Για τον Ετεοκλή Παύλου η αναπηρία δεν ήταν εμπόδιο στα όνειρά του: «Δεν άφησα καμία μέρα χαμένη»
Ανανεώθηκε:
Ο παρουσιαστής και personal trainer μιλά στο Queen.gr με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, η οποία εορτάζεται σήμερα 3 Δεκεμβρίου. Για το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια, στην ισότητα αλλά κυρίως όπως λέει ο ίδιος καταθέτοντας την δική του εμπερία, για το δικαίωμα στην συνύπαρξη και όχι στην απομόνωση.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, θεσπίστηκε από τον ΟΗΕ το 1992 και εορτάζεται με ένα διπλό στόχο. Να προωθήσει την κατανόηση σε θέματα αναπηρίας αλλά και να δημιουργήσει τις προυποθέσεις για την κινητοποίηση υπέρ των δικαιωμάτων αξιοπρέπειας, ευημερίας, αλλά κυρίως ισότητας.
Η προσβασιμότα σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, το δικαίωμα της εκπαίδευσης στα γενικά και όχι στα ειδικά σχολεία για ΑμεΑ, η δυνατότητα εργασίας και η ανεξάρτητη διαβίωση, είναι όμως θέματα που δεν έχουν επιλυθεί σε πολλές χώρες του κόσμου αλλά και στην Ελλάδα. Δεν είναι εύκολο για ένα παιδί σε αμαξίδιο να έχει προσβασιμότητα σε όλα τα δημόσια σχολεία. Να είναι σε μία παιδική χαρά που είναι ασφαλής και έχει λειτουργική είσοδο και έξοδο. Δεν είναι εύκολο για έναν ενήλικα να βρεθεί και σε ένα χώρο ψυχαγωγίας ή πολιτισμού. Την ίδια δυσκολία στην αντιμετωπίζουν και άτομα που έχουν επίκτητη μερική αναπηρία, μετά από κάποιο ατύχημα.
Ο παρουσιαστής του Breakfast@star, personal trainer και πρωταθλητής του κανόε καγιάκ, Ετεοκλής Παύλου, είδε ξαφνικά ένα βράδυ το 2013 τη ζωή του να αλλάζει. Κατά την διάρκεια μίας συμπλοκής θαμώνων στο νυχτερινό μαγαζί που εργαζόταν, πυροβολήθηκε με δύο σφαίρες στο δεξί του πόδι.
Παρέμεινε σε καταστολή στη ΜΕΘ για ένα μήνα και έμεινε για αρκετούς μήνες για νοσηλεία στο νοσοκομείο, για να υποβληθεί σε δέκα χειρουργεία αποκατάστασης, μετά τον ακρωτηριασμό του δεξιού του ποδιού.
Δεν επιλέξαμε τυχαία μία συζήτηση μαζί του τη σημερινή μέρα. Γιατί μετά τα όσα σοκαριστικά διάβασες, ο Ετεοκλής άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο μίας υπέροχης, όπως εξελίχθηκε, ζωής. Συνέχισε τον αθλητισμό, δημιούργησε νέους επαγγελματικούς στόχους και κυρίως τους κατέκτησε, ερωτεύτηκε την Ελένη Χατζίδου και μαζί δημιούργησαν μια υπέροχη οικογένεια, με την 3χρονη σήμερα κόρη τους Μελίτα. Μετέτρεψε την αδυναμία σε δύναμη. Απέκτησε κίνητρο για να πετυχαίνει το ακατόρθωτο.
Η όμορφη σκέψη του, η καλοσύνη και το πείσμα του, έδωσαν θάρρος και ελπίδα σε άτομα με αναπηρία. Και μόνο η παρουσία του στην τηλεόραση, είναι ένα ισχυρό μήνυμα: Πως η αναπηρία δεν είναι εμπόδιο. Καμία ατέλεια στην εικόνα, δεν καθορίζει την ίση ευκαιρία. Δεν είναι καν ορατή.
