Η Παυλίνα Κωνσταντάρα είναι μητέρα της καρδιάς και μιλά για την εμπειρία της μητρότητας ...αλλιώς

Μητέρα: μια λέξη, χιλιάδες συναισθήματα. Όλα όμως από αυτά κλείνουν μέσα τους τη δύναμη της μητρότητας, το μεγαλείο της ψυχής, το θαύμα της ζωής!

Συνηθίζουμε να λέμε πως έρχεται πάντα εκείνη η στιγμή για μια γυναίκα, εκείνη η μεγάλη στιγμή που χτυπάει με μανία το βιολογικό της ρολόι και ξυπνά το αίσθημα της μητρότητας... Ποιος ορίζει όμως αυτόν τον χτύπο το πότε και αν θα χτυπήσει; Και ποιος ορίζει τελικά αν όταν εκείνη είναι έτοιμη, έχει τη δυνατότητα να τεκνοποιήσει; Μμμ, μεγάλη κουβέντα!

Σήμερα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Μητέρας, αποφασίσαμε να δούμε τη μητρότητα μέσα από τα μάτια μιας μαμάς, που μπορεί να μην θέλησε -ή να μην κατάφερε, δεν είναι αυτό το ζητούμενο- να γίνει μητέρα με βιολογικό τρόπο, αλλά με το μεγαλείο της ψυχής της αποφάσισε να ζήσει το θαύμα της μητρότητας γίνοντας μαμά «της καρδιάς».

Η Παυλίνα Κωνσταντάρα, ναι, είναι μητέρα της καρδιάς. Πήρε την απόφαση μαζί με τον σύζυγό της να υιοθετήσουν ένα αγγελούδι και να χαρίσουν -αλλά και να πάρουν- αγάπη, στοργή, τρυφερότητα, ευγνωμοσύνη, αλήθεια, χαρά, ευτυχία... Και ξέρετε, αυτά τα βαθιά και έντονα συναισθήματα είναι που όταν τα μοιράζεσαι γίνονται διπλάσια, τριπλάσια, πολλαπλάσια, αγγίζουν το θείο και αγκαλιάζουν την ψυχή. Γίνονται βάλσαμο, ελπίδα και αποκαλύπτουν το μεγαλείο της ζωής σε όλες του τις εκφάνσεις. Η Παυλίνα είναι μια μητέρα καρδιά, που όχι μόνο δε διαφέρει από τις άλλες, αντίθετα, αποδεικνύει περίτρανα πώς μια γυναίκα μπορεί να χαρίζει ζωή ακόμη και με μια μόνο αγκαλιά της!

Πώς θα ήθελες να ξεκινήσουμε την κουβέντα μας; Έχω τόσα πολλά να σε ρωτήσω…

Λέγοντας ότι δεν υπάρχει ωραιότερο θέμα, για εμένα, από το να μιλώ για τη μητρότητα, αυτή που με καθόρισε με τρόπους που δεν μπορούσα καν να φανταστώ.

Λένε πως στις γυναίκες χτυπάει κάποια στιγμή το βιολογικό ρολόι της μητρότητας. Εσένα πότε χτύπησε;

Δεν χτύπησε νωρίς, γενικά δεν θυμάμαι να χτύπησε. Δεν ήμουν από τα κορίτσια που ονειρεύονται μωρά και καρότσια. Θυμάμαι όμως τη στιγμή που σκέφτηκα ότι η ζωή ως μητέρα είναι ένα κεφάλαιο που θέλω να ζήσω, είναι ένα μεγάλο κομμάτι ζωής και εμπειρίας που δεν θα ήθελα να χάσω. Αυτό έγινε λίγο μετά τα 35 μου.

Κεφάλαιο υιοθεσία: Ας το πάρουμε από την αρχή. Πώς πήρατε με τον σύζυγό σου αυτή την απόφαση και τι αντιμετωπίσατε;

Το αποφασίσαμε μετά από μια εκπομπή του Σταύρου Θεοδωράκη, στην οποία είδαμε γονείς που είχαν υιοθετήσει τα παιδιά τους και μιλούσαν για όλη την εμπειρία. Είμασταν οι άνθρωποι της υιοθεσίας, ξεκάθαρα. Δεν μας ενδιέφερε η αναπαραγωγή του DNA μας κι έτσι όταν είδαμε αυτή την εκπομπή, είδαμε εμάς.

