Η θέση της γυναίκας στο σινεμά: Αλλάζοντας την αφήγηση με την Σουηδή παραγωγό Helen Ahlsson

Η θέση της γυναίκας ακόμα επιδέχεται συζήτησης σε κάθε τομέα, όπως και στον κόσμο του κινηματογράφου. Βέβαια, όταν λέμε «στον κόσμο του κινηματογράφου», δεν εννοούμε μόνο στο αποτέλεσμα που βλέπουμε στην οθόνη, αλλά και σε αφορά τη δημιουργία, την παραγωγή, σε όλα τα behind the scenes. Και για να βρούμε και να μάθουμε όλα όσα μας απασχολούν γι' αυτόν τον αγαπημένο κόσμο, έπρεπε να βρούμε μία ειδικό. Και τη βρήκαμε.

Πώς χωράει η γυναίκα στον κόσμο του κινηματογράφου και τι βήματα έχουν γίνει; Η μοναδική όψη της Σουηδής παραγωγού Helen Ahlsson έρχεται για να μας λύσει όλες τις απορίες, να μας βοηθήσει να δούμε την αλήθεια, αλλά και να μας γεμίσει ελπίδα για το μέλλον.

Με μια θρυλική γυναίκα που δεν πρέπει να ξεχάσουμε ξεκινάει το 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Helen Ahlsson: Αλλά πρώτα... ας γνωριστούμε

Η Helen Ahlsson ήταν επικεφαλής του τμήματος Moving Sweden, μιας πρωτοβουλίας του Σουηδικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου για νέα ταλέντα στο σενάριο και τη σκηνοθεσία που με τις ταινίες του και τις δράσεις του κατάφερε να πάει στα μεγαλύτερα φεστιβάλ: Κάννες, Βερολίνο, Βενετία, Ρότερνταμ και Sundance, να νικήσει στα βραβεία The Guldbagge και να κάνει viral επιτυχίες όπως το King Fury, με 50 εκατομμύρια streams στο διαδίκτυο. Η Helen Ahlsson είναι ξεκάθαρα μια… Queen αφού από τον Σεπτέμβριο του 2022 είναι μέλος της εταιρείας παραγωγής Nordic Drama Queens.

Στο κινηματογραφικό ενεργητικό της θα βρούμε μεταξύ άλλων την παραγωγή της ταινίας "Pure" (Till det som är vackert) της Lisa Langseth, όπου έλαμψε για πρώτη φορά η Alicia Vikander, και την παραγωγή του υποψήφιου για Όσκαρ "A man called Ove" (η ταινία στην οποία βασίστηκε το "A Man Called Otto" με πρωταγωνιστή τον Tom Hanks).

01

04

Όσκαρ 2023 Υποψηφιότητες: Τα Πάντα Όλα μπροστά με 11 υποψηφιότητες, Γερμανία και Ιρλανδία ακολουθούν

Με την πλούσια και μακρά της εμπειρία στο σινεμά, η Helen Ahlsson έχει δει από πρώτο χέρι τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και οι περιθωριοποιημένες ομάδες στον κλάδο της. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, ακούμε την άποψή της για την κατάσταση της ισότητας των φύλων στην κινηματογραφική βιομηχανία και τα βήματα που πρέπει να γίνουν για τη δημιουργία ενός πιο δίκαιου αύριο.

Αλλάζοντας την αφήγηση με την Helen Ahlsson

Πιστεύετε ότι η κινηματογραφική βιομηχανία είναι μία από εκείνες όπου η ανισότητα των φύλων είναι πολύ έντονη, πολύ ορατή;

HA: Από μια άποψη, όχι. Είναι τόσο ίση ή άνιση όσο και η κοινωνία μας στο σύνολό της. Με έναν άλλο τρόπο, ναι. Αλλά δεδομένου ότι μέρη της βιομηχανίας μας συνοδεύονται από μεγάλα budget, και άρα τεράστια δύναμη και προνόμια, εύκολα παραμένει συντηρητική.

Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα στερεότυπα για τις γυναίκες που εργάζονται στη βιομηχανία του κινηματογράφου που σας ενοχλούν περισσότερο; Και ποιο από αυτά συναντάτε πιο συχνά;

HA: Το πιο συνηθισμένο στερεότυπο είναι ότι οι γυναίκες σκηνοθέτες δεν ενδιαφέρονται για ταινίες μεγάλου budget. Το πιο ενοχλητικό στερεότυπο είναι η πεποίθηση ότι οι γυναίκες δεν έχουν χιούμορ, το οποίο δεν θα μπορούσε να είναι πιο λάθος. Έχω γνωρίσει τόσες πολλές ξεκαρδιστικές και αστείες γυναίκες συναδέλφους.

Πιστεύετε ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς την ισότητα των γυναικών στον κινηματογράφο ή είναι ακόμη πολύ νωρίς;

HA: Έχει υπάρξει μια μεγάλη αλλαγή τα τελευταία 20 χρόνια περίπου και μια έντονη και αξιοσημείωτη αλλαγή τα τελευταία τέσσερα ή πέντε χρόνια. Πολλά σημαντικά κινήματα όπως το Metoo και το BlackLivesMatter έχουν μεγαλώσει τόσο τη γνώση όσο και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις αδικίες, όσον αφορά τόσο την ισότητα όσο και τη διαφορετικότητα. Είναι συναρπαστικό να βλέπουμε, πώς οι ισχυρές φωνές αναγνωρίζονται και επιβραβεύονται στα κινηματογραφικά φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο, όπως η Julia Ducournau που κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών το 2021. Το ντοκιμαντέρ της Laura Poitras "All the Beauty and the Bloodshed" κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας το 2022. Και όλα τα 6 έξι Όσκαρ που απονεμήθηκαν στο αριστούργημα του Boon Joon-ho, "The Parasite", (που έγινε η πρώτη μη αγγλόφωνη ταινία που κερδίζει το κορυφαίο βραβείο).

Θεωρείτε ότι το φεμινιστικό κίνημα είναι ένα βήμα προς την εδραίωση των θεμελίων της ισότητας;

HA: Σίγουρα!

Πιστεύετε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να βοηθήσουν σε όλη αυτή την προσπάθεια;

HA: Απολύτως!

Τι λάθη κάνουμε; Υπάρχουν λάθη που κάνουν οι γυναίκες που δεν βοηθούν σε όλο αυτόν τον αγώνα για ισότητα;

HA: Δεδομένου ότι ο λευκός άνδρας εξακολουθεί να είναι η νόρμα, δεν έχουμε την πολυτέλεια να τεμπελιάσουμε,με το ρίσκο των αντιδράσεων. Όταν εργαζόμουν ως επίτροπος κινηματογράφου στο Σουηδικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου, η CEO μας, Anna Serner, επικεντρώθηκε στην εκπαίδευση σχετικά με τις προκαταλήψεις και κατά συνέπεια παρακολουθούσε ποιοι λάμβαναν την υποστήριξή μας. Το γεγονός αυτό έδωσε στη συζήτηση μια συνέχεια.

Υπάρχουν στιγμές στην καριέρα σας που θυμάστε πιο έντονα επειδή προσπαθήσατε πολύ περισσότερο επειδή είστε γυναίκα; Αν ναι, έχετε να μοιραστείτε κάποιο παράδειγμα;

HA: Όταν εγώ και η συνάδελφός μου σκηνοθέτης Lisa Munthe προσκληθήκαμε σε έναν σκανδιναβικό διαγωνισμό pitch για αποφοίτους σχολών κινηματογράφου, η κριτική επιτροπή μας ρώτησε πώς θα σκηνοθετούσαμε μαζί, αφού ήμασταν γυναίκες. Αυτό ήταν πριν από 20 χρόνια, και ελπίζω ότι κανείς δεν τολμάει να κάνει μια τόσο ανόητη ερώτηση στις μέρες μας. "Nota bene" - για εκείνη την ταινία κερδίσαμε το σουηδικό Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ της χρονιάς. Τη χρονιά που επιλέχθηκα να είμαι η Σουηδή παραγωγός που θα πήγαινε στις Κάννες, ο υπουργός πολιτισμού μας, ρώτησε αν θα μπορούσα να είμαι όμορφη στο κόκκινο χαλί μαζί του. Του απάντησα ότι θα ήταν χαρά μου να τον συνοδεύσω, αλλά αρνήθηκα την εμμονή του με την εμφάνιση.

