Παγκόσμια Ημέρα Διατροφικών Διαταραχών σήμερα και 4 διάσημες Ελληνίδες καταδικάζουν το body shaming

Παγκόσμια Ημέρα Διατροφικών Διαταραχών σήμερα και η βαρύτητα είναι περισσότερο από ποτέ στο θέμα. Περίπου 70 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με μια από τις βασικές κατηγορίες τους -Νευρογενής Ανορεξία, Επεισοδιακή Υπερφαγία ή Νευρογενής Βουλιμία-, σε μεγάλο βαθμό πηγάζοντας ή επηρεαζόμενες από άλλες ψυχολογικές διαταραχές. Πολύ συχνή αιτία που συμβάλλει στην ανάπτυξη των παραπάνω είναι η κριτική από τους άλλους σχετικά με τα κιλά και την εμφάνισή μας, το κατά κόσμον «body shaming» είτε μιλάμε για την περίπτωση του «fat shaming» είτε αυτή του «skinny shaming».

Μιλήσαμε, λοιπόν, με την ψυχολόγο Πέννυ Κόκκολα σχετικά με το θέμα και μας απάντησε σχετικά με τους λόγους που συνεχίζει να συμβαίνει, τις επιπτώσεις στην ψυχολογία του δέκτη, καθώς επίσης και τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε.

Επιπλέον, απευθυνθήκαμε σε τέσσερις διάσημες Ελληνίδες -Δάφνη Καραβοκύρη, Κατερίνα Πεφτίτση, Ευαγγελία Τσιορλίδα, Ξανθή Τζερεφού- που μας μίλησαν από προσωπική εμπειρία για τα σχόλια που έχουν δεχτεί και τις έχουν στενοχωρήσει και μας έδωσαν τη δική τους συμβουλή σχετικά με το πώς να αποδεχόμαστε το σώμα μας και τον εαυτό μας.

01

06

Η ειδικός αναλύει το body shaming

Γιατί το «φαίνεσθαι» απασχολεί τόσο πολύ την κοινωνία σε σημείο που ενίοτε φτάνει να κρίνει τους ανθρώπους με βάση αυτό;

Ας ξεκινήσουμε με το τι είναι το body shaming. Το body shaming είναι τα αρνητικά σχόλια για το σώμα ενός ατόμου. Μπορεί να αφορά στο σώμα σας ή κάποιου άλλου. Παρόλο που απασχολεί εξίσου τις γυναίκες και τους άνδρες, το body shaming θυματοποιεί κυρίως τις γυναίκες καθώς πρωτίστως συνδέεται με το γυναικείο σώμα και την εργαλειοποίηση/αντικειμενοποίησή του. Η βιομηχανία ομορφιάς απαιτεί γυναίκες ή άνδρες, με «ιδανικές» αναλογίες, οι οποίες καθορίζονται από εξώφυλλα περιοδικών και κοινωνικά δίκτυα. Το body shaming έχει βαθιές πολιτιστικές ρίζες στην κοινωνία, τον τρόπο που μεγαλώνουμε, τις οικογένειές μας, τα μέσα ενημέρωσης, ακόμα και τον κινηματογράφο και την τέχνη, και βέβαια στις πατριαρχικές κοινωνικές δομές και αντιλήψεις που εξακολουθούν να κυριαρχούν και καθορίζουν τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα γύρω μας.

Πώς ένα άσχημο σχόλιο για το σώμα μιας γυναίκας (ή ενός άντρα) μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογία της;

Αυτή η συζήτηση άνοιξε πρόσφατα και στην ελληνική κοινωνία. Αφορμή για ένα άσχημο σχόλιο μπορεί να είναι το βάρος, η κυτταρίτιδα ή οι ραγάδες, μια ουλή, το ύψος, το χρώμα του δέρματος, το σχήμα του σώματος ακόμα και τον τρόπο που ντύνεται κάποιος. Στο μεταξύ, γυναίκες με αφύσικα «ιδανικές» αναλογίες σώματος κυριαρχούν στα κοινωνικά δίκτυα, είτε για να επιβάλλουν καθιερωμένα πρότυπα της βιομηχανίας ομορφιάς που εξυμνούν τα εξαιρετικά αδύνατα και αθλητικά σώματα είτε για να μας συμβουλεύσουν να αγαπάμε το σώμα μας όπως είναι. Το στίγμα γύρω από το βάρος και τον σωματότυπο μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες ψυχολογικές και σωματικές συνέπειες, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση, άγχος, συμπτώματα κατάθλιψης, διαταραχή εικόνας σώματος. Όταν κάποιος ντρέπεται για το σώμα του, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συναισθήματα αποφυγής και στην επιλογή να απομονωθεί λόγω της ταπείνωσης που νιώθει. Ακόμη χειρότερα, μπορεί να κάνει ένα άτομο να νιώθει μοναξιά και να λυπάται τον εαυτό του, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη.

