Η γιόγκα στο εδώλιο: Τι λένε δυο εκπαιδεύτριες γιόγκα και ένας ιερέας;

«Ασθενούντας θεραπεύετε, νεκρούς εγείρετε, λεπρούς καθαρίζετε, δαιμόνια εκβάλλετε. Δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δότε. Εχετε διαβάσει τα κεφάλαια 8 και 10 στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο;».

Τα λόγια αυτά δεν τα άκουσα σε Κυριακάτικο κήρυγμα. Ηταν όμως ερώτηση που μου μόλις μου έκανε μια Ελληνίδα γιόγκι.

«Οταν παίρνεις πρέπει να δίνεις. Είναι ευλογία να μπορεί κανείς να δώσει αυτό που έχει πάρει. Αυτή είναι η δικιά μου πληρωμή. Να έρθουν 10 άνθρωποι που έχουν ανάγκη και να σωθούν από τις δυσκολίες» λέει η Βηθλεέμ Μπαλτζή, δασκάλα γιόγκα, στη σχολή που φέρει το μικρό της όνομα.

Αν δεν ήταν η γιόγκα το αντικείμενο, το έργο της θα ήταν αρεστό στην Εκκλησία. Όλα τα μαθήματα και τα εργαστήρια είναι εθελοντική προσφορά των εισηγητών, τον χώρο που γίνεται η γυμναστική και οι ασκήσεις τον έχει προσφέρει ιδιώτης, ενώ πολλές φορές η σχολή συμμετέχει σε δράσεις για την ενίσχυση των κοινωνικών παντοπωλείων διαφόρων δήμων.

Η Βηθλεέμ, ασχολείται με τη γιόγκα 20 χρόνια «Δεν έχω αλλάξει θρησκεία. Δεν κάνει η γιόγκα προσηλυτισμό, δεν είναι θρησκεία που προσπαθεί να σε πείσει να την ασπαστείς».

Της λέω για μια γνωστή μου που συμπτωματικά ή όχι, μετά από μια πενταετία μαθημάτων γιόγκα, αποφάσισε να αλλάξει το όνομά της με κάποιο ινδικό όνομα και επανασυστηθηκε έτσι στον χώρο εργασίας της, στο facebook, στους φίλους ακόμα και στους γονείς της. «Εχει να κάνει με τον άνθρωπο. Αν μετά από τρία χρόνια κουνγκ-φου ή γιόγκα ή οτιδήποτε άλλη γυμναστική, νομίζεις ότι γίνεσαι ο Βούδας, είναι δικό σου θέμα» σχολιάζει.

Η ίδια τοποθετείται στο επίμαχο ζήτημα, λέγοντας ότι «όταν το σώμα είναι σε ισορροπία ενώνεσαι με τον Θεό. Η γιόγκα είναι φιλοσοφικό σύστημα, κάνουμε κάποιες ασκήσεις, μελετημένες για να μας φέρουν σε ισορροπία, να μην μαλώνουμε με το παραμικρό». Θλίβεται όπως λέει, «όταν έρχονται κορίτσια 30 ετών και δεν μπορούν να σκύψουν –που λέει ο λόγος- να δέσουν το κορδόνι τους. Δεν χρησιμοποιούν τους μύες. Με τη γιόγκα γυμνάζεσαι, γερνάς και φαίνεσαι νεότερος. Είναι αυτό κακό;»

«Πολύς κόσμος με ρωτά για την μεγάλη διάδοση που τώρα τελευταία έχει η γιόγκα στην πατρίδα μας» ισχυρίζεται ο πατέρας Σπυρίδωνας, δραστήριος ιερέας στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδας στην Πετρούπολη. ««Η σωτηρία του ανθρώπου δεν βρίσκεται στο να χυθεί σαν μια σταγόνα μέσα στον απέραντο ωκεανό, αλλά στην συνάντηση με τον Τριαδικό Θεό. Ο άνθρωπος μέσα σ' αυτήν την συνάντηση δεν χάνει την προσωπικότητά του. Επίσης είναι εντελώς αντίθετη με τον Χριστιανισμό η μετεμψύχωση ή μετενσάρκωση των ψυχών. Πιστεύω πως η πλειονότης των ανθρώπων είναι απληροφόρητη πάνω στα θέματα αυτά» λέει.

