Λίλιαν Μπαλατσού: «Υπάρχει έντονη έμφυλη δυσαναλογία σε ποσοτικό και ποιοτικό επίπεδο στην επιστήμη»

Αφοσίωση, αλληλεγγύη, αγάπη, ηρεμία, ολοκλήρωση. Αυτές είναι πέντε βασικές λέξεις που θα ήθελε να επικοινωνήσει σήμερα, 11 Φεβρουαρίου, η Λίλιαν Μπαλατσού με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη, που καθιερώθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) και αποτελεί ημέρα που είναι αφιερωμένη στην προώθηση της ισότητας των φύλων στους τομείς STEM και στην ενθάρρυνση περισσότερων γυναικών και κοριτσιών να ακολουθήσουν σταδιοδρομία στην επιστήμη και την τεχνολογία. Και ναι, εκείνη κόντρα σε στερεότυπα και προκαταλήψεις, κατάφερε να ανελιχθεί και να πετύχει μια αξιοθαύμαστη καριέρα.

Πεισματάρα και επίμονη, αγαπημένη της λέξη είναι η αμφισημία, αφού για εκείνη το ambiguity εκφράζει πολύ το ρελατιβισμό της ζωής, της επιστήμης, της τέχνης και της συνύπαρξης. Οι αξίες στις οποίες δεν θα έκανε ποτέ «έκπτωση» είναι η εντιμότητα και η ουσία, που αποτελούν βασικές αρχές στον ηθικό της κώδικα. Τα βιβλία στα οποία «επιστρέφει» όταν κάτι δεν πάει καλά προκειμένου να αντλήσει δύναμη είναι το The Algebraic Mind του Gary Marcus και το Παράθυρο στο χάος του Κορνήλιου Καστοριάδη.

Η Ειδικός ΑΙ & Γλώσσας, Γνωσιακή Νευροεπιστήμων, Ιδρύτρια της κοινωνικής πρωτοβουλίας και της ψηφιακής καμπάνιας Greek Girls Code, με αφορμή την ημέρα, αποδέχθηκε την πρόσκλησή μας να συνομιλήσουμε για το success story της το οποίο αποτελεί έμπνευση για γυναίκες και κορίτσια που θέλουν να ασχοληθούν με έναν κλάδο που θα μας επηρεάσει σε τεράστιο βαθμό στο μέλλον.

Κυρία Μπαλατσού, η Διεθνής Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη, που καθιερώθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ), είναι μια ημέρα αφιερωμένη στην προώθηση της ισότητας των φύλων στους τομείς STEM και στην ενθάρρυνση περισσότερων γυναικών και κοριτσιών να ακολουθήσουν σταδιοδρομία στην επιστήμη και την τεχνολογία. Κόντρα σε στερεότυπα και προκαταλήψεις πετύχατε και κάνετε μια αξιοθαύμαστη καριέρα. Αν είχατε ελάχιστο χρόνο για να συστηθείτε σε κάποιον που θα ήθελε να σας γνωρίσει, ποια κομβικά σημεία από το βιογραφικό και τον χαρακτήρα σας θα μοιραζόσασταν και γιατί;

Κεντρικός τομέας της έρευνας και της εργασίας μου είναι η γλώσσα και η επικοινωνία, τόσο στον ανθρώπινο εγκέφαλο όσο και στον τεχνητό. Στη διατριβή μου ερεύνησα τις υπολογιστικές διεργασίες του εγκεφάλου μας πριν μιλησουμε, κάνοντας εγκεφαλογραφήματα σε τυπικά αναπτυσσόμενους πληθυσμούς. Τι συμβαίνει πριν ο εγκέφαλός μας επιλέξει μια λέξη δηλαδή. Στο χώρο της τεχνητής νοημοσύνης στον οποίο εργάζομαι τα τελευταία χρόνια, ασχολούμαι με την ανάπτυξη προϊόντων και τη διαχείριση έργων και ομάδων που αυτοματοποιούν την επικοινωνία μεταξύ ανθρώπου-υπολογιστή σε μεγάλα κέντρα εξυπηρέτησης πελατών, όπως τις τηλεπικοινωνίες και την τραπεζική. Παράλληλα, ασχολούμαι ενεργά με κοινωνικά ζητήματα που προκύπτουν με την εξέλιξη της τεχνολογίας, όπως η εκπροσώπηση και η ενδυνάμωση των γυναικών και μειονοτήτων στο STEM, η ηθική στο χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης, αλλά και η επικοινωνία της επιστήμης.

