Δεν είσαι μόνο εσύ: Πολλοί ενήλικες φοβούνται το σκοτάδι - Να πώς μπορείς να το ξεπεράσεις

Όλοι γνωρίζουμε ότι το να τρομάζεις σε ένα κατασκότεινο δωμάτιο είναι ένας κοινός παιδικός φόβος. Αλλά όταν ενηλικιωθούμε, γνωρίζουμε, σε λογικό επίπεδο, ότι δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε όταν τα φώτα είναι σβηστά. Τουλάχιστον αυτό λέμε στον εαυτό μας όταν αγχωνόμαστε στο σκοτάδι.

Τα καλά νέα τώρα, είναι πως αποδεικνύεται ότι ο φόβος είναι αρκετά φυσιολογικός -οι ειδικοί λένε ότι το να φοβάσαι το σκοτάδι είναι στην πραγματικότητα είναι κάτι αρκετά συνηθισμένο μεταξύ των ενηλίκων.

Σύμφωνα με τον κλινικό ψυχολόγο John Mayer, Ph.D., συγγραφέα του βιβλίου Family Fit: Find Your Balance in Life, ο φόβος για το σκοτάδι είναι «πολύ συνηθισμένος» μεταξύ των ενηλίκων. «Υπολογίζεται ότι το 11% του πληθυσμού των ΗΠΑ φοβάται το σκοτάδι», τονίζει σημειώνοντας ότι είναι ακόμη πιο συνηθισμένος από την υψοβοφία.

Θα μπορούσε η απάντηση στο στρες να είναι να κοιτάς ψηλά (κυριολεκτικά και μεταφορικά); Θα μπορούσε!

Αυτό συμβαίνει επειδή ο φόβος προέρχεται από ένα πολύ λογική εξήγηση. «Το σκοτάδι μειώνει την όρασή μας, κυριολεκτικά, και αυτό είναι εγγενώς δυσάρεστο», εξηγεί η αδειούχος κλινική ψυχολόγος Alicia H. Clark, Psy.D. και προσθέτει, «Δεν φοβόμαστε τόσο το σκοτάδι όσο φοβόμαστε αυτό που υπάρχει στο σκοτάδι και δεν μπορούμε να δούμε».

Ο Simon Rego, Psy.D., επικεφαλής ψυχολόγος στο Montefiore Medical Center/Albert Einstein College of Medicine στη Νέα Υόρκη, λέει ότι ο φόβος του σκοταδιού είναι πιθανότατα εξελικτικός. Οι πρόγονοί μας, οι άνθρωποι των σπηλαίων, κινδύνευαν περισσότερο να δεχτούν επίθεση από αρπακτικά στο σκοτάδι, οπότε ο φόβος έχει θεμιτή προέλευση. Επιπλέον, δεν μπορούμε να δούμε τόσο καλά όταν είναι σκοτάδι και επομένως δεν είμαστε σε τόσο καλή θέση για να αποκρούσουμε κάποιον που θα μπορούσε να μας επιτεθεί. «Οι άνθρωποι τείνουν να αισθάνονται πιο ανήσυχοι σε καταστάσεις όπου είναι πιο πιθανό να είναι ευάλωτοι σε επίθεση», λέει ο Rego.

Δεν είναι απαραίτητα κακό να είσαι λίγο νευρική στο σκοτάδι, αφού ο Clark επισημαίνει ότι αυτό σε παρακινεί να προστατεύσεις τον εαυτό σου. «Το να περπατάμε σε ένα σκοτεινό σοκάκι τη νύχτα πρέπει να μας κάνει να νιώθουμε άβολα, ώστε να ακονίζουμε τις ικανότητές μας για αυτοπροστασία σε περίπτωση που χρειαστεί», λέει και προσθέτει, «Ομοίως, το να αποφεύγουμε να περπατάμε μόνοι μας σε ένα σκοτεινό σοκάκι είναι έξυπνο. Το να νιώθουμε άβολα μπορεί να μας ωθήσει να κάνουμε κάτι γι' αυτό, και αυτό είναι καλό».

Είναι η ονειροπόληση καλή για την υγεία μας; Ποια είναι η κακοπροαίρετη εκδοχή και ποια τα 6 οφέλη

Είναι απολύτως φυσιολογικό να είσαι λίγο νευρική ή πιο επιφυλακτική αν, ας πούμε, κοιμάσαι σε ένα νέο δωμάτιο ξενοδοχείου, λέει ο Rego. Αλλά ο φόβος για το σκοτάδι μπορεί να περάσει σε διαταραχή όταν φρικάρεις τόσο πολύ από το σκοτάδι που παρεμβαίνει στην ικανότητά σου να λειτουργείς στο σπίτι, στη δουλειά ή κοινωνικά, όπως π.χ. όταν δεν θέλεις να βγαίνεις μόνη σου το βράδυ επειδή είναι σκοτεινά, ή όταν δεν έχεις ποιοτικό ύπνο επειδή χρειάζεσαι να είναι αναμμένα τα φώτα της κρεβατοκάμαράς σου.

Αν διαπιστώσεις ότι δυσκολεύεσαι να βρίσκεσαι στο σκοτάδι, λέει ο Clark, «να είστε περίεργοι για το τι πραγματικά σας φοβίζει και να χρησιμοποιήσετε το φόβο σας για να αναλάβετε δράση ενάντια σε αυτές τις απειλές, φροντίζοντας να μην υπάρχει τίποτα στο σκοτάδι που να είναι απειλητικό. Για παράδειγμα, αν φοβάστε ότι κάποιος θα διαρρήξει το σπίτι σας, σκεφτείτε να ενισχύσετε τις κλειδαριές στις πόρτες σας, να αποκτήσετε ένα σύστημα συναγερμού ή να παρακολουθήσετε ένα μάθημα ασφάλειας στο σπίτι για να μάθετε τι μπορείτε να κάνετε για να γίνει το σπίτι σας πιο ασφαλές. Το να ξέρετε ότι έχετε κάνει ό,τι μπορείτε για να προστατευτείτε μπορεί να ηρεμήσει τους φόβους σας όταν αυτοί εκδηλωθούν», λέει.

Μπορείς επίσης να πάρεις απλώς ένα φωτιστικό νυκτός. «Η χρήση πρακτικών μηχανισμών αντιμετώπισης είναι σημαντική και διδάσκω στους ανθρώπους να "παραδίδονται" σε αυτήν», λέει ο Mayer και προσθέτει, «Αν φοβάστε το σκοτάδι, χρησιμοποιήστε αυτούς τους πρακτικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης για να νιώσετε άνετα -νυχτερινά φώτα, αυτόματα φώτα, συσκευές τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν να ελέγχουν τα φώτα κ.λπ.».

Εάν αυτές οι επιλογές δεν λειτουργούν και πιστεύεις ότι ο φόβος σου για το σκοτάδι είναι περισσότερο φοβία, ο Rego λέει ότι μπορεί να είναι καλή ιδέα να μιλήσεις σε έναν θεραπευτή που ειδικεύεται στη γνωστική συμπεριφορική θεραπεία. Αλλά αν δεν είναι τόσο σοβαρός, τώρα ξέρεις -δεν είσαι μόνη!