Το κυνήγι της τελειότητας: 3 τρόποι για να σταματήσεις να είσαι ο πιο σκληρός κριτής σου!

Τηρείς το πρόγραμμα διατροφής σου όλη την εβδομάδα αλλά τα βάζεις με τον εαυτό σου που υπέκυψε σε ένα κουταλάκι μους σοκολάτας το Σάββατο το βράδυ; Από τα δέκα πράγματα που κάνεις καλά στο σπίτι ή στη δουλειά, επικεντρώνεσαι στο ένα που δεν πήγε και τόσο καλά; Τις περισσότερες φορές και για τις περισσότερες από εμάς, οι πιο σκληροί κριτές του εαυτού μας είμαστε εμείς οι ίδιες. Φυσικά κανείς δεν λέει να συμβιβαζόμαστε με τη μετριότητα, αλλά το να απαιτούμε από τον εαυτό μας να είμαστε τέλειες πάντα και σε όλα το μόνο που κάνει είναι να μας γεμίζει με αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις και να μας κόβει τα φτερά όταν είναι η ώρα να βάλουμε στην πράξη τα όνειρά μας.

ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΜΙΑΣ ΤΕΛΕΙΟΜΑΝΟΥΣ

Η Μαργαρίτα σχεδιάζει εδώ και καιρό τη δική της συλλογή ρούχων και αξεσουάρ, αλλά τα σχέδιά της μένουν στο χαρτί γιατί πιστεύει -κόντρα σε όλα τα θετικά σχόλια φίλων και γνωστών- ότι ακόμα δεν έχει βρει το ένα, το απόλυτο, το ανεπανάληπτο κομμάτι που θα φέρει την υπογραφή της. Όταν της Αδριανής της ξέφυγε ότι η καινούρια κοπέλα του κολλητού της μοιάζει μεγαλύτερη από όσο είναι, ντράπηκε τόσο ώστε για μέρες ολόκληρες έπαιζε και ξαναέπαιζε την άτυχη στιγμή στο μυαλό της. Η Μαρία νιώθει ότι αν ο προϊστάμενός της της κάνει παρατήρηση για κάποιο λάθος της, αυτό σημαίνει ότι είναι απογοητευμένος από τη συνολική της απόδοση. Και η Στέλλα αφήνει σπάνια το σύντροφό της να τη βοηθάει στο σπίτι, γιατί ποτέ εκείνος δεν κάνει τις δουλειές με τον τρόπο που θέλει η ίδια – και φυσικά του υποδεικνύει συνεχώς τι έχει κάνει λάθος… Όλες αυτές οι συμπεριφορές πηγάζουν από την εμμονή με την τελειότητα. Τι άλλο μπορεί να χαρακτηρίζει όσες γυναίκες ή άντρες είναι τελειομανείς;

• Θέλουν να δείχνουν πάντα άψογοι: οποιαδήποτε φωτογραφία δεν είναι τέλεια πρέπει να εξαφανιστεί, η περίπτωση να εμφανιστούν σε πάρτι ντυμένοι λάθος είναι εφιάλτης, ενώ περνούν ώρες μπροστά στον καθρέφτη προσέχοντας λεπτομέρειες στις οποίες κανείς άλλος δεν θα δώσει σημασία
• Οι απαιτήσεις τους και όσον αφορά τη διατροφή τους ενδέχεται να είναι εξίσου υπερβολικές: ο όρος «υγιεινή διατροφή» μπορεί να μεταφράζεται σε λίστες που περιλαμβάνουν μόνο βιολογικές τροφές και superfoods
• Δυσκολεύονται να πουν «όχι» στους άλλους, γιατί φοβούνται ότι θα τους απογοητεύσουν
• Μετρούν πολύ τη γνώμη των άλλων
• Δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις, αφού ποτέ δεν μπορούν να νιώσουν σίγουροι ότι η επιλογή τους θα είναι 100% η καλύτερη
• Στη δουλειά προτιμούν να εργάζονται μόνοι, γιατί πιστεύουν ότι μόνο έτσι ελέγχουν απόλυτα το αποτέλεσμα, ενώ όταν αναγκάζονται να συμμετέχουν σε ομαδικά projects, αν γίνει κάποιο λάθος, φταίνε πάντα οι άλλοι
• Τους παίρνει πολύ καιρό να ξανασταθούν στα πόδια τους έπειτα από ένα λάθος
• Εντοπίζουν αμέσως τα λάθη των άλλων
• Περιμένουν από τους άλλους (σύντροφο, συναδέλφους, φίλους, οικογένεια, παιδιά) να ανταποκρίνονται στις δικές τους υψηλές προσδοκίες
• Όταν φαντάζονται τον ιδανικό σύντροφο, έχουν πολύ συγκεκριμένες απαιτήσεις
• Ως φοιτητές έχουν την τάση να παίρνουν τα δυσκολότερα μαθήματα μαζεμένα, χωρίς να «σπάνε» το πρόγραμμά τους με πιο «εύκολες» επιλογές, ενώ κοιτάζουν και ξανακοιτάζουν κάθε γραπτό τους αμέτρητες φορές μέχρι να το παραδώσουν.

