Άγχος μέσα στη σχέση και εμμονικές σκέψεις- Ήρθε η στιγμή να πεις «τέλος»

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν βιώσει κάποια στιγμή ανησυχία, αμφιβολίες, ή ακόμα και έντονο άγχος για τις σχέσεις τους ή για το αν είναι με το κατάλληλο άτομο. Αυτές οι σκέψεις συνήθως πυροδοτούνται από πραγματικά συμβάντα που αντηχούν στις δικές μας ανασφάλειες. Για παράδειγμα, η σκέψη «καμία ερωτική σχέση μου δεν διαρκεί» λέει περισσότερα για τα δικά μας άλυτα ζητήματα παρά για το ποιόν της σχέσης ή τα χαρακτηριστικά του/της συντρόφου μας.

Επιπρόσθετα, οι αμφιβολίες και ο δισταγμός σε μια σχέση συχνά σχετίζονται με δικές μας βαθιά συμπλεγματικές συμπεριφορές, ο ρόλος των οποίων είναι να μας κρατάνε σε εγρήγορση και να σαμποτάρουμε ασυνείδητα τον εαυτό μας, έχοντας μάθει από παιδιά το πώς «συνήθως» καταλήγουν οι σχέσεις, παρακολουθώντας τις αλληλεπιδράσεις των γονιών μας. Πάραυτα, υπάρχουν άνθρωποι που βιώνουν δικαιολογημένα όλα αυτά τα συναισθήματα επειδή όντως βρίσκονται με κάποιο ακατάλληλο άτομο. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση όμως, όταν οι περισσότερες σχέσεις, είτε ερωτικές είτε φιλικές, είναι με «λάθος άτομα», τότε επιβάλλεται να κοιτάξουμε ποια είναι και η δική μας συνεισφορά σε αυτό.

Μήπως βρίσκεσαι σε τοξική σχέση; 7 πράγματα που το αποδεικνύουν

Πώς εκδηλώνεται το άγχος σε μια σχέση

Το άγχος για μια σχέση, για κάποιους ανθρώπους, μπορεί να πάρει την μορφή εμμονών ή και ιδεοψυχαναγκασμών. Αυτό συμβαίνει συνήθως σε άτομα που έχουν ήδη κάποια προδιάθεση για αγχώδεις διαταραχές ή και ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Σε αυτή την περίπτωση, αναδύονται εμμονικές ιδέες σχετικά με την καταλληλότητα της σχέσης ή/και του/της συντρόφου, καθώς και με την επάρκεια του ατόμου στην σχέση. Η ειδοποιός διαφορά με το σύνηθες άγχος ή τις αμφιβολίες που αναφέρθηκαν προηγουμένως είναι ότι στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή που επικεντρώνεται στις σχέσεις (Relationship Obsessive Compulsive Disorder - ROCD), οι σκέψεις είναι εμμονικές, παράλογες, και το άτομο αδυνατεί να τις ελέγξει.

Παράλληλα, το άτομο αναγκάζεται να προβαίνει σε επαναλαμβανόμενες ψυχαναγκαστικές πράξεις (για παράδειγμα, αναζήτηση συνεχούς επιβεβαίωσης για την πορεία της σχέσης) ώστε να μετριάσει τον ψυχικό πόνο που του προκαλούν οι εμμονικές αυτές σκέψεις. Είναι επίσης σημαντικό να τονιστεί ότι οι δύο αυτές εκφάνσεις του άγχους σε μια σχέση διαφέρουν από την ερωτική ή γενικευμένη σχεσιακή εμμονή που μπορεί να εμφανίσει κάποιος για ένα άλλο άτομο. Σε αυτή την περίπτωση οι εμμονικές σκέψεις έχουν να κάνουν περισσότερο με την ενασχόληση με κάθε έκφανση της ζωής του ατόμου-στόχου, παρά με σκέψεις άγχους ή ανεπάρκειας στην σχέση.

Από όλα αυτά προκύπτει ότι το άγχος για μια σχέση ή για την καταλληλότητα ενός/μιας συντρόφου μπορεί να παρουσιαστεί με διάφορες μορφές. Γνωρίζοντας πρώτα τον εαυτό μας, θα μπορέσουμε να καταλάβουμε καλύτερα αν οι ανησυχίες μας έγκεινται σε κάτι πραγματικό ή αν πηγάζουν από εμάς. Ένας γρήγορος τρόπος διαχωρισμού του συνηθισμένου άγχους σχέσεων από την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή που επικεντρώνεται στις σχέσεις και τις γενικευμένες εμμονικές συμπεριφορές προς άλλους, είναι το πόσο αποτελεσματικές είναι οι προσπάθειες μας και των άλλων για εφησυχασμό.

Παρ’ όλα αυτά, η εντατική δουλειά με τον εαυτό μας και η αναζήτηση βοήθειας από ειδικούς ψυχικής υγείας παίζουν καθοριστικό ρόλο στο κατά πόσο αποτελεσματικά μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το άγχος, τις αμφιβολίες, ή τις εμμονές για εμάς και τους άλλους. Είναι τέλος σημαντικό να θυμόμαστε και να μπορούμε να αναγνωρίζουμε τις δικές μας καταβολές που συμβάλλουν στις δυσκολίες που βιώνουμε στις σχέσεις, αλλά και το πώς τις δικαιολογούμε με “λογικά” ή ψευδο-επιστημονικά επιχειρήματα στην προσπάθειά μας να αποφύγουμε να κοιτάξουμε βαθύτερα μέσα μας.

Είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίζουμε στον εαυτό μας πότε χρειάζεται να αναζητήσει βοήθεια. Η ψυχοθεραπεία μερικές φορές αποτελεί ένα απάγκιο όταν νιώθουμε ότι όλα αυτά που συμβαίνουν καθημερινά στη σχέση μας είναι έξω από τον έλεγχο μας. Μπορούμε να ανακτήσουμε τον έλεγχο της ζωής μας. Δεν θα ζήσουμε μία ζωή με βάση τις φοβίες μας και τις ανασφάλειες μας. Αρκεί να το αποφασίσουμε. Ελέγχουμε τις σκέψεις μας ελέγχουμε την ζωή μας.

Ευχαριστούμε πολύ τον Γιώργο Λάγιο, Ψυχοθεραπευτή-καθηγητή- Συγγραφέα για τις επιστημονικές συμβουλές του.