Η Narges Mohammadi άξιζε το Νόμπελ Ειρήνης γιατί έγινε η φωνή που χρειάζονταν οι γυναίκες στο Ιράν
Μία φωνή που δεν φιμώνεται ούτε πίσω από τα κάγκελα μίας «σκληρής» φυλακής.
Στη φυλακισμένη ακτιβίστρια και δημοσιογράφο Narges Mohammadi απονεμήθηκε το Νόμπελ Ειρήνης 2023 από τη Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ, για τον αγώνα της να καταπολεμηθεί η καταπίεση των γυναικών στο Ιράν και να προωθηθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ελευθερία για όλους.
«Αυτό το βραβείο είναι πρώτα και κύρια μια αναγνώριση του πολύ σημαντικού έργου ενός ολόκληρου κινήματος στο Ιράν με την αδιαμφισβήτητη ηγέτιδά του, τη Narges Mohammadi», δήλωσε η πρόεδρος της Νορβηγικής Επιτροπής Νόμπελ, Berit Reiss-Andersen. «Ο αντίκτυπος του βραβείου δεν είναι για να αποφασίσει η επιτροπή Νόμπελ. Ελπίζουμε ότι είναι μια ενθάρρυνση να συνεχίσουμε το έργο σε όποια μορφή αυτό το κίνημα θεωρεί ότι ταιριάζει», πρόσθεσε.
Γιατί η Narges Mohammadi έπρεπε να πάρει το Νόμπελ Ειρήνης
Η 51χρονη Narges Mohammadi έχει αφιερώσει τη ζωή της στους αγώνες για την βελτίωση των συνθηκών ζωής των Ιρανών γυναικών, έχει συλληφθεί 13 φορές και έχει καταδικαστεί συνολικά σε 31 χρόνια φυλάκισης και 154 μαστιγώματα.
Η δημοσιογράφος, συμμετείχε ενεργά στις διαδηλώσεις που ξεκίνησαν μετά τον θάνατο της Mahsa Amini και μίλησε για περιστατικά σεξουαλικής βίας εναντίον της ίδιας και άλλων κρατούμενων γυναικών. Δεν σταμάτησε, δεν μείωσε τον τόνο της φωνής της, ούτε έκανε πίσω, ακόμα κι όταν της στέρησαν την επαφή με την οικογένεια και τα παιδιά της, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που νοιάζεται για το συλλογικό όφελος περισσότερο από όσο νοιάζεται για το προσωπικό όφελος.
Έστω και τα μισά από αυτά θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, αν η ίδια επέλεγε να σταματήσει να μιλά, αλλά η Mohammadi συνεχίζει να υψώνει τη φωνή της και να μάχεται για τις ανθρώπινες αξίες που στερούνται οι γυναίκες στη χώρα της, ακόμα και πίσω από τα κάγκελα της φυλακής.
Αυτή τη στιγμή, η 51χρονη μητέρα εκτίνει ποινή κάθειρξης 10 ετών και 9 μηνών, μετά από κατηγορίες που σχετίζονται με ενέργειες κατά της εθνικής ασφάλειας και την προπαγάνδα.
Στην ουσία, βρίσκεται στη φυλακή καθώς συμμετείχε στις πρόσφατες διαδηλώσεις που έγιναν στο Ιράν, μετά τον θάνατο της 22χρονης Mahsa Amini, η οποία πέθανε τον Σεπτέμβριο του 2022, αφού πρώτα συνελήφθη από την Αστυνομία Ηθών της χώρας, επειδή δεν φορούσε σωστά το χιτζάμπ της.
Ο άδικος χαμός της νεαρής Mahsa Amini υπήρξε η αφορμή για να ξεκινήσουν διαδηλώσεις τεραστίων διαστάσεων στο Ιράν, τις οποίες η παγκόσμια κοινότητα είχε να δει στη χώρα από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979. Οι διαδηλώσεις που ακολούθησαν τον θάνατο της Mahsa Amini είχαν ως αποτέλεσμα την σύλληψη 22.000 ατόμων και τον θάνατο 500.
O ενεργός της ρόλος μετά τον θάνατο της Mahsa Amini
Η Narges Mohammadi, όμως, δεν συμμετείχε απλώς στον αγώνα που ξεκίνησε μετά την τραγική κατάληξη της Mahsa Amini, αλλά συμμετείχε ενεργά στην έναρξη αυτού του αγώνα.