Από την πλευρά της, η Σμάρω Κοσμάογλου, εκπαιδεύτρια γιόγκα στο «Ομακοείο Αθηνών» όπου διδάσκονται μαθήματα γιόγκα, διαλογισμού, εσωτερικής φιλοσοφίας και εναλλακτικής θεραπευτικής, τονίζει ότι έλλειψη πληροφόρησης υπάρχει από την πλευρά της Εκκλησίας.

«Σήμερα υπάρχει μεγάλη πληροφόρηση γύρω από τη γιόγκα, ωστόσο η Εκκλησία εμμένει στις θέσεις της. Προφανώς δεν έχουν κατατοπιστεί για το θέμα σωστά» αναφέρει. Ξεκίνησε να ασχολείται με την γιόγκα το 1981 τότε που ήταν μια εξωτική, σχεδόν άγνωστη λέξη στην Ελλάδα. «Επειδή η γιόγκα προάγει τον θεϊσμό στον άνθρωπο την μπερδεύουν με τη θρησκεία» τονίζει η κ. Κοσμάογλου.

Στη σχολή την οποία διευθύνει, «είμαστε όλοι χριστιανοί ορθόδοξοι και μέσω της γιόγκα έχουμε αγαπήσει περισσότερο τη θρησκεία μας. Μέσα από την αυτοβελτίωση, ο άνθρωπος γίνεται βαθύτερα θρησκευόμενος, σε όποια θρησκεία κι αν ανήκει και είναι γεγονός ότι όσοι ασχολούνται με τη γιόγκα έχουν γίνει περισσότερο ένθεοι.».

Ο πατέρας Σπυρίδωνας όμως είναι επιφυλακτικός: «Φαίνεται πως η Γιόγκα είναι μια γυμναστική -γιατί έτσι θέλουν να την παρουσιάζουν- που χαλαρώνει το πνεύμα του ανθρώπου, εκδιώκει την αγωνία και το άγχος και απαλλάσσει τον άνθρωπο από τις διάφορες άσχημες συνθήκες ζωής που δημιουργούν ψυχολογικές ανωμαλίες».

Οπως υποστηρίζει «δεν πρόκειται για μια τυπική γυμναστική της θελήσεως του ανθρώπου, αλλά για μια άσκηση που εντάσσεται στην γενική ατμόσφαιρα των ανατολικών θρησκειών. Γιόγκα καλείται η περισυλλογή που φθάνει μέχρι την υπνωτική έκσταση, που λέγεται "γιογκικός ύπνος" ο οποίος χρησιμοποιείται σαν μέσο για την απελευθέρωση της ψυχής από την ύλη και ακόμη χρησιμοποιείται σαν μέσο για την απελευθέρωση από την samsara, δηλαδή από την μετανάστευση των ψυχών»

«Δεν είναι θρησκεία η γιόγκα» ξεκαθαρίζει η κ. Κοσμάογλου. «Είναι ένα φιλοσοφικό σύστημα, ένα βοηθητικό εργαλείο για τον σύγχρονο άνθρωπο, μια τεχνική με σωματικές, νοητικές και πνευματικές ασκήσεις, μέσα από τις οποίες ο άνθρωπος αποβάλλει τους φόβους, απελευθερώνεται από τα ελαττώματά του και τις φοβίες του και αποκτά τη δυνατότητα να διευρύνει την αντίληψή του».

«Η γυμναστική αυτή» λέει ο πατέρας Σπυρίδωνας, «εντάσσεται μέσα σ' αυτό το θρησκευτικό σύστημα που θεωρεί την ύλη κακή, ζητά την ελευθέρωση της ψυχής από αυτήν και επιδιώκει την αποφυγή της μετενσαρκώσεως.
Είναι γνωστό ότι η χριστιανική διδασκαλία είναι εντελώς αντίθετη με αυτές τις θεωρίες. Στον Χριστιανισμό διδάσκεται η πίστη στον Θεάνθρωπο Χριστό και ότι όλες οι ασκήσεις έχουν προσωπικό χαρακτήρα. Ο Θεός είναι Πρόσωπο και ο άνθρωπος καλείται να ζει στην κοινωνία εκφράζοντας και βιώνοντας την αρετή της αγάπης».