Επιπλέον, η ντροπή του σώματος μπορεί να οδηγήσει σε ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες. Μπορεί να έχει και τις δύο πλευρές του φάσματος: να τρώει πάρα πολύ για να πάρει βάρος ή να αρνείται να φάτε για να χάσει βάρος. Αυτό ενδεχομένως να θέσει τους ανθρώπους στον κίνδυνο να υποφέρουν από διατροφικές διαταραχές.

Δεν μας αρέσει όταν μας το κάνουνε, γιατί το κάνουμε εμείς στους άλλους;

Ποιος είναι ο λόγος που προσβάλουμε τους άλλους με αυτόν τον τρόπο; Ο σκοπός που κάποιος προσβάλει έχει να κάνει με την υποτίμηση του άλλου και την υπερτίμηση του εαυτού του. Έρευνες έχουν δείξει πως, όταν το άτομο μειώνει κάποιον άλλον, συνήθως έχει πρόβλημα με τον ίδιο του τον εαυτό. Οι άνθρωποι αυτοί κρύβουν μέσα τους εσωτερικό θυμό και ανασφάλεια, είναι συνήθως εκείνοι που ασκούν εσωτερική σιωπηλή κριτική στον εαυτό τους και τείνουν να το κάνουν και στους άλλους. Επίσης είναι εκείνοι που είχαν πολύ επικριτικούς γονείς που τους μείωναν. Συχνά συνδέουν την εξωτερική εικόνα με την επιτυχία ή την αποτυχία. Πιστεύω πως, όταν οι άνθρωποι ντροπιάζουν ένα άτομο, είναι μια μορφή «negging», δηλαδή μια στρατηγική για να αποκτήσεις τον έλεγχο αυτού του ατόμου. Είναι ένα είδος συναισθηματικής χειραγώγησης και θεωρείται κάτι λιγότερο από bulling και πολλές φορές εκλαμβάνεται ως ένα απλό «πείραγμα».

Τι δείχνει το body shaming για τον «θύτη»;

Το body shaming αφορά όλους μας. Όλοι το έχουμε κάνει όταν σχολιάζουμε αρνητικά έναν περαστικό με περιττά κιλά, μια παρουσιάστρια στην τηλεόραση, μια ηθοποιό, φωτογραφίες φίλων και γνωστών κτλ. Τείνουμε να κρίνουμε με ευκολία την εμφάνιση κάποιου καθώς αυτό μας κάνει να πιστεύουμε πως θα αισθανθούμε καλύτερα. Τα χαρακτηριστικά που μας ενοχλούν εμάς τους ίδιους τα προβάλλουμε στους άλλους. Στην πραγματικότητα λοιπόν δεν μας ενοχλούν οι άλλοι άλλα ο εαυτός μας που δεν είναι τέλειος, και ΝΑΙ δείχνουμε τα δικά μας συναισθήματα και ανασφάλειες. Ο θύτης δείχνει

• Ένα συγκεκριμένο τρόπο/μοτίβο σκέψης. Πχ. Όλοι οι εύσωμοι είναι έτσι... ή όλοι όσοι είναι πολύ αδύνατοι είναι έτσι.
• Μια κρυφή και ανεπεξέργαστη εμπειρία. Αν πχ. αυτός που ασκεί κριτική είχε στο παρελθόν μια αρνητική εμπειρία από ένα εύσωμο ή πολύ λεπτό άτομο, τότε, ως αποτέλεσμα, αποκτά μια αρνητική κριτική.
• Μια απέχθεια για τον εαυτό. Ο φόβος δηλαδή του ατόμου να γίνει σαν το άτομο που βλέπει και έτσι ο φόβος αυτός μεταφράζεται σε μίσος.
• Την επιθυμία να ελέγξει τον άλλον μέσω της ντροπής του σώματος του άλλου.
• Την επιθυμία να νιώσει καλύτερα με τον εαυτό του μέσω της ντροπής του σώματος του άλλου.

