Η Ρίτα του Σταμάτη Μαλέλη

Τι δουλειά είχαν πρωτοκλασσάτοι πρώην υπουργοί, μεγαλοδικηγόροι, μεγαλοδημοσιογράφοι-μικροδημιοσιογράφοι, ερασιτέχνες δημοσιογράφοι, εθελοντές ή εξ ανάγκης δημοσιολόγοι, συγγραφείς και ό,τι άλλο διαθέτει ως «γκάμα» η Ελλάδα της «εικόνας», μαζί με πολίτες της... «μη εικόνας», με επιστήμονες ψυχιάτρους και ψυχολόγους στο αμφιθέατρο του δευτέρου ορόφου στο Μουσείο Μπενάκη και τέλος πάντων με ανθρώπους που πάσχουν από κατάθλιψη και ήρθαν ν' ακούσουν γι' αυτό;

Ώρα οκτώ. Είσοδος Μουσείου Μπενάκη. Κάμερες και φλας. Πάλι κάποιος υπουργός, σκέφτομαι ενώ πλησιάζω.
Το ασανσέρ για τον δεύτερο όροφο, είναι τίγκα στους VIP. Θυμάμαι πως έχω καιρό ν' ανέβω τα σκαλιά του Μπενάκη.

Εχω έρθει να παρακολουθήσω την παρουσίαση του βιβλίου του Σταμάτη Μαλέλη για την κατάθλιψη. Ενα λογοτεχνικό βιβλίο. Εχει θέμα. Εχει και ήρωες: τον Σταμάτη και την Ρίτα. Την Ρίτα Αλεξίου. Υπαρκτή; Δεν ξέρω. Ισως και ν' ανεβαίνουμε μαζί τα σκαλιά αυτό το βράδυ. Αν όχι, ίσως την συναντήσω αργότερα.

Ωρα οκτώ και δέκα. Το αμφιθέατρο είναι σχεδόν άδειο. Παρατηρώ τον ισχυρό άνδρα των ΜΜΕ, και πρωταγωνιστή της βραδιάς, Σταμάτη Μαλέλη. Υστερα τους υπόλοιπους. Ισως και να' ναι ο μόνος που χαμογελά σε μία διοργάνωση με θέμα την κατάθλιψη. Υπάρχει μία αδιόρατη... comme ill fault ξινίλα σε τούτη την αίθουσα. Όχι σε όλους...

Μέχρι τις οκτώ και είκοσι, η αίθουσα έχει γεμίσει. Λες από κάπου να εμφανιστεί ο Νίτσε, ο Σοπενχάουερ, ο Μάρκες; Λες απ' το ταβάνι ν' αρχίζουν να κάνουν κόλπα οι Ερινύες του Ορέστη; Και που στο διάολο είναι αυτή η Ρίτα που είναι πρωταγωνίστρια της βραδιάς και δεν βρίσκεται πλάι στους ομιλητές; Τον Φώτη Βασιλείου, γενικό διευθυντή της White Space & και της New Media Studies, την Μένη Μαλλιώρη, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, τον εκρηκτικό Κυριάκο Ντούμο, στιχουργό, σύμβουλο Προγράμματος & Διευθυντή Σπουδών της New Media Studies και φυσικά τον Σταμάτη Μαλέλη;

Ο άνθρωπος που έχει γράψει την ιστορία της σύγχρονης τηλεοπτικής Ελλάδας πίσω από τις κάμερες, ως διευθυντής στα μεγαλύτερα κανάλια της χώρας, ο επαγγελματίας που έδινε και δίνει τις πιο ισχυρές εντολές για την παραγωγή ειδήσεων και εκπομπών, βρίσκεται πίσω απ' το μικρόφωνο του ξύλινου εδράνου του Μουσείου Μπενάκη για να ξεγυμνωθεί μία ακόμη φορά γι' αυτό που έτρωγε τα σωθικά του. Κι ενώ ξεκινά να μιλά, σταματά λέγοντας πως «δε μπορεί...» να συνεχίσει από την συγκίνηση της θέας μιας κατάμεστης αίθουσας. Σταμάτησε να μιλά και μόνον ο ίδιος ήξερε γιατί.

Είναι ο ίδιος που ενώ έχει υπηρετήσει πιστά κι έχει συμβάλλει στη διάδοση της Εικόνας, λίγα λεπτά μετά την παύση του, ουσιαστικά μιλά για την αποδόμηση της.

Το χειροκρότημα πέφτει «βροχή» στην αίθουσα όταν μιλά για το πόσο «δημοκρατική» και «αταξική» είναι η κατάθλιψη.

Αναζητώ το χειροκρότημα της Ρίτας σε όσους δεν χειροκροτούν.

