Mία μαία εξηγεί πώς η εμπειρία του τοκετού έχει τη δύναμη να μεταμορφώσει τη ζωή μιας γυναίκας

Το 2001 ιδρύεται η «Ευτοκία», το μη κερδοσκοπικό σωματείο για την προαγωγή του Φυσικού Τοκετού μετά την έμπνευση που προκάλεσε η ομιλία της Αμερικανίδας μαίας Clarabeth Loprinzi-Cassel στο μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου». Για τη σημαντική Γιορτή της Μητέρας 2023, ζητήσαμε από μια έμπειρη μαία, την κυρία Ελευθερία Δημοπούλου, να μοιραστεί μαζί μας τις συμβουλές εκείνες που χρειάζεται κάθε νέα μαμά πριν τον τοκετό, κατά τη διάρκεια αλλά και με την επιστροφή της στο σπίτι.

Στο ξεκίνημα της κουβέντας μας, η ειδικός μας τόνισε πως είναι λυπηρό το γεγονός ότι ο τοκετός τη χώρα μας και από τη δεκαετία του 1980, από μία φυσιολογική λειτουργία στη ζωή του του ανθρώπου έγινε ασθένεια – μια διαδικασία διάσωσης.

Το 1980 είχαμε 148.134 γεννήσεις. Από αυτές, το 96,3% ήταν στο νοσοκομείο και το 3,6% στο σπίτι.Το 87% των γυναικών γέννησε φυσιολογικά και το 13% με καισαρική.

Το 2021 είχαμε 85346 γεννήσεις και από αυτές το 99,98% ήταν στο νοσοκομείο και το 0,2% στο σπίτι. Το ποσοστό φυσιολογικών και τοκετών με καισαρική μιλά μόνο του, μιας και το 39,4% των γυναικών γέννησε φυσιολογικά και το 60,45% με καισαρική.

Αυτό που μειώθηκε σημαντικά με αυτό τον τρόπο μαίευσης είναι η περιγεννητική θνησιμότητα που από το 21,7% το 1981, έφτασε 6,75 τοις χιλίοις το 2020.Έχουμε σημαντική αύξηση της υπογεννητικότητας και ταυτόχρονα αύξηση των τοκετών με καισαρική.

«Ας ξαναθυμηθούμε όλοι μας τι είναι γέννηση του ανθρώπου ,τι είναι η διαιώνιση του είδους μας. Φυσιολογικός τοκετός κατά τον Π Ο Υ είναι ο τοκετός που ξεκινά αυθόρμητα μεταξύ της 37^ης έως της 42^ης εβδομάδας της κύησης και από την αρχή μέχρι το τέλος δεν έχουμε εμφανείς κινδύνους, δηλαδή το παιδί γεννιέται σε ινιακή προβολή και μετά τον τοκετό η μητέρα και το νεογνό είναι σε καλή κατάσταση. Το είδος μας διαιωνίζεται χάρη στην ικανότητα που έχει η γυναίκα να γεννά, να παράγει ζωή. Ο τοκετός είναι μια εμπειρία στη ζωή της κάθε γυναίκας που αν την ζήσει ολοκληρωτικά έχει τη δύναμη να την μεταμόρφωσει για πάντα. Έρευνες μας έχουν δείξει ότι το 95% των μητέρων μπορούν να γεννήσουν φυσιολογικα», τονίζει η ειδικός.

Όμως ο τοκετός είναι και ένα βαθιά πνευματικό γεγονός ένα εντυπωσιακό έργο που

• το σώμα της γυναίκας έχει σχεδιαστεί να επιτελέσει.
• έχει την τιμή να στέκεται στην πύλη από την οποίαν περνά η ζωή και ο θάνατος.
• βρίσκεται στην μεγαλύτερη δύναμη της.
• είναι απόλυτα ανοιχτή σε όλα τα επίπεδα δουλεύοντας με τις συνεργαζόμενες δημιουργικές δυνάμεις της φύσης προκειμένου να επιτρέψει στο θαύμα της ζωής να περάσει από μέσα της.

Και κάπου εκεί ξεκινούν οι ερωτήσεις μας προς την μαία Ελευθερία Δημοπούλου.

Στη χώρα μας οι νέες μαμάδες συνηθίζουν να γνωρίζουν την μαία τους λίγο πριν τον τοκετό και είναι συνήθως η μαία με την οποία συνεργάζεται ο γιατρός τους. Είναι «σωστό» αυτό;

«Αυτό συμβαίνει γιατί η έγκυος γυναίκα παρακολουθείτε στο 99% από γιατρό και δεν γνωρίζει ότι μπορεί να την παρακολούθηση και μία μαία.

