Από την κοινωνική ευπάθεια, στον κοινωνικό αποκλεισμό

Από τον Μάρτιο του 2020 η λέξη πανδημία , χτύπησε για τα καλά την πόρτα και στην χώρα μας , φέρνοντας μας αντιμέτωπους με έναν νέο για τα δεδομένα ιό , που ονομάζεται Covid-19 ή κοινώς κορωνοϊός. Ένα συνονθύλευμα συναισθημάτων κατέκλυσε τον άνθρωπο , ο οποίος κλήθηκε να αντιμετωπίσει μια πρωτόγνωρη κατάσταση τόσο στην προσωπική όσο και στην κοινωνική και επαγγελματική του ζωή.

Στο επίκεντρο βρέθηκαν οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ή ομάδες υψηλού κινδύνου , όροι που έγιναν ευρέως γνωστοί, ίσως περισσότερο από κάθε άλλη φορά, στο κοινωνικό σύνολο. Σύμφωνα με έναν κοινωνιολογικό ορισμό , ευάλωτες ή ευπαθείς κοινωνικές ομάδες ονομάζονται εκείνες οι ομάδες του πληθυσμού που έχουν περιορισμένη ή καθόλου δυνατότητα πρόσβασης σε κοινωνικά και δημόσια αγαθά και δυσκολεύονται ή αδυνατούν σε πολλά επίπεδα και τομείς να έχουν ποιότητα ζωής(στέγη , εργασία , ικανοποιητικό εισόδημα , εκπαίδευση , ιατρική περίθαλψη , κοινωνική ασφάλιση κ.α.).Πρόκειται για άστεγους , άνεργους , ανθρώπους με αναπηρία , πάσχοντες από παθολογικά προβλήματα και ψυχικές ασθένειες , καρκινοπαθείς ,πάσχοντες από ρευματικά αυτοάνοσα νοσήματα , κακοποιημένες γυναίκες ,ανήλικους , ηλικιωμένους , πρόσφυγες , μετανάστες καθώς και πολλούς ακόμη.

Σε αυτή την περίοδο κρίσης και μέσα σε ένα πλαίσιο προστασίας της ανθρώπινης ζωής από την απειλή του Covid-19 , οδηγηθήκαμε στον αποκλεισμό από τις κοινωνικές συνευρέσεις και τις εκδηλώσεις του κοινωνικού βίου εντείνοντας την αυτό-απομόνωση των ευάλωτων ομάδων , λόγω μειωμένης ψυχικής διάθεσης , ενοχών ή εσωτερίκευσης αισθημάτων κατωτερότητας και μειονεξίας και οδηγώντας αυτές τις ομάδες του πληθυσμού στον στιγματισμό και την περιθωριοποίησή τους .Ακόμη και η οικογένεια , όπου αποτελεί τον κατεξοχήν κοινωνικό ιστό λειτουργώντας υποστηρικτικά προς το κοινωνικά ευάλωτο μέλος , διαταράσσεται δημιουργώντας το δίπολο υγιές – νοσούν υποκείμενο και καθιστά το άτομο εκτεθειμένο απέναντι σε μια πραγματικότητα κοινωνικού εγκλεισμού και ιδρυματοποίησης του ακόμη και στο σπίτι του.

Παράλληλα , το εθνικό σύστημα υγειάς , καλούμενο να υποστεί το βάρος του ιού , ένα βάρος δυσανάλογα μεγάλο για τις δυνατότητες του ,που κατέληξε να γίνει και ο κύριος λόγος της έκκλησης και έπειτα υποχρέωσης (δια νόμου ) να παραμείνουμε στα σπίτια μας ,ανέδειξε την ανυπαρξία ενός οργανωμένου κράτους πρόνοιας , εκθέτοντας την συλλογική μας ευπάθεια .Η ελλειμματική γραφειοκρατική οργάνωση των υπηρεσιών αλλά και η ελλιπής ενημέρωση ως προς τα δικαιώματα και τις παροχές προς τους δικαιούχους , ενέτειναν την αδυναμία που αισθάνονται αυτές οι ομάδες του πληθυσμού , τους φόβους και τις ανασφάλειες για το μέλλον .

Ας ελπίσουμε πως στην Ελλάδα του 21^ου αιώνα , ο Κορωνοϊός πέρα από την ανάδειξη των κοινωνικών , οικονομικών και κρατικών ανισοτήτων που προϋπήρχαν στο παρασκήνιο , θα σταθεί αφορμή για την ύπαρξη μίας νέας , ισότιμης και φροντιστικής κοινωνίας για όλους.

Αϊβάτογλου Αγγελική

Ψυχοθεραπεύτρια - Κοινωνιολόγος – Ομαδική Αναλύτρια της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα