Μετά από τόσα χρόνια στον χώρο, η σπουδαία ηθοποιός Δήμητρα Χατούπη λέει: «Ακόμα δεν είδα τίποτα»

Αν έχεις καταφέρει να συμμετάσχεις σε ένα κινηματογραφικό έπος όπως ο «Βασιλιάς» του Νίκου Γραμματικού, τότε η αξία σου ως ηθοποιός δεν επιδέχεται αμφισβήτηση. Στην ταινία αυτή, που έχει αφήσει ανεξίτηλο σημάδι στο ελληνικό σινεμά, εκείνη υποδύθηκε με μοναδικό τρόπο την εισαγγελέα, ερμηνεία που απέδειξε το βάθος και τη δυναμική της. Η πορεία της στο θέατρο, την τηλεόραση και τον κινηματογράφο, από το «Το Εργοστάσιο» μέχρι το «Φρανκενστάιν» και όλο το «Quo Vadis?» ενδιάμεσο, διακρίνεται από μία αταλάντευτη πορεία: ποτέ δεν υπέκυψε στις εκπτώσεις, δεν έκανε ποτέ συμβιβασμούς με τη μετριότητα, ούτε έριξε τις αξίες της για να κερδίσει τη χαμηλού επιπέδου αποδοχή των άλλων.

Η «ακόμα δεν είδα τίποτα» πορεία της μέχρι στιγμής, είναι γεμάτο πάθος, θυσίες και προσωπική αφοσίωση. Ασυμβίβαστη και γενναία, η σπουδαία ηθοποιός πορεύεται με τη σταθερότητα της καλλιτεχνικής αναζήτησης, κρατώντας το βλέμμα της στραμμένο στην ουσία και όχι στην εύκολη δημοσιότητα.

Εκτός από τις θεατρικές σπουδές της στη σχολή Π. Κατσέλη και στο Θέατρο Τέχνης, η ίδια έχει σπουδάσει Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ η καλλιτεχνική της έκφραση συμπληρώνεται από τις σπουδές της στον κλασικό χορό και το τραγούδι. Η αναγνώριση της ήρθε μέσα από πολλά βραβεία, όπως το Έπαθλο Μαρίκα Κοτοπούλη το 1997 και τέσσερα βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, αναδεικνύοντας το βάθος και την ποιότητα της δουλειάς της. Το 2003, ίδρυσε τη σχολή θεάτρου Δήλος, αναλαμβάνοντας τη διεύθυνση της μέχρι σήμερα και προσφέροντας στους νέους ηθοποιούς όχι μόνο τη γνώση, αλλά και την αφοσίωση στο μονοπάτι της αληθινής τέχνης, με ακεραιότητα και πνευματική διαύγεια.

Με αφορμή τον ρόλο της στο έργο του Στρίντμπεργκ, «Δανειστές», που διαπραγματεύεται ακραιφνώς τον νατουραλισμό, η ηθοποιός, μεταξύ άλλων, μιλάει για τις οφειλές, για τις λέξεις που έχουμε καταχραστεί ως ανθρωπότητα, για το «συνάφι» και την εμμονή με την ευτυχία.

«Οι Δανειστές» του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ μέχρι τις 10/12

Η παράσταση που έχει ήδη αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές, μέχρι τις 10/12.

Ο Άρης Τρουπάκης σκηνοθετεί το αριστούργημα του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ «Οι Δανειστές». Στη σκηνή θα απολαύσουμε τη Δήμητρα Χατούπη, τον Φίλιππο Σοφιανό και τον Γιώργο Σταυριανό. Η παράσταση παρουσιάζεται Δευτέρα και Τρίτη στις 21:15, στο Θέατρο ΕΛΕΡ.

Λίγα λόγια για την υπόθεση:

Οι «Δανειστές» είναι ένα έργο ακραιφνούς νατουραλισμού που συνδυάζει το δράμα με την κωμική σκληρότητα, καθώς οι “ήρωες” ορμούν ακάθεκτοι και αφύλακτοι προς την κορυφή των παθών τους.

Η δράση τοποθετείται σε ένα θέρετρο, έναν σύγχρονο Παράδεισο – Νεκροτομείο, όπου το τυπικό τρίγωνο, ο κάποτε απατημένος σύζυγος, η αιώνια μοιχαλίδα και ο νυν σύζυγος -άλλοτε εραστής-, παίζουν παιχνίδια εξουσίας, άλλοτε “εκδραματίζοντας” και άλλοτε εσωτερικεύοντας ο ένας την οπτική του άλλου. Τα πρόσωπα περιχαρακώνονται, αυτοσχεδιάζουν και ανατρέπουν συνεχώς ο ένας το παιχνίδι του άλλου, χρησιμοποιώντας τόσο τη σύμβαση του γάμου, όσο και την καθοδηγημένη ανατρεπτικότητα της πολυχρησιμοποιημένης “αγάπης”.