Πόσο διαφορετικά είναι τα πράγματα στη χώρα σας; Αντιμετωπίζονται ισότιμα οι γυναίκες σε αυτόν τον κλάδο; Έχετε κάποια "wins" στην εταιρεία παραγωγής σας ή στη χώρα σας;

HA: Το γεγονός ότι η Nordic Drama Queens ιδρύθηκε και ανήκει σε τρεις γενναίες, εξαιρετικά ικανές και εμπνευσμένες γυναίκες, είχε μεγάλη σημασία όταν ήθελα να αποφασίσω το πού μπορούν να αξιοποιηθούν καλύτερα οι δυνάμεις μου. Η Nordic Drama Queens υποστηρίζεται επίσημα από την Fifth Season, γνωστή ως Endeavor Content, και μου αρέσει η επιχειρηματικότητα και οι νέοι τρόποι σκέψης τους, με το ταλέντο στο επίκεντρο, όπως η μακροπρόθεσμη συμφωνία παραγωγής μας με την εξαιρετικά αναγνωρισμένη ηθοποιό Sofia Helin (The Bridge, Atlantic Crossing), η οποία συνεργάζεται με εμάς ως παραγωγός ανάπτυξης. Έχει εξαιρετικό μάτι για νέες ιστορίες και ζωντανούς χαρακτήρες. Είναι υπέροχο να δουλεύεις μαζί της, μαζί με όλες τις άλλες βασίλισσες!

Έχετε σκεφτεί τρόπους για να ενθαρρύνετε τις γυναίκες να συμμετέχουν πιο ενεργά στην κινηματογραφική βιομηχανία, αλλά όχι μόνο από την πλευρά του ηθοποιού, αλλά από ολόκληρη τη διαδικασία παραγωγής ταινιών, όπως παραγωγή, κινηματογράφηση, μοντάζ, σενάριο, VFX κ.λπ.

HA: Ναι. Πάντα ενθαρρύνω τις καινούργιες φωνές των νέων να βρουν έναν μέντορα, να ακολουθήσουν το πάθος τους και να γίνουν μέλη διαφόρων network, να λάβουν μέρος σε μαθήματα, να βρουν έμπνευση στο διαδίκτυο, να επισκεφθούν κινηματογραφικά φεστιβάλ και να δουν πολλές ταινίες - και ποτέ δεν ξεχνάμε όλα τα κλασικά έργα από την ιστορία του κινηματογράφου.

Ποιο είναι το όνειρό σας για την ισότητα στον κλάδο σας; Τι είναι πιο σημαντικό για εσάς: αξίες όπως ο σεβασμός, για παράδειγμα. Και υπάρχει κάτι συγκεκριμένο για το οποίο αγωνίζεστε (π.χ. καλύτερη αμοιβή ή άδεια ασθενείας για την περίοδο);

HA: Νομίζω ότι έχουμε ήδη διανύσει αρκετά μεγάλο δρόμο στις Σκανδιναβικές χώρες. Αλλά έχουμε δει μείωση των budget και πολύ παρατεταμένες διαδικασίες για να πάρουμε πράσινο φως, που δυστυχώς δημιουργούν άγχος, δυσκολίες και προκλήσεις για υγιείς συνθήκες εργασίας, τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες.

Βλέπετε να αλλάζει κάτι με βάση τους ρόλους και το casting που βλέπουμε τώρα σε μεγάλες ταινίες;

HA: Σίγουρα. Το κοινό είναι έξυπνο και περίεργο. Βλέπω μια πολύ θετική αλλαγή στη στάση όσον αφορά το casting.

Έχετε κάποια αγαπημένη ταινία που να αντιμετωπίζει σωστά τη θέση της γυναίκας ή την ανισότητα, Έχετε κάποια αγαπημένη τηλεοπτική σειρά σε αυτό το θέμα;

HA: Μου άρεσε πολύ [η σειρά] "Top of the lake" της Jane Campion. Ήταν πραγματικά αναζωογονητικό όταν ήρθε. Και τον τελευταίο καιρό ενθουσιάστηκα με [τη σειρά] "Bad sisters" της Sharon Horgans. Ως παιδί μου άρεσε πολύ η σειρά του CBS "Cagney & Lacey" - για δύο γυναίκες αστυνομικούς στο Μανχάταν.

