Κι όμως! Oμάδα μηχανικών δημιούργησε ένζυμο που διασπά το πλαστικό σε λίγα λεπτα

Μαρία Ροδίτη
Κι όμως! Oμάδα μηχανικών δημιούργησε ένζυμο που διασπά το πλαστικό σε λίγα λεπτα

Μια ομάδα μηχανικών στο Τέξας βρήκε τρόπο να «ανακουφίσει» τον πλανήτη μέσα από ένα ένζυμο που διασπά πολύ σύντομα το πλαστικό.

Πλαστικά μπουκαλάκια νερού, πλαστικές συσκευασίες στο supermarket, σελοφάν, πλαστικές θήκες κινητού, πλαστικά αντικείμενα μιας χρήσης… Το πλαστικό είναι παντού γύρω μας και, δυστυχώς, οι τεράστιες ποσότητές του μόνο κακό μπορούν να κάνουν στον πλανήτη.

Σκέψου απλά ότι τα πλαστικά αντικείμενα που πετάς στα σκουπίδια μένουν στο περιβάλλον για εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια. Και στη χειρότερη περίπτωση, αν καταλήξουν στον βυθό της θάλασσας, θανατώνουν τα ζώα που μπορεί να τα θεωρήσουν τροφή και να τα καταναλώσουν.

Το να ζεις σε μια γειτονιά με πολλά δέντρα είναι πολύ πιο ωφέλιμο από όσο νομίζεις - Να γιατί

Γι’ αυτό ακριβώς ακούμε συνέχεια από τους ειδικούς πως πρέπει στην καθημερινότητά μας να περιορίσουμε ως και να σταματήσουμε εντελώς τη χρήση πλαστικού και να στραφούμε σε πιο βιώσιμες λύσεις. Ευτυχώς, λοιπόν, υπάρχουν και άνθρωποι που πραγματικά δουλεύουν για ένα καλύτερο αύριο και για ένα πιο καθαρό περιβάλλον, κάνουν έρευνες και καινοτομούν με σκοπό να παραδώσουν στις επόμενες γενιές έναν πλανήτη χωρίς προβλήματα. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει μια ομάδα μηχανικών, οι οποίοι αναπτύσσουν ένζυμο, που μπορεί να διασπάσει το πλαστικό μέσα σε λίγες ώρες.

Μηχανικοί στο Τέξας αναπτύσσουν ένζυμο για τη διάσπαση του πλαστικού

Τα ευχάριστα νέα για τον πλανήτη έρχονται από το μακρινό Τέξας! Ακόμη, λοιπόν, κι αν δεν μπορούμε να εξαλείψουμε εντελώς το πλαστικό, υπάρχουν τρόποι να το διασπάσουμε γρήγορα κι αυτό χάρη σε μια ομάδα μηχανικών.

Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature, μηχανικοί από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν μοιράζονται τη δημιουργία ενός εξαιρετικά γρήγορου ενζύμου που διασπά το πλαστικό. Η παραλλαγή του ενζύμου λειτουργεί τόσο καλά, που συχνά μπορεί να διασπάσει το πλαστικό μέσα σε λίγες ώρες ή ημέρες. Το δημιούργημά τους επικεντρώνεται στο PET, ένα πολυμερές που βρίσκεται συνήθως στις περισσότερες συσκευασίες και που αποτελεί το 12% των παγκόσμιων απορριμμάτων.

Το PETase, ένα ένζυμο που «τρώει» πλαστικά, ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά σε μια ιαπωνική εγκατάσταση απορριμμάτων το 2016. Από τότε, ερευνητές σε όλο τον κόσμο εργάζονται για να αξιοποιήσουν αυτό το άγριο ένζυμο και να το χειριστούν σωστά με σκοπό να βελτιώσουν τη λειτουργικότητά του. Και, φαίνεται, ότι οι μηχανικοί του Τέξας τα κατάφεραν.

Το επαναστατικό FAST-PETase διασπά το πλαστικό σε λιγότερο από 50°C

Οι μηχανικοί του Τέξας δημιούργησαν την παραλλαγή του PETase, τη FAST-PETase, χρησιμοποιώντας μηχανική μάθηση. Ειδικότερα, το μοντέλο που χρησιμοποίησαν βοήθησε ώστε να προβλεφθεί σωστά ποιες μεταλλάξεις θα διασπούσαν γρήγορα το καταναλωτικό πλαστικό σε χαμηλές θερμοκρασίες και κάπως έτσι προέκυψε η FAST-PETase.

kainotomia_plastiko.jpg

«Οι δυνατότητες για να αξιοποιηθεί αυτή η πρωτοποριακή διαδικασία ανακύκλωσης είναι ατελείωτες σε όλες τις βιομηχανίες», λέει ο Hal Alper, καθηγητής στο Τμήμα Χημικής Μηχανικής McKetta στο Πανεπιστήμιο του Όστιν. Και προσθέτει: «Πέρα από την προφανή βιομηχανία διαχείρισης απορριμμάτων, αυτό παρέχει επίσης σε εταιρείες από κάθε τομέα την ευκαιρία να πρωτοστατήσουν στην ανακύκλωση των προϊόντων τους. Μέσα από αυτές τις πιο βιώσιμες προσεγγίσεις ενζύμων, μπορούμε να αρχίσουμε να οραματιζόμαστε μια πραγματική κυκλική οικονομία πλαστικών».

Ενώ οι ερευνητές μελετούσαν ένζυμα που τρώνε πλαστικά για πάνω από μια δεκαετία, κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει πώς ήταν δυνατόν να δημιουργηθεί ένα ένζυμο που να λειτουργεί στις χαμηλές θερμοκρασίες που απαιτούνται για να μεταφέρει τα υπόλοιπα ένζυμα αποτελεσματικά και να τα κάνει προσιτά σε μεγάλη κλίμακα. Αυτό είναι που κάνει τη FAST-PETase επαναστατική, καθώς αρχίζει να διασπά το πλαστικό σε λιγότερο από 50°C (122°F).

plastiko_planitis.jpg

Σύντομα η κλιμάκωση της παραγωγής ενζύμων

Οι ερευνητές έχουν ήδη καταθέσει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για τη FAST-PETase και τώρα θα ξεκινήσουν εργασίες με σκοπό την κλιμάκωση της παραγωγής ενζύμων. Προφανείς στόχοι χρήσης τους δεν είναι άλλοι από τους χώρους υγειονομικής ταφής και τις βιομηχανίες αποβλήτων με τους επιστήμονες, ωστόσο, να οραματίζονται επίσης το ένζυμό τους να λειτουργεί κατά την περιβαλλοντική αποκατάσταση.

«Όταν εξετάζουμε εφαρμογές περιβαλλοντικού καθαρισμού χρειαζόμαστε ένα ένζυμο που μπορεί να λειτουργήσει στο περιβάλλον σε θερμοκρασία περιβάλλοντος. Για αυτήν ακριβώς την απαίτηση η τεχνολογία μας έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα στο μέλλον», αναφέρει ο Hal Alper.