Ιnterview: Ένας Ιρανός φωτογράφος απαθανατίζει τη βιαιότητα του καθεστώτος με κίνδυνο της ζωής του

Πριν 2 εβδομάδες, η 22χρονη Mahsa Amini συνελήφθη από την αστυνομία ηθικής στην Τεχεράνη, γιατί δεν φορούσε «σωστά» το hijab της και διακρίνονταν τούφες από τα μαλλιά της. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, η κοπέλα ξυλοκοπήθηκε άγρια στο βαν της αστυνομίας και, τελικά, μετά από 3 μέρες στο νοσοκομείο, κατέληξε. Υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες.

Γιατί αντί η αστυνομία να παραδεχθεί ότι η κοπέλα δολοφονήθηκε, αρκέστηκε να χαρακτηρίσει «ατυχές» το γεγονός, αλλά και να δηλώσει πως πιθανότατα το κορίτσι είχε κάποιο πρόβλημα υγείας. Μετά από όλα αυτά; Το Ιράν έχει μετατραπεί σε πεδίο μάχης. Ο κόσμος έχει βγει στους δρόμους και διαδηλώνει, οι γυναίκες κόβουν τα μαλλιά τους και καίνε τα hijab τους σε ένδειξη τιμής και διαμαρτυρίας για τον άδικο θάνατο της Mahsa. Οι νεκροί από τις οδομαχίες, πολλοί. Οι Αρχές πυροβολούν όποιον βρουν μπροστά τους, δίχως δισταγμό. Τα θύματα δεν έχουν τέλος…

Η 22χρονη Mahsa Amini δολοφονήθηκε γιατί δεν φορούσε σωστά το hijab & έγινε σύμβολο για τις Ιρανές

Και εκεί που τελικά είσαι σίγουρη ότι ελπίδα δεν υπάρχει, ότι ο κόσμος πάει από το κακό στο χειρότερο, έρχονται κάποιοι άνθρωποι που ρίχνουν λίγο φως στο τούνελ. Ο *Αζίζ είναι ένας 29χρονος Ιρανός, υποψήφιος διδάκτωρ στη σύγχρονη φιλοσοφία, που στηρίζει σθεναρά τις γυναίκες της χώρας του, αντιστέκεται στο καθεστώς της Ισλαμικής Δημοκρατίας, κατεβαίνει στους δρόμους και διαδηλώνει ενάντια σε όλα τα δεινά που έχουν βρει τον τόπο του. Και φωτογραφίζει. Είναι επαγγελματίας φωτογράφος, απαθανατίζει με τον φακό του τις οδομαχίες του Ιράν, δημοσιεύει τα πλάνα του στα social media και έχει διττό σκοπό: να γνωστοποιήσει σε όλο τον πλανήτη όσα συμβαίνουν στο ασιατικό κράτος, αλλά και να καταφέρει με το έργο του να γίνει ένας από τους πιο καταξιωμένους φωτογράφους παγκοσμίως. Με κίνδυνο πάντα για τη ζωή του, γιατί οι ηγέτες παραμονεύουν και ελέγχουν κάθετι στα social media.

Ο *Αζίζ- μετά από πολλές δυσκολίες στην επικοινωνία μας λόγω της διακοπής των τηλεπικοινωνιών και του internet στο Ιράν- μίλησε στο Queen.gr για όλες τις φρικιαστικές εικόνες που έχει δει στους δρόμους της χώρας του τις τελευταίες 2 εβδομάδες και τον κίνδυνο στον οποίο βρίσκεται, για το απάνθρωπο και μεσαιωνικό καθεστώς της Ισλαμικής Δημοκρατίας, αλλά και για τη μεγάλη αγάπη του: τη φωτογραφία, που στόχο έχει να ενώσει τον κόσμο.