Υπήρξαν πρακτικές δυσκολίες κατά τις διαδικασίες;

Είναι όπως το δει κανείς. Για εμένα ήταν όλα εύκολα, γιατί ήταν αυτό που ήθελα, ήξερα τα βήματα και τους χρόνους, και τίποτα δε μου φάνηκε δύσκολο. Έκανα υπομονή, δεν σκεφτόμουν τίποτα δυσάρεστο, δεν το μοιράστηκα με πολύ κόσμο για να μην έχω συνεχείς ερωτήσεις, και όταν ήρθε ο καιρός, όλα συνέβησαν με τη σειρά τους. Ακούω πολύ συχνά να μιλούν για δυσκολίες, η δική μου εμπειρία δεν έχει τίποτα δύσκολο και δυσάρεστο να καταγράψει, ούτε πρακτικά ούτε συναισθηματικά. Όλοι οι άνθρωποι στα Ιδρύματα και τις Κοινωνικές Υπηρεσίες γνωρίζουν τόσο καλά τη δουλειά τους που σε καθοδηγούν και σε καθησυχάζουν. Θεωρώ ότι δεν χρειάζονται συναισθηματισμοί στη φάση της αναμονής. Δεν βοηθούν σε τίποτα.

Και μετά; Πότε σας είπαν πως τώρα μπορείτε να πάρετε το μωρό σας και να πάτε στο σπίτι...

Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία και το ζευγάρι εγκριθεί, τότε γίνεται το «πάντρεμα» γονέων – παιδιού. Η δική μας στιγμή ήρθε όταν μας κάλεσαν να μας μιλήσουν «για ένα παιδί» για το παιδί μας, ένα Οκτώβριο πριν 5 χρόνια. Την ίδια ημέρα που μάθαμε γι’ αυτόν, τον γνωρίσαμε. Είδαμε αυτό το πλάσμα με τα μεγάλα μάτια να μας κοιτάζει απορημένο και ξεκινήσαμε να τον επισκεπτόμαστε για δύο εβδομάδες, ώστε να μας γνωρίσει, να μάθουμε τα πρακτικά της φροντίδας ενός μωρού, μια πολύ μικρή περίοδος προσαρμογής.

Πώς ήταν η πρώτη μέρα με το μωρό; Είχες αυτό το άγχος τι θα κάνω; Πώς θα τα καταφέρω;

Αχ θυμάμαι ελάχιστα πράγματα από εκείνη την ημέρα. Θυμάμαι ότι είχα αγχωθεί πως θα νιώθει γιατί δεν είχε ξαναμπεί σε αυτοκίνητο. Θυμάμαι ότι μόλις φύγαμε πήγαμε κατευθείαν να του αγοράσουμε παπούτσια, γιατί μέχρι τότε δεν είχε τίποτα δικό του, όλα τα ρούχα και τα παιχνίδια τα παιδιά τα μοιράζονταν. Την υπόλοιπη μέρα δεν τη θυμάμαι καθόλου, μάλλον το άγχος μου ήταν τέτοιο που οι λεπτομέρειες έχουν διαγραφεί από τη μνήμη μου.

Μίλησε μου για τα συναισθήματα σου εκείνη την πρώτη φάση με το μωρό στο σπίτι. Χρειάστηκες χρόνο για να διαχειριστείς τη νέα πραγματικότητα ή όλα συνέβησαν απόλυτα ομαλά;

Σ αυτό θα σου απαντήσω ότι από τη μέρα, από τη στιγμή που ο Σ. ήρθε στο σπίτι, συνέβησαν όλα όσα συμβαίνουν σε κάθε μαμά, τίποτα διαφορετικό. Άλλαξαν όλα, άλλαξε η καθημερινότητα, η ζωή, τα συναισθήματα, οι ανάγκες. Άλλη πίστα. Φυσικά χρειάστηκα χρόνο, όπως όλοι, αλλά ανακάλυψα ότι αυτό το μαγικό φίλτρο της μητρότητας μου είχε δοθεί κι εμένα και αυτό μαζί με το ένστικτο μου με βοήθησαν να τα καταφέρω. Λίγες ημέρες αφού ήρθε στο σπίτι αρρώστησε. Για ένα «έμπειρο» γονιό, όταν το θερμόμετρο γράψει 41 απλώς ξέρει ότι πρέπει να εναλλάσσει τα αντιπυρετικά. Για εμένα ήταν το πρώτο σοκ και η συνειδητοποίηση της ευθύνης μιας άλλης ζωής.