Τα επαγγελματικά δικαιώματα και η εκπαίδευση της μαίας της επιτρέπουν να παρακολουθήσει τη φυσιολογική εγκυμοσύνη, να κάνει τον φυσιολογικό τοκετό και την παρακολούθηση της λοχείας για 40 ημέρες και του νεογνού για 28 ημέρες και να στηρίξει το μητρικό θηλασμό. Το νομικό πλαίσιο αυτή τη στιγμή, στερεί από τις μαίες τα επαγγελματικά τους δικαιώματα όπως η την συνταγογράφηση και το γεογονός ότι δεν έχει κωδικούς στα ασφαλιστικά ταμεία.

Η γυναίκα οφείλει να ενημερωθεί από την αρχή της εγκυμοσύνης της για να βρει την μαία που θα την προετοιμάσει και θα την εμπιστευθεί και θα την υποστηρίξει να γεννήσει το παιδί της όπως η ίδια μπορεί και επιθυμεί. Επίσης μπορεί να ζητήσει να την γνωρίσει και αν δεν θελει να συνεργαστεί μαζί της μπορεί να αρνηθεί. Όπως διαλέγει τον ιατρό της μπορεί να διαλέξει η ίδια και την μαία της μια που αυτή θα την πληρώσει».

Στο εξωτερικό η επιλογή της mαίας αποτελεί την πιο σημαντική απόφαση που έχει να πάρει η μέλλουσα μαμά, απόφαση που μπορεί να επηρεάσει ολοκληρωτικά την έκβαση του τοκετού της. Μήπως έχει έρθει η ώρα να αλλάξει η συνθήκη αυτή στην Ελλάδα;

«Αυτό γίνεται στο εξωτερικό γιατί το εκάστοτε σύστημα υγείας ορίζει τη μαία ως υπεύθυνη για την εγκυμοσύνη, τον φυσιολογικό τοκετό και τη λοχεία και ο ιατρός παρεμβαίνει μόνο στην παθολογία. Για αυτό βλέπουμε ότι πολλές γυναίκες επιλέγουν να γεννήσουν στο σπίτι. Για να αλλάξει αυτό στη χώρα μας πρέπει να δοθούν στην μαια οι επαγγελματικές της αρμοδιότητες σύμφωνα με τα επαγγελματικά της δικαιώματα, και γι' αυτό χρειαζόμαστε την στήριξη των γυναικών».

Ποια είναι τα βασικά στοιχεία που πρέπει να έχει η μαία που θα επιλέξει η νέα μαμά για τον τοκετό της, ειδικά για εκείνη που επιθυμεί να γεννήσει φυσιολογικά;

• Να μπορεί να έχει επιστημονικότητα και πνευματικότητα μαζί.
• Να έχει υπομονή.
• Καλή σύνοδος για να της δημιουργεί ασφάλεια, εμπιστοσύνη,κατάλληλο περιβάλλον.
• Φροντιστής για να εργάζεται και να την φροντίζει κατά την διάρκεια του τοκετού και μετά.
• Να έχει υπομονοή, φαντασία, αυτοπεποίθηση, δημιουργικότητα, δεκτικότητα, συμπόνια και ενσυναίσθηση.
• Να γίνει η γέφυρα για να περάσει η μητερα από τον υλικό στον πνευματικό κόσμο.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν οι νέες μαμάδες στο διάστημα πριν τον τοκετό και τι μπορούν να αλλάξουν;

«Οι περισσότερες Ελληνίδες στη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν προετοιμάζονται, δεν χρησιμοποιούν το διάστημα των 40 εβδομάδων να προετοιμαστούν για την μετάβαση τους στην μητρότητα, να βιώσουν την εγκυμοσύνη τους ,να επικοινωνούν με το παιδί τους, να έρθουν πιο κοντά με τον σύντροφο του και πατερα του παιδιού τους, να βρουν τους κατάλληλους επαγγελματίες που με σεβασμό και υπευθυνότητα θα τους στηρίξουν στις επιλογές τους: να γεννήσουν οι ίδιες το παιδί τους και να μην τους επιτρέψουν να τις ξεγεννούν, να μην αποχωριστούν το παιδί τους, να θηλάσουν όσο πιο γρήγορα μπορούν μετά τον τοκετό».