Δύο μήνες πριν αρχίσουν οι διαδηλώσεις, στις 16 Σεπτεμβρίου 2022, την ημέρα που έχασε τη ζωή της η 22χρονη, η Narges Mohammadi είχε δημοσιοποιήσει στο λογαριασμό της στο Instagram ένα κείμενο εναντίον της υποχρέωσης των γυναικών να φορούν χιτζάμπ.
«Σ’ αυτό το αυταρχικό καθεστώς, η φωνή των γυναικών είναι απαγορευμένη, τα μαλλιά των γυναικών είναι απαγορευμένα (…) Εγώ, η Narges Mohammadi, (…) δηλώνω πως δεν θα δεχθώ το υποχρεωτικό χιτζάμπ», έγραφε στο κείμενο αυτό.
Δύο μήνες αργότερα, ολόκληρος ο πλανήτης μιλούσε για τoν αγώνα των γυναικών στο Ιράν, οι οποίες έκαιγαν τις μαντίλες τους και γινόντουσαν viral.
Μία φωνή που δεν φιμώνεται ούτε πίσω από τα κάγκελα μίας «σκληρής» φυλακής
Ενώ βρισκόταν ήδη στη φυλακή, η Narges Mohammadi έγραψε ένα άρθρο στους New York Times, στο οποίο ανέφερε, μεταξύ άλλων, «Αυτό που μπορεί να μην καταλαβαίνει η κυβέρνηση είναι ότι όσο περισσότερους από εμάς βάζουν στη φυλακή, τόσο πιο δυνατοί γινόμαστε».
Μετά την απονομή του Νόμπελ Ειρήνης 2023, η Narges Mohammadi δήλωσε γεμάτη δύναμη και αισιοδοξία: «Ελπίζω αυτή η αναγνώριση να καταστήσει τους Ιρανούς που διαμαρτύρονται ζητώντας αλλαγή πιο ισχυρούς και πιο οργανωμένους. Η νίκη είναι κοντά».
«Είμαι πραγματικά περήφανος για τη μαμά μου»
Η Mohammadi βρίσκεται στη φυλακή το μεγαλύτερο διάστημα των τελευταίων δύο δεκαετιών. Εκτός από τα παραπάνω, έχει καταδικαστεί επανειλημμένα επειδή γίνεται «η φωνή όσων δεν έχουν φωνή» και για την ανυποχώρητη εκστρατεία της κατά της θανατικής ποινής και της απομόνωσης.
Επειδή αρνήθηκε να φιμωθεί, ακόμα και πίσω από τα κάγκελα, της απαγορεύτηκε να μιλάει απευθείας με τον σύζυγο και τα παιδιά της. Τους τελευταίους 18 μήνες, όχι μόνο δεν έχει δει, αλλά δεν έχει καν μιλήσει το τηλέφωνο με την οικογένειά της. Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο σύζυγός της, Taghi Rahmani, ο οποίος είναι στη Γαλλία μαζί με τα παιδιά τους, δήλωσε για την μη επικοινωνία «όταν η γυναίκα σου και το πιο κοντινό σου πρόσωπο είναι στη φυλακή, κάθε μέρα ξυπνάς ανησυχώντας μήπως ακούσεις άσχημα νέα».
Ο Taghi Rahmani γνώρισε την Narges Mohammadi το 1995, όταν παρακολουθούσε μαθήματα σύγχρονης ιστορίας. Παρά το γεγονός ότι έφεραν μαζί στον κόσμο τα δίδυμα παιδιά τους, που βρίσκονται πλέον στην εφηβεία, ο Rahmani τα τελευταία οχτώ χρόνια έχει πάρει τον ρόλο και των δύο γονιών.
Όλοι τους, όμως είναι εξαιρετικά υποστηρικτικοί. Μιλώντας στο CNN, o γιος της, Ali, δήλωσε «είμαι πραγματικά περήφανος για τη μαμά μου (…), πρέπει να συνεχίσει για το Ιράν και για το μέλλον μας».
Αν αυτό δεν αξίζει Νόμπελ Ειρήνης, τότε τι αξίζει;
Η Μοχαμαντί είναι η 19η γυναίκα που κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης και η δεύτερη Ιρανή, μετά την ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα Shirin Ebadi που κέρδισε το βραβείο το 2003.
*Τον λογαριασμό της στο Instagram τον διαχειρίζεται η οικογένειά της.