Ποια οφέλη αποκομίζετε ως επιστήμονας από την εργασία σας και ποιο είναι το πιο ικανοποιητικό μέρος του να είστε επιστήμονας;

Αν και βρίσκομαι εκτός εργαστηρίων τα τελευταία χρόνια, θα έλεγα πως η μεγαλύτερη ικανοποίηση είναι η προσφορά και ο ρομαντισμός με τον οποίο αντιμετωπίζουμε το εκάστοτε γνωστικό αντικείμενο. Η ενασχόληση με την επιστήμη προσφέρει τόσο σε κοινωνικό όσο και σε ατομικό επίπεδο. Το κοινωνικό είναι το εμφανές, δε θα βρισκόμασταν εδώ σαν κοινωνίες ούτε θα εξελισσόμασταν αν δεν υπήρχε η επιστημονική κοινότητα, τα έργα και οι ανακαλύψεις. Εμένα η ενασχόληση με την επιστήμη με καθόρισε και με διαμόρφωσε αρκετά σαν επαγγελματία και σαν άνθρωπο. Μου προσέφερε μια γνωστική ταπεινότητα, κάθε φορά που μάθαινα κάτι καινούργιο, ανακάλυπτα πόσα ακόμη υπάρχουν στον κόσμο να μάθω. Παράλληλα, μου διεύρυνε τους ορίζοντες και με μπόλιασε με μια περιέργεια στο πνεύμα και μια θέληση για κριτική αμφισβήτηση. Η αδρεναλίνη του να φτάνεις στα όρια της γνώσης σου και να διευρύνεις την υπάρχουσα γνώση είναι μοναδική.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν το επαγγελματικό σας προφίλ; Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με αυτόν τον κλάδο; Αναρωτιέμαι αν χρειάστηκε να δουλέψετε διπλά και τριπλά προκειμένου να καθιερωθείτε στο επάγγελμά σας.

Δεν ξέρω αν μπορώ να το ποσοτικοποιήσω, αλλά σίγουρα χρειάστηκε να δουλέψω πολυεπίπεδα. Η πορεία μου ούτως η άλλως βασίζεται στη διεπιστημονικότητα. Μετέβην από ένα θεωρητικά πεδίο σε STEM κλάδο και μετέπειτα στο ΑΙ, οπότε ένα από τα μεγαλύτερα χαρακτηριστικά της πορείας μου είναι η προσπάθεια να μελετήσω τη γλώσσα και να δημιουργήσω με βάση τη γλώσσα, συνδυάζοντας τις γνώσεις μου στη θεωρητική γλωσσολογία, τα αποτελέσματα των πειραμάτων μου στον ανθρώπινο εγκέφαλο, αλλά και τις απαρχές της Τεχνητής Νοημοσύνης και την τριβή μου με υπολογιστικά γλωσσικά μοντέλα. Χρειάστηκε να κάνω γνωστικά άλματα για να καταφέρω να ικανοποιήσω αυτή την έμφυτη περιέργεια και την εσωτερική ανάγκη να ανακαλύψω και να δημιουργήσω με γνώμονα τη γλώσσα. Από μικρή με ενθουσίαζε η ανθρώπινη γλώσσα και συνεχώς έπιανα τον εαυτό μου να αναρωτιέται πόσο διαφέρει η γλώσσα από την σκέψη, γιατί υπάρχουν τόσες πολλές γλώσσες στον κόσμο και αν μπορούμε να δημιουργήσουμε μια νέα γλώσσα ή αν είναι έμφυτο ένστικτο. Αυτά τα ερωτήματα παραμένουν κεντρικά στην ενασχόληση μου με την Τεχνητή Νοημοσύνη ακόμη και σήμερα.

Ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα πάνω στο οποίο εργάζεστε αυτή τη στιγμή, και, εκτός από συνέπεια και πειθαρχία, με ποιες αξίες πορεύεστε προκειμένου να φέρετε εις πέρας ένα project;