Μου άρεσε πολύ ο σύνθετος ρόλος στο "The Favorite" που έπαιξε η Olivia Colman, σε σκηνοθεσία του σπουδαίου σας Γιώργου Λάνθιμου. Όλες οι ταινίες της Andrea Arnold όπως το "Fish Tank" με εμπνέουν. Το "Nomadland" της Chloé Zhaos για την ομορφιά και την επικαιρότητά του.

Μπορείτε να μου πείτε γυναικείους χαρακτήρες που αγαπάτε περισσότερο στον κινηματογράφο;

HA: Πρέπει να παραδεχτώ ότι υπήρχε έλλειψη από ενδιαφέροντες χαρακτήρες γυναικών με τους οποίους θα μπορούσα να ταυτιστώ όταν μεγάλωνα. Ίσως γι' αυτό βρίσκω με τόσο πάθος έργα με δυνατούς γυναικείους χαρακτήρες. Όπως όταν χρειάστηκε να παλέψω σκληρά για να πείσω τους επενδυτές και τα κινηματογραφικά ταμεία να υποστηρίξουν το ψυχολογικό δράμα "Pure" της Lisa Langseth που πρωτοπαρουσίασε την Alicia Vikander - η οποία ήταν εξαιρετική στο film testing μας, αλλά ήταν μια εντελώς άγνωστη έφηβη. Είμαι τόσο περήφανη που η Lisa και εγώ μείναμε στη θέση μας υπερασπιζόμενοι τον βασικό ρόλο της Katarina με τους συναρπαστικούς, και μερικές φορές αντιπαθητικούς τρόπους της.

Ποιες τηλεοπτικές σειρές σας αρέσουν αυτές τις μέρες; Παρακολουθήσατε κάτι καλό στο σινεμά τον τελευταίο καιρό;

HA: "Bad sisters" της Sharon Horgan, "The Bear" του Christopher Storer και το "Severance" του Dan Erickson. Ο "Μάκβεθ" του Jens Ohlin με την Christina Schollin, στο Dramaten (Βασιλικό Δραματικό Θέατρο).

[Επίσης], το "Holy Spider" του Ali Abbasi. Είδα ένα μυστικό cut του "Hunters on a white field" της Sarah Gyllenstierna, το οποίο είχα την τύχη να υποστηρίξω σε προηγούμενο ρόλο μου ως επίτροπος κινηματογράφου. Καταπληκτικοί ηθοποιοί και δραματικό ντεμπούτο θρίλερ στα καλύτερά του. Που ελπίζω ότι θα βγει στα φεστιβάλ αργότερα φέτος.

Έχετε ένα μήνυμα να πείτε στις γυναίκες που θέλουν να μάθουν περισσότερα για την τέχνη του κινηματογράφου αλλά για κάποιον λόγο κάνουν πίσω ή φοβούνται;

Η γυναικεία δύναμη που πάντα θα φαίνεται - 2η μέρα του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

01

05

Τι project ετοιμάζει η Helen Ahlsson αυτόν τον καιρό;

Αυτήν τη στιγμή, μαζί με τις σπουδαίες συναδέλφισσές μου στη Nordic Drama Queens, αναπτύσσουμε μια κωμωδία δράσης με δύο από τις μεγαλύτερες κωμικούς της Σουηδίας, ένα ιστορικό δράμα με μια επαναστατική ανατροπή, μια μυστηριώδη και ρομαντική τηλεοπτική σειρά καλοκαιρινής περιπέτειας για όλη την οικογένεια, μια τηλεοπτική σειρά θρίλερ με μια συναρπαστική γκρινιάρα πρωταγωνίστρια και μια μυστική ταινία με μία από τις αγαπημένες μου Σουηδές σκηνοθέτιδες.

Δες και άλλες ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις από το αποκλειστικό μας αφιέρωμα για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, εδώ.