Χάσε κιλά με την μέθοδο Αγιουρβέδα!

Η Ζωή δυσκολεύεται να πάρει αποφάσεις. Η Αγγελική καταναλώνει καθημερινά μεγάλες ποσότητες ζάχαρης και καφεΐνης γιατί νιώθει συχνά ότι δεν έχει αρκετή ενέργεια. Η Ελένη παραπονιέται ότι οι μυς της δεν δείχνουν ποτέ γραμμωμένοι και σφιχτοί όσο κι αν γυμνάζεται. Τι κοινό έχουν αυτές οι τρεις γυναίκες; Ανήκουν στον τύπο Βάτα, το πρώτο από τα τρία «ντόσα» (doshas) που σύμφωνα με την αγιουρβεδική φιλοσοφία καθορίζουν την ιδιοσυγκρασία κάθε ανθρώπου. Βρίσκοντας τον τύπο στον οποίο ανήκουμε, μπορούμε, όπως λένε οι ειδικοί, να ρυθμίσουμε τη διατροφή μας ώστε να αποκαταστήσουμε την υγεία του σώματος, του πνεύματος και της ψυχής μας.

Τι είναι ο Αγιουρβέδα;

Καταρχάς, ναι, είναι αρσενικό! Μπορεί να έχουμε συνηθίσει να αναφερόμαστε στο πανάρχαιο αυτό σύστημα ιατρικής σαν να ήταν θηλυκό, αλλά, όπως εξηγεί ο κ. Τσουρουκτσόγλου, απόφοιτος της ιατρικής Σχολής Αθηνών και αγιουρβεδικός και ομοιοπαθητικός θεραπευτής, «ο όρος Ayurveda είναι αρσενικό όνομα και ετυμολογικά αποτελείται από δύο επιμέρους λέξεις – συστατικά της αρχαίας σανσκριτικής γλώσσας που ακόμη και σήμερα θεωρείται η ''ιερή γλώσσα'' των Ινδιών:
1. Η πρώτη λέξη είναι AYUS που σημαίνει «ζωή» και
2. η δεύτερη λέξη είναι VEDA που σημαίνει ''ολοκληρωμένη γνώση''.

Με τον όρο λοιπόν αυτόν που πρακτικά σημαίνει ''Η Επιστήμη, η Γνώση της Ζωής'', υπονοείται ένα σύστημα το οποίο καταρχήν δεν έχει να κάνει ΜΟΝΟ με ασθένεια και θεραπεία, αλλά με την ολοκληρωμένη γνώση για τη ζωή!

Βέβαια, αν ξανακοιτάξει κανείς προσεκτικά τις δύο λέξεις-συστατικά και ανατρέξει στα αρχαία ελληνικά, με έκπληξη ίσως θα διαπιστώσει ότι ΚΑΙ οι δύο λέξεις έχουν κοινή αρχαιοελληνική ρίζα. Μια δεύτερη λοιπόν -και πολύ πιο κοντινή σε εμάς τους Έλληνες- ετυμολογία είναι η εξής:
1.- Η πρώτη λέξη AYUS έχει κοινή προέλευση με τη λέξη ΥΓΕΙΑ και
2.- η δεύτερη λέξη VEDA έχει κοινή ρίζα από το ΟΙΔΑ - ΓΝΩΡΙΖΩ»!

Γιατί κανείς να στραφεί στον Αγιουρβέδα; Διότι όπως αναφέρει η Ελληνική Εταιρία Μελέτης και Εφαρμογής Επιστήμης Αγιουρβέδα, «υιοθετώντας την αγιουρβεδική προσέγγιση δεν εγκαταλείπουμε τη συμβατική, αλλά την επεκτείνουμε. Το μίγμα του Αγιουρβέδα και της δυτικής ιατρικής φέρνει κοντά την αρχαία σοφία και τη σύγχρονη επιστήμη... Ο Αγιουρβέδα αντιμετωπίζει τον άνθρωπο σαν ολότητα, εξετάζοντας τη φύση του και στα τρία επίπεδα ύπαρξης (σωματικό-νοητικό-ψυχικό)». Μήπως λοιπόν, αξίζει να δούμε τα σωματικά αλλά και συναισθηματικά προβλήματα που μας ταλαιπωρούν κάτω από το πρίσμα (και) του Αγιουρβέδα;

