H Victoria Hislop, «Το νήμα» και η Ελλάδα
Δεν μου αρέσει η γραφή της Victoria Hislop, ο επιφανειακός τρόπος που στέκεται σε χαρακτήρες, ιστορία, αισθήματα. Το Νησί μου άρεσε τηλεοπτικά αλλά ως ανάγνωσμα το είχα βαρεθεί απ' τις πρώτες σελίδες. Στέκεται δε σε τεράστια ελληνικά θέματα της ιστορίας μας, τουριστικά, με σανδάλι, ρετσίνα φτήνια και παρεό με μαίανδρους να ακούσει ιστορίες και να τις αφηγηθεί για πλάσματα που της μοιάζουν εξωτικά. Όμως σαρώνει σε πωλήσεις και εδώ και στο εξωτερικό. Εδώ πληγώνομαι γιατί αυτός ο τόπος ο γεμάτος Ιστορία, αλλά και ιστορίες ανθρώπων, έχει αφεθεί να στήνει καριέρες άλλων που απλά έχουν το χρόνο, την φιλοδοξία, την όρεξη να βουτήξουν τα χέρια τους στην δουλειά και να αρπάξουν ένα θέμα απ' τα πολλά. Οι δικοί μας συγγραφείς άραγε που στέκονται, σε ποια θεματολογία; Στις εμπειρίες τους απ' την αριστερά, στις σεξουαλικές τους ορέξεις, ακόμα στον Εμφύλιο, στις σκέψεις τους που δεν αφορούν κανέναν, προσωποκεντρικοί και όχι οικουμενικοί, με στόχο το περισπούδαστο και όχι αυτό που θα διαβαστεί, με αρχή, μέση, τέλος, χαρακτήρες, αλήθεια, στιγμές ιστορίας, ανθρώπους που έζησαν δίπλα μας, μας μοιάζουν, μας γέννησαν, υπήρξαν, καταστάσεις που κάνουν το άξιο να διαβαστεί. Η αρχή στο δημιουργικό γράψιμο, λέει, είναι «αν δεν έχεις μια ιστορία σπουδαία να πεις, γράψε τη δίκια σου, γιατί έχει αλήθεια και την ξέρεις». Οι δικοί μας συγγραφείς κάνουν μόνο αυτό, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων. Μήπως είναι ώρα να μας πουν και καμία σπουδαία ιστορία, εκτός απ' τις περιπλανήσεις τους στην πλατεία Εξαρχείων και πως αλφαδιάζουν μικρούλες στα μπαρ;
Ξέρω για τα κυκλώματα και πως μπορείς να βρεθείς εκτός αυτών και πιστέψτε με, αυτά των Ελλήνων διανοούμενων είναι χειρότερα και περισσότερο βεντετίστικα απ' αυτά των τραγουδιστριών στα μπουζούκια, αλλά σήμερα πιο πολύ από ποτέ χρειαζόμαστε την λογοτεχνία, το σπουδαίο λόγο, τις λέξεις και τις ιστορίες για να αντέξουμε και οι συγγραφείς μας έχουν ευθύνες, αν θέλουν να λογίζονται τέτοιοι και όχι δημοσιοσχεσίτες, κρυφοί αναγνώστες, κρατικοδίαιτοι κοντυλοφόροι και κομματικά στελέχη.
Η Hislop, λοιπόν, έγραψε τώρα το νέο μυθιστόρημα της «Το νήμα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, σε μετάφραση Φωτεινής Πίπη. Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, αναγράφεται: «Θεσσαλονίκη 1917. Την ώρα που γεννιέται ο Δημήτρης Κομνηνός μια πυρκαγιά σαρώνει την ακμάζουσα πολυπολιτισμική μητρόπολη, όπου χριστιανοί, Εβραίοι και μουσουλμάνοι ζουν πλάι-πλάι. Αυτό είναι το πρώτο από μια σειρά καταστροφικών γεγονότων που θα αλλάξουν για πάντα τη φυσιογνωμία της πόλης, καθώς ο πόλεμος, ο φόβος και οι διωγμοί αρχίζουν να διχάζουν τους κατοίκους της. Πέντε χρόνια αργότερα η νεαρή Κατερίνα διαφεύγει στην Ελλάδα, όταν η πατρίδα της στη Μικρά Ασία ισοπεδώνεται από τα τουρκικά στρατεύματα. Έχοντας χάσει τη μητέρα της μέσα στο πανδαιμόνιο της φυγής, βρίσκεται μόνη της πάνω στο πλοίο προς έναν άγνωστο προορισμό. Από εκείνη τη μέρα οι ζωές του Δημήτρη και της Κατερίνας πλέκονται άρρηκτα μεταξύ τους αλλά και με την ιστορία της ίδιας της Θεσσαλονίκης».
Όταν η χρυσή γενιά λογοτεχνών του '30 και οι μεταγενέστεροί τους για λίγο, έκαναν σπουδαία μυθιστοριογραφία έκαναν αυτό ακριβώς που κάνε η Hislop. Εγραφαν για μια πόλη, κάποιους ανθρώπους, μια ιστορική στιγμή που πυροδοτούσε εξελίξεις και αυτό αφορούσε όλους τους αναγνώστες. Που χάθηκε και αυτή στη συνέχεια και πασχίζουμε να βρούμε καλό βιβλίο να διαβάσουμε, μέσα σε πληθώρα τίτλων, άραγε;