Κάνοντας ένα scroll στο Instagram σου διακρίνω ότι η φωτογραφία είναι το πάθος σου. Βγάζεις φωτογραφίες και βίντεο που έχουν να πουν μια μικρή ιστορία στον θεατή. Ήταν παιδικό σου όνειρο να ασχοληθείς με τη φωτογραφία ή απλά προέκυψε;

Το παιδικό μου όνειρο ήταν να γίνω ηθοποιός. Δεν υπήρχε, όμως, σχολή υποκριτικής στην πόλη μου, οπότε αποφάσισα να ασχοληθώ με το σινεμά και ξεκίνησα να κάνω ταινίες πριν από 10 χρόνια. Πριν 6 χρόνια αποφάσισα να κάνω μαθήματα φωτογραφίας. Αγάπησα τη φωτογραφία όταν άρχισα να παρακολουθώ τη δουλειά των καλύτερων φωτογράφων του κόσμου και αποφάσισα ότι θέλω να ενώσω τους ανθρώπους όλου του κόσμου μέσα από την τέχνη μου. Με ιντριγκάρει να απαθανατίζω στιγμές που θα μου θυμίζουν πάντα ότι βρέθηκα κάποτε σε ένα ιδιαίτερο μέρος. Ξέρω ότι όλα καταστρέφονται και αλλάζουν, οπότε μου αρέσει να φωτογραφίζω κάτι πριν αλλάξει.

Από όσο είδα, στα social media- σε Instagram και YouTube- προτιμάς να φωτογραφίζεις και να βιντεοσκοπείς εικόνες με κοινωνικές προεκτάσεις. Σε ενδιαφέρει αποκλειστικά και μόνο αυτού του είδους η φωτογραφία ή σου αρέσει να δοκιμάζεις;

Περισσότερο με ενδιαφέρει η φωτογραφία με κοινωνικές διαστάσεις, που θυμίζει κάτι από ντοκιμαντέρ, η φωτογραφία αστικών τοπίων, η φωτογραφία μοντέλων, αρχιτεκτονικών έργων και το φωτορεπορτάζ. Το όνειρό μου είναι να γίνω φωτορεπόρτερ και να βγάζω φωτογραφίες από όλα τα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο, αλλά και να κάνω ταινίες παράλληλα.

«Με ευκολία πυροβολούσαν άνδρες και γυναίκες. Ήμουν τυχερός που καμία σφαίρα δεν καρφώθηκε πάνω μου»

Τις τελευταίες δύο εβδομάδες- μετά τη δολοφονία της Mahsa Amini- έχεις βγει κι εσύ στους δρόμους του Ιράν και απαθανατίζεις με τον φακό σου όλα όσα συμβαίνουν στις διαμαρτυρίες. Βρίσκεσαι στην πρώτη γραμμή. Υπάρχει κάτι από όσα ως τώρα έχεις δει που σου έχει κάνει εντύπωση;

Έχω εντυπωσιαστεί από το κουράγιο των πολύ νέων ανδρών και γυναικών. Των ανθρώπων από 14 ως 25 ετών. Θυμάμαι να λέω σε έναν φίλο μου πριν 2 εβδομάδες ότι αν συμβεί κάτι, ο κόσμος δεν θα βγει έξω γιατί φοβάται, αλλά να που τελικά βγήκαν όλοι στους δρόμους. Ταράχτηκα πολύ, όμως, όταν είδα μπροστά στα μάτια μου αστυνομικές δυνάμεις κι ένστολους να πυροβολούν τον κόσμο. Με ευκολία πυροβολούσαν άνδρες και γυναίκες. Ήμουν τυχερός που καμία σφαίρα δεν καρφώθηκε πάνω μου.

