Παγκόσμια ημέρα ραδιοφώνου: 5 παραγωγοί μας μιλούν για τις δικές τους αναμνήσεις στα ερτζιανά

Σήμερα γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου και ειδικά στην Ελλάδα το ραδιόφωνο είναι αγαπημένο μέσο επικοινωνίας, πληροφόρησης αλλά και ψυχαγωγίας. Το έχουμε συνδέσει με τις χαρές μας, τη μοναξιά μας, τον έρωτα, τις σχέσεις με τους άλλους, την ανάγκη μας για πληροφορία. 5 αγαπημένοι ραδιοφωνικοί παραγωγοί, η Ναταλία Γερμανού, ο Δημήτρης Ουγγαρέζος, ο Νίκος Συρίγος, ο Νίκος Νικολακόπουλος και η Μαρία Λουίζα Βούρου, θυμούνται, νοσταλγούν, μοιράζονται βιώματα προσωπικά που ταυτίστηκαν με τα Fm και μας μιλούν για το μέλλον του ραδιοφώνου.

Το πείραμα του Orson Welles

Η Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου, καθιερώθηκε με απόφαση της UNESCO πριν από 11 χρόνια, ύστερα από μία πρόταση που είχε κάνει στον οργανισμό, η Ισπανική Ακαδημία Ραδιοφώνου. Αρχικά όμως οι Ισπανοί είχαν προτείνει να καθιερωθεί στις 30 Οκτωβρίου, προς τιμήν του Orson Welles ο οποίος το 1938 με το «πείραμα» που έκανε από ραδιοφώνου, έμεινε στην ιστορία. Ο ηθοποιός, σεναριογράφος και σκηνοθέτης χρησιμοποίησε ένα γνωστό μυθιστόρημα, το «Πόλεμος των κόσμων» και μέσα από τη ραδιοφωνική συχνότητα του CBS έκανε μία εκπομπή αφήγησης. Ενδιάμεσα όμως η εκπομπή είχε διακοπές από έκτακτα δελτία ειδήσεων που ενημέρωναν τους ακροατές για ξαφνική εισβολή εξωγήινων. Κάποιοι αρχικά νόμιζαν ότι ήταν διαφημιστικά σποτ, αλλά όταν άκουσαν τις πραγματικές διαφημίσεις, άρχιζαν να υποψιάζονται ότι η ενημέρωση ήταν αληθινή. Ήταν τόσο μεγάλη η επιρροή του μέσου (γιατί αυτός ήταν ο σκοπός του) που όπως έγραφαν οι εφημερίδες την επόμενη ημέρα: «Ο Welles κατάφερε να τρομοκρατήσει μέσα σε λίγα λεπτά ένα ολόκληρο έθνος».

Μεγαλώνοντας με τα ερτζιανά

Το ραδιόφωνο, είναι το παλαιότερο μέσο επικοινωνίας και ενημέρωσης από τις αρχές του αιώνα. Στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο συνδυάστηκε με την εθνική και πολιτική προπαγάνδα και την πληροφόρηση για τον πόλεμο, ενώ στη συνέχεια έγινε το πιο διαδεδομένο μέσο ψυχαγωγίας σε όλο τον κόσμο, όπως φυσικά και στην Ελλάδα. Μεγαλώσαμε έχοντας δίπλα μας, ένα ραδιόφωνο. Αναλογικό οι παλαιότεροι, ψηφιακό οι νεότεροι. Ακόμη και οι παιδικές μας μνήμες είναι συνυφασμένες με ακούσματα από τα ερτζιανά. Όπως θυμάται ο Δημήτρης Ουγγαρέζος, ραδιοφωνικός παραγωγός στο My radio: «Οικογενειακώς είχαμε συνδέσει καθημερινά τη ζωή μας με το ραδιόφωνο, από το πρωί ακόμη. Έπινα το γάλα μου μικρός και άκουγα στο βάθος τη φωνή του Γιώργου Τράγκα στο ραδιόφωνο (γελάει). Είμαστε η γενιά που μεγάλωσε με τον ραδιοφωνικό σταθμό Geronimo Groovy και αργότερα άρχισα να ακούω ραδιόφωνο και για τα ματς στο ποδόσφαιρο». Αθλητικά βιώματα έχει αντίστοιχα με το ραδιόφωνο ο γνωστός μουσικός ραδιοφωνικός παραγωγός Νίκος Συρίγος: «Οι πρώτες αναμνήσεις μου στα εφηβικά μου χρόνια είχαν σχέση με το ποδόσφαιρο. Ήταν οι μεταδόσεις του κρατικού ραδιοφώνου, αυτός ο «μαραθώνιος» της Κυριακής που ξεκινούσε το μεσημέρι και τελείωνε το απόγευμα, σε μια εποχή που η τηλεόραση έδειχνε έναν αγώνα την εβδομάδα κι αν, οπότε όλοι εμείς που αγαπούσαμε τον αθλητισμό, το ποδόσφαιρο, ακούγαμε την εξέλιξη των αγώνων μέσα από το ραδιόφωνο. Μαγικό…».

