Το υιοθέτησαν οι Flappers στην αρχή των Roaring Twenties, ως μία δήλωση ανεξαρτησίας και αποκοπής από τα στεγανά που ήθελαν τα κορίτσια με βαριά φορέματα, κορσέδες και άβαφα πρόσωπα. Το υιοθέτησαν και ηθοποιοί, ενώ Antoine de Paris, ο κομμωτής που το ξεκίνησε, είχε ανάμεσά στις πελάτισσές του iconic γυναίκες όπως η Coco Chanel, η βασίλισσα Μαρία της Ρουμανίας, η Sarah Bernhardt, και αργότερα η Greta Garbo, η Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ Eleanor Roosevelt και η Brigitte Bardot. Πίσω όμως στην ιστορία…

Το καρέ μπορεί να αποκτούσε δυναμική, όμως η πατριαρχία και οι κανόνες της κοινωνίας, δεν το άφηναν να περάσει αβασάνιστα. Το καρέ και όλα όσα συμβόλιζε, δεχόταν επιθέσεις από παντού, ακόμα και από τον ευυπόληπτο λογοτεχνικό κόσμο! Χαρακτηριστικά, την 1η Μαΐου 1920, η εφημερίδα Saturday Evening Post δημοσιεύει το «Bernice Bobs Her Hair» (Η Bernice κόβει τα μαλλιά της καρέ) του F. Scott Fitzgerald. Ήταν μια σύντομη ιστορία για μια γλυκιά αλλά κοινωνικά ανίκανη νεαρή γυναίκα, που ξεγελιέται από τον ξάδερφό της για να επιτρέψει σε έναν κουρέα να της κόψει τα μαλλιά. Με τη νέα της πράξη, αποδοκιμάζεται από όλους: Δεν αρέσει πλέον στα αγόρια, είναι απρόσκλητη σε μια κοινωνική συγκέντρωση προς τιμήν της και τρέμει ότι το κούρεμα της θα προκαλέσει σκάνδαλο στην οικογένειά της.

Ναι, τα πράγματα ήταν τόσο σοβαρά και η τιμή ολόκληρων οικογενειών κρεμόταν κυριολεκτικά από… τρίχες. Το πρόβλημα είχε άλλωστε αρχίσει να γίνεται και πρακτικό. Οι γυναίκες που ήθελαν ένα κοντό, fashionable και προκλητικό (για την τότε εποχή) καρέ, δεν μπορούσαν απλώς να μπουν σε ένα κομμωτήριο και να ζητήσουν από τον κομμωτή να τους κόψει τα μαλλιά ακριβώς κάτω από τα αυτιά. Πολλοί κομμωτές αρνούνταν κατηγορηματικά να εκτελέσουν το «συγκλονιστικό» και άκρως αμφιλεγόμενο αίτημα, ενώ πολλοί δεν ήξεραν καν πώς να το κάνουν, αφού δεν είχαν χρησιμοποιήσει ποτέ το ψαλίδι τους σε μακριά, γυναικεία μαλλιά. Αντί να αποθαρρυνθούν όμως, τα boss girls της εποχής έσπευσαν προς τα κουρεία. Ναι, τα αντρικά κουρεία και οι κουρείς (όχι οι κομμωτές) τις κούρευαν. Κάπως έτσι, οι κουρείς και τα κουρεία γέμισαν γυναίκες!

Φυσικά, οι κομμωτές άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι τα κοντά μαλλιά, είχαν έρθει για να μείνουν, και υποχώρησαν. Μάλιστα, η όλη υπόθεση ήταν ένα όφελος για τη βιομηχανία τους. ΄Ένα άρθρο του 1925 από την Washington Post με τίτλο «Οικονομικές επιπτώσεις του καρέ», περιγράφει πώς τα κοντά μαλλιά έκαναν θαύματα για τη βιομηχανία της ομορφιάς.

Για να καταλάβεις, το 1920, υπήρχαν 5.000 κομμωτήρια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στα τέλη του 1924, είχαν ιδρυθεί 21.000 καταστήματα και στον αριθμό, δεν συνυπολογίζονταν τα κουρεία, πολλά από τα οποία έκαναν «γρήγορο καρέ». Σε αυτό βοήθησε και ο πόλεμος βέβαια και η απουσία των ανδρών, κατά τη διάρκεια του οποίου οι γυναίκες καλούνταν να αναλάβουν ανδρικές υποχρεώσεις σε εργοστάσια και πόστα, που άλλοτε ήταν αποκλειστικά για άνδρες.

Καθώς το στυλ απέκτησε μαζική απήχηση αναπτύχθηκαν και πολλές παραλλαγές του. Ο Antoine de Paris δημιούργησε το Shingle Bob, ένα καρέ πιο φιλαριστό που άφηνε εκτεθειμένο τον αυχένα, ενώ έκαναν την εμφάνισή τους κουρέματα όπως τα Orchid bob, Coconut bob, Egyptian bob, Moana Bob, Charleston Cut, Eton Crop, Windswept Bob kai Brushedback Bob. Μπορείς να τα δεις όλα στην παρακάτω gallery.

