Eνισχύοντας το μάυρισμά μας μέσα από τη διατροφή μας!

Όνειρο καλοκαιρινής νυκτός η σοκολατένια επιδερμίδα; Όχι! Μπορούμε να ενισχύσουμε τον οργανισμό μας και κατά συνέπεια την υγεία και εμφάνιση του δέρματός μας μέσα από μία σωστή διατροφή και κατάλληλη αντηλιακή προστασία.

Με τις σωστές τροφές και αντηλιακό, μπορούμε να αποφύγουμε τις βλαβερές συνέπιες του ηλίου, όπως εγκαύματα, ξεφλουδίσματα και να διατηρήσουμε την υγρασία και την ελαστικότητα του δέρματος, σχεδόν ανέπαφη. Το μαύρισμα αποτελεί μία φυσιολογική αμυντική λειτουργία του οργανισμού μας στην επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου. Συγκεκριμένα, με την επίδραση του ήλιου ερεθίζεται μία ομάδα κυττάρων που βρίσκονται ακριβώς κάτω από την επιδερμίδα και εκκρίνουν μία ουσία, τη μελανίνη, που σχηματίζει ένα προστατευτικό τείχος εμποδίζοντας την είσοδο της υπεριώδους ακτινοβολίας στο εσωτερικό του οργανισμού. Η μελανίνη είναι η κυρίως υπεύθυνη ουσία για το μαύρισμα. Επιστημονικά στοιχεία που να δείχνουν ότι τροφές μπορούν να ερεθίσουν την έκκριση μελανίνης και να προκαλέσουν μαύρισμα, δεν υπάρχουν. Ωστόσο, το πολυπόθητο για πολλούς μαύρισμα επιτυγχάνεται και με έναν παράλληλο δρόμο: την πρόσληψη καροτενοειδών.

Τα καροτενοειδή, ουσίες που υπάρχουν κατά βάση σε λαχανικά και φρούτα, όπως το β-καροτένιο στο καρότο και στα βερίκοκα, το λυκοπένιο στο καρπούζι και στην τομάτα, η λουτεϊνη στο μπρόκολο και στο σπανάκι, ευθύνονται σε μικρό, έστω, βαθμό για το σκουρόχρωμο της επιδερμίδας μας. Οι χρωστικές αυτές ουσίες αποθηκεύονται κάτω από την επιδερμίδα και σε μεγάλες συγκεντρώσεις μπορούν να επηρεάσουν και το χρώμα του δέρματος. Προσοχή όμως στην υπερκατανάλωσή τους, γιατί οι ουσίες αυτές σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να είναι επικίνδυνες. Γνωστό τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η κανθαξανθίνη, μία ουσία που ευρέως χρησιμοποιείται σε προϊόντα μαυρίσματος. Η ουσία αυτή, ενώ έχει εγκριθεί από το FDA και χρησιμοποιείται ως χρωστική στις τροφές σε μικρές ποσότητες, δεν έχει εγκριθεί ως συστατικό κρεμών μαυρίσματος, γιατί σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί ηπατίτιδα, διαταραχές στην όραση και βλάβες στο γαστρεντερικό σύστημα. Ένα άλλο γνωστό συστατικό των προϊόντων μαυρίσματος αποτελεί το DHA (διυδροξυακετόνη), που συναντάται και στις τροφές, σε μικρές ωστόσο ποσότητες (παντζάρια) και αντιδρώντας με τα αμινοξέα της κάτω στιβάδας της επιδερμίδας οδηγεί στο μαύρισμα (αντίδραση Maillard). Το τεχνητό αυτό μαύρισμα είναι μικρής έντασης και διαρκεί περίπου 5-7 μέρες.

Όπως καταλαβαίνετε οι τροφές από μόνες τους δεν μας οδηγούν στο μαύρισμα. Η κατανάλωση όμως λαχανικών, φρούτων κατά βάση, όσο και οσπρίων αυξάνει την περιεκτικότητα των χρωστικών ουσιών (καροτενοειδών) στο κάτω μέρος της επιδερμίδας, επηρεάζοντας έτσι τη διαδικασία μαυρίσματος. Σε κάθε περίπτωση όμως, δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι η υπεριώδης ακτινοβολία αυξάνει την παραγωγή των επικίνδυνων ελευθέρων ριζών στο σώμα μας και η κατανάλωση των φρούτων και λαχανικών μας προσφέρει την κύρια αμυντική προστατευτική ασπίδα που είναι τα αντιοξειδωτικά συστατικά. Υπάρχουν βιταμίνες και συστατικά που μπορούμε να καταναλώσουμε μέσα από τροφές που υπάρχουν σε αφθονία στην καθημερινότητά μας.

Αναλυτικά:

-Η βιταμίνη Β2, συντελεί στη συντήρηση των ιστών του δέρματος με αποτέλεσμα τη προστασία της επιδερμίδας από ηλιακά εγκαύματα. Σε δημητριακά ολικής άλεσης, στα τυριά και -κυρίως στη φέτα, στους ηλιόσπορους, στα αμύγδαλα και στα αυγά.
-Η Β5, μειώνει τις φλεγμονές που προκαλούνται στο δέρμα από τον ήλιο. Στους ξηρούς καρπούς.
-Η Β12, παίζει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία και τη μακροβιότητα των κυττάρων του δέρματος και διεγείρει τη παραγωγή της μελανίνης. Στα ζωικά προϊόντα όπως συκώτι, κοτόπουλο, μοσχάρι, χοιρινό, γάλα, τυριά κ.α.
Τα αντιοξειδωτικά και τα ιχνοστοιχεία βρίσκονται κυρίως στα φρούτα και τα λαχανικά και προστατεύουν τα κύτταρα από την οξείδωση των ελεύθερων ριζών που αυξάνονται λόγω της παρατεταμένης έκθεσης στον ήλιο και συμβάλουν στην προστασία από τον καρκίνο του δέρματος.
-Η βιταμίνη C, βρίσκεται σε όλα τα εσπεριδοειδή όπως φράουλες, καρότα, ντομάτες και στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
-Η βιταμίνη Ε, στο ελαιόλαδο, στις φυτικές μαργαρίνες, στο ψάρι και στους ξηρούς καρπούς.
-Η βιταμίνη Α (Β-ΚΑΡΟΤΙΝΗ), βρίσκεται κυρίως σε λαχανικά και φρούτα με έντονο πορτοκαλο-κίτρινο χρώμα όπως καρότα, πεπόνι, πιπεριές, κολοκύθες και στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, λάχανο, ρόκα κ.α.)
-Το σελήνιο, δρα συνεργατικά με τη βιταμίνη Ε και θεωρείται ισχυρό αντιοξειδωτικό με συνέπεια να καθυστερεί τη γήρανση του δέρματος. Στα ψάρια, θαλασσινά, στο γάλα και στα δημητριακά.
-Ο ψευδάργυρος, θεωρείται απαραίτητο αντιοξειδωτικό και επιταχύνει τη διαδικασία επούλωσης των ηλιακών εγκαυμάτων. Στο ταχίνι, στους ξηρούς καρπούς, στα κρεατικά και τα ψάρια.
-Ο χαλκός, είναι απαραίτητο στοιχείο για το σχηματισμό της μελανίνης. Στο συκώτι, στα θαλασσινά, στις σαρδέλες και στους ξηρούς καρπούς.

Πιο συγκεκριμένα:

Αβγά: Περιέχουν άφθονη βιταμίνη Α και αμινοξέα που ενισχύουν την παραγωγή της μελανίνης και της βιταμίνης Β2, η οποία αποτελεί άριστο θρεπτικό συστατικό για το δέρμα.
Βερίκοκα: Αποτελούν συμπυκνωμένη πηγή β-καροτίνης και έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Θα πρέπει όμως να αποφεύγουν την υπερκατανάλωση όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα νεφρά, διότι είναι πλούσια σε οξαλικό οξύ, που προκαλεί πέτρες στα νεφρά.
Καρότα: Είναι πλούσια σε β-καροτίνη και δεν είναι ευεργετικά μόνο για την αντιοξειδωτική τους δράση, αλλά συντελούν στη διατήρηση ενυδατωμένου και ελαστικού δέρματος.
Ροδάκινα:Εκτός από καροτινοειδή, περιέχουν και φλαβονοειδή, που ευνοούν το μαύρισμα. Τα ροδάκινα με κίτρινο χρώμα είναι λιγότερο νόστιμα από τα λευκόσαρκα αλλά προστατεύουν πιο αποτελεσματικά το δέρμα.
Αναποφλοίωτα δημητριακά: Εκτός από βιταμίνες Α και Β2, περιέχουν σημαντικές ποσότητες σεληνίου, το οποίο παρεμποδίζει τη διαδικασία της οξείδωσης και του σχηματισμού των ελεύθερων ριζών. Περιέχουν επίσης ψευδάργυρο, που βοηθάει στην επούλωση των ηλιακών εγκαυμάτων.
Ψάρια: Είναι πλούσια σε σελήνιο και βιταμίνες Α και Β2.
Ακτινίδια και λεμόνια: Αποτελούν σημαντικότατη πηγή βιταμίνης C και έχουν την ικανότητα να καταπολεμούν τις επιβλαβείς ιδιότητες των ελεύθερων ριζών και να επαναδομούν το κολλαγόνο.
Γάλα και τυριά: Είναι μια καλή πηγή βιταμινών Α και Β2. Βέβαια καλό είναι να προτιμούνται τα χαμηλά σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα (1,5% - 2%) για όσους προσέχουν τη σιλουέτα τους.

Εκτός όμως από όλα τα παραπάνω τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά, μην ξεχνάμε την σπουδαιότητα της ενυδάτωσης. Ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, να καταναλώνετε τουλάχιστον 2 λίτρα υγρών την ημέρα και να αποφεύγετε την χρήση αλκοολούχων ποτών και καφέ στην παραλία γιατί ενισχύουν την αφυδάτωση που προκαλεί η ηλιακή ακτινοβολία. Μια τέλεια επιλογή για την παραλία παράλληλα με το νερό, αποτελούν τα smoothies, με φρέσκα φρούτα, γάλα και πάγο καθώς και το πράσινο τσάι. Τέλος, η χρήση του αντηλιακού κρίνεται απαραίτητη και καλό είναι να μην υπερβάλλουμε με τον ήλιο και την υπεριώδη ακτινοβολία. Η συστηματική κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών μας επιτρέπει να έχουμε επιδερμίδα καλά ενυδατωμένη και καλά προετοιμασμένη για υγιεινό και όμορφο μαύρισμα. Ανάμεσα σε αυτές τις τροφές περιλαμβάνονται τα λαχανικά, τα φρέσκα φρούτα- κυρίως τα κίτρινα και τα πορτοκαλί για τις αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες- και τα δημητριακά που δρουν ευεργετικά για το συκώτι και τα έντερα.