Κατερίνα Ζαρίφη: «Στο ραδιόφωνο δεν υπάρχει body και age shaming, όλη η μαγεία είναι στη φωνή»
Από τα πρώτα χρόνια στα ερτζιανά στο σήμερα, η Κατερίνα γιορτάζει μαζί μας την Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου, με αναμνήσεις, συναισθηματικά flashback που κρύβουν νοσταλγία, δυσκολίες αλλά μερικές αξέχαστες εμπειρίες.
Αν θελήσουμε να μιλήσουμε με ιστορικά δεδομένα, η Αφροδίτη Λαουτάρη είναι η πρώτη γυναίκα εκφωνήτρια ραδιοφώνου, στο μακρινό 1938 στον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών, ο οποίος στεγαζόταν στο υπόγειο του Ζαππείου. Η Λαουτάρη ήταν γνωστή τραγουδίστρια της εποχής και στην ουσία ήταν εκείνη που έκανε την προαναγγελία του προγράμματος.
Τότε ήταν πολύ έντονος ο ενημερωτικός - τις περισσότερες φορές προπαγανδιστικός - χαρακτήρας του μέσου, σε συνδυασμό με εκπομπές μουσικής, κυρίως κλασσικής και δημοτικών τραγουδιών. Ο «Τσοπανάκος», ήταν το γνωστό του μουσικό σήμα.
Η ανάπτυξη της ιδιωτικής ραδιοφωνίας, έγινε με νόμο του 1987 και αυτό έδωσε την δυνατότητα να δημιουργηθούν και επίσημα (γιατί πειρατικά ήδη υπήρχαν) τα πρώτα αμιγώς ψυχαγωγικά μουσικά ραδιόφωνα. Ένα είδος που εδώ και 23 χρόνια υπηρετεί και η Κατερίνα Ζαρίφη, η οποία θεωρεί τον εαυτό της, ως «παλιά καραβάνα» στα Fm. Από τα πρώτα της βήματα στη δημοσιογραφία, οι πρώτες της «ανάσες» ήταν στο ραδιόφωνο.
Η Κατερίνα Ζαρίφη μιλά στο Queen.gr για τις πρώτες εμπειρίες, τις αλλαγές που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στο ραδιόφωνο λόγω της τεχνολογίας, την μεγάλη επιρροή των social media, τις παγίδες αλλά και τα χαρακτηριστικά εκείνα που το καθιστούν μοναδικό με την αμεσότητα και την σχεδόν μεταφυσική σχέση που δημιουργεί μέσω της ακοής, με τον ακροατή του. Σχεδόν ερωτική.
Η ιστορία της Κατερίνας με το ραδιόφωνο, ξεκινά από τα πρώτα χρόνια της σχολής δημοσιογραφίας στην οποία φοίτησε, στον ραδιοφωνικό σταθμό «Sky rock» τον οποίο είχαν δημιουργήσει η Νανά Παλαιτσάκη και ο Κώστας Σγόντζος. Από αυτή την υπέροχη στιγμή όπως την χαρακτηρίζει, πέρασαν αρκετά χρόνια και αρκετές αλλαγές σε συχνότητες.
Αυτή η διαδρομή είχε δύο αξέχαστες εμπειρίες. Μία δραματική και μία πιο ευχάριστη με τον φανατικό της θαυμαστή ο οποίος την ακολουθούσε κατά πόδας σε κάθε αλλαγή ραδιοφωνικής στέγης και έφτασε μέχρι και σε μία ενδιαφέρουσα πρόταση...γάμου.
Καθημερινά ακούς την Κατερίνα μαζί με τον Χάρη Χρονόπουλο από τις 16.00 μέχρι τις 20.00 στη συχνότητα του My Radio 104,6 με το «Της Ζαρίφης το πανηγύρι».
«Το ραδιόφωνο είναι το πιο αντιρατσιστικό μέσο»
Η αυτοματοποίηση μέσω της τεχνολογίας, υπήρξε και ο μεγαλύτερος κίνδυνος αφανισμού του ραδιοφώνου;
Ευτυχώς που απέτυχε το πείραμα, γιατί ως μέσο έχει μία ξεχωριστή δική του λειτουργία. Kρατάει ακόμη vintage στοιχεία. Ο κόσμος είναι συναισθηματικά συνδεδεμένος με το ραδιόφωνο, το οποίο έχει την πιο αργή μεταβολή σε σχέση με άλλα media. Στις μετρήσεις ή ακόμη και στις μετακινήσεις ραδιοφωνικών παραγωγών. Υπάρχει μία άργητα που εμένα μου αρέσει πολύ. Ας μη χάσουμε τελείως τον ρομαντισμό μας, μέσα στους «σχιζοφρενικούς» καιρούς που ζούμε.
Η αποδυνάμωση της playlist και μερικοί ραδιοφωνικοί παραγωγοί που το παλεύουν δημιουργώντας happenings ή διαφορετικού τύπου εκπομπές, πιστεύεις ότι θα το δυναμώσουν ξανά ως μέσο;
Δεν το συζητώ. Το ραδιόφωνο είναι ούτως ή άλλως ένα δυνατό και διαχρονικό μέσο και έχουμε πια μία mix κατάσταση, χωρίς να έχει καταργηθεί η playlist η οποία έχει χρησιμότητα. Θυμάμαι το πείραμα που είχε κάνει ραδιοφωνικός σταθμός, παίζοντας μόνο 150 συγκεκριμένα τραγούδια, με την ακροαματικότητα του να έχει φτάσει πολύ ψηλά. Λέγαμε όλοι τότε: «Μα πώς είναι δυνατόν»; αλλά τελικά λειτουργεί όπως η παλιά κασέτα. Αν στον ακροατή αρέσει ένα τραγούδι μπορεί να το ακούει συνέχεια. Είναι και λίγο μύθος αυτό που λέγεται ότι επιβάλλονται στους ακροατές μέσω playlist μερικά τραγούδια. Πολλά, επιβάλλονται από τον ίδιο τον κόσμο. Έχουμε όμως πια λίγη ελευθερία να επιλέγουμε αυτό που θέλουμε στο πρόγραμμα μας.
