Βανέσσα Αρχοντίδου, θα σώσουν οι γυναίκες τον πλανήτη;

Η Βανέσσα Αρχοντίδου είναι γυναίκα-πρότυπο για όλες μας. Είναι μητέρα δύο αγοριών, έχει στην πλάτη της μια 20ετή καριέρα ως στέλεχος marketing και ως αλπινίστρια κατάφερε να κατακτήσει τις 7 κορυφές του κόσμου (σ.σ. τα όρη Έβερεστ, Κιλιμάντζαρο, Aconcagua, Denali ή McKinley, Elbrous, Vinson, Puncak Jaya ή Carstensz Pyramid και Kosciuszko).

Και μέσα από την ορειβασία και μετέπειτα τον αλπινισμό συνειδητοποίησε πόσο σημαντική είναι η ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον, έκανε η ίδια αλλαγές στην καθημερινότητά της για την προστασία του πλανήτη και προσπαθεί να μεταδώσει αυτό το μήνυμα και σε άλλους. Πώς; Μέσα από τον οργανισμό A Woman Can Be, που όχι μόνο περνά το μήνυμα της αγάπης στη φύση, αλλά ενδυναμώνει γυναίκες μέσα από ποικίλες δράσεις.

Αλήθεια… Βανέσσα Αρχοντίδου, οι γυναίκες θα σώσουν τελικά τον πλανήτη;

Εύα Μπάλλιου: Η γυναίκα που κατέκτησε τις κορυφές εξηγεί γιατί η ορειβασία δεν είναι επικίνδυνη

Από στέλεχος marketing επί μια 20ετία, αλπινίστρια που έχει κατακτήσει τις 7 κορυφές του κόσμου. Πώς ξεκίνησε η αγάπη για την ορειβασία;

Η ορειβασία ξεκίνησε σαν χόμπι όταν ήμουν 27 ετών, μετά έγινε πάθος και πλέον τρόπος ζωής. Εκείνη την περίοδο δούλευα πολύ, ένιωθα πιεσμένη και μια συνάδελφος μού πρότεινε να πάμε εκδρομή με ορειβατικό σύλλογο. Αυτό ήταν! Συνειδητοποίησα ότι εκείνη τη μέρα δεν σκέφτηκα ούτε λεπτό τη δουλειά.

Ο αλπινισμός, τελικά, σας «έκλεψε» την καρδιά. Αλήθεια, ποια είναι η διαφορά του με την ορειβασία;

Η ορειβασία υψηλών υψομέτρων – δηλαδή από 3.000 με 4.000 μέτρα και πάνω- λέγεται αλπινισμός. Ο εξοπλισμός ενός ορειβάτη κι ενός αλπινιστή είναι περίπου ίδιος. Οι αλπινιστές, όμως, οπωσδήποτε θα χρειαστούν να χρησιμοποιήσουν τον εξοπλισμό, όπως ειδικά παπούτσια με καρφιά, ορειβατική αξίνα και άλλα, ενώ οι ορειβάτες ίσως και να μην τον χρειαστούν.

Μιλώντας για τόσο υψηλά υψόμετρα, έχει κινδυνεύσει ποτέ η ζωή σας σε κάποια ανάβαση;

Όχι! Από τη μία νιώθω τυχερή, από την άλλη δεν ένιωσα ποτέ κίνδυνο, γιατί κάθε αποστολή ήταν καλά προγραμματισμένη. Είμαι συντηρητικός άνθρωπος, δεν είμαι παράτολμη. Ό,τι κάνω το σκέφτομαι 2 και 3 φορές. Έπαιρνα από 2 πηγές το δελτίο καιρού, για παράδειγμα. Για να είμαι σίγουρη.

Μπορείτε να ξεχωρίσετε την πιο «δυνατή» εμπειρία για εσάς;

Η πιο «δυνατή» αποστολή που έζησα ήταν στα τέλη του 2021 στην Ανταρκτική. Κι αυτό, γιατί είχε ως στόχο την ευαισθητοποίηση για την κλιματική αλλαγή, ένα ζήτημα που με ενδιαφέρει πολύ τελευταία. Ειδικά όταν έφτασα στον Νότιο Πόλο, στο banner που έλεγε ότι τώρα πρέπει να δράσουμε για την κλιματική αλλαγή, τα συναισθήματα ήταν πολύ έντονα.