Αυτή τη στιγμή εργάζομαι σε ένα καινοτόμο έργο ψηφιακού ανασχηματισμού για ένα μεγάλο κέντρο εξυπηρέτησης πελατών. Δημιουργούμε πρωτοπόρα προϊόντα γλωσσικής τεχνολογίας και επικοινωνίας, όπως η πρώτη μεγάλης κλίμακας συνθετική ΑΙ φωνή στα Ελληνικά που μπορεί να συνθέσει οποιοδήποτε περιεχόμενο και να πει με μεγάλη φυσικότητα σχεδόν τα πάντα. Ένας από τους κεντρικούς τομείς της εργασίας μου είναι και ο στρατηγικός σχεδιασμός των έργων αυτών αλλά και η διαχείριση των ομάδων που εργάζονται σε έργα ΑΙ. Εκτός από την τεχνολογία, εξίσου σημαντικός παράγοντας για την εύρυθμη ανάπτυξη είναι και οι ομάδες και οι άνθρωποι που απασχολούνται σε τέτοια έργα. Η πολυφωνία και η συμπεριληπτικότητα, η ακεραιότητα, ο οραματισμός και η προσαρμοστικότητα είναι κεντρικές αξίες με τις οποίες πορεύομαι, αποτελούν κριτήριο για την επιλογή των συνεργασιών μου και προσπαθώ να εμφυσώ και στην ομάδα μου, καθώς τις θεωρώ απαραίτητες για τη διάπλαση ενός αξιοκρατικού μέλλοντος και ενός βιώσιμου προϊόντος.

Γνωσιακή Νευροεπιστήμονας και Ειδικός AI, και ανάμεσα σε πολλά σημαντικά πράγματα, είστε κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στη Γνωσιακή Νευροεπιστήμη από το Πανεπιστήμιο Bangor του Ηνωμένου Βασιλείου και έχετε ερευνήσει διεξοδικά τη διασταύρωση μεταξύ της γλώσσας και του ανθρώπινου εγκεφάλου. Αλήθεια, ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που κληθήκατε να αντιμετωπίσετε στη διαδρομή σας η οποία ωστόσο αποτελεί παράσημο και σημείο αναφοράς σε κάθε σας βήμα;

Τα όρια που υπάρχουν στο περιφερειακό μου πεδίο και που ίσως τα έχω ενστερνιστεί κι εγώ άθελα μου. Αυτά τα όρια μπορεί να είναι γνωστικά, μπορεί να είναι και υπαρξιακά. Η πρόκληση νομίζω είναι να μπορέσουμε να ανυψωθούμε, να δημιουργήσουμε και να συνυπάρξουμε χωρίς να κάνουμε εκπτώσεις στην προσφορά και τις αρχές μας. Εγώ πάντα ένιωθα ότι ήθελα να κάνω ένα βήμα παραπάνω και μετά ακόμη ένα παραπάνω, χωρίς να ξέρω που θα έφτανε το σημείο ικανοποίησης, η πολλές φορές νιώθοντας εγκλωβισμένη. Είναι αυτή η έμφυτη περιέργεια και εσωτερική ανάγκη στην οποία αναφέρθηκα και πριν. Η μεγαλύτερη πρόκληση λοιπόν είναι το ίδιο το ταξίδι της καριέρας και τα άγχη και οι ανασφάλειες για το ασύγχρονο και το αβέβαιο. Το να σπάζεις γυάλινες οροφές, λοιπόν, παραμένει μια πρόκληση, που μπορεί να προσφέρει μια post-hoc ικανοποίηση κι ένα παράσημο αν θέλετε. Αλλά δεν είναι το παράσημο αυτοσκοπός.

Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε -και που σχετίζονται με το φύλο, κατά τη διάρκεια της καριέρας σας και ποια η εκτίμησή σας για τα ποσοστά και την αναλογία άντρας/ γυναίκα στον τομέα της επιστήμης και έρευνας βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα;