«Σκοπός είναι η συνύπαρξη με τα άτομα με αναπηρία και όχι η απομόνωση»
Όσοι βιώνουν μερική ή ολική αναπηρία, χρειάζεται να ξεπεράσουν αρχικά το κοινωνικό στίγμα της διαφορετικότητας, ακόμη και την λέξη ανάπηρος και αυτό δεν είναι εύκολο. Πόσο δύσκολο υπήρξε για εσένα και πώς διαχειρίστηκες το πρώτο διάστημα της νέας σου ζωής, μετά την νοσηλεία σου και τον ακρωτηριασμό σου;
Αναπηρία είναι η λέξη και δεν πρέπει να ντρεπόμαστε να την πούμε. Δεν μπορώ να εξιδανικεύω τα πάντα. Το να «φεύγει» ένα μέρος του σώματός σου, είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσεις. Και είναι στο χέρι σου αν αυτό το πρόβλημα, το κάνεις να είναι μικρό ή μεγάλο στη ζωή σου. Ως Ετεοκλής πριν το ατύχημα, ήμουν με κάποια συγκεκριμένα εξωτερικά χαρακτηριστικά και σε ένα συγκεκριμένο πνευματικό επίπεδο. Ο Ετεοκλής όμως της επόμενης ημέρας, μετά από αυτό το βίαιο περιστατικό που άλλαξε τη ζωή μου, ήταν διαφορετικός. Ήμουν ο ίδιος άνθρωπος μεν εσωτερικά, αλλά έπρεπε να προσαρμοστώ με την μεγάλη μου αλλαγή, εξωτερικά.
Το πρώτο πράγμα που έκανα, ήταν να ξεκινήσω να διαβάζω, κυρίως βιβλία που αναφέρονταν στην ψυχολογία. Αυτό ήταν το «κλειδί» στην δική μου περίπτωση. Γιατί υπάρχουν απορίες και ερωτηματικά που σου γεννιούνται εκείνη τη στιγμή, τις οποίες – και αυτό είναι το μεγάλο λάθος που κάνουμε – δεν χρειάζεται να τις εξηγήσεις, γιατί απλούστατα, δεν έχουν απάντηση. Επίσης, το «γιατί σε εμένα»; είναι μία μεγάλη παγίδα.
Σε τι σε βοήθησαν αυτά που διάβαζες;
Στο να διαχειριστώ τα συναισθήματά μου. Με βοηθούν ακόμη στην καθημερινότητά μου και στις σχέσεις μου με τους άλλους. Με όσα διάβαζα τότε, δεν απαντούσα στις ερωτήσεις που είχα, αλλά έκανα παραλληλισμό με τη ζωή μου και με όσα μάθαινα και αυτό με βοήθησε πολύ στην διαχείριση της κατάστασης.
Η οικογένειά σου και οι φίλοι σου, έπαιξαν επίσης σημαντικό ρόλο στο να διαχειριστείς τα συναισθήματά σου και να αποφύγεις την ηττοπάθεια;
Η αναπηρία είναι πολύπλοκο γεγονός και καμία ιστορία δεν έχει σχέση με την άλλη. Είναι πάρα πολύ δύσκολο, πολύ περισσότερο και από τον ασθενή, το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον, να αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση. Μία μάνα – και τώρα που είμαι και εγώ γονιός το καταλαβαίνω – πάντα έχει το μαράζι για αυτό που έπαθε το παιδί της. Η οικογένεια μου, έπαιξε κομβικό ρόλο στην δική μου περίπτωση. Είναι ο λόγος που είμαι εδώ. Όσα μου είχε μάθει ως ηθικές αξίες η μητέρα μου από μικρό παιδί, βγήκαν τότε από το «κουτάκι» μέσα μου στην επιφάνεια και με βοήθησαν.
Ο αθλητισμός με τον οποίο ασχολείσαι από μικρό παιδί, σε βοήθησε ψυχολογικά αλλά και σωματικά;
Ο αθλητισμός και ειδικά ο πρωταθλητισμός, σου δημιουργεί την ανάγκη να τα βλέπεις όλα στη ζωή σου ως πρόκληση. Σε βοηθά να ανοίξεις το δικό σου δρόμο, χωρίς να βλέπεις τι κάνει ο άλλος δίπλα σου και να πιστεύεις ότι μπορείς να κάνεις ό,τι αποφασίσεις. Η αποκατάσταση μου πήρε χρόνο, χρειάστηκε να περάσουν 5 χρόνια και η πειθαρχία που μου έμαθε ο αθλητισμός, με βοήθησε στο να δημιουργήσω ένα ρεαλιστικό πλάνο για όσα ήθελα να κάνω στη συνέχεια.