Σεμινάριο ανώδυνου τοκετού, σεμινάριο θηλασμό. Τελικά είναι τα σεμινάρια απαραίτητα για να καταφέρει η νέα μαμά να προετοιμαστεί σωστά για τη γέννα και το θηλασμό;

«Θα ήθελα εδώ να κάνω μια διευκρίνιση, δεν υπάρχει ανώδυνος τοκετός και είναι λάθος να λέμε στους υποψήφιους γονείς ότι δεν θα πονέσουν. Το σεμινάριο λέγεται «ψυχοσωματική προετοιμασία για γονεϊκότητα». Κάθε έγκυος γυναίκα και ο σύντροφος της δικαιούνται πλήρη- αβίαστη και επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση για τα οφέλη- τους κινδύνους και τις εναλλακτικές που έχουν ώστε να λάβουν την καλύτερη απόφαση για την φροντίδα την δική τους και του παιδιού τους».

Γιατί η προγεννητική εκπαίδευση είναι πολύ σημαντική;

• Προάγει την σωματική και ψυχική υγεία της μητέρας- πατέρα -παιδιού.
• Τους δίνει τη δυνατότητα να προβαίνουν σε ενημερωμένες επιλογές και να αναλαμβάνουν την ευθύνη για την υγεία τους.
• Θέτει τα θεμέλια για μια υγιή εγκυμοσύνη- έναν φυσιολογικό τοκετό και μιας οικογένειας ως φυσικής και θεμελιώδης μονάδα της κοινωνίας ιδίως αν γίνονται γονείς για πρώτη φορά.

• Τους δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσουν εμπιστοσύνη στην φυσική πορεία του τοκετού και στις εσωτερικές δυνάμεις που έχουν οι ίδιες αλλά και το παιδί τους
• Να πιστέψουν ότι ο φυσιολογικός τοκετός είναι προς όφελος όλων.

«Γιατί εμείς οι μαίες πιστεύουμε ότι οι πρώιμες εμπειρίες επηρεάζουν την μελλοντική τους υγεία και ευεξία»

Η βοήθεια της μαίας μετά τον τοκετό είναι πολύ σημαντική, ειδικά στην πρώτη φροντίδα του μωρού αλλά και στον θηλασμό. Πόσο διάστημα χρειάζεται η νέα μαμά την βοήθεια της μαίας για να καταφέρει να τα βγάλει πέρα στις προκλήσεις του πρώτου διαστήματος με το νεογέννητο;

«Η βοήθεια είναι σημαντική γιατί ενθαρρύνει την μητέρα να αποκτήσει σύντομα δεξιότητες για την περιποίηση του παιδιού της, τον θηλασμό και τον ύπνο.

Η μητέρα πρέπει να γνωρίζει ότι το παιδί της:

• θελει περισσότερο την μητέρα του και τον πατέρα του να το φροντίζουν και ας μην το κάνουν τόσο καλά όσο η μαία.
• Δεν θελει επισκέψεις
• Θελει πολλή αγκαλιά «δέρμα με δέρμα επαφή»
• Θελει να κοιμάται μαζί της «συν- Κοίμηση»
• Θελει να καταλαβαίνουν το κλάμα του και τα αντανακλαστικά του.
• Θελει να τρώει πολλές ώρες και την ημέρα και την νύχτα.
• Θελει να τους γνωρίσει και να επικοινωνεί μαζί τους.
• Θελει χρόνο να προσαρμοστεί από τον ασφαλή κόσμο της μήτρας , στον ανασφαλή, κρύο, θορυβώδη κόσμο της έξω ζωής που ήρθε.
• Νιώθει πολύ ανασφαλής για αυτό θελει συνέχεια να είναι μαζί τους.

«Η πρώτη εβδομάδα είναι πολύ σημαντική και για αυτό συμβουλεύομαι και τον πατερα να πάρει άδεια για να είναι μαζί αυτό το σημαντικό διάστημα της γνωριμίας και της προσαρμογής».

Ο μπαμπάς του θα αναλάβει το μπάνιο ενώ η μαία ανεξάρτητα από τις επισκέψεις της πρέπει να δώσει και το τηλέφωνο της να την καλέσει σε περίπτωση ανάγκης. Οι επισκέψεις μετά την πρώτη εβδομάδα θα επαναληφθούν μέχρι την 6η εβδομάδα για όσο την χρειάζεται η μητέρα. Η μαία είναι εκπαιδευμένη στον μητρικό θηλασμό και είναι ικανή να την στηρίξει».

Ποια είναι η μόνη βασική συμβουλή που πρέπει να έχει στο μυαλό της η νέα μαμά μόλις θα φύγει με το μωρό της από το μαιευτήριο;

Αυτό που λέω εγώ στις μαμάδες είναι να μην αγχώνονται γιατί «το παιδί θέλει φαγητό και αγάπη»!