Τα τρία ντόσα

Σύμφωνα με τον Αγιουρβέδα, το σώμα μας αποτελείται από 5 στοιχεία: αιθέρα, αέρα, φωτιά, νερό και γη. Οι συνδυασμοί τους διαμορφώνουν τα τρία ντόσα, τις αρχές που ελέγχουν όλες τις πνευματικές και σωματικές μας λειτουργίες: το Βάτα ντόσα (Vata) προκύπτει από το συνδυασμό αέρα και αιθέρα, το Πίτα ντόσα (Pitta) από το συνδυασμό της φωτιάς και του νερού και το Κάφα ντόσα (Kapha) από του νερού και της γης. Όλοι μας έχουμε και τα τρία αυτά ντόσα, αλλά ένα από αυτά είναι εκείνο που κυριαρχεί στον οργανισμό μας. Έτσι, διαμορφώνονται οι 10 αγιουρβεδικοί τύποι: Βάτα, Πίτα, Κάφα και οι συνδυασμοί τους, ανάλογα με την αναλογία κάθε ντόσα στον καθέναν μας.

Όταν τα ντόσα βρίσκονται σε ισορροπία, είμαστε υγιείς σε όλα τα επίπεδα της ύπαρξής μας, το νοητικό, το συναισθηματικό και το σωματικό. Αν όμως κάποιο ντόσα βρίσκεται σε ανισορροπία, παρουσιάζονται δυσαρμονίες, για παράδειγμα, από προβλήματα μυοσκελετικά και διατροφικές διαταραχές, έως αρνητικά συναισθήματα όπως είναι ο θυμός, αλλά και συμπεριφορές όπως αδιαλλαξία, σπατάλη του χρήματος, εγωκεντρισμός και υπερευαισθησία. Γνωρίζοντας λοιπόν τον τύπο στον οποίο ανήκουμε μπορούμε να φέρουμε σε ισορροπία το κυρίαρχο ντόσα μας και να ρυθμίσουμε όποιες δυσαρμονίες παρουσιάζουμε σε επίπεδο σκέψεων, συναισθημάτων ή συμπεριφοράς. Τα μεγάλα «όπλα» του Αγιουρβέδα για την αποκατάσταση της ισορροπίας του οργανισμού μας είναι η διατροφή, η κίνηση, ο τρόπος ζωής και ο τρόπος σκέψης. Αν ρυθμίσουμε αυτά, αυτόματα ρυθμίζουμε τα ντόσα μας και τα φέρνουμε σε ισορροπία, η οποία είναι βασική προϋπόθεση για την υγεία μας. Δεν είναι τυχαίο ότι αν συμβουλευτούμε έναν θεραπευτή του Αγιουρβέδα συνήθως δεν βγαίνουμε από το ιατρείο με κάποια φαρμακευτική/χημική συνταγή - το πιθανότερο είναι να πάρουμε οδηγίες για τη διατροφή μας!

Σε ποιον τύπο ανήκεις;
Πριν δούμε αναλυτικά τις τρεις κύριες ιδιοσυγκρασίες, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε, όπως λέει η Ελληνική Εταιρία Μελέτης και Εφαρμογής Επιστήμης Αγιουρβέδα, ότι «το στάδιο της ζωής στο οποίο βρισκόμαστε επίσης έχει επίδραση στην ισορροπία των Βάτα, Πίτα και Κάφα: Η αύξηση της σύστασης του σώματος που λαμβάνει χώρα στην παιδική ηλικία λόγω της ανάπτυξης σημαίνει ότι η ενέργεια Κάφα κυριαρχεί σε αυτό τον κύκλο της ζωής. Οι ορμονικές αλλαγές που μας μετατρέπουν σε ενήλικες δηλώνουν ότι η πρώιμη και η μέση ηλικία μας βρίσκονται υπό τις επιδράσεις του Πίτα. Καθώς μεγαλώνουμε, το σώμα μας συρρικνώνεται και «γερνάει» δηλώνοντας με τον τρόπο αυτό την αύξηση των δυνάμεων του Βάτα». Διάβασε παρακάτω τα χαρακτηριστικά που κυριαρχούν στην προσωπικότητα και τον οργανισμό μας ανάλογα με τον τύπο στον οποίο ανήκουμε:

1. Τύπος Βάτα
Αν είσαι λεπτοκαμωμένη, αλλά όταν παίρνεις βάρος αυτό συγκεντρώνεται στην περιοχή γύρω από τη μέση, η διατροφή σου είναι άστατη (άλλες φορές παραλείπεις γεύματα και άλλες παραφορτώνεις το πιάτο σου – και το αδειάζεις σε χρόνο ρεκόρ), τότε ανήκεις στον τύπο Βάτα. Οι άνθρωποι με τη συγκεκριμένη ιδιοσυγκρασία είναι άτομα δημιουργικά, ξοδεύουν τα χρήματά τους αυθόρμητα, θυμούνται εύκολα νέες πληροφορίες, αλλά τις ξεχνούν με την ίδια ευκολία, έχουν πολλή σωματική ενέργεια όμως την χάνουν εύκολα (γι' αυτό και καταφεύγουν σε τονωτικές «ενέσεις» ζάχαρης και καφέ) και, συνήθως, ξηρό δέρμα και ξηρά μαλλιά. Όταν το Βάτα βρίσκεται σε ανισορροπία, αντιδρούν στο άγχος εκδηλώνοντας φόβο και ανασφάλεια, ενώ οι σκέψεις τους τρέχουν με την ταχύτητα του φωτός, δημιουργώντας στο μυαλό τους ένα χάος.
Ο κ. Τσουρουκτσόγλου, εξηγεί ποιες τροφές κρατούν σε ισορροπία το Βάτα και ποιες επιφέρουν ανισορροπία:

ΣΥΝΘΕΣΗ ΓΕΥΜΑΤΩΝ ΒΑΤΑ

ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΤΡΟΦΕΣ

Οτιδήποτε είναι μαγειρεμένο
Οτιδήποτε είναι ζεστό
Οτιδήποτε είναι λιπαρό και υγρό
Μπαχαρικά που θερμαίνουν
Ρύζι, όσπρια και δημητριακά
Ώριμα και γλυκά φρούτα

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΝΤΑΙ

Τα πολλά ωμά φαγητά
Οτιδήποτε είναι κρύο
Οτιδήποτε είναι πολύ στεγνό
Κατεψυγμένες τροφές
Τα πολλά φυλλώδη λαχανικά
Παγωτά και κρύοι χυμοί φρούτων

2. Τύπος Πίτα
Αν ανήκεις στον δεύτερο τύπο, παίρνεις και χάνεις βάρος εύκολα, όταν πεινάς γίνεσαι νευρική, το δέρμα σου είναι λεπτό και λιπαρό, συχνά με φακίδες ή τάση για ακμή και ευαίσθητο στον ήλιο, ενώ η ζέστη σε εξαντλεί. Τα μαλλιά σου είναι απαλά, συνήθως ξανθά ή κόκκινα, με την τάση να γκριζάρουν νωρίς. Όταν το Πίτα βρίσκεται σε ισορροπία, είσαι συγκροτημένη, αποφασιστική, συγκεντρωμένη και σίγουρη για τον εαυτό σου, παθιάζεσαι με ό,τι κάνεις και η μνήμη σου πολύ καλή. Ξοδεύεις τα χρήματά σου με σύνεση, ψωνίζοντας ό,τι χρειάζεσαι όταν το χρειάζεσαι. Όταν όμως βρίσκεται σε ανισορροπία, γίνεσαι ευέξαπτη, θυμώνεις, γίνεσαι προσβλητική (ο λόγος σου είναι ένα από τα δυνατά σου χαρτιά όταν ξέρεις πώς να τον χρησιμοποιείς σωστά), απαιτητική και ανυπόμονη. Ποιες τροφές βοηθούν να φέρεις το συγκεκριμένο ντόσα σε ισορροπία και ποιες όχι; Ο κ. Τσουρουκτσόγλου απαντά:

ΣΥΝΘΕΣΗ ΓΕΥΜΑΤΩΝ ΠΙΤΑ

ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΤΡΟΦΕΣ

Πολλά ωμά λαχανικά και σαλάτες
Γιαούρτι παραδοσιακού τύπου
Βότανα – μπαχαρικά που δροσίζουν
Φρούτα γλυκά και ώριμα
Δροσερό νερό
Βραστά φαγητά

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΝΤΑΙ

Όλα τα καυτερά φαγητά
Όλες οι πολύ αλμυρές τροφές
Όλα τα πολύ ξινά φαγητά
Ντομάτα και πορτοκάλι
Οινοπνευματώδη
Τηγανητά φαγητά

3. Τύπος Κάφα
Οι ρυθμοί σου είναι αργοί, είσαι ήρεμη, πιστή, στοργική, αξιόπιστη και ξέρεις να συγχωρείς και να αποδέχεσαι τους άλλους. Έχεις γεμάτο σωματότυπο, παίρνεις βάρος εύκολα και το χάνεις δύσκολα. Τρως αργά και δεν νιώθεις συχνά δίψα. Τα μαλλιά σου είναι πυκνά, λιπαρά και κυματιστά. Έχεις πολλή ενέργεια και αντοχή, ενώ είσαι από τους ανθρώπους που μπορούν να αποταμιεύουν. Αν έχεις τα περισσότερα από αυτά τα χαρακτηριστικά, ανήκεις στον τύπο Κάφα. Όταν όμως το Κάφα βρίσκεται σε ανισορροπία, εκδηλώνεις εξωγεντρισμό, υπερευαισθησία, πλεονεξία, φθόνο και ανασφάλεια. Οι καλύτερες (και οι χειρότερες) τροφές για να διατηρείς το κυρίαρχο ντόσα σου σε ισορροπία είναι, σύμφωνα με τον κ. Τσουρουκτσόγλου οι εξής:

ΣΥΝΘΕΣΗ ΓΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΦΑ

ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΤΡΟΦΕΣ

Πολλά λαχανικά (κυρίως ωμά)
Πολλές ωμές σαλάτες
Ελαφρά μαγειρεμένα φαγητά
Μπαχαρικά, κυρίως τα καυτερά
Οτιδήποτε χωρίς πολλά λιπαρά
Λίγο κρασί είναι αποδεκτό

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΝΤΑΙ

Γαλακτοκομικά, ζωικά λιπαρά
Οτιδήποτε περιέχει ζάχαρη
Οτιδήποτε είναι πολύ αλμυρό
Τηγανητά φαγητά
Κατεψυγμένες τροφές
Παγωτά και κρύοι χυμοί φρούτων

Bρες τον αγιουρβεδικό σου τύπο... Online!

Στο διαδίκτυο μπορείς να βρεις διάφορα τεστ για να ανακαλύψεις σε ποιον αγιουρβεδικό τύπο ανήκεις. Όσο περισσότερες ερωτήσεις περιλαμβάνει ένα τεστ τόσο πιο αναλυτικό είναι και πιο πιθανό να ανταποκρίνεται στη δική σου ιδιοσυγκρασία. Μην ξεχνάς ότι εκτός από τα τρία βασικά ντόσα, συχνά ανήκουμε σε κάποιο συνδυασμό δύο από αυτών. Βέβαια, ένας ειδικευμένος θεραπευτής της επιστήμης του Αγιουρβέδα σίγουρα θα μπορέσει να προσδιορίσει τον τύπο σου με ακρίβεια και να σου συστήσει την κατάλληλη διατροφή. Δύο αρκετά αξιόπιστα τεστ για να ανακαλύψεις σε ποιον τύπο ανήκεις, θα βρεις εδώ: http://doshaquiz.chopra.com (το σάιτ του διάσημου γκουρού Deepak Chopra) και http://www.holisticonline.com/ayurveda/w_ayurveda-dtest1.htm (πρόκειται για ένα από τα πιο αναλυτικά online τεστ). Πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες και τεστ θα βρείτε επίσης στα ελληνικά sites www.ayurveda.gr και http://ayurvedaingreece.gr.