Αρχείο Κατερίνα- Σούπερ Κατερίνα: Boυτιά στα άδυτα των εμβληματικών περιοδικών της εφηβείας μας

Κάθε Τρίτη απόγευμα επέστρεφα από το σχολείο με την Κατερίνα στην τσάντα.

Στην αρχή κρυφά με το χαρτζιλίκι που είχα μαζέψει από όλη την προηγούμενη εβδομάδα κι όταν η Super Κατερίνα στην μηνιαία της έκδοση δεν χωρούσε πια στην τσάντα του γυμνασίου, κοσμούσε περήφανα το γραφείο μου που ακόμα και σήμερα στο πατρικό μου, είναι γεμάτη αφίσες, δώρα και περιοδικά της εφηβείας μου.

Γυρίζοντας πίσω και διαβάζοντας νοσταλγικά τα φωτορομάντζα του 1990, σε μια εποχή αθωότητας και κανονικότητας που οι κόρες μου δυστυχώς δεν θα απολαύσουν στη δική τους εφηβεία που είναι γεμάτη Tik Tok, GRWM και φίλτρα, η μελαγχολία έρχεται αυτόματα. Στο δωμάτιο είναι ακόμα κρεμασμένη η αφίσα της γαλλίδας Helene που μας έκανε να καρδιοχτυπάμε τα μεσημέρια και στον απέναντι τοίχο η παρέα από τα Χτυποκάρδια στο Beverly Hills. Έφυγε η Μπρέντα σκέφτομαι με λύπη κι οι κόρες μου με ρωτούν τι είναι όλες αυτές οι κούτες με τα περιοδικά που έχουν το όνομά μου.

Η καρμική αυτή συνωνυμία της νιότης μου, συνδέεται με μια άλλη σημαντική Κατερίνα του Τύπου, στην οποία ανήκει και η ιδέα που μεγάλωσε τις έφηβες από το 1973 ως το 2014 οπότε και κυκλοφόρησε το τελευταίο περιοδικό «Κατερίνα» στα περίπτερα.

Η Κατερίνα Ρώσσιου - Ανεμοδουρά υπήρξε η δυναμική γυναίκα πίσω από τις Εκδόσεις Περιοδικός Τύπος και το κυνήγι εύρεσης του αρχείου της Κατερίνας και της Super Κατερίνας με οδήγησε σε εκείνη. Την ευχαριστώ για τα σπάνια αυτά τεύχη που μας έδωσε την ευκαιρία να δούμε από κοντά και να φωτογραφήσουμε αλλά και για την κουβέντα μας στην οποία ξετύλιξε διστακτικά το κουβάρι της δικής της ζωής μέσα στα περιοδικά.

«Η Κατερίνα γεννήθηκε το καλοκαίρι του 1973, αλλά το όνειρο για το περιοδικό αυτό ξεκίνησε το 1972.

Σπούδαζα ακόμα στη σχολή Δοξιάδη και παράλληλα παρακολουθούσα μαθήματα στη σχολή Καλών Τεχνών. Εκεί γνωρίστηκα με τον σύζυγό μου Γιώργο Ανεμοδουρά που σπούδαζε χημικός μηχανικός στο Πολυτεχνείο και λίγο αργότερα γνώρισα και τον πατέρα του, Στέλιο Ανεμοδουρά».

Η εταιρία του Στέλιου Ανεμοδουρά βρισκόταν πίσω από τις εκδόσεις του Μικρού Ήρωα αρχικά και του Μπλεκ κατόπιν.

Η Κατερίνα Ανεμοδουρά όμως, παρότι έχει το διάστημα εκείνο πρόταση να μπει στην εταιρία εκδόσεων Ανεμοδουρά, ακόμα ψάχνει το επόμενο βήμα της.

«Είχα τις σπουδές μου. Ο Γιώργος μου έλεγε να πάω στην εταιρία, τότε ο Μπλεκ πουλούσε με τεράστια επιτυχία 70.000 ως 120.000 αντίτυπα κάθε εβδομάδα, είχε ήδη σταματήσει την κυκλοφορία του ο Μικρός Ήρωας (από το 1967), είχαμε συζητήσει για το περιοδικό που ήθελα να φτιάξω αλλά το δικό μου όνειρο ήταν να συνεχίσω τις σπουδές μου στην Αγγλία ή την Ιταλία».