Αν η Ναταλία Γερμανού έχει συνδέσει το όνομα και την καριέρα της με την τηλεόραση, άλλο τόσο, ίσως και περισσότερο την έχουμε ταυτίσει με την μοναδική χροιά της φωνής της στο ραδιόφωνο, με τα σχόλια, τις συνεντεύξεις και το πολύ ιδιαίτερο στυλ της. Η ίδια θυμάται το ξεκίνημά της, αλλά το πόσο διαφορετικά με την πάροδο των χρόνων άλλαξαν τα δεδομένα στο ραδιόφωνο, κυρίως στο μουσικό και την σχέση που έχει με το άλλο μέσο, την τηλεόραση: «Η πρώτη μου ραδιοφωνική στέγη ήταν το 1989 στον ΣΚΑΙ 100,4 με την εκπομπή «Club sandiwich» μαζί με τον Προκόπη Δούκα. Τον επόμενο χρόνο πήγα στο ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΝΤ 1. Το ραδιόφωνο δεν πρόκειται να φύγει ποτέ από τις ζωές μας. Η τηλεόραση μπορεί να αντικατασταθεί από οποιοδήποτε άλλο μέσο στην ψυχαγωγία και να μείνει μόνο το ειδησεογραφικό της κομμάτι. Το ραδιόφωνο δεν θα φύγει. Όσο και αν ακούσεις μουσική στο Spotify για παράδειγμα ή από οποιαδήποτε άλλη πλατφόρμα, όταν είσαι μέσα στο αυτοκίνητο σου, όταν ταξιδεύεις, θα είναι εκεί. Είναι μία vintage αξία.Την τελευταία δεκαετία λίγο το «χάσαμε» στο ραδιόφωνο όταν μπήκαν οι play lists και αρκετοί παραγωγοί καταλήξαμε να παίζουμε τραγούδια που δεν μας άρεσαν. Από τον Σεπτέμβριο όμως βρήκα τον εαυτό μου στο My Radio όταν μου είπαν ότι μπορώ να παίζω ότι θέλω. Στην αρχή τους ρώτησα: «Δηλαδή μία μέρα αν το θέλω μπορώ να παίξω και το New York του Φράνκ Σινάτρα;» Και μου απάντησαν πως ναι, μπορώ να το κάνω. Ραδιόφωνο είναι να λες αυτό που αισθάνεσαι, αλλά πάντα σεβόμενη ότι ο «αέρας» αυτός δεν είναι δικός σου, αλλά είσαι καλεσμένη».

Η ραδιοφωνική παραγωγός του Sfera 102,2, Μαρία Λουίζα Βούρου, δεν περίμενε ποτέ ότι ένα τηλεφώνημα που έκανε όταν ήταν μικρή στο ίδιο ραδιόφωνο, θα την έφερνε κάποια στιγμή πίσω από τα μικρόφωνά του: «Eίχα λάβει μέρος σε έναν τηλεφωνικό διαγωνισμό τότε στον Sfera, όπου σήμερα έχω την εκπομπή μου και είχα κερδίσει θυμάμαι τότε ένα ζευγάρι γυαλιά. Είχα πάρει τηλέφωνο με τρομερό άγχος, μου φαινόταν περίεργο που είχα τότε την ευκαιρία να συνομιλήσω με την παραγωγό, την Γιώτα Τσιμπρικίδου συγκεκριμένα. Με συγκινεί που μπορώ να δουλεύω σε ένα σταθμό που άκουγα από τότε που ήμουν μαθήτρια στο Γυμνάσιο. Τότε άκουγα κάθε βράδυ στον Galaxy τον Νίκο Γκαραβέλα. Παρόλο που είμαι σχετικά «φρέσκια» ως παραγωγός το πιο σημαντικό για μένα είναι πάντα η σχέση που έχω με τους ακροατές. Οι αφιερώσεις και η επικοινωνία μαζί τους».

