Οι μορφές κακοποίησης και το μεγάλο ερωτηματικό: Μήπως είσαι κι εσύ θύμα; Τι να κάνεις

Ανανεώθηκε: 25 Νοεμβρίου 2021

Οι μορφές κακοποίησης και το μεγάλο ερωτηματικό: Μήπως είσαι κι εσύ θύμα; Τι να κάνεις

Σήμερα, 25 Νοεμβρίου, είναι η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών και είναι μια ευκαιρία να δώσουμε όλες δύναμη και θάρρος σε όλες εκείνες τις γυναίκες και τα κορίτσια που υφίστανται οποιοδήποτε είδους βία από έναν άνδρα. Να τις κινητοποιήσουμε να φύγουν μακριά, να αναγνωρίσουν ό,τι τους συμβαίνει και να μπορέσουν να ζήσουν ξανά ελεύθερες.

Τον Δεκέμβριο του 1991 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφάσισε να ανακηρύξει την 25^η Νοεμβρίου ως Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, με σκοπό να αναδείξει ένα σημαντικό πρόβλημα με παγκόσμια διάσταση.

Η αλήθεια είναι ότι η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και μια σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που συνιστά εκδήλωση των ιστορικά άνισων σχέσεων ισχύος μεταξύ των ανδρών και των γυναικών.

Και, δυστυχώς, στην Ελλάδα του 2021 η βία κατά των γυναικών είναι κάτι παραπάνω από ένα καθημερινό φαινόμενο. Απόδειξη; Οι 13 γυναικοκτονίες που συγκλόνισαν τη χώρα μας μέσα σε διάστημα δέκα μηνών.

#metooGreece: Η πολιτεία θεσμικά αυστηροποιεί πλέον τις ποινές για κακοποίηση και έμφυλη βία!

Η 32χρονη Δώρα από τη Ρόδο, η Γαρυφαλλιά που δολοφονήθηκε από τον σύντροφό της στη Φολέγανδρο, η 31χρονη μητέρα από τη Δάφνη που βρέθηκε στο κρεβάτι της κατακρεουργημένη από τον σύζυγό της, η Κάρολαιν από τα Γλυκά Νερά είναι μόνο μερικές γυναίκες που υπέμειναν τη βία των συζύγων και συντρόφων τους έχοντας στο τέλος τραγική κατάληξη.

Θα σκεφτείς… Δεν είχαν δείγματα κακοποιητικής συμπεριφοράς; Γιατί δεν έφευγαν; Τι κάνει τελικά μια γυναίκα να μένει σε μια σχέση με βία και κακοποίηση; Η μέντορας ψυχολόγος, Νικόλ Καμβά, μας απαντά!

Τι είναι η βία και τι η κακοποίηση

«Ας ορίσουμε πρώτα αυτές τις δύο έννοιες», λέει στο Queen.gr η Νικόλ Καμβά.

Και αναλύει: «Κακοποίηση θεωρούμε το σύνολο των ενεργειών του δράστη, ενώ βία είναι μια ενέργεια. Δηλαδή, ένα περιστατικό το κατονομάζουμε ως ‘’βίαιο περιστατικό’’. Όταν, όμως, μιλάμε για ένα σύνολο ενεργειών στις οποίες εμπλέκονται απειλές και συστηματική ταπείνωση, τότε μιλάμε για κακοποίηση».

Ποιες είναι οι μορφές κακοποίησης και έμφυλης βίας

Ψυχολογική βία: Προκαλεί διανοητικό και συναισθηματικό πόνο ή βλάβη και στοχεύει στη μείωση της αυτοπεποίθησης και στην ακινητοποίηση.

Λεκτική βία: Πρόκειται για απειλές, φωνές και ύβρεις, που έχουν στόχο τον εξευτελισμό και την τρομοκράτηση της γυναίκας.

Οικονομική βία: Αφορά στέρηση πόρων και εγκλωβισμό.

