Χαμένη αισιοδοξία; 3 τρόποι για να κάνουμε τη θετική σκέψη να λειτουργεί πράγματι υπέρ μας

Με τόσο ντόρο να γίνεται για τη θετική σκέψη, είναι φορές που μιλάς με ανθρώπους, τους περιγράφεις (ή ακόμα χειρότερα, ζείτε και οι δύο) καταστάσεις που ακόμα και ο πιο αντικειμενικός παρατηρητής θα περιέγραφε ως «δύσκολες» και η αντίδρασή τους σε κάνει να σκέφτεσαι ότι ζουν στο δικό τους συννεφάκι. Αυτή η τυφλή εμπιστοσύνη πως «όλα θα πάνε καλά» σε κάνει να θέλεις να τους φωνάξεις: «Ξύπνα! Άσε τις φιλοσοφίες και κοίταξε γύρω σου – δεν είναι όλα ρόδινα!». Δεν είναι τυχαίο που τη στιγμή που τόσος πολύς κόσμος υιοθετεί σαν στάση ζωής το «σκέψου θετικά και τα καλύτερα έρχονται», η λέξη «αισιοδοξία» τείνει στις μέρες μας να ταυτιστεί με τον παραλογισμό… Ο Shawn Achor, κορυφαίος ομιλητής και πρώην ερευνητής και καθηγητής στο Harvard, έρχεται να ρίξει φως στην υπόθεση και να απενοχοποιήσει τη θετική σκέψη, εξηγώντας τη διαφορά ανάμεσα στην αληθινή αισιοδοξία και την παράλογη.

Σύμφωνα με τον συγγραφέα του The Happiness Advantage, εξαιτίας της «παράλογης αισιοδοξίας», έχουν δημιουργηθεί 3 μύθοι, που συχνά κάνουν ακόμα και όσους έχουν γεννηθεί βλέποντας το ποτήρι μισογεμάτο να αμφιβάλλουν και να καταπνίγουν αυτή τους την ικανότητα. Ο Achor προτείνει 3 τρόπους για να μη χάσουμε την αισιοδοξία μας, αλλά και για να κάνουμε τη θετική σκέψη να λειτουργεί πράγματι υπέρ μας:

1. Βλέπε ολόκληρη την εικόνα (και επικοινώνησέ το)

«Σίγουρα όλοι έχουμε γνωρίσει άτομα που είναι παράλογα αισιόδοξα», εξηγεί ο Achor. «Είναι εκείνοι που μιλούν για το πόσο ωραίο καιρό έχει όταν στο γραφείο γίνονται μαζικές απολύσεις ή που έρχονται να σε πάρουν από το αεροδρόμιο με μία ώρα καθυστέρηση λέγοντας “don’t worry, be happy”». Εξαιτίας τέτοιων συμπεριφορών, έχει δημιουργηθεί ο 1^ος μύθος σχετικά με την αισιοδοξία: ότι η αισιοδοξία είναι ελάττωμα. «Όταν όμως οι ειδικοί της θετικής ψυχολογίας μιλούν για αισιοδοξία, δεν εννοούν καμία από αυτές τις περιπτώσεις. Όταν λοιπόν νιώθετε ότι οι άλλοι ενοχλούνται από την αισιοδοξία σας, δεν υπάρχει λόγος ούτε να την αμφισβητήσετε ούτε να την χάσετε. Προσπαθείτε να αναγνωρίζετε την ύπαρξη κάθε προβλήματος και το εύρος του, αλλά και να εκφράζετε, να επικοινωνείτε, αυτή την κατανόησή σας. Στη συνέχεια, μπορείτε να εκφράσετε την πίστη σας ότι τα πράγματα θα αλλάξουν. Αυτό θα κάνει τους άλλους να αποδεχθούν ευκολότερα τον τρόπο που σκέφτεστε, χωρίς να τον θωρούν “ψεύτικο” ή προσποιητό».

