Γιώργος Καλλιακμάνης: «Ένα θύμα διαδικτυακής βίας να αντιληφθεί ότι το πρόβλημα το έχει ο δράστης»

Οι έρευνες πιστοποιούν πως οι γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να αποτελέσουν στόχο διαδικτυακής έμφυλης βίας.

Όπως δείχνουν τα ευρήματα των λιγοστών μελετών, η πλειοψηφία των ατόμων που στοχοποιούνται στο διαδίκτυο είναι γυναίκες ενώ οι νεότερες ηλικιακά ομάδες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να βιώσουν βία στονκυβερνοχώρο. Mε βάση τα στοιχεία από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο είναι 20% γυναίκες ηλικίας 18 έως 29 ετών, σε σύγκριση με 13% στις γυναίκες ηλικίας 30 έως 39 ετών.

Ζητήσαμε από τον Γιώργο Καλλιακμάνη, τον έμπειρο αξιωματικό της Ελληνικής Αστυνομίας και παράλληλα εν ενεργεία Πρόεδρο της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Νοτιοανατολικής Αττικής τη γνώμη του πάνω στο θέμα της διαδικτυακής βίας με θύμα τις γυναίκες αλλά και το τι μπορεί να γίνει από την πλευρά της Αστυνομίας για την πρόληψη, την αντιμετώπιση και την καταστολή της διαδικτυακής βίας.

Πώς η βία από στενό σύντροφο που ασκείται εκτός διαδικτύου, έτσι και η διαδικτυακή βία σε βάρος γυναικών μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικές μορφές βίας, οι οποίες περιλαμβάνουν τη σεξουαλική, τη σωματική και την οικονομική βία.Αν μια γυναίκα φτάσει τελικά στην καταγγελία, είναι οι αστυνομικοί εκπαιδευμένοι με τέτοιο τρόπο ώστε να την καθοδηγήσουν σωστά στα επόμενα βήματά της;

«Ο οργανισμός της Ελληνικής Αστυνομίας προκειμένου να αντιμετωπίσει κάθε μορφή εγκληματικότητας και κυρίως αυτή του Διαδικτύου, έχει δημιουργήσει το τμήμα ηλεκτρονικού εγκλήματος. Το ηλεκτρονικό έγκλημα είναι μια υπηρεσία, που την επανδρώνουν εξειδικευμένοι και έμπειροι αστυνομικοί, ειδικοί στην αντιμετώπιση αυτού του είδους των εγκλημάτων.

Η κακοποίηση μέσω του Διαδικτύου και το bullying σε ενηλικες ή ανήλικες γυναίκες, πέραν του ότι συνιστά κακουργηματική πράξη, όσον αφορα τις ανήλικες γυναίκες, είναι συνάμα αδίκημα που εμπίπτει και στην ενδοοικογενειακή βια και στην έκφυλη βία

Κάθε καταγγελία που φτάνει στην Ελληνική Αστυνομία, αλλά και κάθε πληροφορία που έρχεται με οποιονδήποτε τρόπο στα χέρια των αστυνομικών, λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν και οι χειρισμοί απο πλευράς των αστυνομικών είναι τέτοιοι, ώστε να στέλνουν τους θύτες στην δικαιοσύνη, να προστατεύουν το θύμα και να δομούν μια σχέση εμπιστοσύνης μαζί του ώστε να λύνεται οσο πιο ανώδυνα γίνεται το περιστατικό για το θύμα αλλά και σε συνεργασία με άλλους οργανισμούς ή κοινωνικες δομές να διασφαλίζεται, όπου είναι αναγκαίο, ενός περιβάλλον περίθαλψης και προσωρινής διαβίωσης του θύματος, εώς ότου ξεπεραστεί εντελώς ο κίνδυνος.

Γνωρίζουν οι γυναίκες τα έννομα δικαιώματά τους όσον αφορά την διαδικτυακή βία αλλά και τις διαθέσιμες υπηρεσίες υποστήριξης; Ποια/ ποιες είναι οι πρώτες κινήσεις που πρέπει να κάνει μια γυναίκα που θα πέσει θύμα διαδικτυακής βίας;

Έχουμε διαπιστώσει οτι οι γυναίκες μέχρι πρόσφατα, δεν γνώριζαν πώς να ξεφύγουν από τον κίνδυνο του Διαδικτύου. Τα τελευταία χρόνια όμως, τα αλλεπάλληλα περιστατικά, η δημοσιοποίηση αυτών, οι προληπτικές ενέργειες της πολιτείας -που δημιούργησε δομές και θεσμούς- αλλα και η εξειδίκευση της αστυνομίας, σε συνδυασμό με τις υπηρεσίες που έχουν δημιουργηθεί (για την ενδοοικογενειακή βια, την κακοποίηση παιδιών κλπ), όλα αυτά δημιούργησαν τις προϋποθέσεις, ώστε πλέον οι γυναίκες να γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν για να αποφευχθούν τα χειροτερα.