Υπάρχει συνάρτηση της Ψυχολογίας, της Κατάθλιψης και της Δημιουργίας, λέει ο συγγραφέας. «Οι μεγάλοι μας λογοτέχνες ήταν καταθλιπτικοί», συνεχίζει και η διπλανή μου σχολιάζει για μία ακόμη φορά –εντόνως- «Ετσι, Ετσι!».

«Οχι στην αβίωτη ζωή, όχι σε μια ζωή εν αναμονή», λέει ο Στ. Μαλέλης πριν αναφερθεί στην ανάγκη απενοχοποίησης του στίγματος. Υστερα, μιλά για την Ρίτα. «Η Ρίτα είναι στην κορυφή, αλλά δεν είναι ευτυχισμένη. Λυτρώνεται μόνον όταν λέει όχι στο συνειδητό στον ορθολογισμό και λέει ναι στο υποσυνείδητο».

Την αναζητώ. Μάταια.

Συνεχίζει εκείνος. «Οι πάντες μπορούν να νικήσουν την κατάθλιψη». Καταλήγει: «Χωρίς την αλληλεγγύη, τίποτα δε μπορούμε να κάνουμε».

Δέχεται ένα ακόμη δυνατό χειροκρότημα κι ένα βροντερό «Ετσι, Ετσι!» από την διπλανή μου.

Το βιβλίο του «Στη Σκιά του Μαύρου Ηλιου», πριν παρουσιαστεί στο Μουσείο Μπενάκη πρόκαμε να διανύσει πολλά χιλιόμετρα ανά την Ελλάδα. Τρεις χιλιάδες χιλιόμετρα σε δέκα πόλεις, μέσα σε τέσσερα σαββατοκύριακα με την υποδοχή χιλιάδων ανθρώπων.

«Δεν είναι μία απλή παρουσίαση βιβλίου. Γιγαντώνεται μία κοινότητα ανθρώπων», σχολίασε στην αρχή ο στενός του συνεργάτης Φώτης Βασιλείου ο οποίος ανέφερε για την Ρίτα πως «είναι η προσωποποίηση χιλιάδων Ελληνίδων που πάσχουν από κατάθλιψη». Είπε γι' αυτήν την γυναίκα πως μεγάλωσε κουβαλώντας τα ψυχολογικά της σκουπίδια. Ολα για την εικόνα...

Κι όταν η Μένη Μαλλιόρη αναφέρθηκε στο ότι τα ποσοστά κατάθλιψης είναι αυξημένα στους άγαμους άνδρες και τις έγγαμες γυναίκες, κάποιοι από το ακροατήριο πήγαν να γελάσουν, άλλοι να χειροκροτήσουν. Η διπλανή μου, όμως, έμεινε σταθερή «Ετσι, Ετσι!».

«Στον λαβύρινθο της σκέψης, παραμονεύει ο Μινώταυρος της αυτοκαταστροφής μας», προλαβαίνω να διαβάσω απ' την σελίδα 39, λίγα λεπτά πριν την λήξη της παρουσίασης. Παρατηρώ προσεκτικά την κατάμεστη αίθουσα με τις «μικρές νίκες και τους μεγάλους πανικούς», μπας και ανακαλύψω την Ρίτα.

Η μελαχρινή κοπέλα που έχει αναλάβει την παρουσίαση, ενημερώνει ότι θα ακολουθήσει κοκτέιλ, κατά τη διάρκεια του οποίου ο Σταμάτης Μαλέλης θα υπογράψει το βιβλίο του.

Νιώθω λες και το στενό σακάκι του ευτραφή πρώην υπουργού στην μπροστινή θέση, σφίγγει το δικό μου σώμα. «Ετσι, Ετσι!», μου ψιθυρίζει συνωμοτικά η άγνωστη διπλανή μου, σα να διάβασε τις σκέψεις μου.

Ετσι, έτσι. Συμφωνώ!
«Ο κάθε άνθρωπος έχει ένα ρήγμα.. .Τι είναι όμως το ρήγμα στον άνθρωπο; Το ράγισμά του, η αδυναμία του; Πιθανόν ο πραγματικό του εαυτός, που δεν μπορεί να καλυφθεί από την πανοπλία που φτιάχνει ο καθένας για να κρυφτεί πίσω της» (σελίδα 206).

Θυμάμαι πως έχω καιρό να κατέβω τα σκαλιά του Μουσείου Μπενάκη.
Θυμάμαι πως δεν έχω βρει την Ρίτα.
Κατεβαίνω. Στην έξοδο παρατηρώ τακούνια νεαρών κοριτσιών και γυαλισμένα σκαρπίνια ανδρών ασφαλείας.
Η Πειραιώς είναι απόλαυση το βράδυ.Δυο τζούρες τσιγάρο και γύρισμα για την επιστροφή.

«Γεια, είμαι η Ρίτα. Με έψαχνες;»