2. Κατανόησε ότι ο ρεαλισμός δεν είναι αντίθετος της αισιοδοξίας

Σύμφωνα με τον 2^ο μύθο γύρω από την αισιοδοξία, οι αισιόδοξοι άνθρωποι δεν είναι ρεαλιστές. «Πολλοί λένε», εξηγεί ο Achor, «“δεν είμαι ούτε απαισιόδοξος ούτε αισιόδοξος – είμαι ρεαλιστής”, όμως αυτό είναι πέρα για πέρα λάθος. Τόσο οι πεσιμιστές όσο και οι οπτιμιστές μπορούν να αξιολογήσουν ρεαλιστικά τα όσα συμβαίνουν. Η διαφορά μεταξύ τους έγκειται στον τρόπο που αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα όπως την αντιλαμβάνονται: σύμφωνα με ερευνητές όπως ο “πατέρας της θετικής ψυχολογίας” Martin Seligman, οι απαισιόδοξοι άνθρωποι βλέπουν κάθε πρόβλημα ως κάτι μόνιμο και που επηρεάζει και όλες τις υπόλοιπες πτυχές της ζωής. Τα αισιόδοξα άτομα αντιλαμβάνονται τα προβλήματα, αλλά τα εκλαμβάνουν ως περαστικά και μεμονωμένα. Με άλλα λόγια, το κάθε πρόβλημα είναι μόνο μία όψη της πραγματικότητας, αφού σε άλλους τομείς της ζωής μας σίγουρα κάποια πράγματα πηγαίνουν καλά».

3. Μη μένεις στη σκέψη μόνο

«Έχω συναντήσει διάφορους ανθρώπους», λέει ο Achor, «που έχοντας διαβάσει βιβλία όπως Το Μυστικό έχουν καταλήξει να είναι παράλογα αισιόδοξοι, πιστεύοντας ότι η σκέψη είναι το μόνο που μετράει. Τα αληθινά αισιόδοξα άτομα πιστεύουν πως πράγματι οι σκέψεις μας παίζουν μεγάλο ρόλο, αλλά παράλληλα αναγνωρίζουν πως η πραγματικότητα είναι και αυτή μέρος της εξίσωσης. Χρειάζεται να αλλάξουμε την πραγματικότητα, όχι μόνο να ευχόμαστε να αλλάξει. Η απαισιοδοξία προκαλεί παράλυση και η παράλογη αισιοδοξία προκαλεί παραλογισμό. Μόνο η “λογική αισιοδοξία” μάς επιτρέπει να λύσουμε τα προβλήματα της κοινωνίας μας. Οι “λογικά αισιόδοξοι” άνθρωποι δεν κλείνουν τα μάτια στις τραγωδίες που συμβαίνουν, κατανοούν τη δυσκολία στο να βρεθεί θεραπεία για τον καρκίνο, αναγνωρίζουν τις αδικίες στα εκπαιδευτικά μας συστήματα… Είναι όμως εκείνοι οι άνθρωποι που επίσης ψάχνουν τρόπους να βοηθήσουν, που εργάζονται για να βρεθούν καλύτερες λύσεις και συνθήκες».

Με απλά λόγια, μόνο το να σκεφτόμαστε θετικά δεν αρκεί. Χρειάζεται δράση. Να πατήσουμε τα πόδια μας γερά στη γη, αλλά να μην μένουμε ακινητοποιημένες, περιμένοντας τα πράγματα να αλλάξουν μόνα τους, μόνο και μόνο επειδή το σκεφτόμαστε. Να αρχίσουμε να κάνουμε βήματα ώστε να αλλάξουμε όσα δεν μας αρέσουν. Μικρά ή μεγάλα, δεν έχει σημασία… Βήματα χρειάζονται, δράση. Αν μείνουμε μόνο στη σκέψη, δεν είμαστε αισιόδοξες, είμαστε αθεράπευτα ρομαντικές.

Η κα. Μαρία Βεντούρη, Επόπτης Υλικού Τομέα της μεθόδου αυτοβελτίωσης Σφαιρική Αντιληπτικότητα εξηγεί πως «ο ρομαντικός οδηγείται μόνο από το συναίσθημα και βλέπει τα πράγματα έτσι όπως θα ήθελε να είναι και συνήθως περιμένει –περιμένει μέχρι να δημιουργηθούν οι συνθήκες από μόνες τους. Ο αισιόδοξος διακατέχεται από πίστη για το αποτέλεσμα και η δύναμη αυτή του δίνει φόρα και δημιουργεί τις συνθήκες».

Ο 3^ος μύθος για την αισιοδοξία συνοψίζεται στην ατάκα: «ευτυχώς που υπάρχουν και κάποιοι απαισιόδοξοι οι οποίοι μπορούν και εντοπίζουν τα προβλήματα». Δεν χρειαζόμαστε όμως μόνο να τα εντοπίζουμε, αλλά και να βρίσκουμε τρόπους να τα ξεπερνάμε. Κι αυτή είναι μια ικανότητα που σίγουρα έχουν οι αισιόδοξοι άνθρωποι.