Φυσικά για τον καθένα μας αυτή η τελειομανία αφορά διαφορετικούς τομείς: άλλος θέλει να είναι άμεμπτος στη δουλειά του, άλλος απαιτεί από τον εαυτό του να ακολουθεί ένα πολύ αυστηρό πρόγραμμα άσκησης και διατροφής, άλλος περιμένει το παιδί του να είναι ο καλύτερος μαθητής… Όμως το κοινό σημείο όλων όσοι είναι τελειομανείς είναι ότι νιώθουν ενοχές όταν δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν στις ίδιες τους τις προσδοκίες. Αλλά, σύμφωνα με τον ψυχίατρο και συγγραφέα του βιβλίου Power vs Force, David R Hawkins, το αίσθημα ενοχής σχεδόν ισούται με ψυχολογικό θάνατο. Μας επιβαρύνει με τόση αρνητική ενέργεια και μας ρουφάει τη θετική μας ενέργεια σε τέτοιο βαθμό που είναι σαν να πληγώνουμε θανάσιμα τον ψυχικό μας κόσμο… Δεν νιώθεις κι εσύ ότι ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να το κάνουμε αυτό στον εαυτό μας;

Το θέμα λοιπόν είναι να βρούμε τρόπους ώστε αυτό το κυνήγι της τελειότητας να μην μας στερεί τη χαρά. Γιατί όταν περιμένουμε όλοι και όλα να είναι τέλεια, υπάρχει ποτέ περίπτωση οτιδήποτε ή οποιοσδήποτε να είναι αρκετά καλός…;

ΠΩΣ ΘΑ ΒΑΛΕΙΣ STOP ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΙΟΜΑΝΙΑ

1. Ανέβασε την αυτοεκτίμησή σου

Αν το καλοσκεφτείς, τις περισσότερες φορές που κυνηγάμε την τελειότητα, αυτό συμβαίνει για να αποδείξουμε είτε στον εαυτό μας είτε στους άλλους ότι είμαστε αρκετά ικανές/έξυπνες/όμορφες… Οι περισσότεροι τελειομανείς ακούν μέσα στο κεφάλι τους μια φωνούλα που τους λέει ότι ποτέ αυτό που κάνουν δεν είναι αρκετό ή ότι δεν προσπαθούν αρκετά. Άρχισε να σκέφτεσαι τι σκέφτεσαι για τον εαυτό σου και πώς του μιλάς. Πάρε ένα σημειωματάριο ή ξεκίνησε ένα noteστο κινητό σου όπου θα γράφεις όλα τα αρνητικά πράγματα που λες στον εαυτό σου. Θα εκπλαγείς και δεν θα είναι ευχάριστο. Όμως θα συνειδητοποιήσεις ότι οι αρνητικές σου σκέψεις είναι ο μεγαλύτερος σαμποτέρ σου! Αυτό όμως σημαίνει ταυτόχρονα ότι μπορείς και να το ελέγξεις! Όταν, για παράδειγμα, πιάνεις τον εαυτό σου να σου λέει αρνητικά πράγματα για εσένα, όπως «Δεν είσαι αρκετά ικανή, δεν θα τα καταφέρεις…», γύρισε αυτές τις δηλώσεις σε ερωτήσεις: «πώς θα τα καταφέρω;», «με ποιο τρόπο θα γίνω πιο ικανή;». Επιπλέον, μπορείς να χρησιμοποιείς θετικές δηλώσεις, οι οποίες έχουν τη δύναμη να σταματήσουν τις αρνητικές σκέψεις που όλοι κάνουμε και στη θέση τους να εγκαταστήσουν άλλες, «θετικά φορτισμένες». Και θυμήσου ότι δεν αξίζει να συγκρίνεις τον εαυτό σου με κανέναν, παρά μόνο με εσένα την ίδια. Πόσα πράγματα έχεις καταφέρει τα τελευταία 5 χρόνια; Είναι μια λάθος εμφάνιση, μια ρυτίδα, μια απουσία από το γυμναστήριο ή μια αστοχία στη δουλειά ικανή να γκρεμίσει όλα όσα έχεις καταφέρει;