Τι μπορεί να πει κάποιος σε έναν άνθρωπο που του κάνει body shaming;

Αντί να τσακωθείτε με κάποιον που σας προσβάλλει, αντιδράστε με ψυχραιμία και καλοσύνη. Για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε, «Ευχαριστώ για την ανησυχία σας. Αγαπώ τον εαυτό μου και είμαι θετική για το σώμα μου. Θα το εκτιμούσα αν δεν μου λέγατε κάτι παρόμοιο στο μέλλον». Μη διαφωνήσετε περαιτέρω και απομακρυνθείτε από τη συζήτηση.

Τι θα θέλατε να πείτε σε κάποιον που δέχεται body shaming;

Η υπομονή, η καλοσύνη, η ενσυναίσθηση και η ενεργητική ακρόαση είναι σημαντικές δεξιότητες που βοηθούν τους ανθρώπους να έχουν ουσιαστική σχέση και επικοινωνία και να βοηθήσουν κάποιον που δέχεται body shaming. Για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε «Δεν χρειάζεται ποτέ να απολογείσαι για το σώμα σου», «Αν κάποιος νομίζει ότι δεν είσαι αρκετά καλός ή επειδή αντιλαμβάνεται κάπως την εμφάνισή σου, τότε δεν ξέρει τίποτα από τη ζωή».

«Είμαι φίλος/η σου για αυτό που είσαι όχι για το πως φαίνεσαι», «Έχεις τόσο λαμπερή προσωπικότητα, δεν έχει υπάρχει κανένας λόγος να βάζει κάποιος την εμφάνισή πάνω από αυτό», «Τι χρειάζεσαι;»

Εάν δυσκολεύεσαι να αντιμετωπίσεις την ντροπή του σώματος, μάλλον είναι καιρός να αναζητήσεις επαγγελματική βοήθεια προτού αυτό να επηρεάσει την ψυχική σου υγεία. Σε τι ωφελεί ένα αψεγάδιαστο ή σέξι σώμα εάν εσύ δεν έχεις ψυχική ισορροπία; Τι είναι πιο σημαντικό; Αυτό που είναι σημαντικό είναι να είσαι καλά στην υγεία σου, και να είσαι ψυχικά υγιείς. Επανάλαβε αυτά τα λόγια: «Είμαι δυνατή. Είμαι όμορφη».

-Ευχαριστούμε την ψυχοθεραπεύτρια, ψυχολόγο Πέννυ Κόκκολα.

Instagram -

4 διάσημες γυναίκες διηγούνται τις δικές τους ιστορίες

Δάφνη Καραβοκύρη

Τα σχόλια που την έχουν στενοχωρήσει:

«Είσαι σαν γουρούνι», «Τρως σαν αρκούδα», «Θα γίνεις σαν τη χοντρή του θησαυρού», «Μην κοιτάς τι τρώνε τα άλλα παιδιά», «Μην τρως, θα παχύνεις». Αυτές είναι κάποιες από τις ατάκες που άκουσα στις τρυφερές ηλικίες των 6, των 7, των 8, των 9 και πάει λέγοντας, μέχρι που στα 15 νόσησα από νευρογενή ανορεξία. Ατάκες από άτομα του στενού μου οικογενειακού περιβάλλοντος. Ατάκες σε ένα παιδί καθ' όλα υγιές, που έσφιζε από ζωή και ζωντάνια, χωρίς αντικειμενικό πρόβλημα κιλών παρά μόνο υποκειμενικό στα μάτια των άλλων λόγω νοσηρών τους προσωπικών βιωμάτων. Ένα παιδί με ροζ μαγουλάκια, γεμάτο ενέργεια και χαμόγελο. Στην ψυχή ενός παιδιού, αυτές οι φράσεις είναι μαχαιριές και η αιμορραγία που δημιουργούν είναι ακατάσχετη. Δεν μπορείς να τις καταλάβεις, δεν μπορείς να τις διαχειριστείς και η μετάφρασή τους είναι πως θέλεις να κάνεις τα πάντα για να είσαι αποδεκτός. Μην έχοντας διαμορφώσει ακόμη χαρακτήρα και αντίληψη, η εικόνα είναι ένα φαινομενικά εύκολο μέσο για να κερδίσεις βλέμματα, εγκρίσεις και κομπλιμέντα. Με την ψυχή, όμως, τι γίνεται; Όσοι κουβαλάμε στις αποσκευές μας κάποια διατροφική διαταραχή, διατηρούμε ιδιαίτερες ευαισθησίες με αυτόν τον ναό που λέγεται «σώμα» και, όταν έχουμε ακούσει σχόλια που μας τραυμάτισαν, το κάστρο που χτίζουμε γύρω μας για να προστατευτούμε από άλλες πληγές, υψώνει ψηλούς τοίχους και κρύβει πολύ πόνο.