Έχω ζήσει και την ωραία εποχή, που ένας παραγωγός πήγαινε με τα δεκάδες βινύλια του στην εκπομπή, έκανε ραδιοσκηνοθεσία, είχε εκπομπή με άποψη και την προετοίμαζε στην παραμικρή της λεπτομέρεια.
Τα social media κάνουν κακό στο ραδιόφωνο; Βλέπουμε πλέον κάμερες να μπαίνουν στο στούντιο για να μεταφέρουν εικόνες και ήχο στο Twitter ή στο Instagram.
Ναι, για εμένα δεν χρειάζεται να έχει εικόνα το ραδιόφωνο. Ήταν πολύ ωραίο που στο παρελθόν άκουγες έναν ραδιοφωνικό παραγωγό και φανταζόσουν μέσω της φωνής του πώς θα ήταν εμφανισιακά. Ήταν μαγικό αυτό το μυστήριο και υπάρχει ακόμη, ευτυχώς. Ας αφήσουμε κάτι στη φαντασία μας.
Για αυτό και λέω πως είναι το πιο αντιρατσιστικό μέσο, δεν υπάρχει body και age shaming στο ραδιόφωνο. Δεν σε νοιάζει πώς είναι και τι ηλικία έχει ο παραγωγός. Σε νοιάζουν αυτά που σκέφτεται και αυτά που λέει.
Και για εμάς τις γυναίκες δεν υπάρχει το άγχος της τέλειας εικόνας. Αν είμαι βαμμένη ή αν είναι φτιαγμένα τα μαλλιά μου.
Κατερίνα Ζαρίφη: «Συνηθίζουμε τη φρίκη με τις δολοφονίες γυναικών και αυτό με διαλύει»
Παλαιότερα αναζητούσαμε τον μεγαλύτερης ηλικίας παραγωγό. Σου προκαλούσαν δέος οι γνώσεις του, ειδικά στο μουσικό ραδιόφωνο.
Όταν υπάρχει ο κορυφαίος για εμένα Γιάννης Πετρίδης τι άλλο να πεις; Και αυτοί οι ραδιοφωνιτζήδες είναι άνθρωποι που συμβαδίζουν με κάθε εποχή, έχουν γνώσεις γύρω από τη μουσική και φυσικά άποψη. Ο Howard Stern έκανε εκπομπή μέχρι τα 88 του χρόνια. Αν υπάρχει νεανικότητα στη σκέψη σου και αν έχεις τη θέληση να συμβαδίσεις με την εποχή σου και να την κατανοήσεις, μπορείς να κάνεις μέχρι όποια ηλικία θέλεις, ραδιόφωνο. Δεν σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν και στην Αμερική που είναι η μητρόπολη τόσο του ραδιοφώνου όσο και της τηλεόρασης, το ξέρουν πολύ καλά αυτό.
Και επίσης πολλοί άνθρωποι της τηλεόρασης κάποια στιγμή έκαναν και ραδιόφωνο, αλλά δεν έμειναν, γιατί σα δουλειά είναι πολύ συγκεκριμένη και αρκετά δύσκολη. Θέλει άποψη, αντανακλαστικά και γνώση. Σε «πετάει» έξω από μόνη της.
Υπάρχουν πολλές στιγμές της ζωής σου που είναι συνδεδεμένες με το ραδιόφωνο;
Πολλές και σημαντικές. Για παράδειγμα, δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ όταν δούλευα στον ραδιοφωνικό σταθμό Easy και διακόψαμε το ψυχαγωγικό πρόγραμμα για να καλύψουμε την μεγάλη πυρκαγιά στο Μάτι. Θυμάμαι να μιλάω με διασώστες αλλά και με κατοίκους που ζητούσαν βοήθεια. Ήταν από τις πιο δύσκολες στιγμές που έχω ζήσει και τότε κατάλαβα την μεγάλη δύναμη του μέσου. Στα σημαντικά γεγονότα, εκεί που δεν μπορεί να φτάσει η τηλεόραση, το ραδιόφωνο είναι εκεί.
Είχες περίπτωση μεγάλου θαυμαστή που σε ακολουθούσε για χρόνια ή ακόμη και stalker;
Είχα ένα φανατικό θαυμαστή – καλή του ώρα – ο οποίος από την εποχή που ήμουν στον Love Radio και όταν έφυγα μετά, μου έστελνε συνέχεια γαρδένιες. Και αφού είχα μαζέψει 40 γλάστρες με γαρδένιες στο σπίτι, μετά μου έστειλε και γράμμα για να μου κάνει πρόταση γάμου!
Ήταν μαγικό, δεν ευοδώθηκε όπως καταλαβαίνεις ο γάμος, αλλά τουλάχιστον μου έμειναν οι γαρδένιες. Τις περισσότερες τις μοίρασα, αλλά έχω κρατήσει 3 γλάστρες. (γελάει).