Αφορούσε αυτή η προσαρμογή και στο να αποδεχτείς πρακτικά το πρόσθετο μέλος; Είναι μία ακόμη οδυνηρή σωματικά και ψυχικά δοκιμασία που καλείται ένας ασθενής να αντιμετωπίσει. Γιατί η καθημερινότητά του, σε μικρές ή μεγάλες λεπτομέρειες αλλάζει ριζικά.
Είμαι ρεαλιστής και έπρεπε να πορευτώ με την αλήθεια, γιατί έτσι είμαι ως χαρακτήρας. Προσγειώνω τον εαυτό μου στην πραγματικότητα, ίσως πολύ περισσότερο από όσο χρειάζεται. Είναι ένα ξένο σώμα, όσο και αν το οικειοποιηθείς. Πάντα κάτι θα ενοχλεί. Ακόμη και ένας αρτιμελής, αν βάλει ένα ζευγάρι παπούτσια μπορεί κάποια στιγμή να τον ενοχλήσουν. Αυτή την ενόχληση σου προκαλεί και το πρόσθετο μέλος. Και όσο πιο γρήγορα το καταλάβεις, τόσο πιο γρήγορα θα σταματήσεις να ψάχνεις το τέλειο. Γιατί το τέλειο δεν υπάρχει.
«Πηγαίνω σκόπιμα με την Μελίτα στην παιδική χαρά που είναι κατάλληλη και για τους ΑμεΑ»
Θα έχεις διαπιστώσει ότι στις υποδομές, δεν είμαστε μία χώρα φιλική προς τα άτομα με αναπηρία. Δεν υπάρχει άνετη πρόσβαση σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις και αυτό δημιουργεί περιθωριοποίηση. Πιστεύεις πως υπάρχει παράλληλα και έλλειψη παιδείας στον τρόπο που αντμετωπίζει ο καθένας μας στην καθημερινότητα, τους ανθρώπους με αναπηρία;
Είναι πολύ δύσκολο για κάποιον να κατανοήσει ένα πρόβλημα που δεν είναι δικό του. Σε πολλά πράγματα στη ζωή μας, όλα ξεκινούν από την παιδεία. Το θέμα όμως, δεν είναι να διορθώσουμε στο πως αντιμετωπίζουν οι ενήλικες τους ΑμεΑ, αλλά στο να μην δημιουργήσεις και άλλους τέτοιους ενήλικες.
Και αυτό πώς μπορεί να γίνει;
Πρέπει να φροντίσεις στην κομβική ηλικία της εκπαίδευσης να δημιουργήσεις στα παιδιά την αίσθηση, ότι αυτή η κατάσταση δεν είναι παράξενη, αλλά φυσιολογική. Θα σου δώσω ένα παράδειγμα. Πόσα σχολεία υπάρχουν που έχουν ράμπες και ασανσέρ; Ελάχιστα. Ένας μαθητής και ένας καθηγητής με κινητικά προβλήματα δεν μπορεί να πάει στο σχολείο, παρά μόνο στα ειδικά των ΑμεΑ, που για εμένα δεν είναι και σωστό να υπάρχουν, γιατί δημιουργούμε μία κοινωνία με γκέτο. Ο σκοπός είναι συνύπαρξη και όχι η απομόνωση.
Αν το παιδί, δεν έχει συνυπάρξει με ένα παιδί με κινητικά προβλήματα, αν δεν έχει αναμνήσεις μαζί του, δεν μπορεί να κατανοήσει την κατάσταση μεγαλώνοντας. Και δε μπορούμε ξαφνικά στα 25 του, να του κουνήσουμε το δάχτυλο, να του κάνουμε παρατήρηση για την συμπεριφορά του και να του ζητήσουμε να αποδεχτεί, ότι οι ανάπηροι είναι ίσοι με εκείνον.
