Τελικά είναι καλό να έχουμε πολλές επιλογές; Μας εξηγεί ο Γ. Λάγιος
Με τον Ψυχοθεραπευτή και συγγραφέα, φίλο Γιώργο Λάγιο ανταλλάζουμε απόψεις πολύ συχνά για διάφορα θέματα. Του δίνω αρχικά την θεματολογία και εκείνος την αναλύει και με βρίσκει πάντα σύμφωνη μιας και έχουμε κοινό point of view σε πολλά θέματα. Όπως σας έχω υποσχεθεί θα τις μοιράζομαι όσο συχνά είναι εφικτό και μαζί σας και θα θέλαμε να μας πείτε και εσείς τις δικές απόψεις σας (στα ίνσταγκραμ μας) αλλά και αν υπάρχει κάποιο θέμα που θέλετε να κουβεντιάσουμε.
Αυτή την φορά στάθηκα στην φράση: Σήμερα όταν μια σχέση έχει προβλήματα, απλά παρηγορούμε τον εαυτό μας με το γεγονός ότι έχουμε "περισσότερες επιλογές", αντί να καταλάβουμε ότι η αγάπη είναι το μόνο πράγμα που αξίζει να ζείς.
Αυτή η φράση μαζί με διάφορες άλλες που του πέταγα σαν μολότοφ την μια πίσω από την άλλη έφεραν τον Γιώργο στο να γράψει το παρακάτω κείμενο.
Τελικά είναι καλό να έχουμε πολλές επιλογές;
Πολλοί αναρωτιούνται για ποιο λόγο οι παλαιότερες γενιές κρατούσαν μακροχρόνιες σχέσεις με τέτοια ευκολία, ενώ εμείς πλέον παλεύουμε για να κρατήσουμε μία σχέση λίγων μηνών. Θα αφαιρέσουμε από τη συζήτηση τα κοινωνικά ταμπού της παλαιότερης εποχής (πολλά από τα οποία υπάρχουν και σήμερα), την υποτίμηση του γυναικείου φύλου, το γιατί ανέχονταν οι γυναίκες της εποχής την κακοποίηση, την απιστία και τα συνοικέσια, για να ασχοληθούμε περισσότερο με το τι συμβαίνει σήμερα. Πολλές γυναίκες μιμούνται την ανοχή που είδαν στις μητέρες τους, για να καταλήξουν σε δυστυχισμένες σχέσεις ή προσπάθησαν να ξεφύγουν από ένα κακοποιητικό περιβάλλον δραπετεύοντας σε ένα ακόμα περισσότερο κακοποιητικό γάμο. Αγόρια που είδαν τους πατεράδες τους να απατούν με ευκολία, οπότε και εκείνοι απενοχοποίησαν τις δικές τους απιστίες. Μερικά πράγματα δεν είναι θέμα επιλογών άλλα προεπιλεγμένα μοτίβα συμπεριφορών από τις άθλιες συμπεριφορές των γονιών μας. Άς το ελαφρύνουμε όμως λίγο.
Έχοντας πλέον αμέτρητους “φίλους” και πρόσβαση σε γνωριμίες νέων ανθρώπων από τα κοινωνικά δίκτυα, αντιλαμβανόμαστε ότι ίσως οι επιλογές μας είναι πολύ περισσότερες από όσες μπορεί να αντέξει το φίλτρο μας.
Η εξέλιξη των ανθρωπίνων σχέσεων επηρεαζόταν ανέκαθεν από το κοινωνικό, πολιτισμικό, και οικονομικό υπόβαθρο κάθε διακριτής εποχής στην πορεία του είδους μας. Κάθε νέα εισροή ερεθισμάτων από άλλους πολιτισμούς και τρόπους ζωής διαμόρφωνε τον τρόπο του σχετίζεσθαι, άλλοτε δυναμικά και ενίοτε σταδιακά. Κάπως έτσι, τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι τείνουμε να νοσταλγούμε παλαιότερες εποχές, ακόμα και αν δεν έχουμε ζήσει σε αυτές, κυρίως λόγω γνωστικών διαστρεβλώσεων που μας κάνουν να κρατάμε μόνο ωραιοποιημένες και συχνά ψευδείς εικόνες του παρελθόντος. Είναι επίσης αρκετά βολικό για πολλούς ανθρώπους να κατηγορούν τα “κακώς κείμενα” της σύγχρονης εποχής στην προσπάθειά τους να δικαιολογήσουν δικές τους αστοχίες και αδυναμίες.
Οι σχέσεις στην δική μας εποχή έχουν περάσει αρκετά εξελικτικά στάδια πολύ πιο γρήγορα από τον ρυθμό που μπορούμε να τα κατανοήσουμε και να τα αφομοιώσουμε. Η τεχνολογική εξέλιξη μας έχει επιτρέψει να αυξήσουμε τις επιλογές για να διαλέξουμε μια φιλική ή συντροφική σχέση, καθώς τα γεωγραφικά όρια καταρρίπτονται. Όπως συνέβαινε και στο παρελθόν, η εύκολη επιλογή είναι να κατηγορούμε την εξέλιξη που δεν κατανοούμε σε βάθος αντί να προσπαθήσουμε να γίνουμε ένα λειτουργικό κομμάτι αυτής. Από την άλλη, το διαδίκτυο και ο πολλαπλασιασμός των μορφών επικοινωνίας δημιουργούν ένα παράδοξο όσον αφορά το κομμάτι των επιλογών μας για φίλους ή συντρόφους.