Κι όμως, η κοινωνία αντιδρούσε ακόμα αλλά με τον δικό της τρόπο. Οι γιατροί προειδοποιούσαν για μία νέα πάθηση, τον πονοκέφαλο Shingle (που πήρε το όνομά του από το Shingle Bob). Αυτός ο πονοκέφαλος, φερόταν ως μια μορφή νευραλγίας, που προκαλούνταν από την ξαφνική αφαίρεση τρίχας από τον ευαίσθητο αυχένα του λαιμού, και πραγματικά γελάω ακόμα όσο το σκέφτομαι. Μη νομίζεις όμως ότι μόνο η πατριαρχική κοινωνία είχε beef με το καρέ.

Ενώ τα καρέ αναφέρονταν σε σχεδόν κάθε τεύχος της Vogue από τα τέλη της δεκαετίας του 1910 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1920, το περιοδικό τα ανέφερε ονομαστικά μόνο λίγες φορές καθ’ όλη τη διάρκεια του 1930, του 1940 και του 1950. Φυσικά, πολλές γυναίκες εξακολουθούσαν να κάνουν καρέ κατά τη διάρκεια αυτών των δεκαετιών, αλλά το άλλοτε επαναστατικό στυλ άρχισε να χάνει τη δυναμική του στη δυτική μόδα, γιατί… Αν δεν είναι στη Vogue, δεν είναι στη μόδα (κλαίω). Τα μαλλιά μάκρυναν και τα στιλ άλλαξαν, οι φούστες έγιναν πιο μακριές, το μακιγιάζ πιο συντηρητικό και το βάψιμο των λευκών taboo. Η γυναικεία απελευθέρωση και το καρέ, έκαναν πολλά βήματα πίσω (τουλάχιστον για τα μάτια του κόσμου), μέχρι που ήρθαν τα 60’s.

Τα κοντά μαλλιά και το καρέ άρχισαν να ξαναβρίσκουν το κοινό τους κατά τη διάρκεια των «Swinging Sixties». Ήταν η δεκαετία της αλλαγής άλλωστε. Η μόδα άρχισε να ξεφεύγει από τον συντηρητισμό της δεκαετίας του 50’ και οι αλλαγές που γίνονταν, θύμιζαν τις αλλαγές στη μόδα τη δεκαετία του 20’. Οι ποδόγυροι άρχισαν να κονταίνουν, η μέση γίνεται πιο χαλαρή, και οι αλλαγές στις κοινωνικές και πολιτικές απόψεις της δεκαετίας του 1960 θύμιζαν επίσης τη ζωή στη δεκαετία του 1920.

Οι μοντέρνες, νεανικές εμφανίσεις και τα κουρέματα που φορούσαν η Twiggy, η Mary Quant και άλλες, μιμούνταν την επαναστατική εμφάνιση και τον τρόπο ζωής των «Roaring Twenties» και των flappers. Κάπου εκεί, στα μέσα της δεκαετίας του 60, το καρέ ανανεώθηκε χάρη στον θρυλικό κομμωτή Vidal Sassoon, ο οποίος έκανε το ντεμπούτο του με το «καρέ των πέντε σημείων». Τα υπόλοιπα τα ξέρεις και αν είσαι μίας κάποιας ηλικίας τα έχεις ζήσει live. Ακόμα και αν είσαι μόλις στα 20 σου όμως, αντιλαμβάνεσαι ότι ο αγώνας συνεχίζεται.

Ως γυναίκες, παλεύουμε ακόμα να ξεφύγουμε από στεγανά, ζούμε με την εμφάνισή μας μόνιμα στο μικροσκόπιο. Τα μαλλιά, το δέρμα, το σώμα μας, όλη μας η ύπαρξη δέχεται κριτική, και η κοινωνία στρέφει τη μία εναντίον της άλλης. Υπάρχει όμως ένας αέρας αλλαγής, και πιστεύω ότι είναι σημαντικό να ξέρουμε από πού ξεκινήσαμε, τι κατακτήσαμε και προς τα που βαδίζουμε. Να ξέρουμε τι σημαίνει το καρέ όταν το διαβάζουμε στα sites και στα περιοδικά. Να έχουμε αντίληψη, να αγαπάμε η μία την άλλη, και να πάψουμε να ακούμε οποιονδήποτε άλλο, εκτός από τον ίδιο μας τον εαυτό.

Κυρίως όμως, πρέπει να καταλάβουμε καλά ότι εμείς οι γυναίκες, και κατά συνέπεια τα μαλλιά μας, έχουν δύναμη μεγαλύτερη από ότι συνειδητοποιούμε. Η κοινωνία προσπαθεί να ορίσει και να μας περιορίσει γιατί ποιος ξέρει τι θα μπορούσε να συμβεί, αν μια μέρα εμείς οι γυναίκες είμασταν ξαφνικά απόλυτα ελεύθερες… Food for thought.