Πώς θα ήταν η ψυχική μας υγεία σε έναν κόσμο χωρίς μέσα κοινωνικής δικτύωσης;

Υπάρχουν πολλά θετικά της διαδικτυακής σύνδεσης, αλλά πώς βρίσκουμε ισορροπία με τον συνεχή «καταιγισμό» πληροφοριών από φίλους, οικογένεια, διασημότητες και εταιρείες που διεκδικούν συνεχώς την προσοχή μας;

Αρκετές έρευνες έχουν δείξει πως τα social media έχουν αρνητική επίδραση στην ψυχική μας ευεξία και ότι επηρεάζουν αρνητικά την ευημερία και την αυτοεικόνα μας. Όλο αυτό μάλιστα επιδεινώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Σε γενικές γραμμές η μείωση της ώρας που περνάμε κάνοντας scroll down, μπορεί να βοηθήσει με τη βελτίωση της κατάθλιψης, της ποιότητας του ύπνου, του άγχους και του αισθήματος μοναξιάς. Ωστόσο, η μετρημένη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για προσωπική επαφή μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα στην ψυχική μας υγεία, αρκεί να μην αναλωνόμαστε υπερβολικά πολλή ώρα σε αυτά. Ποια είναι όμως ακριβώς τα οφέλη της απομάκρυνσης από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πώς μπορούμε να τα χρησιμοποιούμε χωρίς να βλάπτουμε την ψυχική μας υγεία;

Τα δεδομένα φαίνονται αρκετά ξεκάθαρα: Αν δεν θέλουμε να έχουμε κακή αυτοεικόνα, άγχος, κατάθλιψη, μοναξιά, ακόμα και κακό ύπνο, ίσως είναι καλή ιδέα να κάνουμε κάποιες αλλαγές στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Τι μπορούμε να επιλέξουμε όμως στον ελεύθερο χρόνο μας αντί των social media; Δεδομένου ότι η ψυχική μας υγεία είναι πιο σημαντική από την αισθητική του feed μας στο Instagram, ας δούμε τι μπορούμε να κάνουμε αντί για scrolling. Το καλό είναι ότι με το που απομακρυνθούμε για λίγο από την οθόνη και ασχοληθούμε με τον πραγματικό κόσμο, υπάρχει μια ατελείωτη σειρά επιλογών ανάλογα με τις ανάγκες μας.

Μόλις εντοπίσουμε γιατί αισθανόμαστε την ανάγκη να συνδεθούμε στους λογαριασμούς σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορούμε και να ανακατευθύνουμε αυτό το συναίσθημα με άλλους τρόπους.

Εάν χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να χαλαρώσουμε και να ξεκουραστούμε, μπορούμε να τα αντικαταστήσουμε με αυτές τις επιλογές:

• Να κάνουμε μια βόλτα στη γειτονιά
• Να βάλουμε χαλαρωτική μουσική
• Να ανάψουμε κεριά και να χρησιμοποιήσουμε μερικά αιθέρια έλαια
• Να διαβάσουμε ένα βιβλίο
• Να ζωγραφίσουμε ή να ασχοληθούμε με χειροτεχνίες
• Να μαγειρέψουμε
• Να παίξουμε με ένα κατοικίδιο ζώο
• Να κάνουμε γιόγκα ή διαλογισμό
• Να πιούμε ένα χαλαρωτικό, ζεστό ρόφημα, όπως ένα τσάι ή μια ζεστή σοκολάτα
• Να κοιτάξουμε παλιές φωτογραφίες και να αναπολήσουμε αναμνήσεις

Αν χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να συνδεθούμε με άλλους ή όταν αποζητούμε κάποια ανθρώπινη επαφή, μπορούμε να δοκιμάσουμε αυτές τις δραστηριότητες:

• Να τηλεφωνήσουμε σε έναν φίλο ή μέλος της οικογένειας
• Να προσκαλέσουμε κάποιον για δείπνο ή ποτό
• Να μαγειρέψουμε κάτι και να το προσφέρουμε στους γείτονες
• Να οργανώσουμε ένα brunch το Σαββατοκύριακο, μια πεζοπορία ή μια βόλτα για ψώνια με φίλους
• Να εργαστούμε εθελοντικά σε μια τοπική οργάνωση.
• Να γίνουμε μέλος μιας κοινοτικής ομάδας, όπως μια μη κερδοσκοπική οργάνωση ή μια λέσχη

Αν χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για ψυχαγωγία, μπορούμε να:

• Πάμε να ακούσουμε ζωντανή μουσική
• Ξεκινήσουμε ένα νέο χόμπι
• Μάθουμε ένα όργανο μουσικής
• Παρακολουθήσουμε μαθήματα χορού ή πολεμικών τεχνών
• Κάνουμε πεζοπορία
• Πάμε σε τοπικό μουσείο
• Ασχοληθούμε με την κηπουρική
• Ακούσουμε ένα podcast
• Διαβάσουμε ένα βιβλίο
• Καλέσουμε μερικούς φίλους ή την οικογένεια και να παίξουμε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι

Έχει μεγάλη σημασία να γνωρίζουμε τα κίνητρά μας για να χρησιμοποιούμε τα social media. Όταν τα καταλάβουμε, μπορούμε και να επιλέξουμε να ικανοποιήσουμε αυτή την ανάγκη με άλλον τρόπο.

Δεδομένου ότι πλέον τα social media αποτελούν μέρος της ζωής μας, πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Υπάρχουν τρόποι να μειώσουμε τις αρνητικές επιπτώσεις και να ενισχύσουμε τις θετικές επιδράσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ακόμη και όταν τα εξακολουθούμε να τα χρησιμοποιούμε.

Για παράδειγμα, μπορούμε:

• Να μην ακολουθούμε λογαριασμούς που επηρεάζουν αρνητικά τη διάθεση ή την αυτοεικόνα μας
• Να διαγράφουμε φωτογραφίες από το δικό μας προφίλ που προκαλούν αυτοκριτική
• Να διαγράψουμε τυχόν αρνητικά DM μηνύματα
• Να μην αποθηκεύουμε φωτογραφίες που μας ενθαρρύνουν να συγκρίνετε τον εαυτό ,ας με άλλους
• Συν τοις άλλοις, μπορούμε να δώσουμε το παράδειγμα της προσεκτικής, αυθεντικής δημοσίευσης, ώστε οι άλλοι να εμπνευστούν από το feed μας και ίσως να ακολουθήσουν το παράδειγμά μας

Για αρχή, μπορούμε:

• Να παραλείψουμε τα φίλτρα και να αναδείξουμε τον πραγματικό μας εαυτό
• Να δημοσιεύουμε φωτογραφίες και από τις «κακές» στιγμές μας και όχι μόνο τις τέλειες
• Να υπενθυμίζουμε στους άλλους ότι είμαστε ένας πραγματικός άνθρωπος με ελαττώματα, κολλήματα και ανασφάλειες - ακριβώς όπως και αυτοί.
• Να κάνουμε ενθαρρυντικά σχόλια στις αναρτήσεις των άλλων

Σε γενικές γραμμές, μπορούμε να τα χρησιμοποιούμε με τρόπο που να δίνει έμφαση στα θετικά έναντι των αρνητικών, τόσο για εμάς όσο και για τους άλλους. Με λίγη συνειδητή χρήση, περιστασιακά διαλείμματα και ισορροπία με άλλες δραστηριότητες, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να αποτελέσουν ένα υγιές εργαλείο αυτοέκφρασης και σύνδεσης.