Φουστανέλα: Άντρες με φούστες

Η φoυστανέλα ξεκίνησε από κoινό πoυκάμισo ή πoυκαμίσα και αργότερα κατέληξε στον τύπο της πλισσεδωτής φούστας από την οποία πήρε το όνομά της. Πριν τo 1821 η φoυστανέλα ήταν το παραδοσιακό ένδυμα των αντρών στα Βαλκάνια και πoλιτικό ένδυμα των Ελλήνων, ενώ το 1833 καθιερώθηκε από τoν Ελληνικό στρατό ως εθνικό ένδυμα. Αρχικά φορέθηκε από τους αρματολούς, τους κλέφτες και του αγωνιστές ενώ αργότερα καθιερώθηκε από τον Όθωνα ως αυλικό ένδυμα για την ανακτορική φρουρά, ο οποίος μάλιστα επέλεξε να το φορέσει το 1836 στην Τρίτη επίσημη επέτειo τoυ ερχoμoύ τoυ στην Αθήνα. Στη συνέχεια εξαπλώθηκε ως ένδυμα της επίσημης (γιορτινής) ενδυμασίας όλων των αγροτικών και ποιμενικών πληθυσμών της χώρας.

Η φουστανέλα είναι φτιαγμένη από λευκό βαμβακερό ύφασμα κομμένο σε πολυάριθμα, ορθογώνια ανισοσκελή τρίγωνα ενωμένα λοξό με ίσιο, η υποτείνουσα δηλαδή του πρώτου ενώνεται με την κάθετη πλευρά του δεύτερου τριγώνου. Έτσι, δημιουργείται πλούσια σούρα που ξεκινά από το ζωνάκι της μέσης. Στο ζωνάκι περνιέται κορδόνι για να δημιουργηθεί το φρύλι, ένα είδος στενού και επιμήκους συμπαγούς κυλίνδρου που συγκρατεί τη φουστανέλα σταθερά στη μέση. Οριζόντια διατεταγμένα στο ζωνάκι, τρία λευκά, πλαστικά κουμπιά που εφαρμόζουν σε ισάριθμες κουμπότρυπες, επιτελούν τον ίδιο σκοπό.

Το ένδυμα αυτό που χαρακτήρισε σχεδόν όλο το 19ο αιώνα είναι άμεσα συνδεδεμένο με συμβολισμούς και δοξασίες. Υπάρχει μάλιστα ο μύθος γύρω από των αριθμό των διπλών της φουστανέλας ο οποίος λέγεται πως είναι ίσος με τη διάρκεια (σε έτη) της περιόδου της Τουρκοκρατίας, δηλαδή ίσος με το νούμερο 400. Παρόλ'αυτά, οι φουστανέλες που φέρουν στις μέρες μας οι Εύζωνες, σπάνια έχουν ακριβώς 400 δίπλες.

Μπορεί από το 1890 και μετά η φουστανέλα να αντικαταστάθηκε από «τα φράγκικα», δηλαδή το επονομαζόμενο παντελόνι, αλλά δεν έπαψε ποτέ να επηρεάζει τις τάσεις της μόδας. Ως παραδοσιακό στοιχείο άρρηκτα συνυφασμένο με την ιστορία του ελληνικού έθνους, όχι μόνο δεν έμεινε στις προθήκες των λαογραφικών μουσείων, αλλά ξέφυγε από το φολκλόρ εμπνέοντας τη μόδα και την τέχνη εξελίσσοντας τη μορφή της σε σύγχρονο iconic ένδυμα. Ξένοι σχεδιαστές όπως ο John Galliano και ο Jean Paul Gaultier αλλά και Έλληνες όπως η Σοφία Κοκκοσαλάκη και η Ορσαλία Παρθένη έχουν παρουσιάσει συλλογές με εμφανείς επιρροές αναγάγοντας την ελληνική «φουστανέλα» σε διαχρονικό trend.
Ευτυχώς σήμερα δε χρειάζεται να είστε άντρας για να τη φορέσετε. Διαλέξτε αυτή που σας ταιριάζει και δείξτε τον πατριωτισμό σας!