Το Α και το Ω σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η καταγγελία από τα θύματα αλλά και η ενημέρωση από οποιονδήποτε γνωρίζει τα περιστατικά που συνιστούν τα συγκεκριμένα εγκλήματα.

Ακόμα και οι ίδιοι οι αστυνομικοί διαπιστώνουν ελλείμματα στην προστασία του θύματος μετά τη μήνυση, την εκδίκαση των υποθέσεων με καθυστέρηση αλλά και τη μη έκτιση ποινής που συχνά είναι εξαγοράσιμη. Πώς μπορεί τελικά να προστατευτεί ένα θύμα διαδικτυακής βίας;

Όντως υπάρχουν ζητήματα στην απονομή δικαιοσύνης, όχι όμως απο ολιγωρία των δικαστών αλλά από δεσμεύσεις του νομοθετικού πλαισίου, που παρά τις αλλαγές που έχει υποστεί, θεωρείται απαρχαιωμένο, με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να μην μπορεί να διασφαλίσει το θύμα. Επίσης, πολλές δίκες λειτουργούν με αγκυλώσεις αλλα και μια δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία, που δημιουργεί προβλήματα όσον αφορά στην περίθαλψη και διαβίωση των θυμάτων, πράγμα που πρέπει να δει άμεσα η πολιτεία και να διορθώσει.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να δημιουργείται ένα δίκτυο ασφάλειας γύρω από το θύμα το οποίο να είναι αδιαπέραστο από τον θύτη, που πολλές φορές επιμένει στην προσπάθεια του να κάνει κακό ή να «συντρίψει» το άτομο που τον απέρριψε.

Αν και στις περιπτωσεις του διαδικτυακού bullying ή του sexting, οι θύτες μετά την καταγγελία του περιστατικού και την επέμβαση της αστυνομίας σταματούν να κακοποιούν, να απειλούν ή να εκθέτουν το θύμα τους.

Υπάρχουν πρακτικά τρόποι πρόληψης που θα καλύπτουν τον τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας;

Μεγαλύτερη πρόληψη είναι η άμεση επέμβαση της αστυνομίας μετά την καταγγελία που πρέπει να έρχεται χωρίς δεύτερες σκέψεις, καθώς επίσης και η προσοχή μας στην χρήση του Διαδικτύου με άτομα που σήμερα μπορεί να είναι φίλοι μας ή οι ερωτικοί μας σύντροφοι και αύριο μπορεί να εκμεταλλευτούν την εμπιστοσύνη που τους έχουμε δείξει στο παρελθόν.

Διαδικτυακή καταδίωξη. Διαδικτυακή παρενόχληση και μη συναινετική πορνογραφία . Σύμφωνα με έρευνα, έως και το 90 % των θυμάτων εκδικητικής πορνογραφίας είναι γυναίκες ενώ ο αριθμός των ιστότοπων που συνδέονται με εκδικητική πορνογραφία αυξάνεται συνεχώς. Πώς μπορούν να προστατευτούν τα θύματα από τέτοιες πλατφόρμες και ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο η αστυνομία μπορεί να μεσολαβήσει για να σταματήσει παράνομο υλικό να διαχέεται σε τέτοιες ιστοσελίδες.

Ο τρόπος είναι αυτός που σας προανέφερα. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να στέλνουμε υλικό ακόμη και σε ανθρώπους που εμπιστευόμαστε σε δεδομένη χρονική στιγμη.

Ο σημερινός σύντροφος η εραστής μπορεί να γίνει ο αυριανός κακοποιητής ή εκβιαστής, αν προσπαθήσουμε να βάλουμε τελος στην σχέση.

Αυτό άλλωστε είναι ότι συμβαίνει και στην φυσική ζωή. Κάποιοι άντρες δεν μπορούν να αποδεχτούν την απόρριψη, έτσι προσπαθούν να καταστρέψουν την γυναίκα αυτή.

Όσον αφορά στην διαδικτυακή ζωή, προσπαθούν να την καταστρέψουν ηθικά και σωματικά αποδομώντας την ως προσωπικότητα, αλλά υπάρχουν και επιτήδιοι που μέσω αυτού του τρόπου προσπαθούν να αποκομίσουν παράνομο οφελος (πχ εκβιαστές που λένε: ή μου δινεις 500€ ή διαρρέω τα βίντεο που μου έστειλες).

