Διεθνής Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών: Ήρθε η ώρα να αλλάξουμε μυαλά και όχι ρούχα

Ποια από εμάς δεν έχει ακούσει τη φράση «με το ντύσιμο της πάει γυρεύοντας»; Ποια δεν έχει αισθανθεί γύρω της τα αδιάκριτα βλέμματα περαστικών, να διαπερνούν κάθε σημείο του σώματός της; Ποια δεν έχει δεχτεί τη «συμβουλή» να φορέσει κάτι λίγο πιο κλειστό, λίγο πιο μακρύ ή λίγο πιο φαρδύ, έτσι ώστε να προστατεύσει τον εαυτό της από τους… επιτήδειους; Σίγουρα, καθεμία από εμάς, έχει τουλάχιστον μία ιστορία να διηγηθεί και με αυτή την αφορμή, η ΔΕΗ πραγματοποίησε την πρώτη πανελλαδική έρευνα σχετικά με το πώς συνδέουμε, ως κοινωνία, τα ρούχα με την έμφυλη βία.

Αυτόν τον μήνα, λοιπόν, με αφορμή την Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών στις 25 Νοεμβρίου, η συζήτηση ξεκινά από τη ντουλάπα μας και τη σχέση που μπορεί να έχει το γυναικείο ντύσιμο με την παρενόχληση και την βία – και η έρευνα αυτή έρχεται να φωτίσει πολλές πλευρές της.

Ήρθε η στιγμή λοιπόν, να αλλάξουμε μυαλά και όχι ρούχα: «Κάθε φορά που σκεφτόμαστε ή λέμε φράσεις όπως ‘με το ντύσιμο της πάει γυρεύοντας’ βάζουμε το δικό μας λιθαράκι στην έμφυλη βία. Οι στερεοτυπικές αντιλήψεις που συνδέονται και εκτρέφουν κακοποιητικές συμπεριφορές κάθε μορφής θα εκριζωθούν μόνο όταν καταφέρουμε να τις βγάλουμε στο φως, να τις αναγνωρίσουμε στη συμπεριφορά και τον τρόπο ζωής μας. Αυτή ακριβώς τη στόχευση είχε η πρωτοβουλία της ΔΕΗ ‘Αλλάζουμε μυαλά, όχι ρούχα’. Να αναδείξει στάσεις και αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας για ένα ζήτημα που παραμένει σχεδόν ‘αόρατο’. Ρίχνει φως στα φανερά ή υπαινικτικά σχόλια που καλλιεργούνται και αναπαράγονται εις βάρος των γυναικών ανοίγοντας και ενθαρρύνοντας παράλληλα τη συζήτηση για την αποτροπή της διαιώνισής τους», όπως έχει δηλώσει σχετικά η κυρία Σοφία Δήμτσα, Διευθύντρια Εταιρικών Σχέσεων και Επικοινωνίας της ΔΕΗ.

Οι στερεοτυπικές αντιλήψεις για τα ρούχα των γυναικών στο ζήτημα της έμφυλης βίας

Όσο οι δείκτες βίας κατά των γυναικών συνεχίζουν να αυξάνονται ανησυχητικά τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στην Ελλάδα και μετά την πανδημία, τόσο οι αιτίες και οι κοινωνικές προεκτάσεις υποβαθμίζονται σε επίπεδο διαπιστώσεων και παραμένουν «αόρατες» στο μεγαλύτερο μέρος τους. Αυτό αποδεικνύει άλλωστε το αποτέλεσμα της έρευνας της ΔΕΗ, για τη σύνδεση του γυναικείου ντυσίματος και της βίας κατά των γυναικών, που έχει τίτλο «Ντύσιμο και βία κατά των γυναικών: Η συζήτηση ξεκινάει από τη ντουλάπα σου».

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως οι 9 στους 10 ερωτηθέντες απαντούν πως έχουν ακούσει στο περιβάλλον τους φράσεις όπως «Τα θέλει» ή «πάει γυρεύοντας με το ντύσιμό της», το 34% θεωρεί ότι το ντύσιμο μιας γυναίκας ή ενός κοριτσιού δικαιολογεί κάποιας μορφής παρενοχλητική συμπεριφορά, το 38% πιστεύει ότι γυναίκες και κορίτσια πρέπει να προσέχουν το ντύσιμό τους, για να μην προκαλέσουν σεξουαλική παρενόχληση, 1 στους 5 άνδρες εκτιμά ότι μια γυναίκα πρέπει να προσέχει το ντύσιμό της, ιδιαίτερα όταν βρίσκεται σε χώρους με άγνωστους άνδρες, ενώ το 21% συμφωνεί με τη διαπίστωση ότι μια γυναίκα ή ένα κορίτσι που φοράει εφαρμοστά ρούχα ή κοντή φούστα είναι υπεύθυνη εάν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση.

Ποιος είναι, τελικά, ο αντίλογος σε αυτές τις στερεοτυπικές αντιλήψεις, που συνεχίζουν και σήμερα, εν έτει 2022 να διαμορφώνουν χαρακτήρες και συνειδήσεις; Ίσως η απάντηση μπορεί να προκύψει μέσα από την προσωπική αλήθεια της καθεμίας, που θα καταφέρει να ρίξει «φως» στα φανερά ή υπαινικτικά σχόλια που καλλιεργούνται και αναπαράγονται εις βάρος των γυναικών και να ανοίξει τον «δρόμο» της αλλαγής, προς μία κοινωνία όπου τα ρούχα και το ντύσιμο δεν θα αποτελούν δικαιολογία για άσκηση οποιασδήποτε μορφής βίας.

Για εσένα, που αναρωτιέσαι εάν η ντουλάπα σου ευθύνεται για τη θέση σου στην κοινωνία, εάν τα ρούχα σου έχουν τη δύναμη να δώσουν «άφεση αμαρτιών» σε όποιον επιχειρήσει να ασκήσει εξουσία επάνω σου ή εάν η εμφάνισή σου «πυροδοτεί» την κακοποιητική συμπεριφορά του εκάστοτε θύτη, μάθε πως η απάντηση είναι ένα γενναίο και ξεκάθαρο «όχι». Διότι ο μόνος υπεύθυνος για την ανάγκη ύπαρξης Διεθνούς Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών είναι εκείνος που ασκεί τη βία. Εκεί βρίσκεται η απάντηση, εκεί βρίσκεται και η λύση!