2. Προσπάθησε να έχεις ρεαλιστικές απαιτήσεις

Πόσο ρεαλιστικά είναι αυτά που περιμένεις από τον εαυτό σου και τους άλλους; Σίγουρα είναι καλό να ανεβάζεις τον πήχη και να θέλεις να δίνεις τον καλύτερό σου εαυτό σε ό,τι κάνεις (όπως και να περιμένεις το ίδιο και από τους άλλους), αλλά οι υπερβολικά υψηλές προσδοκίες μάς δημιουργούν απίστευτο στρες. Πολύ συχνά, για παράδειγμα, εμείς οι γυναίκες έχουμε υπερβολικές απαιτήσεις από τον εαυτό μας όταν αγγίζουμε το θέμα «διατροφή». Η δρ Sherry Pagoto, καθηγήτρια Ιατρικής στο πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, εξηγεί ότι το «clean eating movement», η εμμονή δηλαδή όλο και μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού με τρόφιμα βιολογικά, μη γενετικά τροποποιημένα, χωρίς πρόσθετα, αρώματα, συντηρητικά, κ.λπ. είναι πλέον πολύ συχνό φαινόμενο και φτάνει τα όρια του ψυχαναγκασμού. Και ναι, είναι μια μορφή τελειομανίας. «Σήμερα οι τροφές είναι είτε ‘‘καθαρές’’ είτε όχι. Η τελειομανία προκαλεί άγχος γιατί μας θέτει άπιαστους στόχους. Όποιος προσέχει τη διατροφή του, νιώθει ότι αποτυγχάνει κάθε φορά που δεν τρώει μόνο ''καθαρές’’ τροφές. Όμως το καλύτερο πρόγραμμα διατροφής για να χάσουμε κιλά είναι εκείνο στο οποίο μπορούμε να είμαστε συνεπείς. Και ειλικρινά, αυτό μπορεί να μην είναι μια δίαιτα με smoothiesαπό φύκια kale! Έχε στο νου σου ότι όσο λιγότερες συμπεριφορές προσπαθείς να αλλάξεις, τόσο πιο εύκολη θα είναι η αλλαγή».

3. Δες τα πράγματα στις πραγματικές τους διαστάσεις

Το να παίρνεις τα πράγματα λιγότερο στα σοβαρά, μπορεί να κάνει θαύματα! Μάθε να χαλαρώνεις και δες τη ζωή με πιο ανάλαφρο μάτι. Κάθε φορά που προσπαθείς να είσαι αψεγάδιαστη ή να κάνεις κάτι τέλεια, σκέψου «ποιο είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί αν δεν γίνει αυτό;». Το πιθανότερο είναι να συνειδητοποιήσεις ότι έχεις μεγαλοποιήσει το τι θα γίνει αν δεν πετύχεις αυτό που ήθελες στο 100%. Όπως δήλωσε σε συνέντευξή της στην Oprah Winfrey η συγγραφέας του μπεστ σέλερ Eat, Pray, Love, Elizabeth Gilbert, «η τελειομανία είναι η… υψηλή ραπτική, το high-end του φόβου. Πρόκειται για φόβο, απλώς καμουφλαρισμένο». Τι φοβάσαι, λοιπόν, ότι θα συμβεί αν όλα δεν πάνε τέλεια; Αποκλείεται να καταρρεύσει ο κόσμος από ένα σου λάθος!

Extra tip: Αν θέλεις να δεις σε ποιο βαθμό και σε ποιους τομείς κυνηγάς την τελειότητα, μπορείς να κάνεις αυτό το online test. Απαιτούνται το πολύ 20’ για να απαντήσεις στις 46 ερωτήσεις οι οποίες ρίχνουν αρκετό φως στο κεφάλαιο «τελειομανία».