Φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική: Γίνεται; Φυσικά!

Το συγκεκριμένο ερώτημα απασχολεί πολλές μητέρες οι οποίες υποβλήθηκαν αρχικά σε καισαρική τομή και ακολούθως ήθελαν να γεννήσουν το επόμενό τους παιδί με φυσικό τοκετό.

Η πρόκληση για τους μαιευτήρες είναι μεγάλη και έχουν ήδη γίνει πολλές συζητήσεις και δημοσιεύσεις πάνω στο θέμα αυτό.

Η απόφαση για φυσικό τοκετό μετά από καισαρική τομή δεν είναι μία απλή επιλογή η οποία μπορεί απλά να πραγματοποιηθεί επειδή αποτελεί επιλογή. Ελλοχεύουν κίνδυνοι τόσο για την μητέρα όσο και για το έμβρυο. Έπρεπε λοιπόν να καθοριστούν αυστηρά ιατρικά κριτήρια επιλογής των μητέρων οι οποίες εφόσον τα πληρούσαν, θα μπορούσαν να δοκιμάσουν έναν φυσικό τοκετό.

Ο κίνδυνος μετά από μία καισαρική τομή είναι η πιθανή ρήξη της μήτρας στο σημείο της τομής κατά την διάρκεια του φυσικού τοκετού. Το τοίχωμα της μήτρας είναι μυϊκό και η πίεση η οποία αναπτύσσεται κατά την εξώθηση (έξοδο) του εμβρύου είναι πολύ μεγάλη. Καθορίστηκε λοιπόν ότι για να μπορέσει μία μητέρα να γεννήσει με φυσικό τοκετό μετά από ένα ελάχιστο διάστημα 18 έως 24 μήνες μετά από μία καισαρική. Φυσικά όσο το χρονικό διάστημα ανάμεσα στις δύο γεννήσεις αυξάνει τόσο αυξάνει και η πιθανότητα επιτυχίας.

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας για την επιλογή μητέρων που μπορούν να γεννήσουν με φυσικό τρόπο είναι το να έχουν αποκτήσει ένα παιδί με τοκετό πριν την καισαρική τομή. Πολλές μητέρες, παρότι στην πρώτη τους εγκυμοσύνη γέννησαν φυσιολογικά, υποβλήθηκαν σε καισαρική τομή στην δεύτερη εγκυμοσύνη τους (πχ λόγω ισχιακής προβολής του εμβρύου, αδυναμία επίτευξης τοκετού). Αυτές οι μητέρες έχουν αυξημένες πιθανότητες να γεννήσουν φυσιολογικά σε σχέση με τις μητέρες που δεν είχαν προηγουμένως έναν φυσιολογικό τοκετό.

Παρότι δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στο γεγονός αυτό, κυρίως στις ΗΠΑ, εντούτοις τα αποτελέσματα δεν ήταν τα αναμενόμενα. Παρά την αυστηρή επιλογή ενός ποσοστού μόνο μητέρων για προσπάθεια φυσικού τοκετού μετά από καισαρική τομή μόνο το 60-80% των περιπτώσεων είχε τελικά επιτυχή έκβαση.

Καθορίστηκαν λοιπόν κριτήρια επιλογής μητέρων τα οποία είναι σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων Γυναικολόγων. Ας δούμε ποια είναι αυτά:

• Η καισαρική τομή να έχει πραγματοποιηθεί με χαμηλή εγκάρσια τομή της μήτρας. Η ακεραιότητά της ελέγχεται υπερηχογραφικά και με ψηλάφηση.
• Η οστική πύελος (λεκάνη) της μητέρας να είναι ευρύχωρη ώστε να επιτρέπει την ευχερή δίοδο του εμβρύου.
• Να μην έχει πραγματοποιηθεί άλλη γυναικολογική επέμβαση στην μήτρα πέραν της καισαρικής τομής.
• Να μην υπάρχει άλλη ιατρική πάθηση ή μαιευτικό πρόβλημα (πχ η θέση του πλακούντα) που να εμποδίζει τον φυσιολογικό τοκετό.
• Το έμβρυο να δύναται να εξέλθει με το κεφάλι.

