Ο Αντώνης Κανάκης και οι αθώες ή ύποπτες προθέσεις του

Τον Αντώνη Κανάκη και την παρέα του την είχα προσέξει κάποια στιγμή μέσα στη δεκαετία του 1990, όπως και όλοι μας. Ήταν το 1994 ή 95 στην ΕΡΤ3 και η εκπομπή πρέπει να λεγόταν "Κομφούζιο". Όπως τότε στην αρχή, έτσι και για πολλά χρόνια αργότερα δεν ήμουν σίγουρος αν μου άρεσε ποτέ ο Αντώνης Κανάκης και όταν εννοώ μου άρεσε, εννοώ ή δουλειά του, το χιούμορ του, η τηλεοπτική του persona και όχι ο ίδιος σε προσωπικό επίπεδο.

Στην αρχή, την εποχή της ΕΡΤ3, δεν έδωσα και πολύ σημασία. Ήταν κάτι συμπαθητικά παιδιά που έκαναν μια νεανική εκπομπή, ως εκεί. Αργότερα ήρθαν οι ΑΜΑΝ και οι εκπομπές όπου ο ίδιος και η παρέα του φορούσαν ό,τι κουρέλι και περούκα υπήρχε και εκβίαζαν το γέλιο μας, όπως συνήθως συμβαίνει κάθε φορά που ένας ατσούμπαλος άντρας φοράει φούστες και περούκες.

Σημασία έχει ότι σε κάποιους άρεσε αυτή η πλάκα που θύμιζε φάρσα γαλάριας λεωφορείου σε πενθήμερη εκδρομή στο Λύκειο. Είχε μια ενοχλητική καφρίλα και έναν ωραίο ερασιτεχνισμό και είχε και φανατικό κοινό, συνήθως κάτι πιτσιρίκια και έφηβους. Εγώ για να είμαι ειλικρινής σιχαινόμουν όλο αυτό το δήθεν χιούμορ, αυτό το «κάνω τον κλόουν» για να γελάσουμε.

Θυμάμαι τη Μαλβίνα που έλεγε ότι αστείο είναι το ακούσιο χιούμορ, όταν δηλαδή οι άνθρωποι νομίζουν ότι είναι σοβαροί. Η φιλοσοφία του trash χιούμορ ακριβώς εκεί στηρίζεται, σε καρικατούρες ανθρώπων που παίρνουν πολύ σοβαρά αυτό που κάνουν. Έτσι το χιούμορ του Κανάκη και της παρέα του ήταν πολύ χοντροκομμένο για τα δικά μου γούστα. Θα μου πείτε χεστήκατε τι γνώμη έχω εγώ για τον Κανάκη και το χιούμορ του και θα έχετε δίκαιο, αλλά κάπου θέλω να καταλήξω.

Και φτάνουμε στις μέρες μας, που ο Αντώνης σαραντάρισε, ωρίμασε και το ίδιο και η εκπομπή του. Οι τηλεθεατές διπλασιάστηκαν, ειδικά όταν η εκπομπή μεταφέρθηκε το βράδυ, απέκτησε ρυθμό, έξυπνες ατάκες, αστεία βίντεο. Βέβαια σαν πολύ πετυχημένη εκπομπή απέκτησε και το σύνδρομο του θεού. Οι παρουσιαστές του, αφού ανακάλυψαν τη δύναμη τους απέναντι στο τηλεοπτικό κοινό, άρχισαν και το κήρυγμα. Χρησιμοποιώντας το πιο λαοφιλές εργαλείο της εξουσίας, που είναι η φήμη, άσκησαν κριτική στην εξουσία και χρησιμοποίησαν τη δύναμη και τι δίκαιο της μάζας -πράγμα που το λες και λαϊκισμό- προσπαθώντας να διαμορφώσουν την αντίληψη και τα πιστεύω του κόσμου. Δεν υπάρχει κάτι επιλήψιμο σε αυτό. Όλοι μεθούν με την εξουσία, απ' όπου και αν πηγάζει, από μια εκπομπή, από ένα κανάλι ένα περιοδικό.

Πού θέλω λοιπόν να καταλήξω με όλα αυτά. Ότι ο Αντώνης Κανάκης (μια και αυτός είναι η ψυχή της εκπομπής, άλλωστε μας το θυμίζει στους τίτλους όπου βλέπουμε να κάνει αρχισυνταξία, διεύθυνση παραγωγής και ό,τι άλλο υπάρχει) είναι αυτός που είναι. Καλός, κακός, έξυπνος, αδιάφορος και πολλά μπορείς να του προσάψεις, αλλά ότι είχε ύποπτες προθέσεις –όπως διάβασα- στο φιλανθρωπικό ρεπορτάζ στην Αφρική, δεν συμφωνώ και δεν το δέχομαι.
Το θέμα είναι ότι από την ασφάλεια του καναπέ μας, όλοι μας, είναι εύκολο να βγάλουμε συμπεράσματα και να πούμε πολλά πικρόχολα και μικροπρεπή λόγια, για έναν άνθρωπο που σκοπό είχε να βοηθήσει κόσμο για όνομα του θεού. Ακόμη και αν η πρόθεσή του ήταν λίγη ακόμη φήμη -όπως είπαν μερικοί- και τι έγινε, ας την έχει λίγη ακόμη φήμη.
Αν και πολλά πράγματα από το ρεπορτάζ στην Αφρική τα θεώρησα υπερβολικά, αναγνωρίζω τις προθέσεις του Κανάκη που ήταν ανθρώπινες, φιλάνθρωπες, μεγαλόψυχες και αυτό φτάνει. Σε μια κοινωνία που γίναμε σχεδόν γουρούνια είναι καλό που υπάρχει ο Κανάκης και κάποιοι άλλοι.

Λογία που γραφτήκαν 85 χρόνια πριν
ΠΗΤΣΑΜ: Λαμβάνω την τιμή να συστηθώ: Ιερεμίας Ιωνάθαν Πήτσαμ, της Α. Ε. Πήτσαμ Κόμπανυ. Δουλειά της εταιρείας είναι να ξυπνά στους ανθρώπους τη λύπηση για τον άνθρωπο και κάτι ξέρω από ανθρώπινο οίκτο. Τι συγκινεί λοιπόν σήμερα τον άνθρωπο; Τίποτα. Γιατί και το πιο μαύρο χάλι, άντε και το συνηθίσει ο άλλος, δεν του λέει τίποτε. Κανένας δεν λυπάται κανέναν. Γίναμε αναίσθητοι και, μη σας κακοφανεί, γίναμε και γουρούνια. ...
Μπέρτολντ Μπρεχτ, «Η όπερα της πεντάρας»