Υπάρχει έντονη έμφυλη δυσαναλογία και χάσμα σε ποσοτικό και ποιοτικό επίπεδο στην επιστήμη και την τεχνολογία παγκοσμίως, αλλά και στην Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια που ανήκω στο οικοσύστημα ενδυνάμωσης των γυναικών στο STEM έχω τη χαρά να συνεργάζομαι με πολλούς οργανισμούς στην προσπάθεια να κλείσει το χάσμα αυτό. Και αρχίζω σταδιακά να βλέπω μια αλλαγή, η οποία αναμένεται να ποσοτικοποιηθεί στα επόμενα χρόνια, σχετικά με τις γυναίκες που εργάζονται στο STEM, τα ποσοστά ηγεσίας στους χώρους αυτούς αλλά και τον περιορισμό των κακόβουλων φαινομένων. Προσωπικά, πολλές φορές έχω υπάρξει η μόνη γυναίκα στο δωμάτιο, στο γραφείο ή στο πόντιουμ. Οι προκλήσεις ήταν αρκετές. Ένα από τα πράγματα που με πείραζε στην αρχη ήταν να μη με αντιμετωπίζουν σοβαρά επειδή είμαι γυναίκα, νέα και θηλυκή. Σα να έπρεπε να υιοθετήσω ένα πιο αυστηρό ύφος ή μια άλλη εμφάνιση για να αποδείξω ότι ο λόγος μου έχει βαρύτητα, παρά τα τυπικά μου προσόντα και την εμπειρία μου. Πολλές φορές επίσης έχω κληθεί να κρατήσω μια επιπλέον ισορροπία μεταξύ της αποφασιστικότητας και του δυναμισμού στην επικοινωνία, για να μη φανώ αυταρχική ή bossy. Ειναι τα λεγόμενα microaggressions της εργασιακής καθημερινότητας που πλήττουν δυσανάλογα τις γυναίκες και για τα οποία υπάρχει αρκετό περιθώριο βελτίωσης στη χώρα μας. Γι’ αυτούς και πολλούς άλλους λόγους, δίνω πολύ μεγάλη βαρύτητα στην επιλογή των άμεσων συνεργατών μου και την κουλτούρα των οργανισμων με τους οποίους συνεργάζομαι.

Θα θέλατε να αναφέρετε οποιαδήποτε γυναίκα επιστήμονα / δασκάλα / συνάδελφο / συγγενή που σας ενέπνευσε να κυνηγήσετε τους στόχους σας στην καριέρα σας; Πόσο σημαντικό πιστεύετε ότι είναι να έχουμε αυτά τα πρότυπα αλλά και να αναγνωρίζουμε την αξία τους στο πώς μάς παρακίνησαν;

Θα ήθελα να είμαι ειλικρινής και να πω πως δεν είχα καμία παρακίνηση να ασχοληθώ με την επιστήμη και την τεχνολογία. Αντιθέτως, στο οικογενειακό μου περιβάλλον υπήρχε ένας φόβος αβεβαιότητας και μια έντονη προτροπή για κάτι πιο δομημένο και πιο προσιτό. Μεγαλώνοντας σε μια μικρή κοινωνία, δυστυχώς δεν είχα ούτε ιδιαίτερα ερεθίσματα ή επαφή με ανθρώπους της επιστημονικής κοινότητας. Τα πρότυπα των δυναμικών γυναικών όμως που είχα από μικρή μεγαλώνοντας σε ένα χωριό ενστερνίζονταν αρετές και αξίες που με διαμόρφωσαν και σαν άνθρωπο και σαν επαγγελματία μετέπειτα. Τα επιστημονικά πρότυπα, λοιπον, σε εμένα δε λειτουργησαν σαν έναυσμα να ασχοληθώ εξαρχής με την έρευνα. Όταν όμως μπήκα στο χώρο αυτό, συναλλάχθηκα και γνώρισα αρκετές αξιόλογες γυναίκες που χάραξαν και χαράσσουν μια αξιοθαύμαστη πορεία με αξιοπρέπεια και πολλές από αυτές έχω τη χαρά και την τιμή να τις αποκαλώ και φίλες μου, να δημιουργούμε μαζί και να προσπαθούμε να ανατρέψουμε τις παθογένειες που εντοπίζουμε παρέα. Τα πρότυπα για τις επόμενες γενιές είναι επομένως σημαντικά, γιατί δείχνουν το δρόμο και την ευκαιρία, αλλά δε φτάνουν μόνο αυτά. Πρέπει να υπάρχει η θέληση για σκληρή δουλειά, υπόβαθρο και αλληλεγγύη.

Παρόλο που βλέπουμε περισσότερες γυναίκες να ακολουθούν καριέρα στην Επιστήμη, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε με βάση τις στατιστικές της UNESCO. Οι ανισότητες μεταξύ των φύλων εξακολουθούν να υφίστανται σε διάφορες πτυχές του τοπίου της έρευνας και της τεχνολογίας: Οι γυναίκες ερευνήτριες συχνά λαμβάνουν μικρότερες αμοιβές, καταλαμβάνουν λιγότερο υψηλόβαθμες θέσεις εργασίας και μικρότερη προοπτική για προαγωγές. Η συνεισφορά τους υποβιβάζεται, και οι απόψεις τους υποεκπροσωπούνται. Σε τομείς αιχμής όπως η τεχνητή νοημοσύνη, μόνο το 22% των επαγγελματιών είναι γυναίκες. Τι θα λέγατε σε ένα νέο άτομο που εξετάζει το ενδεχόμενο σπουδών σε κλάδους επιστήμης, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών (STEM);