Λίγο πριν το ταξίδι στην Ευρώπη κι ενώ ο Γιώργος Ανεμοδουράς υπηρετούσε στον στρατό, ο Στέλιος Ανεμοδουράς, της αλλάζει γνώμη, της δίνει τα εργαλεία και την ελευθερία να φτιάξει αυτό το γυναικείο περιοδικό που έχει φανταστεί στην Ελλάδα. Κι η ίδια μπαίνει στο τυπογραφείο, σε εποχές που τα περιοδικά στήνονταν ακόμα με λετρασέτ και με τα γράμματα ένα προς ένα πάνω στη μηχανή για να τυπωθούν.

«Η Κατερίνα γεννήθηκε μετά από απαίτηση των κοριτσιών, που διάβαζαν Μπλεκ και στα γράμματα που έστελναν ζητούσαν ένα περιοδικό για κορίτσια.

Υπήρχαν και ξένοι τίτλοι περιοδικών που μπορούσαμε να φέρουμε στην Ελλάδα. Όταν έδειξα στον Στέλιο Ανεμοδουρά το προσχέδιο του πρώτου τεύχους, ενθουσιάστηκε, είδε τη ζέση και την όρεξή μου και μου είπε χαρακτηριστικά: ''Το περιοδικό θα έχει το όνομά σου, θα λέγεται Κατερίνα''. Εκεί ένιωσα βάρος και δέος με την επιλογή αυτή και θυμάμαι πως ζήτησα να γίνει ψηφοφορία για το όνομα ανάμεσα σους συνεργάτες».

Κι έτσι κι έγινε, η Κατερίνα είχε ήδη γεννηθεί.

Η επιτυχία της Κατερίνας ήταν σαρωτική

Χιλιάδες τεύχη πωλούνταν κάθε εβδομάδα και εκατοντάδες γράμματα κοριτσιών έφταναν στα γραφεία των Εκδόσεων Περιοδικός Τύπος κάθε μέρα. Η ίδια η Κατερίνα Ρώσσιου Ανεμοδουρά- ανάμεσα στο τυπογραφείο, στη δημιουργία του «σκελετού» του επόμενου τεύχους και του ανοίγματος των γραμμάτων που έφτασαν στο γραφείο- δεν προλάβαινε να αντιληφθεί την μεγάλη επιτυχία:

«Ο ενθουσιασμός από τα κορίτσια ήταν μεγάλος, το καταλαβαίναμε από τα δεκάδες γράμματα, στα οποία απαντούσαμε και προσωπικά και μέσω του περιοδικού. Η σχέση των αναγνωστριών μας με την Κατερίνα ήταν πια προσωπική.

Δεν προλάβαινες να καταλάβεις την επιτυχία, ήταν πάντα ηθική η ικανοποίηση που παίρναμε ως ομάδα.

Κι εγώ προσωπικά πάντα δούλευα με γνώμονα το περιοδικό που ετοιμάζαμε κάθε εβδομάδα, να αρέσει στα παιδιά. Έρχονταν γράμματα από παιδιά που δεν τολμούσαν να μιλήσουν για σχέσεις στους γονείς τους και σκεφτόμουν πόση αγάπη πρέπει να έχεις για να καθίσεις να γράψεις σελίδες ολόκληρες με λόγια τόσο συγκινητικά», εξηγεί η κυρία Ανεμοδουρά, τονίζοντάς μας πως η εταιρία είχε δημιουργήσει ένα Τμήμα με συνεργάτες ψυχολόγους που απαντούσαν στα γράμματα, κάτι πρωτοποριακό για την εποχή ενώ πρωτοποριακός ήταν και ο τρόπος προστασίας των προσωπικών δεδομένων των παιδιών που έστελναν γράμματα:

«Οι έφηβοι που έγραφαν στην Κατερίνα μπορούν να είναι ήσυχοι γιατί το αρχείο γραμμάτων ήταν πάντα προστατευμένο, είμαστε η μόνη εταιρία που αφότου τα γράμματα διαβάζονταν, καταστρέφονταν έτσι ώστε να είναι ασφαλή τα μυστικά των παιδιών και να μην καταλήξουν οι διευθύνσεις και τα τηλέφωνα σε λάθος πρόσωπα», τονίζει η ίδια.