Σεξουαλική βία: Είναι η άνευ συναίνεσης και ο εξαναγκασμός κατά την άσκηση σεξουαλικής πράξης.

«Όλες αυτές οι μορφές κακοποίησης και έμφυλης βίας έχουν ως σκοπό να ασκήσουν έλεγχο. Μέσα από παραβατικές συμπεριφορές ο δράστης έχει στόχο να διατηρήσει την εξουσία και τον έλεγχο πάνω στη σύντροφό του», εξηγεί η μέντορας ψυχολόγος, Νικόλ Καμβά.

Και επεξηγεί για ποιον λόγο ο δράστης προτιμά να ασκεί τις περισσότερες φορές όλες τις άλλες μορφές βίας πέραν της σωματικής. «Ο δράστης προτιμά να ασκεί έλεγχο με άλλες μορφές βίας, γιατί το θύμα, η γυναίκα δηλαδή, δεν μπορεί να τις αποδείξει. Δεν ασκεί, λοιπόν, σωματική βία, ώστε η σύντροφός του να μην έχει τις αποδείξεις στο σώμα της και απευθυνθεί σε ιατροδικαστή», διευκρινίζει η Νικόλ Καμβά.

Η κλιμάκωση της βίας και οι τρεις φάσεις της

Υπάρχουν τρεις φάσεις κλιμάκωσης της έμφυλης βίας και είναι οι εξής:

Δημιουργία έντασης για να δημιουργηθεί φοβικό κλίμα ανασφάλειας
Έκρηξη, που κρατά 2 ως 24 ώρες, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότατες σωματικές βλάβες
Συμφιλίωση, οπότε ο θύτης μεταμορφώνεται σε άγγελο, δείχνει μεταμέλεια, ζητά συγγνώμη, προσφέρει δώρα και υπόσχεται ότι δεν θα επαναληφθεί.

«Το θύμα εμπιστεύεται τη μεταμέλεια του θύτη, γιατί έχει πολύ μεγάλη ανάγκη να το αισθανθεί αυτό. Γκρεμίζει όλο της το οικοδόμημα και τελικά αυτός ο κύκλος επαναλαμβάνεται», εξηγεί η μέντορας ψυχολόγος, Νικόλ Καμβά.

Και σίγουρα θα αναρωτιέσαι…

Γιατί μια γυναίκα να μείνει μέσα σε μια τέτοια κακοποιητική σχέση; Γιατί αμέσως να μην πει «φεύγω»;

«Σε αυτήν τη φάση υπάρχει μηχανισμός άμυνας, κατά τον οποίο προκειμένου να αισθανθεί η γυναίκα ανασφάλεια και ανισορροπία, προτιμά να κατηγορήσει τον εαυτό της, γιατί μόνο τον εαυτό της μπορεί να ελέγξει. Βλέπει το δικό της μερίδιο ευθύνης ή δημιουργεί μερίδιο ευθύνης, γιατί δεν αντέχει να πιστέψει ότι της έχει τύχει αυτό το πράγμα και ότι πρέπει να παλέψει σώμα με σώμα με τον άλλον. Στην ουσία, διακυβεύεται η ασφάλειά της και πρέπει να δημιουργήσει ένα καινούριο σύστημα επιβίωσης. Η ίδια δεν μπορεί να αποδεχθεί ότι έχει κάνει λάθος επιλογή. Θεωρεί ότι οι πράξεις της είναι λάθος», διευκρινίζει η Νικόλ Καμβά.

Τα σημάδια ότι βιώνεις έμφυλη βία ή κακοποίηση

«Αν νομίζει μια γυναίκα ότι ζορίζεται με μια συμπεριφορά, είναι αναγκαίο να κάνει κάτι για αυτό. Δεν έχει σημασία αν είναι ή δεν είναι βία. Από τη στιγμή που νιώθει στο σπίτι της να ασφυκτιά- που θα έπρεπε να αισθάνεται ησυχία, ασφάλεια, γαλήνη, γιατί αυτό σημαίνει σπίτι-, αν από μόνο του αυτό δεν πληροί αυτές τις προϋποθέσεις, σημαίνει ότι κάτι συμβαίνει. Πρέπει να εμπιστευτεί τον εαυτό και την κρίση της. Δεν χρειάζεται να φτάσει στη βία για να καταλάβει ότι κάτι δεν πάει καλά», τονίζει η Νικόλ Καμβά.