«Δεν ένιωσα ποτέ κίνδυνο, γιατί κάθε αποστολή ήταν καλά προγραμματισμένη»

Θα έλεγε κανείς ότι τα έχετε κάνει όλα. Επόμενοι στόχοι υπάρχουν;

Φυσικά! Στόχος μου από εδώ και στο εξής είναι να αναδείξω μέρη και να μπορώ να μιλώ για σημεία του πλανήτη, τα οποία πλήττονται δυσανάλογα- σε σχέση με άλλα- από την κλιματική αλλαγή. Θέλω ως άνθρωπος της επικοινωνίας και του marketing, αντί να πουλάω καταναλωτικά προϊόντα, να μιλάω και να προωθώ ιδέες που αφορούν την προστασία του πλανήτη.

Αυτή η αγάπη για το περιβάλλον υπήρχε από την παιδική ηλικία σας;

Δυστυχώς, όχι! Μέσα από την ορειβασία, η οποία με ενδυνάμωσε ως γυναίκα και άνθρωπο και δημιούργησε την τελική μου ταυτότητα, ήρθε αυτή η ανάγκη για μεγαλύτερη επαφή με τη φύση και ενδιαφέρον για το περιβάλλον.

Έχετε κάνει και αλλαγές στην καθημερινότητά σας ώστε να μην επιβαρύνετε τον πλανήτη;

Εννοείται! Πηγαίνω με τα πόδια σε μικρές και κοντινές αποστάσεις, κάτι που παλιά δεν έκανα. Έχω φροντίσει να μειώσω το κρέας - δεν είμαι vegetarian, θα ήθελα, αλλά δεν τα έχω καταφέρει ακόμα. Επίσης, φροντίζω να μην πετώ στα σκουπίδια φαγητό. Παλιά, φτιάχναμε 3-4 φαγητά στο σπίτι και μετά τα πετούσαμε. Τώρα δεν συμβαίνει αυτό. Το να μην πετάς φαγητό, το να μη δημιουργείς απορρίμματα, νοικοκυρεύει εσένα, τα οικονομικά σου, αλλά βοηθά συγχρόνως στην προστασία του περιβάλλοντος.

Απ’ όσο γνωρίζω, γίνατε και πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το κλίμα. Τι ακριβώς περιλαμβάνει αυτό;

Είναι η προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να θεσμοθετήσει κάποιες δεσμεύσεις από όλα τα κράτη, ώστε να μπορέσει η Ευρώπη να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος, που σημαίνει να μη συμβάλει στην άνοδο της θερμοκρασίας του κλίματος. Γίνεται μια προσπάθεια, μέχρι το 2050, να κρατήσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό. Αν αυτό ξεπεραστεί, θα υπάρξουν καταστροφικές συνέπειες που δεν θα μπορέσουμε ως ανθρωπότητα να αντιμετωπίσουμε.

«Η κλιματική αλλαγή, ως ορειβάτη, με ευαισθητοποίησε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο»

Πρόσφατα, συμμετείχατε και στη μεγαλύτερη σκυταλοδρομία για το κλίμα. Ποιο ήταν το μήνυμα της δράσης;

Πρόκειται για μια σκυταλοδρομία που ξεκίνησε στις 30 Σεπτεμβρίου και ολοκληρώθηκε στις 6 Νοεμβρίου. Η σκυταλοδρομία αυτή ένωσε την COP26, τη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών που έγινε πέρσι στη Γλασκόβη, με την COP27 που ξεκίνησε στις 6 Νοεμβρίου στην Αίγυπτο. Δρομείς και ποδηλάτες, λοιπόν, μετέφεραν το μήνυμα για ποιοτική περιβαλλοντική εκπαίδευση, το οποίο βρισκόταν μέσα στη σκυτάλη και εγώ, προσωπικά, αλλά και μέλη της ομάδας του A Woman Can Be, ήμασταν εκεί. Ήταν μια συμβολική δράση, αλλά για μένα είναι μια δράση που δείχνει ότι οι άνθρωποι ενδιαφέρονται για την κλιματική αλλαγή. Όταν οι πολιτικοί μας καταλάβουν ότι σαν πολίτες ενδιαφερόμαστε για ένα τέτοιο ζήτημα και ότι αυτοί κρίνονται από το αν κάνουν πράξη αυτά που λένε σχετικά με τις περιβαλλοντικές τους δεσμεύσεις, θα δώσουν μεγαλύτερη βαρύτητα. Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχουν άλλα θέματα, όπως η ενεργειακή κρίση, αλλά είναι κοινή λογική ότι οποιαδήποτε κρίση κι αν υπάρχει, αν αυτά που πρέπει να κάνεις για το κλίμα δεν τα κάνεις έγκαιρα, τότε το παιχνίδι θα χαθεί.

