Μελίνα Μερκούρη «Ο παππούς με έμαθε να αγαπώ την Ελλάδα, να μη λογαριάζω το χρήμα, να είμαι γενναία»

Ήταν μία από τις πιο αντισυμβατικές και επιδραστικές προσωπικότητες του 20ού αιώνα που άφησε ανεξίτηλο το σημάδι της στον χώρο του πολιτισμού και της πολιτικής. Με την απαράμιλλη γοητεία της, την ευφυΐα της και την ακαταμάχητη θέλησή της, κατάφερε να ξεχωρίσει τόσο ως ηθοποιός όσο και ως αγωνίστρια για τα πολιτιστικά δικαιώματα της Ελλάδας.

Την αντισυμβατική Μελίνα Μερκούρη είχε περιγράψει με απλά λόγια η ενδυματολόγος και καλή της φίλη Ντένυ Βαχλιώτη. «Ήταν ερωτική, ήταν πολύ έξυπνη, είχε πάρα πολύ θέληση, ήταν πάρα πολύ γοητευτικός άνθρωπος. Ποτέ δεν έπαιξε τη σταρ. Ήταν το Μελινάκι».

Δες εδώ τι εστί Μελίνα: 30 χρόνια από τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη: «Γεννήθηκα Ελληνίδα, θα πεθάνω Ελληνίδα»

Σαν σήμερα, πριν από 104 χρόνια, γεννήθηκε αυτή η εμβληματική μορφή που καθόρισε το πολιτιστικό τοπίο της χώρας. Χωρίς καμία αμφιβολία, ο άνθρωπος που καθόρισε την προσωπικότητά της ήταν ο παππούς της, ο οποίος υπήρξε Δήμαρχος Αθηναίων. Η επιρροή του Σπύρου Μερκούρη στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς της φάνηκε καθαρά στην ασυμβίβαστη στάση που κράτησε σε ολόκληρη τη ζωή της. Από την καριέρα της στο θέατρο και τον κινηματογράφο, μέχρι τον ρόλο της ως Υπουργός Πολιτισμού, η Μελίνα πορεύτηκε με γενναιότητα και πάθος για την Ελλάδα.

«Είναι μία κακία, ένας σνομπισμός, να θεωρούν τους θεατρίνους, δεύτερης κατηγορίας πολίτες. Ότι δεν μπορούν να έχουν ιδεολογία, δεν μπορούνε να πιστεύουν στα πράγματα και ότι παίζουν απλώς έναν ρόλο. Μα εγώ παίζω αυτή τη Μελίνα τη Μερκούρη μια ζωή. Βέβαια, ήταν πολύ ωραία όταν μπορούσα να παίξω έναν άλλο χαρακτήρα όπως τη Μήδεια, όπως Το γλυκό πουλί της νιότης, και να φύγω λίγο από αυτή την κυρία Μελίνα Μερκούρη», θα έλεγε σε μια εξαιρετική συνέντευξη στον σπουδαίο δημοσιογράφο της εποχής, Γιώργο Δουατζή.

Ακολουθεί μια αφήγηση της Μελίνας έναν χρόνο πριν από τον θάνατό της στην εκπομπή που αποτέλεσε βασικό υλικό για τα τηλεοπτικά αφιερώματα που ακολούθησαν μετά το θάνατό της.

Ο άνθρωπος που έπαιξε τεράστιο ρόλο στη ζωή μου ήταν ο παππούς μου. Που διετέλεσε Δήμαρχος Αθηνών. Εγώ από τότε που ήμουν κοριτσάκι, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, δεν τον λέγανε Σπύρο αλλά Δήμαρχο. Όλοι λατρεύανε τον παππού μου. Είχαμε ένα σπίτι εξαιρετικά ζωντανό, γεμάτο κόσμο. Από τότε έμαθα να μη φοβάμαι τους ανθρώπους. Και γι΄ αυτό η φιλοδοξία μου είναι το σπίτι να είναι πάντα ανοιχτό.