Η συμβουλή της για να αγαπάμε και να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας:

Έχοντας περάσει από το κατώφλι της νευρογενούς ανορεξίας, τα μάτια μέσα από τα οποία έβλεπα το σώμα μου, δρούσαν πάντα ως παραμορφωτικοί καθρέφτες. Με έντονη και συστηματική ψυχοθεραπεία αλλά και με ανθρώπους στη μέχρι στιγμής πορεία της ζωής μου που με αποδέχτηκαν και με αγάπησαν για το μέσα μου και όχι για το έξω μου, κατάφερα σήμερα να φοράω τους σωστούς «φακούς επαφής» και να βλέπω τα όσα έχω καταφέρει και όχι τα νούμερα στα ρούχα ή στις ζυγαριές. Ο κόσμος που έχει επιλέξει να αγκαλιάζει την ψυχή μας είναι και εκείνος που θα μας βοηθήσει να τη σώσουμε. Να επενδύετε σε άτομα που θα επενδύσουν στον ψυχικό σας κόσμο και όχι που αρκούνται, βολεύονται ή εξυπηρετούνται από την εξωτερική σας εμφάνιση.

Κατερίνα Πεφτίτση

Τα σχόλια που την έχουν στενοχωρήσει:

Υπάρχουν διάφορα σχόλια που κατά καιρούς με έχουν ενοχλήσει, αλλά περισσότερο με έχουν ενοχλήσει τα σχόλια από δικούς μου ανθρώπους. Τύπου ότι είμαι πάρα πολύ όμορφη, αλλά ότι είμαι χοντρή. Ότι πρέπει να χάσω κιλά. Οπότε, εμένα στο κεφάλι μου ερχόταν κατευθείαν ότι δεν μπορείς να είσαι όμορφη και να είσαι και χοντρή. Λες και είναι δύο διαφορετικά πράγματα. ‘Οι παχουλοί άνθρωποι δεν μπορούν να είναι όμορφοι’. Τα σχόλια από τα αγαπημένα μου πρόσωπα είναι αυτά που με αγγίζουν περισσότερο.

Η συμβουλή της για να αγαπάμε και να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας:

Να μην ακούμε κανένα σχόλιο και αυτό που οι άλλοι λένε τη γνώμη τους χωρίς να τους ζητήσει κανείς πρέπει κάπως να σταματήσει. Πρέπει να αποδεχτούμε αυτό που έχουμε και να μην ακούμε τίποτα είτε για να το αλλάξουμε, είτε να πορευτούμε στη ζωή μας. Το σώμα που έχουμε την εκάστοτε στιγμή να το αποδεχόμαστε και να μην ακούμε κανέναν και τίποτα.

Ευαγγελία Τσιορλίδα

Τα σχόλια που την έχουν στενοχωρήσει:

Έχω δεχτεί και δέχομαι αρκετά συχνά. Συνήθως ακούω τη λέξη «κοκαλιάρα» ή «φάε, βρε καημένη. Έχεις δει πώς έχεις γίνει;». «Πετάνε τα κόκαλά σου στο στέρνο σου», «Κορίτσι μου, φάε κάτι», «Βλέπουμε ότι είσαι δραστήρια και αθλητική, είμαστε σίγουροι ότι δεν έχεις κάτι, αλλά να ξέρεις ότι έτσι ξεκινάνε τα προβλήματα. Δεν το καταλαβαίνουμε καμιά φορά». Γενικά, με τον εαυτό μου τα έχω υπέροχα. Αγαπάω τον εαυτό μου και εξωτερικά και εσωτερικά. Μου αρέσει πάρα πολύ το σώμα μου. Μπορεί καμιά φορά, όπως όλοι μας, να πω ‘θα’ θελα να βελτιώσω αυτό’, μία ατέλεια που είναι στο μυαλό μου ατέλεια. Ο άλλος δεν τη βλέπει. Αλλά, όταν κοιτάζω στον καθρέφτη, αυτό που αντικρίζω εμένα μου αρέσει. Και, από τη στιγμή που είμαι και υγιής -γιατί το παν δεν είναι μόνο να σου αρέσεις στην όψη αλλά να είσαι και υγιής-, από τη στιγμή που αυτά τα δύο τα έχω πετύχει, είναι πάρα πολύ δύσκολο να μου ‘σπάσουν’ τη γερή βάση που έχω βάλει εγώ στον εαυτό μου. Η αποδοχή του εαυτού μας και η αγάπη για το σώμα μας είναι δοκιμασία. Χρειάζεται χρόνος και κόπος για να μπορέσουμε να αντικρούσουμε κάθε αρνητική κριτική, είτε έρχεται από κάποιον τρίτο είτε έρχεται από εμάς. Γιατί μπορούμε κι εμείς να ασκούμε κακή κριτική στον εαυτό μας.

Η συμβουλή της για να αγαπάμε και να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας:

Να αποδεχτούμε το σώμα μας όπως είναι. Να αγαπήσουμε πρώτα οι ίδιοι τον εαυτό μας και κάθε φορά που θα έρχεται κάποιος για να μας ασκήσει κριτική με κακεντρέχεια -γιατί όλοι ξέρουμε μέσα μας ποιος θέλει να μας συμβουλεύσει καλοπροαίρετα και ποιος θέλει να ικανοποιήσει το ‘εγώ’ του, να το αντιλαμβανόμαστε αμέσως, να κάνουμε ένα βήμα πίσω, να κάνουμε μία σύντομη σύσκεψη με τον εαυτό μας και να καταλαβαίνουμε και να αναγνωρίζουμε για ποιον λόγο γίνεται το συγκεκριμένο σχόλιο ή η συγκεκριμένη κριτική. Αν εγώ με τον εαυτό μου έχω βάλει μία γερή βάση, δεν μπορεί κανένας να μου την κλονήσει. Η ομορφιά έρχεται εσωτερικά. Εντούτοις, δε χρειάζεται να ακολουθούμε τις τάσεις της μόδας. Πρέπει, λοιπόν, να αγαπάμε το σώμα μας όπως είναι, να το αποδεχόμαστε και, όταν κοιτάζουμε το είδωλό μας στον καθρέφτη, να γουστάρουμε αυτό που βλέπουμε εμείς πρώτα.

Ξανθή Τζερεφού

Τα σχόλια που την έχουν στενοχωρήσει:

Νομίζω ότι δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν έχει ακούσει σχόλιο που δεν έχει συγχυστεί λίγο. Τότε που είχα βγει από το παιχνίδι (GNTM), μου είχαν στείλει ένα πολύ ωραίο κειμενάκι, το οποίο με έλεγε φαλαινίτσα, μπεργκεράκι με ποδαράκια που το βρήκα πολύ χαριτωμένο.

Η συμβουλή της για να αγαπάμε και να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας:

Κι εγώ αντιμετώπισα τις ανασφάλειές μου κι ακόμη τις αντιμετωπίζω. Σκεφτείτε πόσο αστείο είναι όταν πετυχαίνω μία κοπέλα έξω και φοράει το ίδιο φόρεμα με εμάς, που στην αρχή ξινίζουμε και λέμε «Τώρα γιατί να γίνει αυτό;». Αλλά από την άλλη, όταν βλέπουμε το σώμα μίας κοπέλας influencer θέλουμε το ίδιο. Είναι τόσο αστείο ότι θέλουμε κάτι από άλλη κοπέλα ή να μοιάσουμε κάπου και δε θέλουμε τον ίδιο μας τον εαυτό. Όταν δουλεύεις με τον εαυτό σου και έχεις την καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου, εκεί είναι που κερδίζεις και την αυτοπεποίθηση και αυτήν τη λάμψη που λένε όλοι τι έκανες και τι έκανες. Νομίζω ότι είναι εσωτερικό όλο αυτό. Όταν νιώθεις εσύ καλά, φαίνεται και δε νομίζω ότι αξίζει να μπαίνει οποιαδήποτε γυναίκα ή άντρας σε διαδικασία σύγκρισης. Αν όλοι είχαμε το ίδιο σώμα, δε θα είχε και νόημα.