Ποιο είναι αυτήν τη στιγμή το μεγαλύτερο πρόβλημα του πλανήτη;

Ο πλανήτης έχει πολλά προβλήματα, τα οποία οι επιστήμονες έχουν ορίσει ως 9 tipping points. Η κλιματική αλλαγή είναι μέσα σε αυτά και είναι το πρόβλημα στο οποίο εγώ έχω εστιάσει. Είναι κάτι που ως ορειβάτη με ευαισθητοποίησε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο.

«Από συζητήσεις με παιδιά άρχισα να καταλαβαίνω ότι δεν έχουν εξαλειφθεί τελείως τα στερεότυπα. Ζουν και βασιλεύουν»

Ας έρθουμε στο A Woman Can Be, τον οργανισμό που στοχεύει στη γυναικεία ενδυνάμωση και την αγάπη για τον πλανήτη. Πώς αποφασίσατε τη δημιουργία του;

Ξεκινήσαμε το 2020 κάνοντας αναβάσεις με το όνομα A Woman Can Be. Στις αποστολές, συνειδητοποιήσαμε ότι υπάρχουν ακόμα κορίτσια που πιστεύουν ότι είναι μεγάλη η διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών. Συγκεκριμένα, μετά από μία παρουσίαση σε σχολείο, στα πλαίσια του μαθήματος του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού, ήρθε ένα κορίτσι και μου λέει: «ένα πράγμα δεν καταλαβαίνω. Πώς εσείς, που είστε γυναίκα, ανεβήκατε στο βουνό, αφού εμείς οι γυναίκες είμαστε αδύναμες και πρέπει πάντα να έχουμε έναν άντρα να μας βοηθά». Αμέσως, της εξήγησα ότι δεν είμαστε αδύναμες, έχουμε διαφορετική διάπλαση από τους άντρες, αλλά έχουμε και διαφορετικές ικανότητες. Όλοι, όμως, είμαστε άνθρωποι. Από τέτοιες συζητήσεις με παιδιά άρχισα να καταλαβαίνω ότι δεν έχουν εξαλειφθεί τελείως τα στερεότυπα. Ζουν και βασιλεύουν.

Εκτός από επισκέψεις σε σχολεία, τι άλλες δράσεις κάνει το A Woman Can Be;

Η βασική δράση μας είναι να προβάλουμε δυναμικά γυναικεία πρότυπα, περιπτώσεις γυναικών που έχουν ξεπεράσει τους κλασικούς ρόλους. Όλα αυτά τα επικοινωνούμε στα social media, σε συζητήσεις και σεμινάρια που κάνουμε. Πιστεύω ότι τέτοιου είδους εικόνες και ιστορίες εμπνέουν. Αν δεν δεις κάτι, δεν μπορείς να το ονειρευτείς. Έχουμε επικοινωνήσει ιστορίες για γυναίκα αστροναύτη, για γυναίκες που ασχολούνται με επαγγέλματα σε ανδροκρατούμενους χώρους. Μέσα στον Νοέμβριο, επίσης, έχουμε προγραμματίσει δενδροφύτευση. Τον Σεπτέμβριο κάναμε empowerment climb στον Όλυμπο, όπου ήρθαν γυναίκες για να δουν πώς είναι να ανεβαίνεις σε ένα ψηλό βουνό. Όλη αυτή η διαδικασία και εμπειρία σε βάζει σε σκέψεις.

Είστε μητέρα δύο ανήλικων αγοριών. Είναι επιδίωξή σας μέσα από το A Woman Can Be να περάσετε στα παιδιά σας το μήνυμα του σεβασμού στο άλλο φύλο;

Αυτό προσπαθώ να το κάνω και ανεξαρτήτως οργανισμού. Θέλω να τους περάσω το μήνυμα ότι όλοι είμαστε άνθρωποι. Όταν μιλάμε για δυνατότητες, μιλάμε για δυνατότητες και ικανότητες ανθρώπων, όχι άνδρα και γυναίκας.

«Προβάλλουμε δυναμικά γυναικεία πρότυπα, περιπτώσεις γυναικών που έχουν ξεπεράσει τους κλασικούς ρόλους»

Οι γυναίκες, όμως, μπορούμε να καταφέρουμε τα πάντα;

Νομίζω οι άνθρωποι μπορούμε να καταφέρουμε τα πάντα και οι γυναίκες- για να το κάνω πιο συγκεκριμένο- θα πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν έχουμε κανέναν περιορισμό λόγω του φύλου μας για να καταφέρουμε τα πάντα.