Όταν βρισκόμαστε μπροστά σε πολλές διαφορετικές επιλογές ενδέχεται να νιώσουμε μεγαλύτερο στρες και θλίψη. Αυτό ισχύει και στις κοινωνικές μας εκφάνσεις, και έχει αποδειχθεί μετά από σειρά ερευνών κοινωνικής ψυχολογίας. Το αποτέλεσμα των τόσων επιλογών είναι να νιώθουμε περισσότερο αποδυναμωμένοι παρά ψυχικά ελεύθεροι. Συχνά βρισκόμαστε στη θέση να νιώθουμε ότι οι σχέσεις μας είναι αναλώσιμες γιατί υπάρχουν άλλες επιλογές, το οποίο με τη σειρά του μας κάνει να σκεφτόμαστε ότι πλέον είναι δύσκολο να βρούμε την αυθεντικότητα στις σχέσεις.
Η αλήθεια όμως είναι κάπου στο ενδιάμεσο, γιατί την νοηματοδότηση των σχέσεων και των ιδιομορφιών της εποχής που ζούμε την δίνουμε εμείς. Αυτό σημαίνει ότι για αυτά που “κατηγορούμε” στον σύγχρονο κόσμο και την επιρροή του στις σχέσεις, είναι ουσιαστικά προβολές των δικών μας ανασφαλειών. Αντί να προσπαθούμε και να επενδύουμε σε κάτι για να πετύχει, οι δικές μας ανασφάλειες καθρεπτίζονται στην οθόνη μας και για να γλιτώσουμε από τον ψυχικό πόνο της συνειδητοποίησης των λαθών και των πραγματικών επιθυμιών μας, ακολουθούμε τον εύκολο δρόμο των γνωστικών διαστρεβλώσεων ρίχνοντας το φταίξιμο στην σύγχρονη κοινωνία.
Οι ανασφάλειες μας μπορεί να πηγάζουν από βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις ότι εμείς είμαστε αναλώσιμοι, ότι δεν αξίζει κάποιος να επενδύσει τον χρόνο του και τα συναισθήματά του σε εμάς, ή/και ότι πάντα κάποιος μπορεί να βρει κάτι καλύτερο από εμάς. Έτσι, αντί να ψάξουμε να βρούμε τι είναι αυτό που μας ταιριάζει πραγματικά και να επουλώσουμε τα όποια (μικρά ή μεγάλα) τραύματα στον τρόπο ανατροφής μας μας έκαναν να νιώθουμε έτσι για τον εαυτό μας, προβάλουμε αυτά μας τα προβλήματα στους άλλους αποφεύγοντας να αναλάβουμε την ευθύνη της αυτοβελτίωσης. Όταν είμαστε εξοπλισμένοι με αυτογνωσία, ρεαλιστικές προσδοκίες, ενσυναίσθηση και συμπόνια για τον εαυτό μας, είναι πιο εύκολο να ελαττώσουμε ή ακόμα και να αποφύγουμε την παγίδα των εφήμερων σχέσεων χωρίς να χρειαστεί να κάνουμε συμβιβασμούς για τον αυτοσεβασμό μας και την συναισθηματική μας ευημερία.
Ίσως πρέπει να αναγνωρίζουμε πότε αξίζει να παλέψουμε πραγματικά για να είμαστε μ’ έναν άνθρωπο. Μερικές ερωτήσεις στον εαυτό μας θα βοηθήσουν αρκετά.
Πόσο συμβατός είμαι μαζί του; Υπάρχει κάτι καλύτερο για μένα εκεί έξω; Είμαι χαρούμενη εδώ; Παίρνω αυτό που μου αξίζει; Γελάω; Έχω συναισθηματική φροντίδα; Λαμβάνω σεβασμό και εκτίμηση; Eξελίσσομαι μόνη μου και μαζί του; Με ακούει με προσοχή; Eίναι το σεξ όπως πρέπει να είναι; Aαισθάνομαι ασφαλής; Aαισθάνομαι εμπιστοσύνη; Aισθάνομαι ότι υπάρχουν κοινοί στόχοι; θα προτιμούσα να είμαι κάπου αλλού; Τα αρνητικά ωχριούν μπροστά στα θετικά;
Το βασικό θέμα μας δεν είναι να κάτσουμε πολύ καιρό μ’ έναν άνθρωπο. Το θέμα είναι όσο χρόνο περνούμε με κάποιον να είναι πολύτιμος, εποικοδομητικός, ευχάριστος και ανταποδοτικός. Αν τελικά για τον οποιοδήποτε λόγο δεν βρεθεί ο κατάλληλος σύντροφος για εμάς αυτό δε σημαίνει ότι αποτύχαμε. Φέρνουμε έναν άνθρωπο στην ζωή μας για να προσθέσει αξία στη ζωή μας, όχι για να γίνει η ζωή μας. Υπάρχουν πολλοί που παραπονιούνται ότι είναι χωρίς σχέση διότι δεν μπορούν να βρουν κάτι που να τους κάνει ευτυχισμένους και πλήρεις. Οι επιλογές είναι μεγάλο πρόβλημα όταν κάποιος δεν ξέρει ο ίδιος τι θέλει. Αντιθέτως όταν γνωρίζουμε ακριβώς τι θέλουμε (ή τι δεν θέλουμε) και πως το θέλουμε και τι μας αξίζει τότε είναι πανεύκολο για εμάς να αναγνωρίσουμε που πρέπει να επενδύσουμε συναισθηματικά, γιατί απλούστατα αυτός ο άνθρωπος φωσφορίζει ανάμεσα στις επιλογές.
Γιώργος Λάγιος
Ψυχοθεραπευτής – Συγγραφέας
https://www.instagram.com/glagi0s/
Μπορείτε να με βρείτε εδώ :