Ο Άντολφ και η Τέκλα, οι “καλλιτέχνες”, που έως τώρα δεν υπολόγιζαν τη δύναμη του -καθηγητή νεκρών γλωσσών- πρώην συζύγου εκείνης, διαλύονται μόλις ο τελευταίος εισβάλει στην υποτιθέμενα αντισυμβατική ζωή τους. Ο απατημένος Γκούσταφ ξεκινά ένα φαινομενικά αθώο παιχνίδι εκδίκησης, το οποίο θα πάρει απρόβλεπτες διαστάσεις, καθώς τα τρία πρόσωπα μπλέκουν όλο και πιο βαθιά στα γρανάζια ενός μηχανισμού –καλοκουρδισμένου όπως στις καλές φάρσες- που αποκαλύπτει τις προσωπικές πληγές που νομίζουν πως έχουν επουλώσει και τις αδυναμίες που ελπίζουν πως ελέγχουν.

Ο Στρίντμπεργκ γράφει το έργο ως ιδιοφυή ανατομία ενός “νεκρού” -και, ως εκ τούτου, φαιδρού- ερωτικού τριγώνου, ακριβώς τη χρονιά που ο Τέσλα διερευνά τις δυνατότητες του εναλλασσόμενου ρεύματος, ο Έντισον παρουσιάζει τον φωνόγραφο, ο Γουλιέλμος Β΄ ενθρονίζεται ως ο τελευταίος Γερμανός Κάιζερ, η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης διασφαλίζει την ελεύθερη διέλευση της Διώρυγας του Σουέζ, ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης αναλαμβάνει δράση στους δρόμους του Λονδίνου, ενώ κατοχυρώνεται το εμπορικό σήμα της Kodak. Η εποχή είναι μεταιχμιακή, το έργο επίσης. Και αν το τέλος του 19ου αιώνα, η εποχή του Στρίντμπεργκ, βιάζεται να θάψει το παρελθόν της και καλπάζει προς το αβέβαιο μέλλον της, τον επελαύνοντα 20ό αιώνα, σήμερα καλπάζουμε ήδη στον 21ο, έχοντας κρατήσει στην ντουλάπα τους σκελετούς του 20ού που, σιγά σιγά αποκαλύπτονται.

Σκηνοθετικό σημείωμα:

Τα κωμικά κλειδιά που μεταφέρουν το δράμα στη λοξή οπτική του σήμερα, απεμπολούν τα συνήθη έμφυλα στερεότυπα -άλλωστε, μισογύνης ή όχι, ο Στρίντμπεργκ -ως δαιμόνιος συγγραφέας- υπερβαίνει σταθερά τις απόψεις του, ενώ συνεχώς παραπλανά ως προς το ποιος είναι ισχυρότερος ή ποιος οδηγεί σε κάθε στιγμή το παιχνίδι, το οποίο αν και είναι δομημένο μαθηματικά, μοιάζει μ’ ένα μεγάλο αυτοσχεδιασμό.

Το έργο διατρέχουν με –συγχρόνως- βαθύ και ανάλαφρο τρόπο θέματα φύλων, γενεών, διαφορετικότητας, καθώς και εννοιολόγησης της προόδου. Μεταφέροντας το θέμα στο σήμερα, δεν μπορεί να μην παρατηρήσει κανείς, αν και με πικρό γέλιο, πώς η πρόοδος και η “προοδευτικότητα” συγκρούονται μετωπικά, τόσο στο έργο, όσο και στη σύγχρονη πραγματικότητα.

Εντέλει, οι «δανειστές» μας, όλοι κάπου χρωστούν. Παράλληλα, όλοι αγωνιούν για την επιδραστικότητά τους.

Άρης Τρουπάκης

Ταυτότητα της παράστασης:

Μετάφραση: Έλσα Ανδριανού

Σκηνοθεσία: Άρης Τρουπάκης

Σκηνικά, κοστούμια: Θοδωρής Χρυσικός

Βοηθοί σκηνοθέτη: Γωγώ Μπόμπολα, Θάνος Ψαρράς

Φωτισμοί: Δημήτρης Λογοθέτης

Επικοινωνία: Γιώτα Δημητριάδη

Φωτογραφίες: Ζαφείρω Βλάχου

Παραγωγή: Η Πάνδημος Ηώς

Εκτέλεση και Οργάνωση παραγωγής: Θάνος Ψαρράς

Ηθοποιοί: Δήμητρα Χατούπη, Φίλιππος Σοφιανός, Γιώργος Σταυριανός

Θέατρο ΕΛ.ΕΡ. Φρυνίχου 10, Αθήνα (5 λεπτά από το Μετρό Ακρόπολη)

Η παράσταση «Οι Δανειστές» πραγματοποιείται υπό την αιγίδα και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.