Πολύ σωστά, και το ποσοστό που αναφέρετε πολλές φορές είναι μικρότερο στην Ελλάδα. Θα παρακινούσα οποιοδήποτε άτομο να ασχοληθεί με το STEM αν αυτό είναι κάτι που την/τον συναρπάζει. Ειδικά στις νέες γυναίκες, στις οποίες συχνά μιλώ, για τον κόσμο της επιστήμης και της τεχνολογίας, καθώς μας χρειάζεται περισσότερο από ποτέ. Ο χώρος αυτός διαπλάθει το μέλλον και υπάρχουν πάρα πολλά ενδιαφέροντα πράγματα που μπορούν να δομηθούν με συνεργασία, όραμα και αλληλεγγύη. Δε θεωρώ, όμως, ότι πρέπει να κατευθύνουμε τις νέες και τους νέους να σπουδάσουν στο STEM επειδή είναι trendy. Αυτό ίσως δημιουργήσει πολλά περισσότερα προβλήματα από αυτά που θα λύσει. Να αποφύγουμε, δηλαδή, να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος. Για τις σπουδές και τις δεξιότητες του μέλλοντος, αυτό που συμβουλεύω πάντα τις νέες και τους νέους είναι να δώσουν βάση στα γνωστικά αντικείμενα, τι πραγματικά τις εξιτάρει και τους εξιτάρει και να προσπαθήσουν να λάβουν ψηφιακές και κάθετες δεξιότητες- ίσως θα είναι απαραίτητες για σχεδόν τα πάντα στο μέλλον, ανεξάρτητα από το αν θα ασχοληθούν με το STEM ή οχι.

Τι πρέπει να κάνουμε ατομικά αλλά και συνολικά ώστε να αποτελέσουμε έμπνευση για νεαρά κορίτσια που ονειρεύονται μια σταδιοδρομία σε αυτούς τους τομείς;

Συλλογικά προσπαθούμε μέσω των πρωτοβουλιών και τον δράσεων που κάνουμε να εμπνεύσουμε και να δικτυώσουμε περισσότερες γυναίκες και κορίτσια στην επιστήμη και την τεχνολογία. Υπάρχει ακόμη μεγάλος δρόμος ως προς την ισότητα, αλλά είμαι αισιόδοξη ότι θα φτάσουμε εκεί. Πιστεύω πολύ στο ατομικό, είναι εναρκτήριο για οτιδήποτε αποτελεσματικό μπορεί να γίνει σε μεγάλη κλίμακα. Για αρχή να φέρουμε περισσότερο την επιστήμη κοντά στην κοινωνία, αλλά και να εξανθρωπίσουμε τα πρότυπα των επιστημώνων, έτσι ώστε να μη θεωρείται κάτι απρόσιτο ή ελιτιστικό. Η ενδυνάμωση επίσης πολλές φορές μπορεί να βρίσκεται στα μικρά, τα καθημερινά, αυτά που ανεπαίσθητα εμείς επηρεάζουμε.

Hashtags όπως το #WomenInScience και το #GirlsInSTEM θα χρησιμοποιηθούν από άτομα από όλο τον κόσμο προκειμένου να τιμήσουν την ημέρα και τα επιτεύγματα γυναικών στον τομέα της επιστήμης. Αν έπρεπε να συνοδέψετε το δικό σας hashtag με αφορμή την ημέρα με μια λεζάντα που να απαντά στο «Τι σας κάνει περισσότερο περήφανη που είστε μια δυναμική γυναίκα στην επιστήμη», τι θα γράφατε;

Η επιστήμη μου έμαθε να αναζητώ την αλήθεια με θαυμασμό, να δημιουργώ με ταπεινότητα και να συνυπάρχω με αλληλεγγύη.

Η ημέρα υπογραμμίζει τη σημασία της επίτευξης της ισότητας των φύλων στους κλάδους STEM, ενθαρρύνοντας τις ίσες ευκαιρίες για γυναίκες και κορίτσια στην επιστημονική εκπαίδευση και επαγγελματική σταδιοδρομία. Ποια συμβουλή θα θέλατε να δώσετε σε όλες τις νεαρές κοπέλες εκεί έξω που σκέφτονται να ακολουθήσουν μια καριέρα στην επιστήμη ή την τεχνολογία;

Don’t think twice! Ο χώρος αυτός σας χρειάζεται. Η ενασχόληση με την επιστήμη εμπεριέχει πολλά μαθήματα, πρακτικά και μη, αλλά και γνωστικά άλματα. Μη φοβηθείτε την αποτυχία, είναι κομμάτι της δημιουργίας, αναγκαία διαδικασία για την καινοτομία.. Αποτύχετε γρήγορα, αποτύχετε έξυπνα, για να επιτύχετε μεθοδικά και βιώσιμα.

