Μπορεί να προληφθεί η επιλόχειος κατάθλιψη στις νέες μαμάδες: Η ειδικός απαντάει

«Βaby blues» ή επιλόχειος κατάθλιψη; Πολλές είναι οι μαμάδες εκείνες που μετά τη γέννηση του μωρού τους αισθάνονται περίεργα, νιώθουν εναλλαγές στη διάθεσή τους, έντονο άγχος, τάση για κλάμα. Υπάρχει τρόπος να τα αποτρέψουν όλα αυτά;

Αν τα συμπτώματα αυτά διαρκέσουν περισσότερο από τις δύο πρώτες εβδομάδες, μάλλον αναφερόμαστε στην επιλόχειο κατάθλιψη.

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC, USA), υπολογίζεται ότι 1 στις 10 νέες μητέρες παραδέχεται ότι βιώνει επιλόχεια κατάθλιψη.

Συνηθίζεται να θεωρούμε τον ερχομό του νέου μέλους στην οικογένεια ως το πιο χαρμόσυνο γεγονός. Να τονίσουμε όμως ότι δεν νιώθουν όλες οι μητέρες έτσι, με αποτέλεσμα να μπαίνουν και σε άλλη μία διαδικασία, αυτή της «κακής μητέρας».

Και όμως, είναι στερεοτυπική η θεώρηση αυτή, ότι δηλαδή όλες οι μητέρες πρέπει να είναι ευτυχισμένες και να δεθούν αμέσως με το μικρό τους. Όχι, δεν νιώθουν όλες οι μαμάδες αυτή την «ανείπωτη» χαρά, καθώς βλέπουν τη ζωή τους να αλλάζει και ναι, χρειάζονται ένα χρονικό διάστημα προσαρμογής.

Ακόμα όμως και στην περίπτωση της επιλόχειας κατάθλιψης, χρειάζεται η μητέρα να γνωρίζει ότι δεν είναι μόνη της στο έλεος της διαταραχής αλλά υπάρχει αντιμετώπιση με φαρμακευτική αντικαταθλιπτική αγωγή και υποστήριξη από ειδικό.

Ζητήσαμε από τη Μαρίνα Μόσχα, ψυχολόγο, MA Κλινικής Ψυχολογίας, ψυχοθεραπεύτρια και μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας να μας μιλήσει για τους τρόπους πρόληψης που έχουμε στα χέρια μας όσον αφορά την επιλόχειο κατάθλιψη.

Η επιλόχειος κατάθλιψη στα χρόνια του Tik Tok

Μία νέα τάση στο TikTok βλέπουμε τελευταία με το hashtag «επιλόχεια κατάθλιψη» να έχει 113.000 προβολές στις Η.Π.Α., όπου χιλιάδες μητέρες μοιράζονται τις εμπειρίες τους, όπως βιντεάκια με τις εναλλαγές στη διάθεση, τις ψυχικές μεταπτώσεις, την ανισορροπία και όχι μόνο εκείνη των ορμονών αλλά και της ίδιας της καθημερινότητας.

Αναφέρονται περιπτώσεις επίσης γυναικών που νιώθουν κάπως καλύτερα όταν έρχονται σε επαφή με άλλες που περνούν και εκείνες τα ίδια και δεν «πρέπει» να προσποιούνται πως όλα είναι καλά και ότι είναι οι πιο ευτυχισμένες στη γη επειδή γέννησαν.

Αντίθετα, φαίνεται να στηρίζει η μία την άλλη, να προτείνουν τρόπους μέσα από το τι βοηθά την καθεμία, και το κυριότερο ότι όλες τους αρχίζουν και βάζουν προτεραιότητα την ψυχική τους υγεία, αφιερώνοντας λίγο χρόνο στον εαυτό τους, κάνοντας η κάθε μία αυτό που νιώθει ότι της ταιριάζει καλύτερα.

Κάτι που από μόνο του είναι αρκετά θεραπευτικό, εφόσον αυτό που κυρίως διαταράσσεται με τον ερχομό ενός μωρού είναι ο προσωπικός χρόνος και η έλλειψή του, η αυπνία, η κούραση.

Αν σκεφτούμε και το ότι μπορεί να είναι και το πρώτο μωράκι, ότι πρόκειται για νέα μανούλα, αντιλαμβανόμαστε πόσο μεγαλώνει η δυσκολία αυτή.