Γιατροσόφια για μεγαλύτερη παραγωγή γάλακτος, κρέμα και κοχύλια για τις πληγωμένες θηλές, μαξιλάρι θηλασμού, apps θηλασμού: Είναι τα παραπάνω απαραίτητα για τη νέα θηλάζουσα μαμά, τι χρειάζεται πραγματικά για να προχωρήσει και να εδραιώσει το θηλασμό της;

Η καλύτερη συμβουλή που μπορούμε να δώσουμε στην νέα μητερα που θηλάζει είναι:

• Να το θέλει και η ίδια.
• «Όσο πιο πολύ θηλάζει, τόσο πιο πολύ γάλα παράγει»
• Το παιδί της μπορεί να ρυθμίσει την παραγωγή του γάλακτος που χρειάζεται αρκεί.
• Να μην ξεχνάει να τρώει, να πίνει νερό και τσάι με βότανα που βοηθούν την παραγωγή γάλακτος (γλυκάνισος, μάραθος, λουιζα, μόσχο σιτάρι, κύμινο , φύλλα Τσουκνίδας).
• Να είναι ήρεμη – να βρίσκει χρόνο να κοιμάται.
• Για να μην τραυματίζονται οι θηλές της νέας μαμάς, το πιο βασικό είναι να μάθει από την αρχή να βάζει το παιδί της σωστά στο στήθος (πχ η θηλή όλη μέσα στο στόμα και τα ούλα του στην θηλαία άλω)
• Να κρατάει σωστά το παιδί στο στήθος, για παράδειγμα η κοιλιά του μωρού να είναι στην κοιλιά της μαμάς.
• Το κεφάλι του μωρού να είναι κοντά στο στήθος.
• Δεν τραβάμε το μωρό να βγάλει την θηλή από το στόμα του αλλά βάζουμε το δάκτυλό μας μέσα στο στόμα του για να το ανοίξει και να αφήσει ελεύθερη τη θηλή.
• Μόλις σταματήσει ο θηλασμός, αφήνει το στήθος της ελεύθερο να στεγνώσουν οι θηλές και μετά το κλείνει στο σουτιέν.
• Πρέπει τα χέρια μας να είναι καθαρά χέρια πριν από κάθε θηλασμό.
• Αντί για μαξιλάρι θηλασμο μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα μαξιλάρι που έχει σπίτι της.

Μόνο αν έχει πρόβλημα θα αγοράσει ή θα δανειστεί βοηθήματα θηλασμού

«Οσο πιο νωρίς θηλάσει μετά τον τοκετό και αν θηλάζει αποκλειστικά καιι είναι ήρεμη, τόσο καλύτερα θα πάει ο θηλασμός και σε χρόνο και σε προβλήματα. Αυτό θα κάνει ευτυχισμένο και υγιές το παιδί της και ευτυχισμένη και ξεκούραστη τη μαμά».

Ποιο είναι το μεγαλύτερο λάθος που κάνει μια μαμά αν δεν καταφέρνει να θηλάσει τελικά στο διάστημα που είχε θέσει ως στόχο;

Έχει πολύ άγχος και ενοχές ότι δεν είναι αποτελεσματική, ενώ ταυτόχρονα ακούει όλους τους άλλους και δεν αφουγκράζεται το παιδί της και τον εαυτό της.

Λίγα λόγια για το μη κερδοσκοπικό σωματείο για την προαγωγή του Φυσικού Τοκετού «Ευτοκία»

Το 2001 ιδρύεται μη κερδοσκοπικό σωματείο για την προαγωγή του Φυσικού Τοκετού με την επωνυμία «Ευτοκία», μετά την έμπνευση που προκάλεσε η ομιλία της Αμερικανίδας μαίας Clarabeth Loprinzi-Cassel στο μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» και άλλων σημαντικών ανθρώπων στο χώρο του φυσικού τοκετού: Frederick Leboyer, Michel Odent, Suzan Arms, Emmanuel Galakteros, οι οποίοι αποτελούν επίτιμα μέλη του σωματείου. Μέλη της Ευτοκίας είναι μαίες, μαιευτήρες – γυναικολόγοι, ψυχολόγοι, άλλες ειδικότητες επαγγελματιών υγείας, γονείς αλλά και άνθρωποι ευαισθητοποιημένοι σε θέματα μητρότητας. Η Ευτοκία είναι μέλος της Ομοσπονδίας Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων Ελλάδος και του Ευρωπαϊκού Δικτύου Οργανώσεων για τον Τοκετό ENCA (European Network Childbirth Associations).

Ευχαριστούμε τη ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΜΑΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΤΟΚΕΤΟ.

Περισσότερες πληροφορίες για τα σεμινάρια, τις δράσεις και τους ειδικούς του κέντρου Ευτοκία, https://www.eutokia.gr/

Πρώτη φορά μαμά; Δες ολόκληρο το αφιέρωμα εδώ