Σήμερα, οι πρώτες έφηβες που διάβασαν Κατερίνα είναι 63- 68 χρονών και οι νεότερες είναι οι σημερινές 23χρονες ως 28χρονες. Η ίδια η δημιουργός της Κατερίνας, εξηγεί πως το περιοδικό φρόντιζε να αλλάζει και να διαμορφώνεται με βάση την εποχή. Στην αρχή υπήρξαν πολλά φωτορομάντζα και διηγήματα σε συνέχειες, υπήρξαν σιδερότυπα, εικονογραφημένα κι ύστερα μπήκαν και οι αφίσες και τα δώρα στο περιοδικό. Η ανάγκη για την αφίσα που θα είχε τη δική της θέση στο εφηβικό δωμάτιο έφερε το 1977 και το Αφισόραμα που στην πρώτη του μορφή ήταν μια αφίσα διπλωμένη. Αργότερα το Αφισόραμα έγινε περιοδικό αλλά η λατρεία των αναγνωστριών για ένα περιοδικό πιο μεγάλο και χορταστικό «γέννησε» ένα ακόμα εμβληματικό περιοδικό, τη Super Κατερίνα.

«Η Super Κατερίνα ήρθε μετά από απαίτηση των κοριτσιών που ήθελαν ένα περιοδικό να ειδικεύεται στα θέματα σχέσεων, να είναι χορταστικό, μεγαλύτερο, με πιο πολύ κείμενο, με διηγήματα σε συνέχειες, με φωτορομάντζα.

Στοχεύαμε πάντα να γράφουμε πρισσότερα για την καλλιτεχνική πορεία του κάθε ειδώλου και λιγότερα για την προσωπική του ζωή. Υπήρχε μια αρχή, θέλαμε να διατηρείται το μυστήριο με τους καλλιτέχνες, που ήταν είδωλα, το αντίθετο με τη σημερινή εποχή», λέει η κ. Ανεμοδουρά, για την Super Κατερίνα που στο ξεκίνημά της υπήρξε τριμηνιαία.

Η Super Κατερίνα έγινε μηνιαία το 1981, αλλά η δεκαετία του 90 βρήκε τον Τύπο σε πλήρη άνθιση και το περιοδικό να κάνει πωλήσεις από 80.000 μέχρι και 120.000 τον μήνα. Ο ανταγωνισμός είχε μεγαλώσει αλλά για την Κατερίνα Ρώσσιου - Ανεμοδουρά, ήταν ο ανταγωνισμός εκείνος που έκανε τα περιοδικά καλύτερα:

«Δεν συνειδητοποιούσα τη μεγάλη επιτυχία. Θέλαμε απλά το ένα τεύχος να είναι καλύτερο από το άλλο. Το 1990 με 2000 άνθισαν τα περιοδικά, υπήρξε μεγαλύτερος ανταγωνισμός που για εμάς ήταν μια ωραία εποχή. Ήθελες να είσαι καλύτερος και να κρατήσεις το κοινό σου. Και η Κατερίνα εξελίχθηκε σιγά - σιγά με τις ανάγκες του κοινού και έγινε καλύτερη».

Μετά το 2008 ο Τύπος όπως τον γνωρίζαμε αλλάζει, το διαδίκτυο «χτυπά» τα έντυπα, η οικονομική κρίση γονατίζει τις παραδοσιακές εκδοτικές επιχειρήσεις. Η Κατερίνα και η Super Κατερίνα σιωπά οριστικά το 2014 αλλά τα χτυποκάρδια που προκάλεσε σε κάθε εφηβική καρδιά δεν έχουν σταματήσει.

Η ίδια η Κατερίνα πίσω από την Κατερίνα τηρεί και σήμερα το ίδιο χαμηλό προφίλ της:

«Το σημαντικό δεν ήταν να προβάλλομαι εγώ, η οικογένειά μας διατηρούσε αυτή την αξία από την αρχή.

Το σημαντικό ήταν οι έφηβοι και οι έφηβες να είχαν ένα περιοδικό που θα γινόταν για εκείνους ο καλύτερός τους φίλος. Μέσα στα γράμματα βλέπαμε την ανταπόκριση που είχε αυτό που συνεχίσαμε και προσπαθούσαμε για το καλύτερο.

Είχαμε ένα εφηβικό κοινό και θέλαμε η Κατερίνα και η Super Κατερίνα να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του.

Οι αναγνώστριες ήθελαν να υπάρχουν θέματα για όλα τα ενδιαφέροντα τους. Εκτός από τα καλλιτεχνικά θέματα υπήρχαν αφιερώματα για το περιβάλλον, την οικολογία, τις σπουδές και ό,τι αφορούσε τις σχέσεις και την αντιμετώπισή τους. Θέλαμε οι νέοι να έχουν την σωστή πληροφορία στα χέρια τους. Αυτό νομίζω το πετύχαμε στο ακέραιο».

Φωτογραφίες: Αρχειακό υλικό Κατερίνας Ρώσσιου - Ανεμοδουρά μέσα από τον φακό του Λευτέρη Παρτσάλη.

Δες όλο το αφιέρωμα εδώ