Πράγματι, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η δυσκολία προσαρμογής στη νέα αυτή κατάσταση, όπου η γυναίκα «χάνει» τον εαυτό της, ενώ πολλές φορές φτάνει στο σημείο να κοιτάζεται στον καθρέφτη και να μην αναγνωρίζει τον εαυτό της ή αυτό που αντικρύζει να την καταθλίβει ακόμα περισσότερο ή να εύχεται να μπορούσε να γυρίσει το χρόνο πίσω μαγικά και να αποκτήσει και πάλι την ελευθερία της. Αν προσθέσουμε και τις σωματικές αλλαγές, μεγαλώνει ακόμα πιο πολύ αυτή η ψυχική δυσφορία και ευαλωτότητα.

Μπορεί η ψυχοθεραπεία να αποτρέψει την επιλόχεια κατάθλιψη;

Στοιχεία από το American Journal of Obstetrics and Gynecology αποκάλυψαν ότι η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι χρήσιμη ως παρέμβαση στην επιλόχεια κατάθλιψη. Πρόσφατη έρευνα αναφέρει ότι οι μισές γυναίκες του δείγματος που έκαναν τέσσερις προγεννητικές συνεδρίες και μία συνεδρία μετά τον τοκετό βοηθήθηκαν αρκετά, σε σχέση με εκείνες που ακολούθησαν την φαρμακευτική θεραπεία με την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Να τονίσουμε εδώ, ότι μπορεί ακόμα και το να μιλήσει μία γυναίκα γι αυτό που θα συμβεί, ασφαλώς και θα την χαλαρώσει.

Μην ξεχνάμε πως η κάθε γυναίκα που περιμένει να γεννήσει αντιμετωπίζει διάφορα άγχη, όπως για παράδειγμα αν θα είναι το μωρό της υγιές, αν η ίδια θα τα καταφέρει στη γέννα, αν θα πονέσει, πόσο και να θα την αντέξει, αν κάτι δεν πάει καλά εκείνη την ώρα και υπάρξουν επιπλοκές, κλπ.

Αν προσθέσουμε και το ότι κάποιες από αυτές τις εγκυμονούσες έχουν ιστορικό κατάθλιψης, μιας αγχώδους διαταραχής ή γενικότερα μιας ψυχικής νόσου, αντιλαμβανόμαστε πόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες εκδήλωσης της επιλόχειας κατάθλιψης.

Είναι σημαντική λοιπόν η βοήθεια ειδικού όμως που θα κάνει την κατάλληλη ψυχοεκπαίδευση, ενισχύοντας τα δυνατά της σημεία και βοηθώντας την να αναγνωρίσει ή ακόμη και να απενοχοποιήσει σκέψεις που ενδεχομένως ανεβάζουν τα επίπεδα στρες.

Η ψυχοεκπαίδευση βοηθά επίσης στην αντιμετώπιση επιλόχειων καταθλιπτικών συμπτωμάτων, καθώς η γυναίκα ενημερώνεται γι αυτά και ξέρει ότι ακόμα αν συμβούν θα μπορέσει να τα αναγνωρίσει πρώτα από όλα αλλά και να τα αντιμετωπίσει, εφόσον γνωρίζει πως δημιουργούνται και τι σημαίνουν ακριβώς, αυξάνοντας την ψυχική της ανθεκτικότητα.

Βέβαια, και πάλι υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να εκδηλώσουν επιλόχεια κατάθλιψη με πιο βαριά συμπτωματολογία, μην ξεχνάμε την βιολογική προέλευσή της άλλωστε με την ορμονική ανισορροπία που επικρατεί αλλά η βιολογική αιτία αυτών των συμπτωμάτων μπορεί να είναι διαφορετική κατά την εγκυμοσύνη από ό,τι σε άλλα σύνδρομα.

Κλείνοντας, θα λέγαμε πως πράγματι, μέχρι κάποιο σημείο η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να προληφθεί όταν ακολουθηθούν τα παραπάνω μονοπάτια.

Παρόλα αυτά, δεν είναι πανάκεια, καθώς υπάρχουν γυναίκες που θα την βιώσουν πιο έντονα. Το πιο σημαντικό είναι να αντιληφθούμε πως όσο περισσότερο κατανοούμε πώς αναπτύσσεται η κατάθλιψη που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη, τόσο καλύτερα θα στοχεύσουμε στα βιολογικά αίτια για την πρόληψη και τη θεραπεία της με φαρμακευτική αγωγή και πως όταν η φαρμακευτική αγωγή είναι απαραίτητη, δεν πρέπει να την αγνοούμε ή να την φοβόμαστε.

Ευχαριστούμε τη Μαρίνα Μόσχα, ψυχολόγο, MA Κλινικής Ψυχολογίας, ψυχοθεραπεύτρια και μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
https://marinamoscha.wordpress.com
https://www.facebook.com/marinamoscha

Δες ολόκληρο το αφιέρωμα εδώ