Προσπαθείς να περάσεις κάποια μηνύματα για αυτή την ισότητα και στην κόρη σου; Αν και η Μελίτα είναι μόλις 3 ετών;
Φροντίζω να πηγαίνω με την Μελίτα στην παιδική χαρά που είναι κατάλληλη και για τους ΑμεΑ. Είναι λίγες αυτές οι παιδικές χαρές, αλλά ευτυχώς υπάρχουν και μπορούν τόσο τα αρτιμελή παιδιά όσο και εκείνα που έχουν αναπηρία να παίξουν μαζί. Το κάνω εσκεμμένα για να καταλάβει πως είναι φυσιολογικό με αυτά τα παιδιά να συνυπάρχει. Με ρωτά και της εξηγώ τις απορίες της, της λέω συχνά πως είναι κάτι που μπορεί να συμβεί σε όλους μας, πως αυτό το παιδί που βλέπει στο αμαξίδιο αντιμετώπισε ένα πρόβλημα και πως είμαστε εντάξει με αυτό. Της τα λέω με την φυσικότητα που αρμόζει σε αυτή την περίπτωση. Όχι ως κάτι που είναι μυστικό και θα πρέπει να το συζητήσουμε πίσω από τις κλειστές πόρτες του σπιτιού μας. Δεν της έχω πει ποτέ αυτό που λένε άλλοι γονείς «Μη κοιτάξεις και θα σου εξηγήσω στο σπίτι».
Υπάρχουν αυτά τα βλέμματα. Καμιά φορά ενστικτωδώς και όχι από αδιακρισία…
Δεν σημαίνει πάντα ότι είναι προσβλητικό το να σε κοιτάξουν. Κατανοώ αυτόν που θα με κοιτάξει, γιατί βλέπει κάτι που δεν έχει ενδεχομένως ξαναδεί. Άλλος θα το κάνει διακριτικά, άλλος με λιγότερο τακτ. Αυτά τα βλέμματα τα παίρνω ως κομπλιμέντα: «Μπράβο σου, έχεις καταφέρει τόσα πράγματα να κάνεις στη ζωή σου». Δεν χρειάζεται να το μεγαλοποιούμε.
Ίσως και να έχεις καταφέρει πολύ περισσότερα και πιο ουσιαστικά πράγματα στη ζωή σου, από όλους εμάς που αναλωνόμαστε σε λεπτομέρειες και στα μη ουσιώδη…
Η ζωή μου έδωσε μία δεύτερη ευκαιρία. Δεν έχω το δικαίωμα να μην την αξιοποιήσω. Δεν έχω καμία δικαιολογία να μην καταλάβω το νόημα της ζωής. Ένας που δεν έχει περάσει όσα πέρασα εγώ, μπορεί και να έχει δικαιολογία. Εγώ δεν έχω.
Πολλά παιδιά στο νοσοκομείο μου είχαν πει: «Ετεοκλή δεν πρέπει να αφήσεις ούτε μία μέρα να πάει χαμένη». Είναι μία φράση που με έχει στιγματίσει και την ακολουθώ αυτή τη συμβουλή. Μου έχουν στείλει μηνύματα πολλά από αυτά τα παιδιά, τώρα που βρίσκομαι στο χώρο της τηλεόρασης για να μου πουν: «Χαιρόμαστε που μπορεί να γίνει και αυτό. Μας έφυγε από το μυαλό ότι πρέπει να είμαστε τέλειοι για να είμαστε σε μία δουλειά. Πως η αναπηρία μας δεν είναι εμπόδιο». Γιατί και εκείνοι όπως νομίζω και όλοι μας, είχαμε την αίσθηση ότι πρέπει να είμαστε αψεγάδιαστοι για να βγαίνουμε στην τηλεόραση. Δεν είναι όμως έτσι. Και χαίρομαι που είμαι σε ένα κανάλι όπως το Star που υπήρξε από την πρώτη στιγμή δίπλα μου, όταν ξεκινήσαμε την εκπομπή με την Ελένη.
Bloggers