«Η αγάπη, είναι μεγάλη δουλειά. Ο άνθρωπος, κάνοντας γιόγκα, έχει επαφή με το εσωτερικό κομμάτι του εαυτού του, αυτό που είναι κοντά στο Θεό» τονίζει η Βηθλεέμ. Πολλές φορές, η ίδια καλείται να κάνει «γιόγκα γέλιου» σε εταιρείες για να βελτιωθεί η αποδοτικότητα του προσωπικού ενώ υποστηρίζει ότι «αν τα παιδιά έκαναν γιόγκα, θα ήταν πιο συγκεντρωμένα και σταθερά στην απόδοσή τους στο σχολείο». Αναφέρει το παράδειγμα μιας καταθλιπτικής γυναίκας που την πλησίασε σε ένα από τα δωρεάν μαθήματα «Γιόγκα Γέλιου» που πραγματοποιούνται κάθε Κυριακή στον Εθνικό Κήπο. «Ηρθε πρώτη φορά στο μάθημα και μετά το τέλος του μαθήματος μου είπε ότι την περασμένη εβδομάδα σκεφτόταν να πηδήξει από το μπαλκόνι αλλά ότι τώρα αισθάνεται καλύτερα. Την προέτρεψα να κάνει συγκεκριμένες ασκήσεις και αναπνοές μέχρι το επόμενο μάθημα. Η κατάθλιψη είναι μάστιγα της εποχής μας. Ερευνες στην Ελλάδα, έδειξαν ότι τα ποσοστά έχουν αυξηθεί δραματικά»

«Ο δυτικός άνθρωπος κυριευμένος από το άγχος και τον νευρωτικό τρόπο ζωής αισθάνεται υπερβολικά κουρασμένος. Αυτό έγινε αντιληπτό από τους διάφορους μύστες των ανατολικών θρησκειών και έτσι μετέφεραν στον δυτικό χώρο τις θεωρίες των θρησκειών της Ανατολής κάπως παραλλαγμένες» υποστηρίζει ο ιερέας και αντιπαραβάλλει τη γιόγκα με την «μέθοδο του ησυχασμού»: «μέσα στην ορθόδοξη παράδοση έχουμε ολοκληρωμένη και θαυμάσια διδασκαλία για την καρδιά, τον νου, την ένωση του νου με την καρδιά, την νοερά προσευχή, την θεωρία των λόγων των όντων και την θεωρία του Θεού, την ησυχία, που δεν εξαφανίζει την προσωπικότητα του ανθρώπου, ούτε τον Θεό ως πρόσωπο και δεν στερεί τον άνθρωπο την δυνατότητα να επικοινωνεί με τους συνανθρώπους του, ούτε ακόμη να περιφρονεί το σώμα, την ύλη κ.λ.π. Όσοι γνωρίζουν τη μέθοδο του ησυχασμού και την χρησιμοποιούν ολοκληρώνονται και συγχρόνως θεραπεύονται από ψυχολογικά και πνευματικά νοσήματα».

Δεν είναι η πρώτη φορά που μια θρησκεία καταδικάζει κάποια κοινωνική δραστηριότητα. Ούτε η πρώτη φορά που η γιόγκα βρίσκεται στο εδώλιο- και στο παρελθόν, σε εγκύκλιο αντιαιρετικού αγώνα, έχει χαρακτηριστεί ως «παραθρησκευτική μέθοδος» από την ορθόδοξη Εκκλησία. Οσοι καθήσαμε όμως στο yoga mat και υπό την καθοδήγηση δυτικών -και στην πλειοψηφία τους ομόθρησκων- δασκάλων και γυμναστών, καταφέραμε να ηρεμήσουμε την ψυχή μας και να λύσουμε το σώμα μας, ξέρουμε ότι η γιόγκα δεν μας διεκδίκησε ποτέ, από καμία θρησκεία. Κανείς, άλλωστε δεν μπορεί να σε παρακινήσει να υιοθετήσεις συγκεκριμένες απόψεις και θρησκευτικές αξίες αν ο ίδιος δεν το θέλεις. Σε μια χώρα που η θρησκεία είναι ζωντανή μέσα στην κουλτούρα και στα έθιμα, καμία γυμναστική δεν μπορεί να αποτελέσει απειλή, πόσο μάλλον η γιόγκα που σε κάνει καλύτερο άνθρωπο.