Παιδική κακοποίηση: Ένα σύγχρονο και διαχρονικό φαινόμενο που συγκλονίζει τις κοινωνίες
Με αφορμή την τραγωδία της Αχαΐας η κοινωνική λειτουργός Αγγελική Κορομηλά αναλύει το μείζον θέμα της κοινωνικής κακοποίησης
- Η κακοποίηση είναι η άσκηση βίας με σκοπό την "επιβολή ελέγχου" ή την υποταγή. Πολλά παιδιά πέφτουν θύματα κακοποίησης από τους γονείς τους ή τον συγγενικό και κοινωνικό τους περίγυρο. Τα αποτελέσματα των σχετικών ερευνών σε σχέση με τη σωματική κακοποίηση δεν είναι σαφή. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατέγραψε 31.000 περιπτώσεις παιδικής κακοποίησης. Μάλιστα οι ερευνητές εκτιμούν διεθνώς ότι τουλάχιστον ένα στα πέντε κορίτσια και ένα στα δέκα αγόρια θα γίνει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης πριν τα 18 του χρόνια, ενώ μόνο 1 στις 3 υποθέσεις θα δηλωθεί.
- Η πραγματική αιτία του φαινομένου της εγκατάλειψης ή κακοποίησης του παιδιού από τον γονέα και ιδιαίτερα της μητέρας, δεν είναι αποτέλεσμα ενός μόνο παράγοντα και δεν είναι πάντα εύκολο να διαγνωσθεί. Συνήθως, ο ίδιος υπήρξε μάρτυρας ή θύμα ενδοοικογενειακής βίας ή κακοποίησης κατά την παιδική ηλικία. Βασική επίσης αιτία αποτελεί η σοβαρή ψυχική νόσος της μητέρας (κατάθλιψη, ψυχιατρικές διαταραχές, ψυχώσεις, χρήση ουσιών) καθώς και η πιθανή ακύρωση της θεραπευτικής της αγωγής ή η κακή συμμόρφωση της στην θεραπεία. Σοβαρό παράγοντα επίσης μπορούν να αποτελέσουν η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, η συζυγική βία ή οι ενδοοικογενειακές συγκρούσεις σε συνδυασμό με την έλλειψη υποστηρικτικού περιβάλλοντος ή και του νεαρού της ηλικίας της μητέρας.
- Σε οποιαδήποτε περίπτωση σωματικής βλάβης ή εγκατάλειψης συνίσταται η απομάκρυνση του παιδιού από τη μητέρα-τροφό, διαδικασία ιδιαίτερα επίπονη και τραυματική. Αρχικά το παιδί βρίσκεται σε φάση αναζήτησης της μητρικής μορφής εκδηλώνοντας με διάφορους τρόπους την απώλεια.
- Ωστόσο, όποιοι και αν είναι οι λόγοι απομάκρυνσης του παιδιού από το οικογενειακό περιβάλλον και με τα όσα συναισθηματικά κενά αναπτύσσονται, κρίνεται απαραίτητη η μετάβασή του σε ένα προστατευμένο περιβάλλον. Μέσα σε αυτό το παιδί θα υποστηριχθεί κατάλληλα από ειδικούς, οι οποίοι θα το βοηθήσουν να αναπτύξει τις ψυχοκοινωνικές του δεξιότητες και τη συναισθηματική του νοημοσύνη.
- Σε περιπτώσεις παιδικής κακοποίησης, οι οποίες πέφτουν στην αντίληψη των πολιτών, απαιτείται μια συνεργασία νομικών και κοινωνικών υπηρεσιών, ώστε να γίνει η κατάλληλη προσέγγιση σε κάθε περίπτωσης . Η παιδική κακοποίηση δεν ανήκει στη σφαίρα της ιδιωτικής ζωής της κάθε οικογένειας αλλά αποτελεί υπόθεση μιας κοινωνίας ολόκληρης. Τα αρμόδια τμήματα στα οποία μπορεί κανείς να απευθυνθεί εάν γίνει μάρτυρας παιδικής κακοποίησης είναι η Εισαγγελία ανηλίκων, καθώς και οι Κοινωνικές Υπηρεσίες (κοινωνικοί λειτουργοί) Δήμων, Νομαρχιών και οποιουδήποτε άλλου φορέα Προστασίας Ανηλίκων.