Ο «δεσμός πρόσδεσης» της μητέρας με το βρέφος δημιουργεί έναν ενήλικα με υγιείς σχέσεις

«Από αυτή τη σχέση, σύμφωνα με την θεωρία δεσμού, θα χαρακτηριστεί ο τρόπος που το παιδί σχετίζεται με τους άλλους ανθρώπους στη πορεία της ζωής του», τονίζει η ειδικός Μαρίνα Μόσχα.

Αν η μητέρα καταφέρει να δημιουργήσει έναν ασφαλή δεσμό με τη βρέφος, τότε οι σχέσεις που θα δημιουργήσει μετέπειτα ως ενήλικας το παιδί της, θα είναι υγιείς. Αν όχι, οι σχέσεις του, με δυο λόγια, έχουν πολλές πιθανότητες να είναι προβληματικές. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της.

Πέρα από την δημιουργία ενός «ασφαλούς δεσμού πρόσδεση»ς, που ναι μεν δημιουργείται με τη μητέρα, όταν εκείνη δεν υπάρχει μπορεί να δημιουργηθεί με τον φροντιστή του βρέφους, φτάνει να ανταποκρίνεται με έναν υγιή τρόπο στις ανάγκες του για να υπάρξει ο ασφαλής δεσμός.

Υπάρχει όμως και ένας ρόλος ο οποίος πραγματικά δεν μπορεί να αντικατασταθεί: εκείνος της εγκυμονούσας γυναίκας.

Πράγματι, βιολογικά, η μητέρα είναι εκείνη που θα κυοφορήσει το έμβρυο στο σώμα της, είναι εκείνη που θα το γεννήσει, που θα το φέρει στον κόσμο.

Είναι εκείνη που θα του προσφέρει μέσα από το σώμα της όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και ότι άλλο έχει ανάγκη για να αναπτυχθεί και που θα το μετατρέψουν από γονιμοποιημένο ωάριο σε ένα υγιές έμβρυο και βρέφος μετά τη γέννηση.

Αυτός είναι ο ρόλος που έως σήμερα τουλάχιστον δεν μπορεί να αντικατασταθεί από κανέναν και τίποτα.

Υπάρχουν βέβαια έρευνες που καταλήγουν στο ότι είναι πολύ σημαντικός ο δεσμός που αναπτύσσεται ανάμεσα στη μητέρα και στο βρέφος, όπως αναφέραμε παραπάνω, καθώς η μητέρα ασχολείται ακόμα και σήμερα με το μεγάλωμα των παιδιών. Και πράγματι, είναι εκείνη που θα καλύψει τις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού της μέσα από την βαθιά τους σύνδεση.

Πόσα παιδιά όμως έχουν μεγαλώσει με τη γιαγιά ή με μια θεία, με μία θετή μητέρα και τη θεωρούν «μητέρα τους».

Πόσα παιδιά μεγαλώνουν σε δομές ή ορφανοτροφεία χωρίς να έχουν γνωρίσει ποτέ την μητέρα τους ή βρίσκονται εκεί επειδή η μητέρα τους δεν μπορεί να τα αναθρέψει για οικονομικούς λόγους ή για λόγους υγείας.

Πολύ σημαντικό είναι και για αυτά τα παιδιά να αναπτύξουν μία υγιή σχέση με τον φροντιστή.

«Αρκετές είναι επίσης οι έρευνες που καταλήγουν στο σημαντικό αυτό δεσμό που αναπτύσσεται μέσα από το θηλασμό αλλά και πόσο σημαντικός είναι ο θηλασμός για την σωματική, νοητική, ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού μετέπειτα».

Σχεδόν όλες οι έρευνες καταλήγουν στο πόσο πιο εύκολα μπορούν να προσαρμοστούν τα παιδιά στο περιβάλλον τους και πόσο πιο χαρούμενα είναι όταν αναπτύσσουν έναν ισχυρό δεσμό με τη μητέρα.

Επιπλέον, πόσο βοηθητική είναι αυτή η ισχυρή σχέση για τις σχέσεις που θα κάνει το παιδί ως ενήλικας, όταν μεγαλώνει από μία μητέρα που το στηρίζει, είναι δίπλα του «στα καλά και στα άσχημα» ενώ θέτει όμως και τα όρια της, όταν του επιτρέπει να λαμβάνει πρωτοβουλίες και του αναθέτει σταδιακά ευθύνες, όταν το μαθαίνει να μοιράζεται τα συναισθήματά του έτσι ώστε να γίνει υπεύθυνο, να αποκτήσει ενσυναίσθηση, να κατανοεί τους άλλους, να μπορεί γενικότερα να σταθεί στα πόδια του αναπτύσσοντας υγιείς σχέσεις με τους γύρω του ως ενήλικας.

Σύμφωνα επιπλέον και με έρευνα του Πανεπιστήμιο McGill στο Μόντρεαλ (2020), στην οποία μελετήθηκαν οι τρόποι με τους οποίους αναπτύσσεται ο εγκέφαλος ενός παιδιού, πώς ενεργοποιούνται και απενεργοποιούνται τα γονίδιά του και πώς λειτουργεί το ανοσοποιητικό του σύστημα, οι ερευνητές αποκάλυψαν πώς η ανατροφή που χαρίζει η μητέρα από την πρώτη ώρα που έρχεται ένα μωρό στον κόσμο, επηρεάζει την υγεία του παιδιού της και στην ενήλικη ζωή και μπορεί επίσης να περιορίσει τις επιπτώσεις των αρνητικών εμπειριών.

Ουσιαστικά, η μητέρα διαμορφώνει τον εγκέφαλο και τις συνδέσεις του σε αυτά τα πρώτα στάδια ζωής του παιδιού της.

Είναι εύκολο να υποθέσουμε ότι ο εγκέφαλος θα αναπτυχθεί μόνος του, αλλά για να αναπτυχθεί ο εγκέφαλος στο μέγιστο των δυνατοτήτων του, χρειάζεται καλή τροφή και ανταποκρινόμενη και κατάλληλη φροντίδα. Στον εγκέφαλο ενός μωρού κάθε δευτερόλεπτο, δημιουργούνται ένα εκατομμύριο συνδέσεις μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων.

Αυτές οι συνδέσεις εξαρτώνται από το πώς αντιδρά το μωρό στη σχέση με τη μητέρα του, ειδικά όταν εκείνη ανταποκρίνεται σταθερά στο μωρό όταν αυτό φωνάζει. Ακόμη και το απλό άγγιγμα και η αγκαλιά στο μωρό επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο εκείνο μεγαλώνει και αναπτύσσεται και αφήνει σημάδια στο DNA του.

Ευχαριστούμε τη Μαρίνα Μόσχα, ψυχολόγο, MA Κλινικής Ψυχολογίας, ψυχοθεραπεύτρια και μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
https://marinamoscha.wordpress.com
https://www.facebook.com/marinamoscha