Έχοντας τον παππού μου ως συμπαραστάτη ήμουν -φαντάζομαι- ένα αφόρητο παιδί.

Ο παππούς μου με έμαθε πρώτα από όλα, να λατρεύω την Ελλάδα. Ότι έπρεπε να είμαι γενναία. Έπρεπε να μη λογαριάζω τα χρήματα. Ήταν μεγάλη ντροπή για τον παππού μου αυτό. Ο παππούς μου μού εμφύσησε την αίσθηση δικαιοσύνης.

Βέβαια, μού έμαθε και άλλα πράγματα. Μού έμαθε τί είναι το παραμύθι της ζωής. Με πήγαινε πολύ στον καραγκιόζη.

Μού έμαθε πως η Ελλάδα είναι κάτι απόλυτο. Το απόλυτο. Η Αθήνα. Η Ελλάδα. Η Αθήνα. Κι έτσι με έκανε από παιδί αγέρωχη.

Γιατί μιλάω πιο πολύ για τον παππού μου παρά για τον πατέρα μου;

Ο πατέρας μου ήταν το πιο ωραίο παιδί της Αθήνας. Και η μάνα μου ήταν χαριτωμένη. Χωρίσανε όμως πολύ νωρίς. Τον πατέρα μου δεν τον έβλεπα πάρα πολύ συχνά. Αν και η μαμά ήταν τόσο έξυπνη που ποτέ δεν είπε κακό λόγο για εκείνον. Θυμάμαι μόνο που έλεγε ότι όταν γίνεις μεγάλη θα εκδικηθείς τους άντρες. Θα γίνεις πολύ όμορφη και θα τους εκδικηθείς.

Θυμάμαι με είχαν διώξει από όλα τα σχολεία, είχα απουσίες, τσακωνόμουν. Θυμάμαι μού λέγανε "κορίτσι είσαι εσύ ή αλήτης της Ομόνοιας;". Ο παππούς μου όμως πίστευε σε μένα. Μου έλεγε "εσύ ξέρεις τη ζωή, θα τα καταφέρεις. Είσαι έξυπνη εσύ δεν σε φοβάμαι". Το δίπλωμα από το σχολείο το πήρα λόγω του παππού μου. Εκεί κατάλαβα τί πάει να πει εξουσία.

Ο πρώτος μεγάλος έρωτας ήταν με άνθρωπο του θεάτρου. Ήταν η πρώτη μου ερωτική απογοήτευση και ήμουν 14 ετών. Το έζησα τελείως Άννα Καρένινα. Μού κάνανε φοβερά πράγματα στο σπίτι μου επειδή δεν μπορούσαν να το δεχτούν κι εγώ πήγα και έπεσα μπροστά σε ένα αυτοκίνητο. Γρατσουνίστηκα μόνο. Αλλά έπαθα έναν τέτοιο πυρετό που κάθισα 40 μέρες στο κρεβάτι.

Και αυτό ο παππούς μου δεν μου το συγχώρησε. Είχε φοβηθεί πάρα πολύ για μένα. Και πέθανε χωρίς να τον δω. Και αυτή ήταν η πρώτη μου συνάντηση με τον θάνατο. Και δεν το είδα. Τρελάθηκα. Αυτό ήταν το πρώτο μεγάλο σοκ της ζωής μου.

Ναι. Ο άνθρωπος που καθόρισε την προσωπικότητά της ήταν ξεκάθαρα ο παππούς της, ο οποίος της δίδαξε την αγάπη για την Ελλάδα και τη σημασία της ιδεολογίας και του αγώνα για το κοινό καλό. Αυτές οι αξίες έγιναν ο πυρήνας της σκέψης και της δράσης της Μελίνας, τόσο στον χώρο του θεάτρου όσο και στην πολιτική, όπου διακρίθηκε για τη μάχη που έδωσε υπέρ του πολιτισμού και της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Δες το αφιέρωμα για τη Μελίνα Μερκούρη εδώ.