Gloria Steinem: H ηγέτης του φεμινιστικού κινήματος που απέδειξε ότι στυλ και ιδεολογία πάνε μαζί

Η βραβευμένη σχεδιάστρια Emilia Torcini αποδεικνύει ότι η αναπηρία δεν είναι το όριο, εμείς είμαστε

Το κουνελάκι που έγινε η θρυλική εκδότρια του Ms Magazine.

Παρά τα όποια εμπόδια συνάντησε η Steinem κατάφερε, φυσικά, να μπει στο χώρο της δημοσιογραφίας και το 1963 έγραψε για το περιοδικό Show το άρθρο, που την έκανε διάσημη. Η ίδια «στρατολογήθηκε» ως κουνελάκι του Playboy και στο άρθρο της με τίτλο «A Bunny's Tale» κατέγραψε τα κακώς κείμενα όλων εκείνων των κοριτσιών που δούλευαν στα συγκεκριμένα bars και τις σεξιστικές συμπεριφορές που δεχόντουσαν όλες εκείνες οι γυναίκες στη διάρκεια της δουλειάς τους. Το άρθρο, φυσικά, προκάλεσε σάλο και έφερε μέχρι και μηνύσεις, αν και τελικά το αποτέλεσμα ήταν θετικό για τα αδικημένα κουνελάκια, όταν ο Hugh Hefner αποφάσισε να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας για αυτά τα κορίτσια. Τι έγινε, όμως, με την ίδια τη Steinem; Οι περισσότεροι θα σκεφτόντουσαν ότι η καριέρα της θα απογειωνόταν και η Gloria θα γινόταν το πρόσωπο της χρονιάς. Αντίθετα, όμως, για σχεδόν ένα χρόνο μετά τη δημοσίευση του θέματος, δεν μπόρεσε να γράψει κάτι άλλο. Ο λόγος; «Γιατί τώρα πια είχα γίνει ένα κουνελάκι-και δεν είχε καμία σημασία το γιατί». Αυτό δήλωσε η ίδια, κάνοντας πιο ξακάθαρο από ποτέ το πώς λειτουργεί η στερεοτυπική εικόνα της κοινωνίας για μία όμορφη γυναίκα.

«Υπάρχει η αντίληψη ότι μια ελκυστική γυναίκα, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για την κοινωνία, ένα όμορφο κορίτσι δεν μπορεί να είναι έξυπνο,» θα δηλώσει αργότερα μέσα στα χρόνια, όταν αφού πέρασε από το τότε νεοσύστατο New York Magazine και έγινε μία από τις ηγετικές μορφές του φεμινιστικού κινήματος της Αμερικής, κατάφερε να ιδρύσει και το δικό της περιοδικό. Μιλάμε, φυσικά, για το Ms Magazine, το θρυλικό έντυπο που ξεκίνησε να κυκλοφορεί μαζί με τους New York Times, το οποίο συμπλήρωσε φέτος τα 50 χρονια λειτουργίας του.

Το iconic στυλ της Gloria Steinem που απελεύθερωσε την εικόνα της φεμινίστριας.

Όταν ακούς, ακόμη και σήμερα, τη λέξη φεμινίστρια και φεμινιστικό κίνημα ποια είναι η εικόνα που σου έρχεται στο μυαλό; Σίγουρα όχι μιας γυναίκας κομψής, όμορφης και elegant, αφού η κοινωνία έχει διαμορφώσει μία πολύ συγκεκριμένη, οριακά παγιωμένη αντίληψη για το πώς πρέπει να δείχνει μια γυναίκα που παίρνει στα σοβαρά τον εαυτό της. Και η ομορφιά δεν είναι μέσα στα βασικά στοιχεία. Πόσο μάλλον το στυλ και η μόδα. Άρα μπορεί κανείς να καταλάβει την εντύπωση που έδινε η εντυπωσιακή ομολογουμένως Steinem, όταν αντί για φαρδιά, σκουρόχρωμα ρούχα επέλεγε να εμφανιστεί με την τελευταία λέξη της μόδας σε κάθε διαδήλωση και ομιλία της.

Minis και printed φορέματα, μεγάλες καμπάνες, εντυπωσιακά παλτό, μπότες και πανωφόρια με γούνα, 70s αξεσουάρ με τις oversized ζώνες της να είναι ακόμη το σήμα κατατεθέν της, ήταν μόνο κάποια από τα κυριότερα στοιχεία που μπορεί κανείς να ξεχωρίσει στις εμφανίσεις της. Αυτά και τα τεράστια γυαλιά της, που η ίδια φόραγε πάνω από τα μαλλιά της, έγιναν το σύμβολο μιας ολόκληρης εποχής που σηματοδότησε μια νέα αρχή για το φεμινιστικό κίνημα. Γιατί; Γιατί στα συντηρητικά 60s των ΗΠΑ η μέση γυναίκα τρομοκρατούνταν από την ιδέα ότι οι ανδροπρεπείς φεμινίστριες θα τις ανάγκαζαν να δουλεύουν όλη μέρα, να μένουν ανύπαντρες, να είναι άσχημες και απεριποίητες. Αυτό πίστευε τότε ο μέσος Αμερικανός για το κίνημα, που είχε συνηθίσει άλλου τύπου ηγέτες.

