«Έπιασα κάτι στο στήθος μου, είναι καρκίνος;»

Ίσως να μην υπάρχει τίποτα χειρότερο από την στιγμή που κάνεις μπάνιο και ξαφνικά να νιώσεις ότι εμφανίστηκε κάτι στον έναν από τους δυο μαστούς. Με τόσα που ακούμε καθημερινά για τον καρκίνο αλλά και τους δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που...χτυπά συνήθως το μυαλό πάει στο κακό. Όμως αλήθεια ποια είναι η πιθανότητα ένας όγκος στο στήθος μας να είναι καρκίνος; Όπως μας εξηγεί ο χειρουργός μαστού Βασίλης Πιτσινής 8 στους 10 όγκους δεν είναι καρκίνος.

Αν νιώσουμε κάτι στο στήθος το μυαλό μας με μια πρώτη σκέψη θα πάει στον καρκίνο. Πόσο η σκέψη αυτή αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα;

Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι 8 στους 10 όγκους στο στήθος δεν είναι καρκίνοι και δεν χρειάζονται, όπως είναι κατανοητό, θεραπεία. Οι περισσότεροι όγκοι αντιπροσωπεύουν κύστες, ιναδενώματα και άλλες καλοήθεις βλάβες που όχι μόνο δεν αποτελούν απειλή για την υγεία, αφού οι πιθανότητες να γίνουν καρκίνοι είναι οι ίδιες με τον υπόλοιπο μαστό, αλλά επεμβάσεις ή άσκοπες θεραπείες σε αυτούς θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των γυναικών.

Τι πρέπει να κάνουμε για να διασφαλίσουμε ότι το ογκίδιο που βρήκε μια γυναίκα δεν είναι καρκίνος του μαστού;

Με μία επίσκεψη σε επίπεδο εξωτερικού ιατρείου. Είναι οι λεγόμενες "κλινικές μίας στάσης", οι οποίες λειτουργούν με τη βοήθεια ενός χειρουργού, ενός ακτινολόγου και ενός παθολογοανατόμου για το στήθος. Εκεί οι γυναίκες που έχουν παρατηρήσει κάποια αλλαγή ή έχουν συμπτώματα στο στήθος τους εξετάζονται κλινικά και υποβάλλονται σε μαστογραφία και υπέρηχο. Με την ολοκλήρωση των εξετάσεων στην πλειονότητά τους μαθαίνουν ότι δεν έχουν καρκίνο του μαστού αλλά π.χ. μια απλή κύστη που δε χρήζει καμίας θεραπείας.

Για το μικρό ποσοστό των γυναικών που έχουν ένα συμπαγές ογκίδιο απαιτείται επιπλέον ιστολογική εξέταση, η οποία πραγματοποιείται με διαδερμική βιοψία με τη βοήθεια του υπέρηχου ή του μαστογράφου και όχι με την αναξιόπιστη παρακέντηση της δεκαετίας του ΄80, η οποία δεν αποτελεί πια σύγχρονη κλινική πράξη, καθώς ελάμβανε μερικά μόνο κύτταρα.

Η διαδερμική βιοψία είναι μια απλή, γρήγορη και ακίνδυνη διαδικασία που παρέχει εγγυημένη ιστολογική διάγνωση. Στην περίπτωση που το ογκίδιο δεν είναι καρκίνος δίνει πληροφορίες για το είδος της καλοήθειας, ενώ στο 10% των περιπτώσεων που διαγνωστεί κακοήθεια οι πληροφορίες είναι ακόμη αναλυτικότερες και αφορούν στο είδος της διαφοροποίησης και το γενετικό προφίλ του καρκίνου, ώστε να σχεδιαστούν οι καταλληλότερες στρατηγικές για τη θεραπεία. Έτσι οι γυναίκες δεν ακρωτηριάζονται χωρίς λόγο, δεν αφαιρούν τμήματα από το στήθος χειρουργικά απλώς για να μάθουν το είδος της βλάβης που υπάρχει στο μαστό τους, γεγονός που, εκτός από δαπανηρό, ζημιογόνο και επικίνδυνο, είναι και άχρηστο.

Για τις λίγες περιπτώσεις που αιτία του ογκιδίου στο στήθος είναι ο καρκίνος, με αυτό τον τρόπο βιοψίας οι γυναίκες θα έχουν μια γρήγορη, ανώδυνη, εγγυημένη και ασφαλή διάγνωση, ώστε να ακολουθηθεί η σωστή θεραπεία, χωρίς να υποβληθούν σε "κατά τύχη" επικίνδυνα χειρουργεία.

Πότε και σε ποιά ηλικία πρέπει να κάνουμε μαστογραφία;

Ο καρκίνος του μαστού είναι από τους "αργά" αναπτυσσόμενους καρκίνους. Από τη στιγμή που θα γεννηθεί μέχρι να γίνει ένα ψηλαφητό ογκίδιο μπορεί να περάσουν και 4 χρόνια. Οι κλινικές έρευνες μας απέδειξαν αν διενεργούμε μαστογραφικό έλεγχο κάθε δύο χρόνια τότε έχουμε τη μέγιστη ωφέλεια στην πρόγνωση με το μικρότερο κόστος ακτινοβολίας και στρες στην γυναίκα.

Σε περίπτωση που διαγνωστεί στην γυναίκα καρκίνος του μαστού τι πρέπει να κάνει;

Η γυναίκα με διάγνωση καρκίνου του μαστού θα πρέπει πρώτα να επιλέξει την σωστή κλινική και αντίστοιχα τον ειδικό γιατρό γι αυτή την πάθηση.
Η αντιμετώπιση στις περισσότερες γυναίκες είναι χειρουργική στο μαστό και στην μασχάλη. Ο τύπος της χειρουργικής επέμβασης στο μαστό θα εξαρτηθεί από το μέγεθος και τη θέση του ογκιδίου , όπως επίσης και από το μέγεθος του μαστού. Οι ασθενείς με μικρού μεγέθους ογκίδια και με μεγαλύτερους μαστούς είναι συνήθως κατάλληλοι για ευρεία τοπική εκτομή , η οποία μερικές φορές ονομάζεται συντηρητική χειρουργική του μαστού ή ογκοεκτομή . Οι ασθενείς με μεγαλύτερα ογκίδια και μικρότερους μαστούς συνήθως θα έχουν όφελος από την μαστεκτομή, η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί ταυτόχρονα με την άμεση αποκατάσταση του μαστού.

Σε αυτές τις περιπτώσεις γνωρίζουμε από κλινικές έρευνες οτι οι γυναίκες που υποβάλλονται σε άμεση ανακατασκευή οχι μόνο έχουν την ίδια πρόγνωση αλλά και πολλές φορές καλύτερη ποιότητα ζωής και αντιμετώπισης της συμπληρωματικής τους ενδεχομένως θεραπείας (χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, ορμονοθεραπεία) μιας και δεν έχουν "σημαδευτεί " σωματικά και νιώθουν "ολόκληρες"

Ποιος ο ρόλος του γιατρού στην ψυχολογία της γυναίκας με καρκίνο του μαστού.

Η σωστή επιλογή του ειδικού γιατρού για την συγκεκριμένη πάθηση προδιαγράφει και την στενή σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ της ασθενούς και του γιατρού δηλαδή την υποστήριξη που θα προσφέρει ο γιατρός στην ασθενή αλλά και όλη η ομάδα της κλινικής. Σημαντικό ρόλο παίζουν οι νοσηλεύτριες που συνεπικουρούν τον γιατρό στον ρόλο υποστήριξης της ασθενούς.

Βασίλης Πιτσίνης
Χειρουργός Μαστού, Cambridge Breast Clinic στο Mediterraneo
τηλ. 210-9117050