Αυτή ήταν η πιο σοκαριστική στιγμή που έζησες στις διαδηλώσεις του Ιράν; Ή θυμάσαι και κάτι ακόμα πιο ακραίο;

Το πιο ακραίο που είδα ήταν στην πλατεία του τάφου του Bu Ali Sina, στην πόλη Hamadan. Ήταν βράδυ, οι αστυνομικοί έκαναν επίθεση και πυροβολούσαν κόσμο. Εγώ περνούσα από το σημείο με το αυτοκίνητό μου. Η σκηνή που είδα έμοιαζε με αυτές που βλέπουμε στις χολιγουντιανές ταινίες. Ήταν πολύ οδυνηρό για εμένα που πυροβόλησαν τον θείο μου με κυνηγετικό όπλο. Τα πόδια του ήταν γεμάτα σφαίρες.

«Ο αδελφός μου συνελήφθη πριν τις διαδηλώσεις απλά και μόνο γιατί έκανε ένα Insta Story»

Κινδύνευσες ποτέ; Ένιωσες τον φόβο να σε κυριεύει;

Φοβόμουν πολύ κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, αλλά για εμένα δεν υπήρξε σοβαρός κίνδυνος, γιατί ήμουν πάντα σε εγρήγορση. Ωστόσο, όλοι οι Ιρανοί είμαστε πάντα σε κίνδυνο. Ακόμα και με τα posts που κάνουμε στο Instagram. Για παράδειγμα, ο αδελφός μου συνελήφθη πριν τις διαδηλώσεις απλά και μόνο γιατί έκανε ένα Insta Story. Κι εγώ είμαι πάντα σε κίνδυνο, γιατί αντιστέκομαι στο καθεστώς και είμαι πολύ ενεργός στα social media.

Με όλα αυτά που βιώνεις στο Ιράν, με τον κίνδυνο να χάσεις τη ζωή σου από σφαίρα που παραμονεύει, δεν σκέφτηκες να φύγεις; Να μεταναστεύσεις σε μια χώρα στην οποία επικρατεί ειρήνη και μπορείς να ζήσεις ήρεμα τη ζωή σου, χωρίς φόβο και αγωνία;

Ναι, θέλω να μεταναστεύσω. Αν και αγαπώ πολύ τη χώρα μου, εδώ είμαι πάντα σε κίνδυνο. Όχι μόνο εγώ, αλλά και όλη η οικογένειά μου. Ελπίζω μια μέρα να καταφέρω να φύγω από το Ιράν.

«Έρχονται κι άλλες δύσκολες μέρες. Με αυτή την κατάσταση, η διαφθορά, η φτώχεια, η πορνεία, η μετανάστευση θα αυξηθούν σημαντικά»

Δεν πιστεύεις, δηλαδή, ότι υπάρχει ελπίδα να αλλάξει το ιρανικό καθεστώς και να έρθουν καλύτερες μέρες;

Πιστεύω ότι έρχονται κι άλλες δύσκολες μέρες. Με αυτή την κατάσταση, η διαφθορά, η φτώχεια, η πορνεία, η μετανάστευση θα αυξηθούν σημαντικά και το περιβάλλον του Ιράν θα καταστραφεί. Το καθεστώς της Ισλαμικής Δημοκρατίας δεν έχει κανένα κοινωνικό κεφάλαιο, πρέπει να ξοδέψει πολλά χρήματα στην προπαγάνδα για να πείσει ελάχιστους ότι είναι καλό, και το αποτέλεσμα είναι η χώρα να χάνει πολλά χρήματα. Εκτός αυτού, το καθεστώς χρησιμοποιεί μόνο βία. Οι ηγέτες έχουν την εμπειρία της Ιρανικής επανάστασης και της Σοβιετικής σύγκρουσης. Φοβούνται ότι η αν κοινωνία ανοίξει, θα συμβεί ό,τι συνέβη στη Σοβιετική Ένωση και την Ιρανική επανάσταση.

*Το Αζίζ είναι το ψευδώνυμο του Ιρανού φωτογράφου. Για να προστατευθεί ο ίδιος και η οικογένειά του δεν χρησιμοποιήθηκε στο εν λόγω άρθρο το πραγματικό του όνομα, αλλά ούτε και τα social media του.