Τι εστί φιλανθρωπία;

Πριν από λίγες μέρες μίλησα με τον Κώστα Πολυχρονόπουλο, είναι ο άνθρωπος, που χωρίς δουλειά κατορθώνει καi ταΐζει περίπου 3.000 συνανθρώπους μας το μήνα.
Μου είπε κάτι που δεν σταμάτησε να στριφογυρνάει στο μυαλό μου: Ότι η έννοια της φιλανθρωπίας και της αλληλεγγύης είναι πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Στη φιλανθρωπία δίνεις από το περίσσευμα σου, ενώ στη αλληλεγγύη από το υστέρημα σου. Με λίγα λόγια είναι εύκολο ή ευκολότερο στην πρώτη περίπτωση και είναι ζόρικα, όταν πρέπει πραγματικά να μοιραστείς το μοναδικό πιάτο φαγητό που έχεις.

Τι είναι όμως η φιλανθρωπία;
Το γεγονός ότι πετάμε ένα κομμάτι ψωμί σε κάποιον για να μην πεθάνει από την πείνα και μετά κοιμόμαστε καλύτερα;
Η έντιμη πράξη ενός ανθρώπου που προσπαθεί να βοηθήσει όσο και όταν μπορεί;
Η ύστατη πράξη ματαιοδοξίας μερικών ισχυρών και celebrities, που θέλουν να εξασφαλίσουν μια θέση στην αθανασία ή να σβήσουν παλιές αμαρτίες μια και πιστεύουν ότι με αυτό τον τρόπο θα αλλάξουν την ισορροπία;

Ο Κωστής Παπαγιώργης σε ένα από τα ωραιότερα βιβλία που έχουν γραφτεί ποτέ, στα "Μυστικά της συμπαθείας" γράφει για την επαιτεία και την ελεημοσύνη, η οποία δεν απέχει και πολύ από τη φιλανθρωπία:
«...Μπροστά σε μια κατάσταση που είναι εξόχως αφηγηματική όπως η επαιτεία, αυτή η ανασχετική τάση του θυμικού διαγράφει όλο τον κύκλο της άρνησης. Ζητιάνος ή ζητιάνα, ο επαίτης κείται καταγής, λερός και επιδεικτικά αξιολύπητος. Εκθέτει από σκοπού ό,τι χειρότερο διαθέτει: ακρωτηριασμένα μέλη, ανίατες ασθένειες, βγαλμένα μάτια, ανήμπορα γεράματα. Συχνά όταν πρόκειται για γυναίκες ένα παιδί είναι ριγμένο στις πλάκες του πεζοδρομίου.
Η εικόνα τα λέει όλα: «Είμαστε η ενσάρκωση της δυστυχίας, ζούμε αυτό που δεν θα ήθελες να ζήσεις, πρόσφερε λοιπόν τον οβολό σου για να ξορκίσεις το κακό». Ο περαστικός καλείται να παραστεί στην αρχική αφήγηση (είμαστε αυτό που βλέπεις) και ταυτόχρονα να συνειδητοποιήσει την διαφορά από το εκτιθέμενο δράμα. Η διαφορά γεννιέται από την αυτόματη δεύτερη αφήγηση που πλάθουμε με πρωταγωνιστή τον εαυτό μας. Είναι δυνατόν να ανεχθούμε τον εαυτό μας με κομμένο πόδι ή βγαλμένο μάτι να ζητάει δεκάρες από τους περαστικούς, καταμεσής του δρόμου; Είτε καταβάλουμε τον οβολό μας (σαν διαβατήριο δικαίωμα απομάκρυνσης από το θέαμα) είτε περάσουμε, ουσιαστικά το ίδιο κάνουμε: αρνούμαστε να έρθουμε στη θέση του επαίτη, μισούμε και το παραμικρό ίχνος συμπάθειας που ενδέχεται να γεννηθεί...»

Στο τέλος όμως τι μένει; Ποιο είναι το νόημα; Να εξηγήσουμε γιατί κάποιος θέλει να ελεήσει ή να αρκεστούμε στο αποτέλεσμα που θέλει κάποιους να ντύνονται να τρέφονται και να θεραπεύονται λόγω της φιλανθρωπίας κάποιων;
Ποιος μπορεί να πει ότι δεν είναι αρεστή η φιλανθρωπία, εκτός από κάποιον που έχει παγώσει η καρδιά του; Ποιος άραγε μπορεί να επιχειρηματολογήσει κατά όταν άνθρωποι πεινάνε;
Ναι η φιλανθρωπία είναι κακή, μόνο και μόνο γιατί δεν θα έπρεπε να υπάρχει εξ' αρχής, ούτε σαν έννοια ούτε σαν πράξη.
Το ότι υπάρχει, μας υπενθυμίζει ότι εμείς φταίμε που φτιάξαμε αυτό τον κόσμο και δεν κάνουμε τίποτε για να τον αλλάξουμε.