Ο ύπνος λιγότερο από πέντε ώρες τη νύχτα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κατάθλιψης

Η σχέση μεταξύ κακού ύπνου και κακής ψυχικής υγείας έχει ερευνηθεί στο παρελθόν, αλλά μέχρι στιγμής δεν είναι σαφές ποιο πρόβλημα τείνει να εμφανίζεται πρώτο. Τώρα οι επιστήμονες έχουν βρει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο συνεχής μικρής διάρκειας ύπνος μπορεί να είναι προάγγελος της εμφάνισης καταθλιπτικών συμπτωμάτων.

Ερευνητές από το UCL διαπίστωσαν ότι τα άτομα με ισχυρότερη γενετική προδιάθεση για σύντομο ύπνο -λιγότερο από πέντε ώρες σε μια δεδομένη νύχτα- είχαν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καταθλιπτικά συμπτώματα σε διάστημα τεσσάρων έως 12 ετών - αλλά τα άτομα με μεγαλύτερη γενετική προδιάθεση για κατάθλιψη δεν είχαν περισσότερες πιθανότητες να έχουν μικρής διάρκειας ύπνο.

Πώς το «σιωπηλό περπάτημα» θα μπορούσε να αλλάξει τη ζωή μας και να μας κάνει να ζήσουμε πιο πολύ

Οι εμπειρογνώμονες διαπίστωσαν επίσης ότι η σχέση δεν αφορούσε αποκλειστικά όσους είχαν γενετική προδιάθεση για βραχύ ύπνο, και οι άνθρωποι που κοιμούνταν τακτικά για πέντε ώρες ή λιγότερο - χωρίς τη γενετική συσχέτιση - είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη.

Η επικεφαλής συγγραφέας Odessa Hamilton, από το Ινστιτούτο Επιδημιολογίας και Φροντίδας Υγείας του UCL, δήλωσε: «Έχουμε αυτό το σενάριο της κότας ή του αυγού μεταξύ της μη βέλτιστης διάρκειας του ύπνου και της κατάθλιψης, συχνά συνυπάρχουν, αλλά το ποιο έρχεται πρώτο είναι σε μεγάλο βαθμό άλυτο. Χρησιμοποιώντας τη γενετική ευαισθησία στη νόσο, προσδιορίσαμε ότι ο ύπνος πιθανότατα προηγείται των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και όχι το αντίστροφο».

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν γενετικά και υγειονομικά δεδομένα από 7.146 άτομα που προσλήφθηκαν από την αγγλική διαχρονική μελέτη γήρανσης (ELSA), με μέση ηλικία 65 ετών. Η ανάλυση των γενετικών δεδομένων και των δεδομένων υγείας έδειξε ότι ο σύντομος ύπνος σχετιζόταν με την έναρξη καταθλιπτικών συμπτωμάτων, όπως το αίσθημα θλίψης ή μοναξιάς.

Η επικεφαλής συγγραφέας Dr. Olesya Ajnakina, του Ινστιτούτου Επιδημιολογίας και Φροντίδας Υγείας του UCL και του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης του King's College του Λονδίνου, δήλωσε: «Η μικρή και η μεγάλη διάρκεια του ύπνου, μαζί με την κατάθλιψη, συμβάλλουν σημαντικά στην επιβάρυνση της δημόσιας υγείας που είναι ιδιαίτερα κληρονομική. Οι πολυγονιδιακές βαθμολογίες, δείκτες της γενετικής προδιάθεσης ενός ατόμου για ένα χαρακτηριστικό, θεωρείται ότι είναι το κλειδί για να αρχίσουμε να κατανοούμε τη φύση της διάρκειας του ύπνου και των καταθλιπτικών συμπτωμάτων».

Κατά την εξέταση των μη γενετικών συσχετίσεων μεταξύ των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και της διάρκειας του ύπνου, οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι τα άτομα που κοιμούνται πέντε ώρες ή λιγότερο είχαν 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καταθλιπτικά συμπτώματα. Και τα άτομα με σημάδια κατάθλιψης είχαν κατά 1/3 περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από ελλειπή ύπνο.

Τα μεγάλα λάθη που γίνονται στο ντους έγιναν viral στο TikTok

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Nature, Translational Psychiatry, αποκάλυψε επίσης μια σχέση μεταξύ του μεγάλης διάρκειας ύπνου και της εμφάνισης καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι άνθρωποι που κοιμούνταν πάνω από εννέα ώρες είχαν 1,5 φορά περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καταθλιπτικά συμπτώματα από εκείνους που κοιμούνταν κατά μέσο όρο επτά ώρες.

Ωστόσο, τα καταθλιπτικά συμπτώματα δεν σχετίζονταν με τον περισσότερο ύπνο τέσσερα έως 12 χρόνια αργότερα, γεγονός που αντιστοιχούσε στα γενετικά ευρήματα. Ο καθηγητής Andrew Steptoe, επικεφαλής του Τμήματος Επιστήμης Συμπεριφοράς και Υγείας του Ινστιτούτου Επιδημιολογίας και Φροντίδας Υγείας του UCL, δήλωσε: «Ο μη βέλτιστος ύπνος και η κατάθλιψη αυξάνονται με την ηλικία και με το παγκόσμιο φαινόμενο της γήρανσης του πληθυσμού υπάρχει αυξανόμενη ανάγκη να κατανοήσουμε καλύτερα τον μηχανισμό που συνδέει την κατάθλιψη και την έλλειψη ύπνου.

Η μελέτη αυτή θέτει σημαντικές βάσεις για μελλοντικές έρευνες σχετικά με τη διασταύρωση της γενετικής, του ύπνου και των καταθλιπτικών συμπτωμάτων». Τα άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη κοιμούνταν κατά μέσο όρο επτά ώρες τη νύχτα.

Περισσότερο από το 10% κοιμόταν λιγότερο από πέντε ώρες τη νύχτα στην αρχή της περιόδου μελέτης, ενώ το ποσοστό αυτό αυξήθηκε σε περισσότερο από 15% στο τέλος της μελέτης. Το ποσοστό των ατόμων που χαρακτηρίστηκαν ως άτομα με καταθλιπτικά συμπτώματα αυξήθηκε κατά περίπου τρεις ποσοστιαίες μονάδες, από 8,75% σε 11,47%.

Στη μελέτη, συνδυάστηκαν δεδομένα σχετικά με τον ύπνο και τα καταθλιπτικά συμπτώματα από δύο έρευνες της Elsa που πραγματοποιήθηκαν με διαφορά δύο ετών, καθώς είναι γνωστό ότι η διάρκεια του ύπνου και η κατάθλιψη παρουσιάζουν διακυμάνσεις με την πάροδο του χρόνου. Τόσο η διάρκεια του ύπνου όσο και η κατάθλιψη κληρονομούνται εν μέρει από γενιά σε γενιά. Παλαιότερες μελέτες έχουν υποδείξει ότι η κατάθλιψη είναι κατά περίπου 35% κληρονομική και ότι οι γενετικές διαφορές ευθύνονται για το 40% της διακύμανσης της διάρκειας του ύπνου.