Διώξε το στρες με τη σκέψη σου!

Τέλη της δεκαετίας του '60. Ένας φοιτητής καρδιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ έχει μια τρελή -για την εποχή- ιδέα: να αποδείξει στο πλαίσιο της πτυχιακής του εργασίας πως το στρες μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης. Ότι δηλαδή το ανθρώπινο σώμα και πνεύμα είναι κάθε άλλο παρά... δυο ξένοι. Η ιατρική κοινότητα γελάει μαζί του, αλλά εκείνος συνεχίζει την έρευνά του. Έτσι, μέσα στα εργαστήρια του κορυφαίου πανεπιστημίου, ο δρ Χέρμπερτ Μπένσον αποδεικνύει κάτι πολύ μεγαλύτερο από όσο φανταζόταν ακόμα και ο ίδιος: ότι υπάρχει ένας απλός, μη φαρμακευτικός τρόπος να μειωθούν ο μεταβολισμός, η εγκεφαλική δραστηριότητα, ο καρδιακός και αναπνευστικός ρυθμός. Κι αυτός ο τρόπος δεν είναι άλλος από το διαλογισμό.

Σήμερα, πέντε δεκαετίες μετά, η επιστημονική κοινότητα όχι μόνο έχει σταματήσει να χλευάζει τα οφέλη του διαλογισμού, αλλά μεγάλες νοσοκομειακές μονάδες όπως το Γενικό Νοσοκομείο Μασαχουσέτης -όπου λειτουργεί το Ινστιτούτο Benson-Henry Institute for Mind Body Medicine- έχουν εντάξει διάφορες τεχνικές διαλογισμού, (π.χ. διαφραγματική αναπνοή, γιόγκα, τάι τσι κ.ά.) στα ερευνητικά και κλινικά προγράμματά τους.

Από τους Ινδούς γκουρού και τους Θιβετιανούς μοναχούς στα εργαστήρια των επιστημόνων

Αν και αυτή η πανάρχαια τεχνική αρχικά είχε μυστικιστικό χαρακτήρα, σήμερα χρησιμοποιείται ευρέως για τη μείωση του στρες και θεωρείται συμπληρωματική στη ιατρική. Άλλωστε, σύμφωνα με την κα. Άντα Στυλιανίδου, πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια γιόγκα, «η λέξη ''διαλογισμός'' (meditation) προέρχεται από το λατινικό ''mederi'' που σημαίνει ''θεραπεύω''». Η έρευνα του δρ Μπένσον στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ απέδειξε πρόσφατα πως όταν χαλαρώνουμε βαθιά, μέσω του διαλογισμού, ενεργοποιούνται στον οργανισμό μας τα γονίδια που μας προστατεύουν από παθήσεις όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, στειρότητα, ακόμα και ρευματοειδή αρθρίτιδα. Δύο άλλες έρευνες του Πανεπιστημίου του Οχάιο και της Νέας Υόρκης έδειξαν αντίστοιχα πως ο διαλογισμός δύο φορές την ημέρα μειώνει τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου του μαστού και τα συμπτώματα του Σύνδρομου Ευερέθιστου Εντέρου.

Σε συναισθηματικό επίπεδο, όπως λέει η ιατρική και ερευνητική ομάδα της πασίγνωστης Mayo Clinic, έχει ήδη αποδειχθεί πως όταν κάποιος διαλογίζεται συστηματικά, μπορεί -μεταξύ άλλων- να απολαύσει οφέλη όπως:
- Να βλέπει από άλλη σκοπιά τις στρεσογόνες καταστάσεις που τον ταλαιπωρούν (να ανακαλύπτει δηλαδή νέους τρόπους να βλέπει τα πράγματα που μέχρι πρότινος έμοιαζαν με αδιέξοδα)
- Να αποκτήσει δεξιότητες διαχείρισης του στρες
- Να αποκτήσει αυτεπίγνωση και να την αυξήσει
- Να επικεντρώνεται στο παρόν (ώστε να απολαμβάνει τη ζωή, χωρίς να προσκολλάται στα λάθη του παρελθόντος και τις ανησυχίες για το μέλλον)
- Να μειώσει τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνει.
Η λίστα με τους επιστήμονες που αποδεικνύουν στα εργαστήριά τους τα οφέλη του διαλογισμού μοιάζει να μην τελειώνει..!

Κάθισε αναπαυτικά, κλείσε τα μάτια και... απογειώσου!
Διαλογισμό μπορούν να κάνουν όλοι – δεν χρειάζεται να έχεις εξειδικευμένες γνώσεις ούτε ειδικό εξοπλισμό. Αν θέλεις να δεις αν σου ταιριάζει, αξίζει να πειραματιστείς με τις (πολλές) διαφορετικές τεχνικές που υπάρχουν ώσπου να καταλήξεις αν και ποιο είδος σου πάει.

Η κα. Στυλιανίδου μας προτείνει, για αρχή, μια τεχνική χαλάρωσης της φυσικής έντασης του σώματος:

- Επιλέγουμε ένα χώρο καθαρό και ήσυχο
- Καθόμαστε άνετα σε μια οποιαδήποτε καθιστή θέση με την πλάτη ίσια και αν είναι δυνατόν χωρίς κάποιο στήριγμα
- Κλείνουμε τα μάτια και επιτρέπουμε στο σώμα να μείνει ακίνητο για λίγα λεπτά
- Συγκεντρωνόμαστε στα δάχτυλα των ποδιών, τα σφίγγουμε λίγο και τα χαλαρώνουμε
- Συνεχίζουμε με το υπόλοιπο σώμα μεταφέροντας την προσοχή στις γάμπες, στους μηρούς, στους γλουτούς, στην κοιλιά, στους ώμους και τα χέρια, στο σαγόνι, στα μάτια και στο μέτωπο. Κάθε φορά συγκεντρωνόμαστε σε ένα από τα μέρη του σώματος, το σφίγγουμε και το χαλαρώνουμε
- Παρατηρούμε το σώμα από την κορυφή του κεφαλιού μέχρι τα πέλματα
- Συνειδητοποιούμε ότι όλο το σώμα είναι χαλαρό
- Αφήνουμε τη συγκέντρωση στο κέντρο του μετώπου και αρχίζουμε να παρατηρούμε τις σκέψεις μας
- Φανταζόμαστε τις σκέψεις μας σαν λευκά συννεφάκια που δημιουργούνται μπροστά μας και μετά απομακρύνονται και εξαφανίζονται
- Ακούμε την αναπνοή και συγκεντρωνόμαστε στον ήχο της. Επιτρέπουμε στο νου να παρασυρθεί από την ηρεμία της αναπνοής
- Αν έρχονται σκέψεις τις παρατηρούμε και τις αφήνουμε να προσπεράσουν
- Μένουμε όσο χρειαζόμαστε και όταν θελήσουμε να επανέλθουμε φέρνουμε την επίγνωση στο χώρο στον οποίο βρισκόμαστε, ακούμε τους εξωτερικούς ήχους και ανοίγουμε τα μάτια.