Και συμπληρώνει: «Αν κάποιος συμπεριφέρεται άσχημα, είναι γιατί ο ίδιος είναι αυτής της ποιότητας. Κάποιος που δεν έχει μάθει να συμπεριφέρεται άσχημα, ό,τι κι αν του κάνει ο άλλος δεν παρεκτρέπεται. Το πώς συμπεριφερόμαστε είναι δικό μας θέμα».

Τι να κάνεις τις πρώτες ώρες μετά από περιστατικό βίας

Μια γυναίκα, πάνω στον πανικό, τον φόβο και την έντασή της, μετά από ένα περιστατικό βίας, μπορεί να τα χάσει. Είναι και λογικό. Θα έρθει, όμως, και η στιγμή που θα συνέλθει και που θα σκεφτεί λογικά.

Τι πρέπει να κάνει, λοιπόν, μετά η κακοποιημένη γυναίκα; Η Νικόλ Καμβά μάς εξηγεί όλα τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει:

Δεν πρέπει να ενημερώσει τον δράστη για το τι πρόκειται να κάνει, αλλά και κανέναν άλλον. Το κρατάει για τον εαυτό της.

Να ζητήσει πληροφόρηση από φορείς και υπηρεσίες για να λάβει γνώση, να απευθυνθεί σε ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, γιατί η κάθε περίπτωση είναι μοναδική.

Να δημιουργήσει πλάνο φυγής.

Να ζητήσει βοήθεια από κάποιο άτομο εμπιστοσύνης.

Αν έχει παιδιά, να τα εκπαιδεύσει να μην εμπλέκονται, αλλά να φεύγουν από τη μέση.

Να μάθει στα παιδιά να καλούν το 100 σε περίπτωση ανάγκης.

Να συγκεντρώσει σε προσβάσιμο σημείο όλα τα απαραίτητα έγγραφα, όπως ταυτότητα, διαβατήριο, κλειδιά, κάρτες, χρήματα, αντικλείδια σπιτιού, αυτοκινήτου. Να υπάρχει, δηλαδή, ένα μικρό βαλιτσάκι με 5 πράγματα κάπου κρυμμένο.

Αν έχει υποστεί σωματική βλάβη και μένει ακόμα σπίτι, δεν πρέπει να αφήσει αναξιοποίητη τη σωματική βλάβη και φροντίζει να καταγραφεί το συμβάν στο νοσοκομείο ως κακοποίηση. «Αν έχει καταγραφεί επανειλημμένα το γεγονός θα είναι πιο πειστικό στο δικαστήριο. Κάθε συμβάν πρέπει να οδηγεί τη γυναίκα την επόμενη μέρα στο νοσοκομείο και να γίνεται καταγραφή ως κακοποίηση», λέει η Νικόλ Καμβά.

Να αναζητήσει, πριν ακόμα φύγει από το σπίτι, έναν ξενώνα φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών σε περίπτωση που δεν έχει καμία εναλλακτική.

PS: Αν χρειαστείς βοήθεια, κάλεσε το 15900. Η Γραμμή SOS 15900 είναι µια υπηρεσία εθνικής εµβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύµατα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άµεσα µε έναν φορέα αντιµετώπισης της έµφυλης βίας. Τη γραμμή στελεχώνουν ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας σε 24ωρη βάση, 365 µέρες τον χρόνο. Ταυτόχρονα υπάρχει δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των γυναικών µέσω της διεύθυνσης e-mail: sos15900@isotita.gr.