Κοιτάζοντας πίσω, πόσα πράγματα θα άλλαζες και τι θα είχες καθυστερήσει ή θα είχες επισπεύσει στο θέμα της μητρότητας;

Δεν θεωρώ ότι έχει νόημα ένα τέτοιο πισωγύρισμα, πάντοτε κοιτάζω τι καλύτερο μπορώ να κάνω αύριο. Κρατώ κάθε λάθος σαν συμβουλή, επικοινωνώ πάρα πολύ με το παιδί μου και προσπαθώ να νιώθει την αγάπη μου σαν πέπλο προστασίας, αλλά όχι σαν θηλιά.

Πολλοί γονείς νιώθουν άβολα να μιλήσουν στο παιδί τους (αλλά και στους γύρω) για την υιοθεσία. Εσύ του έχεις μιλήσει;

Αυτή η νοοτροπία είναι μιας άλλης εποχής. Η σύγχρονη πραγματικότητα και η ψυχολογία είναι ξεκάθαρες στο ότι τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν τα πάντα, ότι κι αν είναι αυτό που έχει συμβεί στο παρελθόν τους. Ότι κι αν κρύψουμε στα παιδιά, είναι μια μελλοντική πληγή που μόνο μεγαλώνει. Δεν έχει να κάνει με το αν γεννήσαμε μόνο ένα παιδί ή όχι. Έχει να κάνει με το ότι τα παιδιά μας έως κάποια ηλικία, βιώνουν το συναίσθημα μας, άρα νιώθουν τα πάντα. Και αν αυτό που νιώθουν δεν τους το έχουμε εξηγήσει, τότε υπάρχει μια υποβόσκουσα θλίψη, ένα μπέρδεμα ότι δεν συνδέονται με το συναίσθημα τους. Οπότε ναι, του μίλησα εγκαίρως και συζητάμε τα πάντα. Όμως υπάρχει και κάτι άλλο. Αυτή η ιστορία δεν είναι δική μου, είναι δική του. Εγώ τα συζητώ μαζί του και εκείνος, όταν θέλει, όποτε θέλει και με όποιον θέλει, θα τα συζητήσει. Δεν είμαι εγώ ο άνθρωπος που θα μιλώ ή θα εξηγώ σε οποιονδήποτε άλλο μια ιστορία που δεν μου ανήκει.

Λένε πως όταν μεγαλώνουμε ή συμβιώνουμε με κάποιους ανθρώπους που αγαπάμε και μας αγαπούν, αρχίζουμε να αποκτάμε πέρα από κοινές συνήθειες και τα γούστα, ακόμα και κοινά εξωτερικά χαρακτηριστικά. Το βλέπεις αυτό στον Σ;

Ξεκάθαρα, πολλοί άνθρωποι μας λένε ότι μοιάζουμε και μάλλον είναι το ύφος και το χαμόγελο μας. Μου αρέσει να μου το λένε, γιατί πλέον καθρεφτίζομαι κι εγώ στο βλέμμα και το πρόσωπο του.

Τι έχει πάρει από τον χαρακτήρα σου;

Από το χαρακτήρα μου δεν ξέρω τι έχει πάρει. Ίσως την εξωστρέφεια, την αγάπη που έχει για συναναστροφή με άλλους ανθρώπους και την τρυφερότητα.

Αν με ρωτάς τι θα ήθελα να πάρει από εμένα, θα επέλεγα την ευγένεια και το σεβασμό. Προσπαθώ να του μάθω ότι σε όλες της τις εκφάνσεις, η ευγένεια είναι ένα χαρακτηριστικό χρήσιμο, όμορφο και σε οδηγεί σε πολλές στιγμές της ζωής που δεν είσαι σίγουρος για το πως πρέπει να αντιδράσεις. Όταν δεν ξέρεις τι να διορθώσεις πρώτο, του λέω, πρώτα γίνε ευγενικός και ίσως τα υπόλοιπα διορθωθούν μόνα τους.

