Μπορεί μια γυναίκα να γεννήσει φυσιολογικά ύστερα από καισαρική;

Παρατηρούμε μία ολοένα αυξανόμενη πορεία του ποσοστού των καισαρικών τομών σε παγκόσμιο επίπεδο. Ευκολία για αποφυγή πόνου; Τρόπος των γιατρών και των νοσοκομείων να αυξήσουν τα έσοδά τους; Σωτήρια επέμβαση; Συνήθεια; Τίποτα δεν συγκρίνεται με τη χαρά του να φέρνει μία γυναίκα στον κόσμο το παιδί της φυσιολογικά- εκτός κι αν συντρέχει σοβαρός λόγος. Πολλές γυναίκες σκέφτονται να προγραμματίσουν την πρώτη τους γέννα με καισαρική προκειμένου να γλιτώσουν τον πόνο. Άλλες πάλι, που έχουν ήδη προβεί σε καισαρική κατά τον πρώτο τοκετό, λαχταρούν να γεννήσουν το επόμενο παιδί φυσιολογικά.

Το 1980 έγινε λόγος για εκτέλεση φυσιολογικού τοκετού μετά από προηγηθείσα καισαρική τομή (VBAC: Vaginal Birth After Cesarean) σε ένα συνέδριο του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των Η.Π.Α. σε μια προσπάθεια να μειωθεί το ποσοστό των εκτελούμενων καισαρικών τομών. Κατά τη διάρκεια της επταετίας 1990-1996 υπήρξε μία ανοδική τάση όσον αφορά στην εκτέλεση VBAC, αλλά τα επόμενα χρόνια μειώθηκε δραματικά. Σύμφωνα με μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στις Η.Π.Α. την περίοδο 1990-1996, ποσοστό 58% των γυναικών που γέννησαν το προηγούμενο παιδί με καισαρική τομή έκαναν προσπάθεια να γεννήσουν το επόμενο παιδί με φυσιολογικό τοκετό. Από τις γυναίκες που έκαναν προσπάθεια για εκτέλεση VBAC ποσοστό 74% κατάφεραν να γεννήσουν φυσιολογικά. Στην Ελλάδα ελάχιστες γυναίκες προβαίνουν σε αυτό το εγχείρημα, λόγω του ότι ελάχιστοι μαιευτήρες γυναικολόγοι και μαίες που διαθέτουν εμπειρία στην εκτέλεση VBAC.

Γιατί να προτιμήσετε τον φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική:

Είναι σημαντικό το νεογνό περνά από τον γεννητικός σωλήνα, ώστε να προσαρμόζεται ομαλά στην εξωμήτριο ζωή. Επίσης, το γεγονός ότι ο οργανισμός της μητέρας δεν υποβάλλεται σε ένα ακόμη χειρουργείο είναι σημαντικό πλεονέκτημα. Η VBAC συμβάλλει στη μείωση της μητρικής θνησιμότητας, τη μείωση των ποσοστών υστερεκτομής και την ύπαρξη μεγαλύτερης γονιμότητας μετά το φυσιολογικό τοκετό.

Γιατί να τον αποφύγετε:

Κατά την εκτέλεση VBAC είναι η αυξημένη πιθανότητα για ρήξη μήτρας που μπορεί να έχει ως άμεση συνέπεια το στρες του εμβρύου και την αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα τόσο για τη μητέρα όσο και το έμβρυο. Η πρόκληση του τοκετού με ωκυτοκίνη και προσταγλανδίνες, η παράταση της κύησης και η παχυσαρκία αποτελούν παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες για ρήξη της μήτρας. Επιπλέον, όσον αφορά στις χαμηλού κινδύνου επίτοκες, η εκτέλεση VBAC αυξάνει τη πιθανότητα για αιμορραγία και ανάγκη για μετάγγιση συγκριτικά με την εκτέλεση εκλεκτικής καισαρικής τομής.


Για να εκτελεστεί φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική τομή θα πρέπει να υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις:

· η γέννηση προηγούμενου παιδιού με φυσιολογικό τοκετό

· η αυτόματη έναρξη του τοκετού

· η προηγούμενη καισαρική τομή να μην οφειλόταν σε πυελική δυσαναλογία της μητέρας ή στρες του εμβρύου

· το χρονικό διάστημα από την προηγούμενη καισαρική τομή να είναι μεγαλύτερο των 18 μηνών

· το βάρος του εμβρύου να μη ξεπερνά τα 4000gr

· το νοσοκομείο να είναι τριτοβάθμιας φροντίδας.

Παρόλα αυτά, η εκτέλεση φυσιολογικού τοκετού μετά από καισαρική συνιστάται να αποφεύγεται όταν μια γυναίκα έχει υποβληθεί σε τρεις και περισσότερες καισαρικές τομές γιατί αυξάνεται ο κίνδυνος για επιπλοκές. Απόλυτες αντενδείξεις αποτελούν η ανώμαλη πρόσφυση πλακούντα (επιπωματικός, προδρομικός), η κάθετη τομή της μήτρας σε προηγούμενη καισαρική, προηγούμενο χειρουργείο που αφορά σε όλο το πάχος του μυομητρίου (π.χ. ινομυωματεκτομή). Η ταχεία μείωση των φυσιολογκών τοκετών την τελευταία δεκαπενταετία έχει οδηγήσει στην αύξηση του ποσοστού των καισαρικών τομών. Οι κλινικά στατιστικά σημαντικές διαφορές είναι ελάχιστες μεταξύ εκτέλεσης φυσιολογικού τοκετού μετά από καισαρική τομή και εκτέλεσης εκλεκτικής επαναλαμβανόμενης καισαρικής τομής. Οι έγκυες γυναίκες που έχουν ήδη υποβληθεί σε καισαρική τομή στο παρελθόν και επιθυμούν να γεννήσουν με φυσιολογικό τοκετό αποτελούν μια ομάδα γυναικών με ιδιαίτερες ανάγκες και ανησυχίες.

Εσείς αποφασίζετε. Το μόνο που έχουμε να συμπληρώσουμε είναι πως η απλή φοβία να πονέσετε δεν είναι αρκετα σοβαρός λόγος για να προβείτε σε προγραμματισμένη καισαρική τομή αν δεν έχετε εσείς ή το έμβρυο σοβαρό πρόβλημα υγείας.