Αυτή η σχέση μεταξύ ακροατή και παραγωγού παραμένει ακόμη και σήμερα μαγική. Ακόμη και αν οι ακροατές...μπερδεύουν προς στιγμήν τις φωνές όπως λέει η Ναταλία Γερμανού: «Είναι πολλές στιγμές, πολλές οι συνεντεύξεις, πολλά τα τηλεφωνήματα με τους ακροατές που έχω να θυμάμαι όλα αυτά τα χρόνια. Ακόμη και όταν με έχουν μπερδέψει με άλλες παραγωγούς και έχουμε γελάσει πάρα πολύ, όπως για παράδειγμα με τη Μάγκυ Χαραλαμπίδου. Έχουμε ζήσει πολύ ωραία πράγματα. Το ραδιόφωνο είναι για εμένα η άμεση επικοινωνία που έχεις με τους ακροατές. Αυτό είναι μοναδικό».

Και όπως συμπληρώνει ο Δημήτρης Ουγγαρέζος: «Το ραδιόφωνο είναι διαφορετικό από την τηλεόραση, γιατί στη δεύτερη υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι που μεσολαβούν πίσω από τις κάμερες μέχρι να φτάσει το τελικό προιόν στον τηλεθεατή. Στο ραδιόφωνο δεν υπάρχει τίποτε. Είναι η ψυχή σου, το μυαλό σου, τα συναισθήματά σου, απευθείας στο αυτί και στη ψυχή του ακροατή σου. Για αυτό και οι σχέσεις που δημιουργούνται είναι πολύ σταθερές και πολύ δυνατές».

Ο Νίκος Συρίγος θυμάται χαρακτηριστικά αυτή την πρώτη επαφή με τους ακροατές του: «Τον Σεπτέμβριο του 2017 κι ήταν εδώ ακριβώς που βρίσκομαι μέχρι και σήμερα στον Μουσικό μας, στους 98,6. Ήταν λίγο μετά τις 10 το πρωί όταν πήρα την σκυτάλη, τότε από τον Γιώργο Μαστή που ήταν στη ζώνη 7-10 πμ. Το κυρίαρχο συναίσθημα, ανοίγοντας το μικρόφωνο, ήταν αυτό της προσμονής και της απίστευτης χαράς που θα μοιραζόμουν τα τραγούδια που αγαπώ, αυτά που έντυσαν στιγμές μου κι έγιναν αναμνήσεις, με τον κόσμο που είχε επιλέξει ή θα τύγχανε να ακούει εκείνη την στιγμή ραδιόφωνο. Αυτό το ραδιόφωνο, το οποίο πέντε χρόνια μετά εξακολουθεί να κάνει πραγματικότητα τα ραδιοφωνικά μου όνειρα. Και να μεγαλώνουμε μαζί».

Η νέα εποχή

Ο Νίκος Νικολακόπουλος, διευθυντής σήμερα του My radio 104,6 και διευθυντής στο παρελθόν αρκετών ιδιωτικών ραδιοφωνικών σταθμών μας βάζει στη νέα εποχή του ραδιοφώνου. Πόση επίδραση ασκεί η νέα metaverse εποχή, πόσο έχει επηρεαστεί το ραδιόφωνο και η απήχησή του από άλλα μέσα ενημέρωσης και ψυχαγωγίας και τι πρέπει να αλλάξει; «Τα προηγούμενα χρόνια – και σωστά – θεωρούσαμε οι άνθρωποι του ραδιοφώνου πως η μουσική είναι το περιεχόμενό μας, δημιουργούσαμε μάλιστα τάσεις με τα τραγούδια και το κοινό δεν έπρεπε να το απασχολούμε με πολύ λόγο. Τώρα πια όμως, η μουσική δεν είναι το μοναδικό περιεχόμενό μας. Προσπαθούμε πια να παράγουμε κάτι διαφορετικό που να είναι όμως μοναδικό ως content για τον κάθε σταθμό. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να έχεις παραγωγούς που να έχουν προσωπικότητα που να είναι γρήγοροι, έξυπνοι, να χρησιμοποιούν την ατάκα και την ευφυία τους και γενικότερα να έχεις ενδιαφέροντες ανθρώπους πίσω από τα μικρόφωνα που να κάνουν τον κόσμο να ξαναγαπήσει το ραδιόφωνο και να «παντρέψεις» έτσι το λόγο με την μουσική».

* Ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός στην Ελλάδα, δημιουργήθηκε στον χώρο της ΔΕΘ το 1926 από τον Χρίστο Τσαγγιρίδη, ο οποίος τότε ήταν αντιπρόσωπος ευρωπαικής εταιρείας με μεγάφωνα και ενισχυτές.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

10 γυναίκες που άλλαξαν τη ζωή μας το 2021 και μας ενέπνευσαν με το έργο τους

Παγκόσμια ημέρα ανθρωπίνων δικαιωμάτων - Εσύ ξέρεις τους 30 κανόνες που προστατεύουν τη ζωή σου;

Παγκόσμια Ημέρα Γυναικών στην Επιστήμη: 3 Ελληνίδες επιστήμονες μας εμπνέουν