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό που δουλεύουμε πολύ με το μπαμπά του είναι η έκφραση, η επικοινωνία. Να μπορεί κάθε στιγμή να μας μιλήσει, χωρίς φόβο, και να ξέρει ότι θα είμαστε εκεί να τον ακούμε, όχι για να τον κρίνουμε, αλλά για να τον στηρίξουμε. Το θεωρώ κλειδί για μια σχέση δυνατή, μια σχέση γονεϊκή.

Η απόφαση για μια υιοθεσία όσο εύκολη και ουσιαστική κι αν είναι, συνάμα κρύβει δυσκολίες. Άκουσες ποτέ σχόλια από γνωστούς και αγνώστους για αυτή την επιλογή σας;

Ποτέ δεν έχω ακούσει αρνητικό σχόλιο. Νιώθω μάλιστα ότι πολλές φορές, χωρίς να έχω κάνει τίποτα, θεωρούμαι καλύτερος άνθρωπος, ενώ στ’ αλήθεια είμαι απλώς μια πολύ τυχερή μαμά. Και αλήθεια, αναρωτιέμαι πώς είναι πιο δύσκολη η υιοθεσία από τη διαδικασία των εξωσωματικών; Μια διαδικασία που σε πολλές περιπτώσεις καταπονεί σωματικά και συναισθηματικά γυναίκες και οικογένειες για χρόνια; Και ίσως χωρίς αποτέλεσμα; Δεν το συγκρίνω καν. Αν πραγματικά θέλεις να μεγαλώσεις ένα παιδί, δεν χρειάζεται πάση θυσία να το γεννήσεις. Αυτό πιστεύω.

Τι θα έλεγες σε όλες εκείνες τις μητέρες που προσπαθούν σαν εσένα να αποκτήσουν ένα παιδί;

Ότι αρκεί να το θέλεις. Οι περισσότερες γνωστές και φίλες που με έχουν πλησιάσει για να με ρωτήσουν πληροφορίες τελικά φοβούνται να το προχωρήσουν. Δεν το κατακρίνω, αυτό που για εμάς ήταν εύκολο, δεν είναι για όλους. Και γι’ αυτό καλύτερα που δεν το προχωρούν.

Σήμερα είναι η γιορτή της μητέρας! Με αφορμή αυτή την ημέρα τι θέλεις να υπενθυμίσεις στον εαυτό σου;

Ότι η αγάπη είναι οδηγός, ότι η αγάπη είναι ο δρόμος που πάντα έχει τις απαντήσεις. Για λίγα χρόνια ακόμα θα είμαι μπροστά του, να του δείχνω το δρόμο. Μετά θα είμαι δίπλα του, να τον στηρίζω σε ότι αποφασίζει. Και αργότερα θα είμαι πίσω του, να τον αγναντεύω όταν σαλπάρει για τα δικά του λιμάνια.

Ποια μητέρα είχες και έχεις πρότυπο;

Κάθε μητέρα που παρά τις δυσκολίες, αθόρυβα, καθημερινά, ασταμάτητα, φροντίζει και αγαπάει τα παιδιά της. Έχω τόσα πολλά πρότυπα μαμάδων, τόσες υπέροχες γυναίκες που με έχουν εμπνεύσει και θαυμάζω.

Τι θα ήθελες να τους πεις;

Ότι τις ευχαριστώ για τα μαθήματα που μου έδωσαν ώστε να μπορώ να είμαι εγώ σήμερα καλύτερη μητέρα.

Και στον Σ; Τι θα ήθελες να σκέφτεσαι, να νιώθει, να σου λέει μετά από χρόνια για τον τρόπο που τον αγάπησες και τον μεγάλωσες;

Θα ήθελα να θυμάται αυτό που λέμε κάθε βράδυ πριν κοιμηθούμε: Θα είμαι πάντα εδώ, για σένα.