Ούσα Ιδρύτρια του Greek Girls Code ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα που θα θέλατε να επικοινωνήσετε γι΄αυτή την ημέρα;

Η απόκτηση ψηφιακών και κάθετων δεξιοτήτων από τις νέες γυναίκες και κορίτσια ίσως είναι ο πιο γρήγορος και αποτελεσματικός τρόπος να δημιουργηθούν υβριδικές καριέρες και να μειωθεί το έμφυλο χάσμα στην Ελλάδα. Χαίρομαι που σε αυτή την προσπάθεια συμβάλουμε κι εμείς όσο μπορούμε και ελπίζω σε κάποια χρόνια τα ποσοστά στη χώρα μας να έχουν ισοσταθμιστεί. #CodeToEmpower

Κυρία Μπαλατσού, την ημέρα αυτή, γιορτάζουμε τις γυναίκες που «έσπασαν» γυάλινες οροφές και άνοιξαν το δρόμο για τις μελλοντικές γενιές επιστημόνων. Είναι μια ευκαιρία να υπενθύμιση περί ισότητας των φύλων στην επιστήμη και να ενθαρρύνουμε τα νεαρά μυαλά να εξερευνήσουν τις ατελείωτες δυνατότητες του STEM. Ποια είναι τα 5 βασικά κομβικά σημεία που πρέπει να λάβει υπόψιν της η πολιτεία για ένα καλύτερο μέλλον με αφορμή αυτή την ημέρα;

Για να μειωθεί το χάσμα μεταξύ των φύλων στην τεχνολογία, απαιτείται μια σφαιρική προσέγγιση που θα εμπλέκει διάφορους φορείς, συμπεριλαμβανομένης της πολιτείας. Ας δούμε πέντε κομβικά σημεία:

1. Έρευνα και Συλλογή Δεδομένων: Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν λεπτομερείς εκθέσεις και αναφορές, για να κατανοήσουμε σε βάθος τις προκλήσεις και τα εμπόδια αλλά και τα ακριβή ποσοστά του χάσματος στο STEM στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα των συλλεγέντων δεδομένων θα μπορούσαν να διαμορφώσουν αποτελεσματικές πολιτικές και να προσαρμόσουν τα παρεμβατικά μέτρα για την αντιμετώπιση του χάσματος στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
2. Επενδύσεις στην Εκπαίδευση STEM: Διάθεση πόρων για την αναβάθμιση της εκπαίδευσης STEM σε όλα τα επίπεδα, δημιουργία πρωτοβουλιών που παρέχουν υποτροφίες, επιχορηγήσεις ή οικονομικά κίνητρα για τις φοιτήτριες που σπουδάζουν στους τομείς STEM.
3. Προώθηση Γυναικών στην Τεχνολογία και την Επιστήμη: Υποστήριξη εκστρατειών και προγραμμάτων που αναδεικνύουν επιτυχημένες γυναίκες ως υποδείγματα στον τομέα της τεχνολογίας και δημιουργία κρατικών προγραμμάτων mentoring πανελλαδικής εμβέλειας.
4. Δημιουργία Συμπεριληπτικών Εργασιακών Περιβαλλόντων: Καταγραφή ποσοτικών quotas και ποιοτικών KPIs, ενθάρρυνση και επιδότηση εταιρειών που υιοθετούν πολιτικές συμπερίληψης, με έμφαση στην ισορροπία των φύλων στις θέσεις εργασίας που σχετίζονται με την τεχνολογία. Ρυθμιστικός έλεγχος στις υπάρχουσες δομές και επαναξιολόγηση συστηματικών ανισοτήτων.
5. Κοινοτική Συμμετοχή: Συνεργασία με μη κυβερνητικές οργανώσεις, ακαδημαϊκά ιδρύματα και εταιρικούς οργανισμούς για την είσοδο περισσότερων κοριτσιών στο STEM από χαμηλότερα οικογενειακά εισοδήματα. Δημιουργία προγραμμάτων που προωθούν ευέλικτες εργασιακές ρυθμίσεις και ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής.