Ποιοι μισούν τους σκιτσογράφους;

Μία από τις μεγάλες πικρές αλήθειες που γράφτηκαν αυτές τις ημέρες μετά το μακελειό στο γαλλικό σατιρικό περιοδικό Charlie Hebdo, θεωρώ πως είναι αυτό που έγραψε ένας από τους σημαντικούς Γάλλους σκιτσογράφους, ο Martin Vidberg: «Πώς μπορώ να σκιτσάρω σήμερα; Πώς μπορώ να μη σκιτσάρω σήμερα;».

Και η ακριβώς επόμενη αλήθεια είναι αυτή που έγραψε ο Έλληνας σκιτσογράφος Κώστας Κουφογιώργος την ώρα που έπρεπε να ετοιμάσει κάποια σκίτσα για γερμανικά μέσα. Από τη μία σκεφτόταν τους «ήρωές» του κι από την άλλη το πενάκι του: «Δεν ήθελα να φτιάξω ένα σκίτσο με αίμα και βία, αν και η πρώτη μου αντίδραση με ώθησε για λίγο προς τα εκεί», σημειώνει.

Για τον Κώστα Κουφογιώργο -και όχι μόνον- οι επαγγελματίες που δολοφονήθηκαν στα γραφεία του Charlie Hebdo, όπως και οι Ιταλοί Πατσιέντζα, Ούγκο Πρατ, ο Αλτάν και ορισμένοι άλλοι, ήταν η κινητήριος δύναμη, ώστε να ασχοληθεί με τη δουλειά του σκιτσογράφου. «Το Τσαρλί Εμπντό, το Χαρακίρι , το Φλουίντ Γκλασιάλ (με συμπαθάτε αν τα προφέρω λάθος, αλλά δεν μιλάω Γαλλικά) ήταν περιοδικά που φάνταζαν τότε εξωτικά στα μάτια μου όταν διάβαζα για αυτά στην Βαβέλ και το Παραπέντε. Και έρχονται απλά δύο ηλίθιοι κουμπουροφόροι και τα γκρεμίζουν όλα... Άντιο συνάδελφοι και σας ευχαριστώ».

Οι σκιτσογράφοι ήταν πάντα στο στόχαστρο. Ακόμη περισσότερο και από τους δημοσιογράφους. Σε μία συνέντευξή του το 2012, ο Στεφάν Σαρμπονιέ, ο αρχισυντάκτης του γαλλικού σατιρικού περιοδικού Charlie Hebdo που πλέον είναι νεκρός, δήλωνε σε μία τηλεοπτική συνέντευξη πως: «Η δουλειά μας δεν είναι να υπερασπιζόμαστε την ελευθερία του λόγου. Αλλά χωρίς αυτήν, είμαστε νεκροί. Προτιμώ να πεθάνω παρά να ζω σαν αρουραίος».

Οι σκιτσογράφοι δεν μπορούν να ζήσουν σαν... αρουραίοι.

Την ίδια χρονιά ο διάσημος συνάδελφος του, ο Plantu από την εφημερίδα Le Monde δικάζονταν διότι μέσω ενός σκίτσου του με τίτλο: «Παιδεραστία: Ο Πάπας παίρνει θέση», έκανε μία σημαντική παρέμβαση σε ένα έτσι κι αλλιώς hot θέμα για την καθολική εκκλησία. Την ίδια χρονιά ένας άλλος συνάδελφος του από την Ινδία, ο Ασίμ Τριβέντι συνελήφθη για τα σκίτσα σου με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας! Τι «κακό» έκαναν τα σκίτσα του; Μάχονταν κατά της διαφθοράς στη χώρα.

Δεν ξέρω πόσο απέχει ο δρόμος από μία δίκη μέχρι μία... δολοφονία. Αναρωτιέμαι αν υπάρχουν ομοιότητες. Οι διαφορές είναι αυτονόητες. Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι το «πενάκι» ενοχλεί διότι καυτηριάζει λέγοντας τις πιο σκληρές αλήθειες. Αυτές που ακόμη και ο σπουδαιότερος δημοσιογράφος δε μπορεί να ξεστομίσει.

Τον Φεβρουάριο του 2008 οι αστυνομικές αρχές της Δανίας συνέλαβαν δύο ύποπτους οι οποίοι λεγόταν τότε ότι σχεδίαζαν τη δολοφονία του 73χρονου Κουρτ Βέστεργκααρντ, σκιτσογράφου της εφημερίδας «Jyllands-Posten. Σε αυτήν την εφημερίδα, το 2005, είχαν δημοσιευθεί σκίτσα με τον Μωάμεθ να κουβαλά μία βόμβα μέσα στο τουρμπάνι του. Η απόπειρα της δολοφονίας του έγινε στο σπίτι του από έναν άντρα με τσεκούρι και μαχαίρι.

Το ανατριχιαστικό είναι πως ο ίδιος άνθρωπος που είχε προσφέρει τότε 11 εκατομμύρια δολάρια ως επικήρυξη για τη δολοφονία του Βέστεργκααρντ και των υπόλοιπων σκιτσογράφων της Jyllands-Posten, σήμερα συγχαίρει τους δολοφόνους των 12 ανθρώπων στο Charlie Hebdo προσφέροντας τους το ανάλογο ποσό!!!

Και το 2010, όμως, στο στόχαστρο είχε βρεθεί ένας ακόμη σκιτσογράφος ο Σουηδός Λαρς Βιλκς ο οποίος είχε δημιουργήσει ένα σκίτσο με τον Μωάμεθ... μη αποδεκτό για την Αλ Κάϊντα.

Σε κανένα... σύστημα εξουσίας δεν αρέσουν οι σκιτσογράφοι. Βασικά, τους μισούν.

Μην πάμε μακριά. Εδώ και καιρό ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ζει με τον εφιάλτη ενός σκίτσου. Όποιος «τολμά», τον τρέχει στα δικαστήρια. Οπως συνέβη με τον Μούσα Καρτ της εφημερίδας Τζουμχιουριέτ. Ο Μούσα αθωώθηκε, αλλά ο Ερντογάν επιμένει. Πάντως, σε δηλώσεις του στους New York Times, ο Μούσα ανέφερε μεταξύ άλλων πως: «Εμείς θα συνεχίσουμε να εκφράζουμε αυτό που πιστεύουμε για το καλό των επόμενων γενεών».

Αλλά ας πάμε και... πολύ κοντά. Στη γειτονιά μας, δηλαδή. Σε ένα από τα σκίτσα του ο γνωστός σκιτσογράφος Ανδρέας Πετρουλάκης είχε αποκαλέσει τον Γιώργο Κουρή «κατσαρίδα της μεταπολίτευσης». Έφαγε μήνυση από πλευράς του με διεκδίκηση 300.000 ευρώ. Δεν μπορώ να μη γράψω για τον Γιάννη Καλαϊτζή. Ξέρω, αλήθειες θα βρω κι εδώ: «Μεγάλωσα στο καφενείο του πατέρα μου στην Κοκκινιά. Πάνω στα τραπέζια κυκλοφορούσαν δύο-τρεις εφημερίδες. Γελοιογραφικά σκίτσα κάνω από μωρό. Ήμουν παρατηρητικό και κακό και το 'δειχνα. Το περιβάλλον μου ένιωσε την απειλή. Χάριν εξευμενισμού μου διέθεσε μια αποδοχή διαρκείας».

Ο Σπ.Ορνεράκης, ο Δ.Χατζόπουλος, ο Κυρ, ο Ηλίας Μακρής, ο Θεολόγης, ο Πάνου, ο Κώστας Μητρόπουλος και όλοι αυτοί οι άνθρωποι που σχεδιάζουν την αλήθεια, την ξινή αλήθεια κατά τον Παρμενίδη.

Και τώρα τι;

Κατά πως έγραψε ο χιλιανός σκιτσογράφος Francisco J.Olea: «Στα όπλα σύντροφοι». Κι αυτά τα όπλα είναι τα ομορφότερα διότι δεν σκοτώνουν. Είναι οι πένες, οι γόμες, οι ξύστρες και ό,τι άλλο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αλήθεια. Ξινή για τους πολλούς. Κατά τον Παρμενίδη, σίγουρα...