Και τότε ήρθε εκείνη. Μία πραγματική super star που έλαμπε σε κάθε της βήμα και αρνήθηκε να αλλάξει την εμφάνιση της και την αγάπη της για τη μόδα, για να χωρέσει στα στενά όρια της εικόνας που ο κόσμος είχε χτίσει για εκείνη. «Δεχτείτε με όπως είμαι». Αυτό ήταν το Gloria attitude, που είδε με άλλα μάτια την Wonder Woman και τόλμησε να αλλάξει τη στολή της και να την τοποθετήσει στο εξώφυλλο του Ms, για να μπορεί κάθε γυναίκα εκεί έξω να πάρει δύναμη και να βρει τον πραγματικό της εαυτό χωρίς να χρειάζεται να εγκαταλείψει τη sexy, feminine πλευρά της. Γιατί όλα όσα ήθελε να περάσει μέσα από την εμφάνιση και το look της η Gloria Steinem δεν είχαν καμία σχέση με τη θεοποίηση της ομορφιάς ή της μόδας ή με την άκριτη απόρριψη τους. Γιατί η ουσία του φεμινισμού βρίσκεται στο δικαίωμα της κάθε γυναίκας να επιλέγει αυτό που θέλει να είναι, αυτό που θέλει να γίνει και τον τρόπο που θέλει να δείχνει.

Αλήθεια σήμερα τι πιστεύουμε για την εικόνα του φεμινισμού;

Η ομορφιά της Gloria Steinem συχνά κατηγορήθηκε ως ανησυχητική για την πορεία του φεμινιστικού κινήματος, καθώς πολλοί θεωρούσαν ότι δεν θα μπορέσει να είναι αρκετά σοβαρή για τις θέσεις του. Η ίδια έχει γράψει μεταξύ άλλων: «Όταν ένας δημοσιογράφος έθεσε το ζήτημα της εμφάνισής μου ως πιο σημαντικό από οτιδήποτε άλλο θα μπορούσα να πω, μια μεγαλύτερη γυναίκα σηκώθηκε στο κοινό και είπε παρηγορητικά, "Μην ανησυχείς, αγάπη μου. Είναι σημαντικό για κάποιους που θα μπορούσαν να παίξουν το παιχνίδι —και να κερδίσουν— να πουν: Το παιχνίδι δεν αξίζει τον κόπο".». Στην πραγματικότητα, όμως, η ομορφιά και το στυλ της ήταν ένα στοιχείο που απελευθέρωσε για πάντα και άλλαξε την πορεία του φεμινισμού.

Και αυτό γιατί ακόμη και σήμερα δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι μόνο οι «απλές»(aka άσχημες) γυναίκες θέλουν ίσα δικαιώματα, επειδή δεν είναι αρκετά όμροφες για να προσελκύσουν έναν σύζυγο. Και, όμως, αυτές είναι βαθιά ριζωμένες σεξιστικές αντιλήψεις, που ακόμα υπάρχουν και υποστηρίζονται από άντρες -αλλά και γυναίκες!- στην εποχή μας. Το βλέπεις παντού: στα hate comments των social media, στα απαξιωτικά βλέμματα μια όμορφης κοπέλας στο χώρο εργασίας, στα σεξιστικά σχόλια σχετικά με τις παρενοχλήσεις των γυναικών και στις εγκληματικές απόψεις των διάφορων γύρω από τα θύματα παρενοχλήσεων ή βιασμών, που «τώρα θυμήθηκαν να τα καταγγείλλουν». Υπάρχουν πάντα, όταν θα ξανασκεφτείς αυτό που πρέπει να βάλεις στο party της εταιρίας ή στο οικογενειακό τραπέζι τις γιορτές. Λοιπόν, μαντέψτε. Δεν είμαστε ούτε άσχημες, ούτε όμορφες, ούτε καθορίζει η εμφάνιση μας την πορεία της ζωής μας. Πρώτη η Gloria Steinem κατάφερε να ξεφύγει από τη σεξουαλικοποίηση της γυναικείας ομορφιάς και χάραξε τη δική της πορεία, ανοίγοντας το δρόμο για όλες μας. Ένα δρόμο που έχουμε την επιλογή να διασχίσουμε όπως μας αρέσει, με ψηλοτάκουνες, polished γόβες ή βρώμικα άρβυλα.