Από πλευράς Μαιευτηρίου επίσης, οι προϋποθέσεις είναι ιδιαίτερα αυστηρές με σκοπό την ασφάλεια της μητέρας και του παιδιού. Απαιτούνται λοιπόν οι παρακάτω προϋποθέσεις:

• Να είναι πιστοποιημένο για μαιευτικά επείγοντα περιστατικά.
• Να υπάρχει συνεχής ιατρική παρακολούθηση.
• Να υπάρχει ομάδα επείγοντος περιστατικού έτοιμη ανά πάσα στιγμή για την διενέργεια επείγουσας καισαρικής τομής. Αυτό προϋποθέτει ότι μία αίθουσα χειρουργείου θα πρέπει να δεσμεύεται για την συγκεκριμένη μητέρα.
• Να υπάρχουν οι ειδικές νοσοκομειακές δομές που απαιτούνται για επείγοντα περιστατικά (πχ αιμοδοσία, Μονάδα εντατικής παρακολούθησης).

Παράγοντες που δεν επιτρέπουν την επιλογή μίας μητέρας για φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική τομή είναι:

• Να είναι υπέρβαρη.
• Το πρώτο παιδί να γεννήθηκε 4.000 γραμμάρια και άνω.
• Να είναι σε παράταση κύησης (να ξεπερνά δηλαδή την πιθανή ημερομηνία τοκετού).
• Να μην έχει περάσει το ελάχιστο ασφαλές χρονικό διάστημα μετά από την καισαρική. Το ελάχιστο ασφαλές διάστημα αφορά την επίτευξη κύησης και όχι την ημερομηνία τοκετού. Δηλαδή με πιο απλά λόγια να επιτυγχάνεται κύηση 18 έως 24 μήνες μετά από την καισαρική.

Η παρακολούθηση της κύησης εφόσον μία μητέρα επιλεγεί για πιθανό τοκετό μετά από καισαρική είναι πολύ συχνή και εκ των πραγμάτων θεωρείται κύηση υψηλού κινδύνου. Τα διεθνή δεδομένα καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι μία αποτυχημένη προσπάθεια τοκετού μετά από καισαρική τομή είναι πιο επικίνδυνη από μία προγραμματισμένη δεύτερη καισαρική λόγω του ότι στις χώρες που εφαρμόστηκε διαπιστώθηκε αύξηση των χειρουργικών επιπλοκών και μολύνσεων ακριβώς λόγω του επείγοντος.

Συμπερασματικά λοιπόν καταλήγουμε στις εξής συμβουλές:

• Να ενημερώνετε πάντοτε το μαιευτήρα σας για τις σκέψεις και τους προβληματισμούς σας, να συζητάτε τις επιλογές σας.
• Εάν επιλεγείτε για προσπάθεια τοκετού μετά από καισαρική τομή, να ενημερώνεστε εάν το μαιευτήριο της επιλογής σας διαθέτει τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την περίπτωσή σας, όπως τις αναφέρουμε παραπάνω.

Αυτό που θα πρέπει πάνω από όλα να γνωρίζετε είναι, ότι για το μαιευτήρα προέχει η προστασία της υγείας και της ακεραιότητας της μητέρας και του παιδιού και θα πράξει τα δέοντα για να το επιτύχει.

Στο Πρότυπο Γυναικολογικό και Μαιευτικό Ιατρικό Κέντρο Γυναίκα+, η γυναίκα κάθε ηλικίας από την ξέγνοιαστη εφηβική ηλικία έως και τη νέα αρχή ζωής των 50+, θα νιώσει από την πρώτη στιγμή επικοινωνίας μαζί μας, Σιγουριά, Ζεστασιά, Αμεσότητα.

Ευχαριστούμε την Δρ. Νούλη Ξενιτίδου - Δουλγεράκη, Μαιευτήρα−Γυναικολόγο. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.gynaikaplus.eu ή καλέστε στο 210 962 5408.