Οι έρευνες υπογραμμίζουν το γεγονός ότι οι γυναίκες που πέφτουν θύματα διαδικτυακής βίας δεν αντιμετωπίζονται όπως θα άρμοζε από τις διωκτικές αρχές, αποκαλύπτοντας την απογοήτευση των γυναικών από τη στάση των αστυνομικών αρχών. Είναι δικαιολογημένη η απογοήτευση αυτή των γυναικών θυμάτων; Δίνουμε όση σημασία θα έπρεπε συνολικά στις επιπτώσεις της διαδικτυακής κακοποίησης;

Όλο αυτό μπορεί να ίσχυε πολύ παλιότερα στην πατριαρχική κοινωνία, όπου κυριαρχούσε η ανισότητα των δυο φύλων. Μην ξεχνάτε οτι και την ελληνική αστυνομία απάρτιζαν μόνο άντρες και αυτό άλλαξε από το 1978 και μετά που άρχισαν να εισέρχονται σιγά σιγά και γυναίκες. Έτσι, δεν υπάρχει πλέον κανένας περιορισμός και ανάχωμα για την είσοδο γυναικών στις σχολές αστυνομίας αλλά και η ισότητα των δυο φύλων είναι γεγονός που κέρδισαν οι γυναίκες με τον αγώνα που έκαναν.

Άρα, η πλειοψηφία των περιπτώσεων, αντιμετωπίζονται απο γυναίκες- αστυνομικούς αλλά και ψυχολόγους. Οπότε, εδώ και πολλά χρόνια δεν καταγράφονται και δεν καταγγέλονται συμπεριφορές αρνητικές που έχουν σχέση με το φύλο του καταγγέλλοντα ή αυτού που δίνει την πληροφορία.

Σύμφωνα με μελέτη του 2014 στις Ηνωμένες Πολιτείες) περισσότερα από τα μισά θύματα καταδίωξης και διαδικτυακής καταδίωξης δεν συνειδητοποιούν ότι έχουν πέσει θύματα εγκληματικής ενέργειας. Μήπως πρέπει η αστυνομία να προχωρήσει στην περαιτέρω ενημέρωση και στην διοργάνωση σεμιναρίων: α) για τη διαδικτυακή βία με έμφαση στη διάσταση του φύλου Β)στην εκπαίδευση των αστυνομικών αρχών για την αντιμετώπιση του ηλεκτρονικού εγκλήματος;

Το τμήμα ηλεκτρονικού εγκλήματος πέρα από την προληπτική και κατασταλτική του δράση, εδώ και χρόνια διοργανώνει σεμινάρια και ημερίδες για την ενημέρωση των ενηλίκων. Θεωρούμε ότι, αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να εντατικοποιηθεί έτσι ώστε, να ενημερωθεί όλος ο κόσμος, ακόμη και στην πιο απομακρυσμένη περιοχή. Ο ενημερωμένος πολίτης είναι αυτός που προστατεύεται καλύτερα στην προκειμένη περίπτωση, και δεν πέφτει θύμα τέτοιων καταστάσεων. Και αυτό γιατί, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τέτοια περιστατικά διαδικτυακής βίας έχουν οδηγήσει πολλές γυναίκες ακόμα στον θάνατο ή την αυτοκτονία.

Ποιο μήνυμα θα στέλνατε σε μια γυναίκα που έχει πέσει θύμα διαδικτυακής βίας;

Ότι θα πρέπει να ειναι ψύχραιμη, πρέπει να καταγγείλει το περιστατικό άμεσα στην αστυνομία και να αντιληφθεί ότι το πρόβλημα δεν το έχει αυτή.

Το πρόβλημα το έχει ο δράστης ή ο θύτης, ο οποίος είτε δεν αποδέχεται ένα γεγονός που πρέπει να αποδεχτεί, σεβόμενος την θέληση του άλλου, είτε κινείται με αυτόν τον τρόπο για να απειλήσει ή εκβιάσει προκειμένου να κερδίσει πράγματα, όπως την κάμψη του θύματος ή το οικονομικό όφελος.

Θεμελειώδες θεώρημα είναι η άμεση καταγγελία στην αστυνομία προκειμένου να προστατευθεί το θύμα. Κλείνοντας να πω, ότι για το σκοπό αυτό λειτουργεί μια 24ωρη γραμμή της ΕΛΑΣ.

Δες όλο το αφιέρωμα εδώ